Wyszukaj w serwisie
biznes finanse technologie praca handel Eko Energetyka polska i świat
BiznesINFO.pl > Pieniądze

Pieniądze

Pieniądze – czym są i skąd się biorą?

Choć mówi się, że „pieniądze to nie wszystko”, to jednak trudno jest im odmówić kluczowej roli w życiu każdego z nas. Pieniądze to prawnie zaaprobowany środek płatniczy, stosowany w obrocie handlowym pomiędzy uczestnikami gospodarki. Jego wartość zwykle określana jest na zasadzie umowy społecznej. Niemal każde państwo na świecie dysponuje własną walutą, bezpośrednio kontrolując jej ilość w obrocie gospodarczym, a pośrednio – wartość. Odbywa się to pod kontrolą rządu i odpowiedniej instytucji. W Polsce jest to Narodowy Bank Polski.

Przez lata pieniądze funkcjonowały w różnej formie. Najpopularniejszą z form w dzisiejszych czasach są pieniądz zdawkowy, czyli popularna gotówka (papierowe banknoty i metalowe monety). W niektórych państwach, na przykład Australii, funkcjonują pieniądze plastikowe. Wraz z postępującą cyfryzacją, coraz większą popularnością cieszy się także pieniądz bezgotówkowy, a więc taki, którego wartość wyrażona jest wyłącznie na rachunku bankowym.

Dla ułatwienia przeprowadzanych w obrocie gospodarczym niektórych transakcji, pieniądz jako narzędzie do wyrażenia wartości, może przybierać inne formy. Do najpopularniejszych, z wyłączeniem gotówki i pieniądza elektronicznego, należy weksel, czek, bon, czy obligacja.

Najważniejsze funkcje pieniądza

Skuteczna i satysfakcjonująca wymiana handlowa pomiędzy zainteresowanymi stronami stanowi jeden z podstawowych warunków dla przetrwania cywilizacji i jednostki. Żeby fakt ten mógł mieć miejsce, pieniądz jako środek płatniczy, musi spełniać pewne określone funkcje, dzięki czemu handel będzie prostszy, wygodniejszy i mniej ryzykowny.

Ewolucja pieniądza pokazuje, że najważniejsze funkcje pieniądza to: jednolitość i rozpoznawalność, stabilność wartości, wygoda użytkowania, trwałość, podzielność i powszechna akceptacja pieniądza jako obowiązującego środka płatniczego.

„Kto wymyślił pieniądze”, czyli krótka historia pieniądza

Czym płacono w dawnych czasach? Historia pieniądza to zasadniczo historia relacji międzyludzkich. Pierwszą z form wymiany handlowej był barter. Barter to handel wymienny, gdzie jedna ze stron w zamian za towar lub usługę, oferowała drugiej inny towar lub usługę, o wartości umownie zbliżonej. Pieniądze w formie jaką znamy dziś stworzono dla wygody – początkowo rolę waluty pełniły kamienie, koraliki, sól czy muszelki. Dopiero później ich miejsce zajęły metale szlachetne.

Wartość pieniądza w dzisiejszych czasach określa umowa społeczna (stąd nazwa „pieniądz fiducjarny”, od łacińskiego słowa „fides”, oznaczającego „wiarę”), jednak nie zawsze tak było. Przez znaczną część historii ludzkości, pieniądz znajdował pokrycie w metalach szlachetnych (na przykład złocie czy srebrze), skąd brała się faktyczna wartość pieniądza.

Wraz z postępem technologii zmienia się nie tylko forma pieniądza, ale również pochodzenie jego wartości. Jednym z bieżących trendów jest kontynuacja polityki kreacji pieniądza przez zcentralizowane instytucje i zwiększenie nacisku na jego digitalizację. Prądem konkurencyjnym mogą być kryptowaluty, takie, jak na przykład Bitcoin, gdzie środek płatniczy emitowany jest metodą kryptograficzną i pośrednio stąd bierze swoją wartość. 

Pokaż więcej

Miejsce pracy
08.12.2024 10:04 Zamiast zwolnień Polacy doczekają się podwyżek. Na rynku pojawi się też więcej ofert pracy

Wyniki najnowszego badania przeprowadzonego przez Instytut Badawczy Randstad we współpracy z GfK wskazują, że Polski rynek pracy wchodzi w nowy rok z optymistycznymi prognozami. Komentarze ekspertów podkreślają jednak, że pomimo pozytywnych sygnałów, sytuacja gospodarcza wciąż budzi obawy.

Kostka masła
08.12.2024 00:22 Znalazł sposób na wysokie ceny masła. Polacy nie będą zachwyceni

W sieci szybko rozprzestrzenia się wypowiedź posła Polski 2050, Rafała Kasprzyka, który w kontekście rosnących cen masła zasugerował pewne rozwiązanie problemu. Jego słowa wywołały zarówno krytykę, jak i falę ironicznych komentarzy.

duda, emerytura
07.12.2024 21:23 Tajemnicze zmiany w wynagrodzeniach prezydentów. Taką podwyżkę przyzna sobie Andrzej Duda

Nowa ustawa budżetowa wprowadza zmiany, które mogą znacząco wpłynąć na sytuację finansową głowy państwa. Jakie decyzje czekają Andrzeja Dudę, a co przyniosą one jego następcom? Szczegóły są bardziej intrygujące, niż można się spodziewać.

paliwo, ceny paliw
07.12.2024 10:00 Fatalne wieści dla kierowców. Chodzi o ceny paliwa, podniesiono ważną opłatę

Nadchodzą zmiany, które mogą wpłynąć na portfele milionów kierowców. Czy ceny paliw wzrosną? Ministerstwo ujawnia szczegóły dotyczące kluczowej opłaty, która finansuje inwestycje drogowe i kolejowe. Co oznacza to dla przeciętnego użytkownika samochodu?

Pieniądze z ZUS
07.12.2024 06:00 Zmiany w 800 plus w grudniu. ZUS informuje w ostatniej chwili

Grudzień 2024 roku przyniesie dobrą wiadomość dla rodziców oczekujących na wypłaty świadczenia 800 plus. W związku z kalendarzem świątecznym ZUS zaplanował inne daty przelewów, z korzyścią dla rodzin, które myślą o przedświątecznych zakupach. Oto jak będą wyglądały grudniowe terminy wypłat.

ZUS PUE
06.12.2024 22:57 Ważny komunikat ZUS. Oszczędzi przedsiębiorcom wielu nerwów

Wprowadzenie tzw. wakacji składkowych dało przedsiębiorcom możliwość jednorazowego zwolnienia z opłacania składek ZUS przez jeden miesiąc w roku. Choć rozwiązanie miało być wsparciem dla prowadzących działalność gospodarczą, jego realizacja napotyka poważne problemy. Dlaczego?

seniorka, pieniądze
06.12.2024 16:29 Tyle musisz zarabiać, by dostać 4000 zł emerytury. Znamy wyliczenia

O wysokości emerytury decyduje kilka kluczowych czynników. Bardzo istotne w tej kwestii są wynagrodzenia. Wiele osób zastanawia się, na jaką emeryturę będą mogli liczyć w przyszłości. Wiemy, ile trzeba zarabiać, by otrzymać świadczenie na poziomie 4000 zł. Wiele osób może się zdziwić.

Pieniądze z ZUS
06.12.2024 06:00 ZUS wypłaci 1335 zł co miesiąc przez pół roku. Świadczenie bez względu na wiek

Niewiele osób wie, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych oferuje możliwość otrzymania renty w wysokości 1335,72 zł miesięcznie bez względu na wiek. Świadczenie to skierowane jest do osób, które zamierzają zmienić kwalifikacje zawodowe.

Kopalnia węgla
05.12.2024 17:15 Tyle naprawdę zarabiają górnicy. Wysokie wynagrodzenia to nie wszystko

4 grudnia obchodziliśmy Barbórkę, czyli święto górników. Ich praca od lat budzi zarówno podziw i respekt, jak i spore kontrowersje. Mimo trudnych warunków zawód ten pozostaje atrakcyjny z powodu wysokich wynagrodzeń i licznych przywilejów, o których inne branże mogą jedynie pomarzyć. Na jak dużo górnicy mogą faktycznie liczyć? 

Eurojackpot
05.12.2024 16:58 Milionowa wygrana w Eurojackpot. Wiemy, gdzie gracz nabył szczęśliwy kupon

Wtorkowe losowanie Eurojackpot, które odbyło się 3 grudnia, okazało się szczęśliwe dla jednego z polskich graczy. W punkcie LOTTO przy ul. Grażyny 4 w Krakowie zakupiono kupon, który przyniósł wygraną II stopnia (5+1). To najwyższa wygrana w historii miasta.

Biedronka
05.12.2024 15:32 Biedronka oszalała: od czwartku cukier za półdarmo

Biedronka to jeden z najczęściej odwiedzanych sklepów w Polsce, gdzie można kupić nie tylko żywność, ale także chemię i artykuły gospodarstwa domowego. Jedna z aktualnych ofert z pewnością zainteresuje wielu z was — w sklepach tej sieci w całym kraju ogłoszono promocję na cukier. Można będzie sporo zaoszczędzić. 

kelner, talerz, jedzenie
05.12.2024 06:30 Nigdy nie popełniaj tego błędu dając napiwek. Dla kelnera to jak dostać w twarz

Pozostawienie napiwku kelnerce lub kelnerowi to miły gest, który wyraża wdzięczność za wysokiej jakości obsługę. Wiele osób zastanawia się, w jaki sposób to zrobić, by nie popełnić gafy. Okazuje się, że jeden błąd jest szczególnie rażący i powinniśmy go unikać. Na co zwrócić uwagę przy dawaniu napiwku w restauracji czy kawiarni? Wyjaśniamy.

jajka, ceny
04.12.2024 18:17 Najpierw masło, teraz jajka. Ceny drastycznie rosną

Dlaczego ceny jajek w Polsce gwałtownie rosną? Skąd bierze się niepewność wśród producentów, a co za tym idzie – potencjalne braki na półkach? Analizujemy sytuację, która może wpłynąć na codzienne zakupy Polaków.

stomatologia, pieniądze
04.12.2024 16:21 Ceny u dentystów mocno w górę. Wkrótce może być jeszcze drożej

Dynamiczne zmiany na rynku usług medycznych mogą sprawić, że jedna z kluczowych dziedzin zdrowia stanie się coraz mniej dostępna. Eksperci alarmują, że nadchodzący rok przyniesie istotne wyzwania. Co sprawia, że koszty rosną w tak szybkim tempie i jak to wpłynie na pacjentów?

abonament rtv, pieniądze
04.12.2024 06:30 Abonament RTV w 2025 roku. Te osoby nie będą musiały płacić

Nie wszyscy muszą płacić abonament RTV. Istnieją konkretne warunki, które pozwalają uniknąć tego obowiązku. Czy kwalifikujesz się do zwolnienia? Dowiedz się, jakie zmiany czekają nas w 2025 roku.

czyste powietrze, społeczeństwo
03.12.2024 19:20 Kluczowy program dopłat zawieszony. Wiadomo, co z wnioskami: padła data

Program „Czyste Powietrze” niespodziewanie wstrzymano, pozostawiając tysiące osób w niepewności. Co dalej z wnioskami i inwestycjami już zrealizowanymi? Wyjaśnienia Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej rzucają światło na przyszłość tego popularnego projektu.

biedronka, pieniądze
03.12.2024 17:53 Biedronka zaszalała przed świętami. Paczki dla pracowników robią furorę w sieci

Znana sieć marketów jak co roku przygotowała świąteczne paczki dla swoich pracowników i ich dzieci. Jednak w tym roku zainteresowanie ich zawartością przeniosło się również do internetu. Co znalazło się w środku i dlaczego wzbudziło to tyle emocji?

mandat, parking
03.12.2024 08:22 Kierowcy tracą tysiące pod sklepami. Chwila nieuwagi wystarczy, by dostać surowy mandat

Parkingi przy popularnych marketach to miejsca, gdzie nieostrożni kierowcy mogą narazić się na kary wynoszące nawet 3 tysiące złotych. Mandaty nie dotyczą wyłącznie aut spalinowych – także właściciele pojazdów elektrycznych mogą zostać ukarani. Co sprawia, że parkowanie w tych miejscach jest tak ryzykowne?

komornik, pieniądze
03.12.2024 07:45 W tej sytuacji nie unikniesz komornika, mając niespłacone długi. Nieruchomość pójdzie pod młotek

Czy dług zawsze oznacza ryzyko utraty domu lub mieszkania? Procedury komornicze kryją wiele zaskakujących szczegółów, które mogą odmienić sytuację dłużnika. Jakie kroki podejmuje komornik i na co mogą liczyć lokatorzy?

harcerze
03.12.2024 07:00 Potężna kara dla harcerzy. Muszą zapłacić niemal 25 tys. złotych

Urząd Ochrony Danych Osobowych nałożył gigantyczną karę finansową na Chorągiew Stołeczną ZHP. Organizacja nie zastosowała odpowiednich środków ochrony danych i teraz będzie musiała zapłacić niemal 25 tys. złotych. Za co konkretnie ukarano harcerzy?

ozdoby choinkowe w pudełkach
02.12.2024 19:54 Te ozdoby z PRL-u są warte fortunę. Kolekcjonerzy ich szukają

Wielu Polaków ma w swoich domach ozdoby choinkowe z czasów PRL-u. Okazuje się, że mogą być warte fortunę. Kolekcjonerzy poszukują konkretnych egzemplarzy i są w stanie zapłacić za nie krocie. Ceny bombek z PRL-u przyprawiają o zawrót głowy. W przypadku niektórych z nich można zyskać nawet kilka tysięcy złotych za sztukę.

emeryci, ławka, park
02.12.2024 16:19 Nowe limity dla emerytów już obowiązują. Niektórzy mogą stracić świadczenie

Od 1 grudnia obowiązują nowe limity dla emerytów. Osoby pobierające świadczenie z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych powinni dokładnie zapoznać się ze zmianami. W niektórych przypadkach można nawet stracić pieniądze. Kto konkretnie musi uważać na te limity i ile one wynoszą? Odpowiadamy.

Emerytura
02.12.2024 14:00 Miliony emerytów dostaną przedświąteczny prezent od ZUS. Już zacierają ręce

Rozpoczął się grudzień, więc czas na ostatnią kartkę z tegorocznych kalendarzy. Wraz z nim nadchodzi okres świąteczny, który w tym roku przygotował niespodziankę dla części seniorów. Zakład Ubezpieczeń Społecznych poinformował o zmianie w harmonogramie wypłat emerytury i świadczeń na koniec 2024 roku. Kto dostanie wypłatę z ZUS jeszcze przed świętami?

pieniądze
02.12.2024 07:12 Prawie 300 zł co miesiąc do emerytury. Wystarczy spełnić jeden warunek

Seniorzy mogą ubiegać się o dodatkowe pieniądze do emerytury. Zakład Ubezpieczeń Społecznych co miesiąc wypłaca ryczałt energetyczny. Aby jednak otrzymać dodatek, trzeba spełnić jeden, kluczowy warunek. Komu dokładnie należą się pieniądze? Wyjaśniamy.

komunikacja, bilet
01.12.2024 22:18 Darmowa komunikacja miejska dla seniorów i nie tylko. Te osoby nie muszą kasować biletów

Bezpłatne przejazdy komunikacją miejską to rozwiązanie, które przyciąga uwagę coraz większej liczby Polaków. Kto może skorzystać z tego udogodnienia i na jakich zasadach? Sprawdzamy, jakie możliwości oferują samorządy i czy darmowe przejazdy są dostępne tylko dla seniorów.

kupony Lotto, ręka
01.12.2024 18:23 Padła "szóstka" w Lotto. Polska ma nowego milionera, zwycięzca zgarnie fortunę

W sobotę (30 listopada) los uśmiechnął się do jednego z graczy Lotto. Zwycięzca poprawnie wytypował wszystkie sześć liczb i teraz zgarnie prawdziwą fortunę. Polska ma nowego milionera. Jaka kwota trafi do szczęśliwca?

Kurs na prawo jazdy
01.12.2024 18:10 Nawet 5280 zł dopłaty do kursu na prawo jazdy. Te osoby mogą otrzymać dofinansowanie

Zrobienie prawa jazdy to ważny krok na drodze do niezależności i nowych możliwości zawodowych. Niestety, rosnące koszty kursów sprawiają, że dla wielu osób realizacja tego celu staje się coraz trudniejsza. Na szczęście istnieją sposoby na uzyskanie dofinansowania, które pokryje część lub nawet całość wydatków związanych z uzyskaniem uprawnień do prowadzenia pojazdów.

Poczta Polska
01.12.2024 12:11 Poczta Polska wydała pilny komunikat. Polacy powinni zachować ostrożność

Przestępcy nie ustają w wymyślaniu coraz bardziej wyrafinowanych metod na oszustwa. Podszywają się pod listonoszy, policjantów i urzędników, aby zdobyć dane osobowe i pieniądze. Ich ofiarami najczęściej padają osoby starsze i samotne, które są łatwym celem manipulacji. Poczta Polska wydała komunikat w związku z nową metodą wyłudzania pieniędzy.