Wyszukaj w serwisie
polska i świat praca handel finanse Energetyka Eko technologie
BiznesINFO.pl > Pieniądze

Pieniądze

Pieniądze – czym są i skąd się biorą?

Choć mówi się, że „pieniądze to nie wszystko”, to jednak trudno jest im odmówić kluczowej roli w życiu każdego z nas. Pieniądze to prawnie zaaprobowany środek płatniczy, stosowany w obrocie handlowym pomiędzy uczestnikami gospodarki. Jego wartość zwykle określana jest na zasadzie umowy społecznej. Niemal każde państwo na świecie dysponuje własną walutą, bezpośrednio kontrolując jej ilość w obrocie gospodarczym, a pośrednio – wartość. Odbywa się to pod kontrolą rządu i odpowiedniej instytucji. W Polsce jest to Narodowy Bank Polski.

Przez lata pieniądze funkcjonowały w różnej formie. Najpopularniejszą z form w dzisiejszych czasach są pieniądz zdawkowy, czyli popularna gotówka (papierowe banknoty i metalowe monety). W niektórych państwach, na przykład Australii, funkcjonują pieniądze plastikowe. Wraz z postępującą cyfryzacją, coraz większą popularnością cieszy się także pieniądz bezgotówkowy, a więc taki, którego wartość wyrażona jest wyłącznie na rachunku bankowym.

Dla ułatwienia przeprowadzanych w obrocie gospodarczym niektórych transakcji, pieniądz jako narzędzie do wyrażenia wartości, może przybierać inne formy. Do najpopularniejszych, z wyłączeniem gotówki i pieniądza elektronicznego, należy weksel, czek, bon, czy obligacja.

Najważniejsze funkcje pieniądza

Skuteczna i satysfakcjonująca wymiana handlowa pomiędzy zainteresowanymi stronami stanowi jeden z podstawowych warunków dla przetrwania cywilizacji i jednostki. Żeby fakt ten mógł mieć miejsce, pieniądz jako środek płatniczy, musi spełniać pewne określone funkcje, dzięki czemu handel będzie prostszy, wygodniejszy i mniej ryzykowny.

Ewolucja pieniądza pokazuje, że najważniejsze funkcje pieniądza to: jednolitość i rozpoznawalność, stabilność wartości, wygoda użytkowania, trwałość, podzielność i powszechna akceptacja pieniądza jako obowiązującego środka płatniczego.

„Kto wymyślił pieniądze”, czyli krótka historia pieniądza

Czym płacono w dawnych czasach? Historia pieniądza to zasadniczo historia relacji międzyludzkich. Pierwszą z form wymiany handlowej był barter. Barter to handel wymienny, gdzie jedna ze stron w zamian za towar lub usługę, oferowała drugiej inny towar lub usługę, o wartości umownie zbliżonej. Pieniądze w formie jaką znamy dziś stworzono dla wygody – początkowo rolę waluty pełniły kamienie, koraliki, sól czy muszelki. Dopiero później ich miejsce zajęły metale szlachetne.

Wartość pieniądza w dzisiejszych czasach określa umowa społeczna (stąd nazwa „pieniądz fiducjarny”, od łacińskiego słowa „fides”, oznaczającego „wiarę”), jednak nie zawsze tak było. Przez znaczną część historii ludzkości, pieniądz znajdował pokrycie w metalach szlachetnych (na przykład złocie czy srebrze), skąd brała się faktyczna wartość pieniądza.

Wraz z postępem technologii zmienia się nie tylko forma pieniądza, ale również pochodzenie jego wartości. Jednym z bieżących trendów jest kontynuacja polityki kreacji pieniądza przez zcentralizowane instytucje i zwiększenie nacisku na jego digitalizację. Prądem konkurencyjnym mogą być kryptowaluty, takie, jak na przykład Bitcoin, gdzie środek płatniczy emitowany jest metodą kryptograficzną i pośrednio stąd bierze swoją wartość. 

Pokaż więcej

pieniądze
16.04.2024 21:44 Tak będą wyglądały ceny prądu w 2024 roku. Podano maksymalną stawkę

Ceny prądu 2024. We wtorkowy wieczór rząd opublikował projekt ustawy o bonie energetycznym i zmianie niektórych innych ustaw. Są nowe stawki, bon energetyczny i.. wnioski. “Wracamy do rynku sprzed kryzysu” - czytamy. Ile zapłacimy za prąd w drugiej połowie 2024 r. i jak będzie wyglądał bon energetyczny? 

Lotto
16.04.2024 20:36 Wydał 2 złote na zdrapkę, zdobył fortunę. Główna wygrana w Lotto

44 tysiące złotych za 2 złote - taki zwrot z inwestycji nie zdarza się często. Mieszkaniec powiatu bydgoskiego w woj. kujawsko-pomorskim zainkasował główną wygraną w zdrapce Lotto. Teraz może sobie kupić… Toyotę Aygo.

pieniądze
16.04.2024 18:30 ZUS wydał ważny komunikat. Czas tylko do 30 kwietnia

Wypłata świadczenia 800 plus wzrosła z 500 zł w styczniu 2024 r. i została zaktualizowana dla wszystkich świadczeniobiorców automatycznie, co oznacza, że nie trzeba składać żadnego wniosku, by zostać objętym podwyżką. Problem jest inny. 1 czerwca br. rozpoczyna się nowy okres rozliczeniowy, który potrwa do 31 maja 2025 r. Przy drobnej nieuwadze można stracić miesięczne świadczenie.

kobieta, pieniądze
16.04.2024 15:30 Tyle wynosi dodatek mieszkaniowy w 2024 r. Do wzięcia nawet 4,5 tys. zł

Dodatek mieszkaniowy to specjalne wsparcie finansowe dla Polaków. Pieniądze mogą dostać jednak tylko te osoby, które spełnią określone warunki, w tym prób dochodowy. Ile wynosi świadczenie i kto konkretnie może je otrzymać? Wyjaśniamy.

seniorka
16.04.2024 12:33 W ten sposób podwyższysz swoją emeryturę. Wystarczy jeden dokument

Wielu seniorów w Polsce otrzymuje niewysokie świadczenia emerytalne. Jak się okazuje, emeryci mają możliwość podwyższenia swoich comiesięcznych wypłat. Wystarczy tylko, że dostarczymy do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych jeden dokument, który umożliwi ponowne przeliczenie emerytury. 

Koperta ZUS, pieniądze
16.04.2024 09:30 ZUS wypłaca nawet 3500 zł na wniosek. Trzeba jednak spełnić warunki

Przedemerytalne świadczenie kompensacyjne należy się sporej grupie Polaków. Aby je otrzymać, należy spełnić odpowiednie warunki i złożyć wniosek. Komu konkretnie należą się dodatkowe pieniądze przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego? 

Rodzice, dziecko
16.04.2024 08:28 Nawet 1500 zł w ramach nowego świadczenia. Niektórzy dostaną 400 zł więcej

Już wkrótce rodzice będą mogli liczyć na dodatkowe dofinansowanie w postaci nowego świadczenia - tzw. babciowego. Wsparcie będzie wypłacane w wysokości 1500 złotych miesięcznie, a niektóre rodziny otrzymają 400 zł więcej. Komu należy się wyższa kwota?

pieniądze
15.04.2024 15:09 Jest sposób na podwyższenie emerytury. Wiadomo, co wpływa na jej wysokość

Co zrobić, by nie mieć małej emerytury? Ta kwestia spędza sen z powiek nie tylko osobom zbliżającym się do wieku emerytalnego. Odpowiedź wydaje się być bardzo prosta – istnieje kilka czynników, które zaważą o wyższej kwocie tego świadczenia.

Żabka
15.04.2024 12:05 Żabka wskoczy na giełdę? Przedstawiono plan

Właściciel sieci polskich sklepów Żabka jeszcze dziś może ogłosić wejście na giełdę w Amsterdamie. Jak donosi agencja Bloomberg, powołując się na nieoficjalne informacje - celem ma być pozyskanie 1,5 miliarda euro. 

seniorka, pieniądze
15.04.2024 10:33 Nawet 1780,96 zł miesięcznie do emerytury. Trzeba spełnić dwa warunki

Część seniorów może liczyć na wypłatę specjalnego dodatku do emerytury. Wysokość świadczenia ostatnio mocno poszła w górę. Aby otrzymać dodatkowe pieniądze, trzeba spełnić dwa kluczowe warunki, a także złożyć wniosek. Komu konkretnie należy się wsparcie i ile wynosi dodatek? Wyjaśniamy.

seniorzy
15.04.2024 09:55 Emeryci mogą się zdziwić. Tak mają wyglądać wypłaty 14. emerytury

Zakład Ubezpieczeń Społecznych już wypłaca trzynaste emerytury. Seniorzy mają powody do radości, bo za jakiś czas będą mogli liczyć na kolejne dodatkowe świadczenie w postaci 14. emerytury. Jakie kwoty wpłyną na konta seniorów? Przedstawiamy szczegóły.

seniorka
15.04.2024 08:42 Tyle będzie wynosiła renta wdowia. Seniorzy mogą sporo zyskać

Wprowadzenie renty wdowiej było jedną z obietnic wyborczych, która już wkrótce ma zostać spełniona. Powstała specjalna strona internetowa, na której umieszczono szczegółowe informacje w sprawie tego świadczenia. Jakie kwoty otrzymają seniorzy w ramach renty wdowiej?

pieniądze
14.04.2024 23:10 Zgromadził milion złotych kapitału w ZUS. Obliczyli, jaką dostanie emeryturę

Dziennikarze Business Insider postanowili sprawdzić, czy milion odprowadzany w składach na emeryturę może mieć przełożenie na komfort finansowy w przyszłości. Niestety, wyniki ich badań nie napawają optymizmem. 

szpital
14.04.2024 21:26 Dodatkowe opłaty w szpitalach. Wiele osób nie wie, za co trzeba płacić

Pobyt w szpitalu zawsze wiązał się ze stresem i nieprzyjemnościami. Teraz jednak okazało się, że nawet jeśli wybierzemy pobyt w placówce z NFZ, będziemy musieli ponieść dodatkowe koszty. Za co będziemy musieli dopłacić podczas naszego kolejnego leczenia?

jeansy
14.04.2024 18:19 Gigant zamyka fabrykę w polskim mieście. 650 osób straci pracę

Firma Levi Strauss ogłosiła zamknięcie swojej produkcji w Płocku. W związku z tym około 650 osób straci swoje stałe zatrudnienie. Okazało się, że pracownicy nie są zadowoleni z odpraw, jakie proponuje im pracodawca. Już w najbliższy czwartek zaplanowano pierwsze pikiety.

pieniądze
14.04.2024 16:44 Wielu Polaków dostanie pieniądze na konta. Powinny być do 15 kwietnia

Już niedługo możesz liczyć na dodatkowe pieniądze, które trafią na Twoje konto. Do 15 kwietnia wszyscy oszczędzający na emeryturę w ramach Pracowniczych Planów Kapitałowych mogą spodziewać się dopłat. 

pieniądze, portfel
14.04.2024 15:39 Te banknoty zaraz stracą ważność. Masz tylko jedno wyjście

Zniszczone pieniądze wcale nie muszą trafić do kosza. Czasem ich właściciel może odzyskać nawet 100 proc. ich wartości. Podarte czy nadpalone banknoty tracą wartość, gdyż nie będzie możliwe korzystanie z nich w sklepie, czy na stacji benzynowej. Jak wymienić zniszczone banknoty albo monety? Nie jest to wcale trudne, ale to jakie pieniądze trafią do nas z powrotem, zależne jest od stanu gotówki.

pieniądze
13.04.2024 09:39 Takim banknotem nie zapłacisz. Sprzedawca może odmówić wydania zakupów

Coraz mniej osób korzysta z fizycznej postaci pieniądza, ale ta wciąż pozostaje w obiegu. W związku z tym banknoty często ulegają zniszczeniu, a to może skutkować odmową przyjęcia zapłaty podczas codziennych zakupów. Na szczęście, mając w portfelu uszkodzoną gotówkę, łatwo możemy rozwiązać problem. Wystarczy, że udamy się do banku lub skorzystamy z pomocy NBP.

bankomat
13.04.2024 09:38 Wypłać gotówkę i zrób przelewy. Banki ostrzegają przed utrudnieniami

Kolejny weekend i kolejne złe wieści dla klientów wielu banków. Szereg instytucji zaplanowało na sobotę i niedzielę prace serwisowo-modernizacyjne. Na liście są m.in. Bank Pekao oraz ING Bank Śląski, których usługi mogą nie być dostępne przez kilka godzin. Radzimy więc wcześniej dokonać koniecznych transakcji i wypłacić gotówkę z bankomatów.

Lotto
13.04.2024 08:16 Wielka kumulacja Lotto rozbita. Wiemy, gdzie padły "szóstki"

Polska ma nowych milionerów. W miniony czwartek aż dwóm osobom udało się zgarnąć ponad 6,8 mln złotych w losowaniu Lotto. Jak zawsze, Totalizator Sportowy uchylił rąbka tajemnicy i ujawnił, gdzie zakupiono szczęśliwe losy. Co ciekawe, w przypadku obu wygranych nie doszło do skreślenia liczb, ale postawiono na ślepy los.

Pieniądze
12.04.2024 22:50 Niektórzy Polacy mogą liczyć na dodatkowe pieniądze, nawet 4000 zł. Są pewne warunki

Rosnące koszty życia i coraz wyższe rachunki stwarzają trudności dla wielu rodzin. W związku z tym opracowano program wsparcia, który dla wielu z nich może mieć niebagatelne znaczenie. Pieniądze są na wyciągnięcie ręki i wystarczy złożyć jedynie stosowny wniosek. Jest jednak pewien warunek.

Pieniądze
12.04.2024 22:02 Nawet 822 zł dodatku osłonowego. Zostało niewiele czasu na złożenie wniosku

Jedynie do końca kwietnia można składać wnioski o dodatek osłonowy, który ma stanowić wsparcie dla polskich gospodarstw domowych i częściowo pokryć koszty związane z energią elektryczną, gazem i żywnością. Co trzeba zrobić, aby uzyskać dodatkowe pieniądze?

Pieniądze
12.04.2024 20:11 Miliony Polaków mogą liczyć na dodatkowe pieniądze, aż 240 zł. Jest pewien warunek

Na ten moment czekały ponad 2 miliony pracowników w Polsce. Już wkrótce otrzymają oni dodatkową emeryturę w wysokości 240 złotych z Pracowniczych Planów Kapitałowych (PPK). To ogromna kwota, która zostanie przeznaczona na wsparcie finansowe wielu Polaków.

babcia, dzieci
12.04.2024 14:18 Już wkrótce wypłata babciowego. Jest kilka haczyków

Świadczenie w ramach programu “Aktywny rodzic”, zwane również babciowym było zapowiadane podczas kampanii wyborczej. Ostatnio rząd przyjął projekt ustawy w sprawie tego wsparcia finansowego. Ile dokładnie wyniesie świadczenie i kto może otrzymać pieniądze? Przedstawiamy szczegóły.

seniorzy, pieniądze
12.04.2024 08:42 Nie będzie waloryzacji emerytur w marcu? Złe wieści dla seniorów

Podczas kampanii wyborczej zapowiedziano wprowadzenie drugiej waloryzacji rent i emerytur. Rząd aktualnie pracuje nad tym, by seniorzy mogli otrzymać dodatkową podwyżkę jesienią. Teraz okazuje się, że przeprowadzenie waloryzacji we wrześniu może sprawić, że w marcu świadczenia już nie wzrosną. 

trumna, pieniądze
11.04.2024 11:08 Zasiłek pogrzebowy wzrośnie po 13 latach. Podano kwotę

Zasiłek pogrzebowy doczeka się podwyżki po kilkunastu latach. Projekt ustawy w tej sprawie trafił już do rejestru prac legislacyjnych rządu. Wiadomo, jaką kwotę będzie otrzymywać rodzina zmarłego. Przedstawiamy szczegóły. 

list z ZUS-u, pieniądze
11.04.2024 08:21 Ważny komunikat ZUS. Wielu mężczyzn nie wie, że może dostać pieniądze

Zakład Ubezpieczeń Społecznych wypłaca dodatkowe świadczenie w ramach programu “Mama 4 plus”. Niewiele osób wie, że pieniądze należą się także mężczyznom. Aby otrzymać wsparcie, trzeba jednak spełnić kilka kluczowych warunków. 

list z ZUS-u, pieniądze
10.04.2024 14:12 Więcej osób zwolnionych ze składek ZUS. Polacy sporo zaoszczędzą

Szykują się ogromne zmiany związane z składkami ZUS. Nowy projekt rządowy zakłada, że kolejne osoby zostaną zwolnione z opłacania składek. Celem nowych przepisów jest dopasowanie zasad do realiów małych przedsiębiorców.