Wyszukaj w serwisie
polska i świat praca handel finanse Energetyka Eko technologie
BiznesINFO.pl > Praca

Praca

Praca – czym jest? Podstawowa definicja

Praca to świadoma czynność podejmowana przez jednostkę, w celu wytworzenia dobra lub usługi, w zamian za otrzymanie gratyfikacji finansowej, współmiernej do włożonego trudu, czasu, a także posiadanych przez pracownika kompetencji. Praca stanowi jeden z trzech czynników produkcji, zaraz obok ziemi i kapitału. W nowoczesnych społeczeństwach, praca wykonywana jest przez dwóch uczestników rynku – przedsiębiorców oraz pracowników.

Historycznie, praca nie zawsze była opłacana pieniędzmi – często dochodziło do wymian barterowych, lub innych umów (np. „praca za mieszkanie”). Na przestrzeni lat jednak, zdecydowana większość światowych systemów prawnych, dość sztywno skodyfikowała pracę człowieka, wymagając od pracodawców godziwych warunków zatrudnienia i adekwatnych do rodzaju pracy zarobków.

Rodzaje pracy: stacjonarna, zdalna, hybrydowa

Wraz z rozwojem cywilizacji, wzrasta również liczba stanowisk pracy, jakich można się podjąć. Ponadto, coraz więcej jest dóbr, które można wyprodukować, a także więcej jest usług, które można wyświadczyć. Naturalny rytm w tym zakresie reguluje prawo popytu i podaży. Nie jest to jednak jedyny element ewolucji gospodarki – zmienia się także sposób wykonywania pracy.

Jeszcze do niedawna, praca stacjonarna była jedyną, możliwą formą zarobkowania. Wymaga ona od pracownika fizycznego stawienia się w miejscu wykonywania pracy. W niektórych zawodach nadal sytuacja ta jest niezmienna, głównie z powodu charakteru danej pracy (np. kasjer-sprzedawca).

Postępująca cyfryzacja pozwoliła jednak na wykształcenie się nowej formy świadczenia usług i produkowania dóbr – takiej, która nie wymaga od pracownika fizycznego pojawiania się w biurze, czy innym zakładzie pracy. Jest to zdobywająca na popularności praca zdalna, najdynamiczniej rozwijająca się w sektorze IT czy marketingu. Pomost pomiędzy pracą stacjonarną, a zdalną, stanowi praca hybrydowa. Wymaga ona od pracownika sporadycznego pojawiania się w miejscu pracy, pozwalając jednak na wykonywanie części obowiązków w zaciszu domowym.

Praca w Polsce – jaka umowa? Podstawy świadczenia pracy

Każdy obywatel Polski ma prawo do podjęcia pracy na obszarze Rzeczpospolitej. Prawo to przysługuje również wszystkim obywatelom krajów członkowskich Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego, a także obywatelom Szwajcarii. Cudzoziemcy z innych krajów muszą otrzymać zezwolenie na pracę.

Jedyną legalną formę stałego zatrudnienia na terenie naszego kraju stanowi umowa o pracę, choć nadal często w kontaktach na linii pracodawca – pracownik spotykane są umowy cywilnoprawne (umowa zlecenie czy umowa o dzieło). Są to jednak szczególne rodzaje umów, na podstawie których nie można zatrudniać pracownika na stałe. W wielu sytuacjach, pracownicy prowadzący własną działalność gospodarczą, wchodzą de facto w rolę pracownika, podejmując współpracę z pracodawcą na podstawie kontraktu B2B.

Pokaż więcej

Dopłata do okularów w pracy
12.10.2024 05:45 Posłanka Lewicy znalazła lukę w prawie. Jeśli jej pomysł przejdzie, pracownicy dostaną dodatkowe 500 zł

Posłanka Lewicy Marta Stróżek w interpelacji do Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zwraca uwagę na lukę w prawie, którą - według relacji - wykorzystują, świadomie lub mniej, pracodawcy, ograniczając narzucone prawem współfinansowanie dla swoich pracowników. Postuluje nowelizację, która narzuciłaby kwotę minimalną: w efekcie uprawnieni pracownicy otrzymaliby przynajmniej 500 zł.

pracownicy
10.10.2024 11:27 Ta grupa migrantów podbija polski rynek pracy. Nie chodzi o Ukraińców

Polska staje się coraz bardziej atrakcyjnym miejscem pracy dla osób z innych krajów. Obcokrajowców przyciąga niewygórowanymi kosztami życia, zróżnicowanym, łatwo dostępnym rynkiem pracy, a także zapotrzebowaniem na pracowników niewykwalifikowanych. W ciągu ostatnich lat szczególny przyrost pracowników obserwuje się wśród migrantów z jednego regionu świata. Wcale nie są to jednak Ukraińcy. Ani nawet Europejczycy.

poczta polska
09.10.2024 18:09 Poczta Polska ucieka spod gilotyny. Listonosze dostarczą znacznie więcej niż listy

W połowie września prezes Poczty Polskiej Sebastian Mikosz przedstawił w Sejmie swoje pomysły na uzdrowienie tragicznej sytuacji, w jakiej znalazła się spółka. Wspominał wówczas o rozbudowie nowych usług, tak aby zbilansować mniejsze wpływy z obsługi przesyłek. Teraz wiemy więcej o tym, jakie konkretnie usługi zacznie świadczyć Poczta Polska.

emeryci
08.10.2024 21:43 Wiek emerytalny “niesłusznie obniżony”. Prezes ZUS nie pozostawia złudzeń

W 2017 r. przywrócono wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Według wielu komentatorów, którzy nie biorą pod uwagę wzrostu wydajności pracy, była to decyzja opłakana w skutkach. Do krytyków ponownie dołączył Zbigniew Derdziuk, prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, który widzi tylko jedno wyjście z sytuacji.

praca, pracownicy
08.10.2024 11:36 Szef pracuje więcej od pracownika? Wyniki badania zaskakują

O tym, że Polacy pracują za dużo, mówi się od dawna. Odpowiedź na pytanie, co powinno się z tym zrobić, to już inna kwestia. Najnowszy raport EFL pokazuje jednak, że problem dotyczy nie tylko pracowników. Ile pracują przedsiębiorcy? Czy Polacy to pracoholicy? Wyniki nie pozostawiają wątpliwości. 

emeryt
07.10.2024 20:52 Emeryci dostaną dodatkowe 12 tys. zł rocznie. A to dopiero początek: kobiety zyskają jeszcze więcej

Nie bacząc na tempo wzrostu wydajności pracy, w UE utrzymuje się narracja o konieczności podwyższenia wieku emerytalnego. Podejmowane są także środki, które zachęcą pracowników do zachowania aktywności zawodowej po osiągnięciu wieku emerytalnego. W Polsce jednym z pomysłów jest płacenie pracującym emerytom rocznej premii.

Berlin
07.10.2024 19:40 Niemcy obierają nowy kierunek. Chodzi o legendarny "socjal": zmiany dotkną setek tysięcy Polaków

Niezadowolenie z rządu Olafa Scholza rośnie, co widać w wynikach wyborów w poszczególnych landach. Na popularności zyskuje skrajnie prawicowa AfD, a ewentualne przejęcie przez nią władzy oznaczałoby koniec przewidywalnych decyzji za Odrą. W odpowiedzi rząd socjaldemokratów przygotowuje reformy, które dotkną imigrantów. Także z Polski.

None
06.10.2024 16:28 Polacy w pracy: Zaskakujące dane z rynku. Ta grupa wiekowa jest chronicznie zmęczona

Polacy są coraz bardziej wyczerpani, a praca staje się dla wielu źródłem narastającego zmęczenia. Raport "Bezpieczeństwo Pracy w Polsce 2024" ujawnia niepokojące dane, wskazując, że wyczerpanie psychiczne i fizyczne nie tylko osłabia produktywność, ale również zagraża bezpieczeństwu w miejscu pracy. Jakie są przyczyny tego problemu i co możemy zrobić, aby go ograniczyć?

wc
06.10.2024 14:44 Toaletowy gigant z USA ogłasza inwestycje. ”Polska zawsze nas fascynowała”

Światowy potentat w produkcji przenośnych toalet oraz urządzeń sanitarnych zainwestuje w Polsce. Zapowiedziano powstanie nowego zakładu oraz powstanie miejsc pracy. ”Polska od dłuższego czasu jest dla nas ważnym, drugim co do wielkości w Europie, rynkiem międzynarodowym” – zapewnia inwestor.

Szpital, sala
06.10.2024 11:49 Zwolnienia grupowe w dużym szpitalu. Pracę straci nawet 200 osób

Niepokojąca wiadomość dla mieszkańców Lubartowa (woj. lubelskie). Prawie 200 pracowników tamtejszego szpitala może stracić pracę w ramach zwolnień grupowych - podaje portal Lubartow24. Pismo w tej sprawie dostali właśnie związkowcy. Jak tłumaczą się władze szpitala?

ZUS, pieniądze
06.10.2024 10:08 Zmiany w zasiłkach chorobowych. Idziesz na L4? Możesz sporo stracić

Szykują się duże zmiany dla pracowników. Obecnie w większości przypadków to pracodawca wypłaca wynagrodzenie przez pierwsze 33 dni dla pracownika, który przebywa na L4. Wkrótce ma się to zmienić i od pierwszego dnia zwolnienia całą kwotę będzie pokrywał ZUS. Jedna grupa pracowników bardzo mocno odczuje te zmiany w swoich portfelach - pisze “Dziennik Gazeta Prawna”.

Amazon
02.10.2024 15:09 Amazon szuka w Polsce tysięcy pracowników. Dobrze płacą, ale jest haczyk

Światowy gigant e-commerce planuje w najbliższym czasie zatrudnić ponad 10 tys. pracowników w Polsce. Nietrudno się domyślić, ze zwiększone zapotrzebowanie ma związek z nadchodzącym okresem świątecznym, który dla platform zakupowych oznacza zwykle największy ruch. Wiadomo już jakie stawki zaproponuje Amazon: nie jest źle, gorzej, że po świętach pracownicy mogą przestać być potrzebni. 

Fabryka w Bielsku-Białej
01.10.2024 13:50 Smutny koniec polskiej fabryki. Ponad 100 osób straciło pracę

Po ponad 100 latach działalności zamknięto znaną fabrykę żarówek w Bielsku-Białej. Początek jej historii sięga 1923 roku. Dziś pracownicy zostali bez pracy, a wyposażenie zakładu trafi na internetową aukcję w formie wielkiej wyprzedaży. Pod młotek pójdzie ponad 500 produktów, które dotąd służyły produkcji oświetlenia, w tym wysokiej klasy maszyny. Dlaczego wiekowa fabryka musiała zostać zamknięta?

Kalendarz
29.09.2024 14:25 Dni wolne w 2025 r. Weź pod uwagę ten kalendarz, a wydłużysz swój urlop

Wiadomo już, kiedy wypadną dni wolne od pracy w 2025 roku. Warto wiedzieć, kiedy czeka nas długi weekend i kiedy najbardziej opłaca się wziąć urlop. Kalendarz jest już gotowy: ile godzin będziemy pracować przez kolejne 12 miesięcy?

kierowca autobusu
27.09.2024 22:05 Płacą nawet 8 tys. na rękę, a pracowników brak. Powodów jest kilka

Niezła pensja, uczciwa umowa, gwarancja zatrudnienia, szereg dodatków, prywatny pakiet medyczny i szereg innych benefitów, a nawet firmowa drużyna sportowa - to najwyraźniej za mało, by sprawić, że do pracy ustawi się kolejka chętnych. Tymczasem bez przedstawicieli tego zawodu trudno sobie wyobrazić życie w mieście. Dlaczego brakuje chętnych na jazdę autobusem lub tramwajem?

wakacje
27.09.2024 12:13 Zaległy urlop z 2023 roku – masz mało czasu. Pilnuj terminu, bo może skończyć się karą

Masz jeszcze niewykorzystany urlop z 2023 roku? Zbliża się ostateczny termin, do którego należy go odebrać. Co grozi pracownikowi i pracodawcy, jeśli tego nie zrobią? Sprawdź, co warto wiedzieć, zanim będzie za późno.

None
27.09.2024 10:40 Masowe zwolnienia w Beko: polskie rodziny walczą o miejsca pracy, dziś wielki protest

Decyzja o zwolnieniach w polskich fabrykach Beko Europe wywołała szok. W piątek 27 czerwca przed ambasadą turecką w Warszawie odbędzie się protest pracowników, którzy walczą o swoje miejsca pracy oraz godne warunki odejścia. Jakie są przyczyny masowych zwolnień i jak zareagowali pracownicy?

None
25.09.2024 21:39 Putin zabija polski biznes. Ten sektor zwalnia tysiącami, będzie tylko gorzej

Polski przemysł meblarski, kiedyś jedna z najsilniejszych gałęzi gospodarki, obecnie zmaga się z coraz większymi trudnościami. Firmy zapowiadają masowe zwolnienia, na sytuację w branży negatywnie wpływa m.in. rosyjska sklejka. Co doprowadziło do kryzysu w sektorze i jakie są prognozy na przyszłość?

praca, wypowiedzenie
25.09.2024 17:16 Dostaniesz dodatkowy urlop. Nawet trzy dni, ale są warunki

Gdy otrzymasz wypowiedzenie, masz nie tylko obowiązki, ale również prawa, które mogą ułatwić znalezienie nowej pracy. Jednym z nich jest dodatkowe wolne na poszukiwanie zatrudnienia, ale nie każdy może z niego skorzystać. Jakie warunki trzeba spełnić, by mieć prawo do tych dni? Poznaj kluczowe zasady.

Gliwice
25.09.2024 14:55 Motoryzacyjny gigant szykuje zwolnienia. Pracę w Polsce stracą setki osób

Jedna z największych motoryzacyjnych firm na świecie przechodzi obecnie kryzys związany ze spadkiem sprzedaży samochodów. Francusko-włosko-amerykański koncern ogłosił właśnie, że zwolni w Polsce kilkaset osób. Jednocześnie zakład będzie musiał przejść z trzyzmianowego, na dwuzmianowy tryb pracy. 

Fabryka
24.09.2024 17:32 Znany producent zwolni ponad 2000 osób. Ma też fabryki w Polsce

Producent farb Dulux zapowiedział poważne zmiany. Pracę ma stracić aż 2000 osób. To potrzeba oszczędności popchnęła firmę do podjęcia tak radykalnych decyzji. W Polsce również znajdują się jej fabryki.

Oferty pracy
24.09.2024 15:07 Niepokojące sygnały z rynku pracy - w Polsce coraz więcej osób bez zatrudnienia. Są nowe prognozy

Chociaż sytuacja na rynku pracy mogłaby być lepsza, stopa bezrobocia w Polsce jest stabilna – wynika z danych opublikowanych przez Główny Urząd Statystyczny. W sierpniu stopa bezrobocia rejestrowanego wyniosła w naszym kraju 5 procent. Taka wartość pokrywa się z prognozami opublikowanymi na początku miesiąca przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Trudno jednak nie zauważyć tendencji, która nie zwiastuje niczego dobrego. 

lekcje przyrody zastąpią biologię, chemię i fizykę
24.09.2024 09:43 Reforma edukacji: Przyroda zamiast biologii i znikające etaty. Nauczyciele podnoszą alarm

Nowa reforma oświatowa planowana na 2026 rok wywołuje kontrowersje. Czy zmiany w programie nauczania przyrody pozbawią nauczycieli pracy? Obawy są ogromne, a Związek Nauczycielstwa Polskiego (ZNP) nie ukrywa swoich wątpliwości. Przedłużenie nauczania przyrody w szkołach podstawowych oraz zastąpienie nią kilku innych przedmiotów budzi pytania o przyszłość nauczycieli biologii, chemii, geografii, a nawet fizyki.

Dino
21.09.2024 07:20 Dino szuka prawie 2000 pracowników. Tyle można zarobić

Sieć marketów Dino dynamicznie rozwija się na polskim rynku i poszukuje nowych pracowników. Obecnie firma otworzyła rekrutację na 1900 stanowisk: opublikowano informacje o wynagrodzeniu i dodatkach. Co czeka na chętnych?

Pieniądze
19.09.2024 18:32 Nowe dane GUS: polskie pensje stale rosną. Coraz mniej dostaje coraz więcej?

Główny Urząd Statystyczny opublikował komunikat w sprawie przeciętnego wynagrodzenia. Chodzi o sektor przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w sierpniu 2024 roku. Tempo wzrostu płac jest dwucyfrowe, a na fali wnoszącej utrzymuje się od 2022 roku. Co najbardziej wpływa na podwyżki?

praca
19.09.2024 14:06 Coraz więcej Polaków dorabia po godzinach. Powodów jest kilka

Polacy coraz chętniej podejmują dodatkowe zajęcia poza główną pracą. Z najnowszych badań wynika, że prawie połowa aktywnych zawodowo osób dorabia do pensji. Co sprawia, że tak wielu z nas szuka dodatkowych źródeł dochodu?

praca, biuro
18.09.2024 20:49 Amazon gra ”w krzesła” z pracownikami. Firma właśnie to ogłosiła: kto pierwszy, ten lepszy

Amazon, największy na świecie sklep internetowy i pracodawca półtora miliona osób, szykuje się na wielką zmianę polityki firmy. To zaskakujący krok, a pracownicy zapowiadają protesty. Amazon jednak wyraźnie się tym nie przejmuje i zapowiada ”walkę o biurka”.

Donald Tusk
17.09.2024 14:23 Tusk stawia się Brukseli. Kolejna obietnica wyborcza do kosza - chodzi o ZUS

Polska może w najbliższym czasie nie spełnić jednego z tak zwanych kamieni milowych niezbędnych do uzyskania środków z KPO. Obecny rząd, podobnie jak poprzedni, nie zamierza na razie wprowadzać rozwiązania w życie. Chodzi o pełne ozusowanie umów na dzieło oraz zlecenie. Podobno nie ma politycznej woli, resorty nie mogą dojść do porozumienia, a przedsiębiorcy są podzieleni.