biznes finanse technologie praca handel Eko Energetyka polska i świat
Obserwuj nas na:
BiznesINFO.pl > Pieniądze

Pieniądze

Pieniądze – czym są i skąd się biorą?

Choć mówi się, że „pieniądze to nie wszystko”, to jednak trudno jest im odmówić kluczowej roli w życiu każdego z nas. Pieniądze to prawnie zaaprobowany środek płatniczy, stosowany w obrocie handlowym pomiędzy uczestnikami gospodarki. Jego wartość zwykle określana jest na zasadzie umowy społecznej. Niemal każde państwo na świecie dysponuje własną walutą, bezpośrednio kontrolując jej ilość w obrocie gospodarczym, a pośrednio – wartość. Odbywa się to pod kontrolą rządu i odpowiedniej instytucji. W Polsce jest to Narodowy Bank Polski.

Przez lata pieniądze funkcjonowały w różnej formie. Najpopularniejszą z form w dzisiejszych czasach są pieniądz zdawkowy, czyli popularna gotówka (papierowe banknoty i metalowe monety). W niektórych państwach, na przykład Australii, funkcjonują pieniądze plastikowe. Wraz z postępującą cyfryzacją, coraz większą popularnością cieszy się także pieniądz bezgotówkowy, a więc taki, którego wartość wyrażona jest wyłącznie na rachunku bankowym.

Dla ułatwienia przeprowadzanych w obrocie gospodarczym niektórych transakcji, pieniądz jako narzędzie do wyrażenia wartości, może przybierać inne formy. Do najpopularniejszych, z wyłączeniem gotówki i pieniądza elektronicznego, należy weksel, czek, bon, czy obligacja.

Najważniejsze funkcje pieniądza

Skuteczna i satysfakcjonująca wymiana handlowa pomiędzy zainteresowanymi stronami stanowi jeden z podstawowych warunków dla przetrwania cywilizacji i jednostki. Żeby fakt ten mógł mieć miejsce, pieniądz jako środek płatniczy, musi spełniać pewne określone funkcje, dzięki czemu handel będzie prostszy, wygodniejszy i mniej ryzykowny.

Ewolucja pieniądza pokazuje, że najważniejsze funkcje pieniądza to: jednolitość i rozpoznawalność, stabilność wartości, wygoda użytkowania, trwałość, podzielność i powszechna akceptacja pieniądza jako obowiązującego środka płatniczego.

„Kto wymyślił pieniądze”, czyli krótka historia pieniądza

Czym płacono w dawnych czasach? Historia pieniądza to zasadniczo historia relacji międzyludzkich. Pierwszą z form wymiany handlowej był barter. Barter to handel wymienny, gdzie jedna ze stron w zamian za towar lub usługę, oferowała drugiej inny towar lub usługę, o wartości umownie zbliżonej. Pieniądze w formie jaką znamy dziś stworzono dla wygody – początkowo rolę waluty pełniły kamienie, koraliki, sól czy muszelki. Dopiero później ich miejsce zajęły metale szlachetne.

Wartość pieniądza w dzisiejszych czasach określa umowa społeczna (stąd nazwa „pieniądz fiducjarny”, od łacińskiego słowa „fides”, oznaczającego „wiarę”), jednak nie zawsze tak było. Przez znaczną część historii ludzkości, pieniądz znajdował pokrycie w metalach szlachetnych (na przykład złocie czy srebrze), skąd brała się faktyczna wartość pieniądza.

Wraz z postępem technologii zmienia się nie tylko forma pieniądza, ale również pochodzenie jego wartości. Jednym z bieżących trendów jest kontynuacja polityki kreacji pieniądza przez zcentralizowane instytucje i zwiększenie nacisku na jego digitalizację. Prądem konkurencyjnym mogą być kryptowaluty, takie, jak na przykład Bitcoin, gdzie środek płatniczy emitowany jest metodą kryptograficzną i pośrednio stąd bierze swoją wartość. 

Pokaż więcej

Bałtyk
10.07.2025 06:30 Porównali ceny nad Bałtykiem i na Kanarach. Dziwi zwłaszcza koszt noclegu, wnioski są jasne

Wakacje w Polsce mogą kosztować więcej niż tygodniowy wypoczynek w zagranicznym kurorcie. Najnowsza analiza cen pokazuje, że różnice w kosztach noclegów i wyżywienia potrafią zaskoczyć - i to na niekorzyść polskich kierunków. W zestawieniu przygotowanym przez Rankomat.pl wykorzystano dane z Booking.com - wyniki nie pozostawiają złudzeń.

Uczniowie szkoła
09.07.2025 21:44 Prawie 3 tys. zł dla ucznia. MEN ogłosiło rządowy program. Trzeba spełnić tylko jeden warunek

Koszty wychowania i utrzymania dziecka w Polsce z roku na rok idą w górę. Do trudności, z którymi muszą zmagać się rodzice, należą również liczne zdarzenia losowe, które mogą wydarzyć się niemal każdego dnia. Ministerstwo Edukacji Narodowej przypomina o specjalnych zasiłkach, które mogą wesprzeć w konkretnej sytuacji. To nawet 2770 złotych na jednego ucznia.

Emerytka pieniądze
09.07.2025 19:45 Ważne informacje dla 100 tys. emerytów. Rząd podjął decyzję w sprawie podwyżek

Na te zmiany polscy emeryci czekali od lat. Rząd podjął oficjalne decyzje dotyczące podwyżek, które mają spowodować kroki poczynione przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Dotyczy to nawet 100 tys. osób i ich świadczeń, które do tej pory były niższe, niż powinny. Zmiana zbliża się wielkimi krokami.

Działka rekreacyjna
09.07.2025 16:21 Trzymasz to na działce rekreacyjnej? Urząd natychmiast się zainteresuje, grozi ci surowa kara

Niewiele osób zdaje sobie sprawę z tego, że działki rekreacyjne rządzą się innymi prawami, niż te, na których zwyczajowo mieszkamy. Jeden z właścicieli takiego gruntu właśnie się przekonał, jak łatwo jest nieświadomie złamać prawo. Umieścił to na swojej działce, a krótko później dostał mandat. Konsekwencje mogą być opłakane.

Oszustwa sms
08.07.2025 21:53 Polacy nagle zaczęli dostawać takie SMSy. Oszuści obrali nową, perfidną taktykę

To kolejny raz, kiedy Polacy muszą wdrożyć wzmożoną czujność do swojego codziennego życia. Właśnie poinformowano o kolejnych tajemniczych wiadomościach, które mogą sprawić, że nasze dane osobowe lub środki z konta znajdą się w rękach oszustów. Znana jest treść SMS-ów wysyłanych na telefony Polaków, na to trzeba uważać.

Lot samolot
08.07.2025 20:38 Przeciek z tanich linii lotniczych. Personel chętnie ci to skonfiskuje, aby dostać premię

O dyskusyjnych praktykach stosowanych przez linie lotnicze mówi się już od kilku dobrych miesięcy. Spekulacje o premiach za konkretne działania zataczały kolejne kręgi, choć do tej pory nie było oficjalnego potwierdzenia. Teraz do takowego dotarły media. Treść wiadomości wzbudza uzasadnione emocje wśród pasażerów, loty nie będą już takie same.

Pieniądze
08.07.2025 08:09 Tak możesz odzyskać nadpłatę ze spłaconego kredytu. Wielu Polaków wciąż nie ma pojęcia

Wielu kredytobiorców nie zdaje sobie sprawy, że mimo spłaty kredytu konsumenckiego sprzed lat, wciąż mogą odzyskać część pieniędzy. Wszystko dzięki przepisom dotyczącym tzw. sankcji kredytu darmowego, które obowiązywały do końca 2011 roku. Sprawa dotyczy tysięcy osób, ale wciąż pozostaje mało znana.

Rodzice z dziećmi
07.07.2025 07:22 Tyle kosztuje wychowanie dzieci do 18. roku życia. W Polsce rodzicielstwo staje się luksusem

Polska już od długich lat zmaga się z postępującym kryzysem demograficznym. Dzieci z roku na rok rodzi się coraz mniej, a młodzi Polacy rezygnują z potomstwa z licznych powodów — jednym z wiodących są warunki ekonomiczne. Najnowszy raport ukazuje, z jakimi kosztami muszą się zmierzyć rodzice. Tyle pieniędzy potrzeba na wychowanie dziecka.

Bursztyn
06.07.2025 13:40 Niewiarygodny widok nad Bałtykiem. Polak pokazał skarb. W nagraniu z Jantaru coś się nie klei

Wiele osób wybiera się nad Bałtyk z nadzieją na znalezienie bursztynu, co wydaje się prostym sposobem na zarobek. Jednak tylko nielicznym udaje się natrafić na okazy o naprawdę dużej wartości. Nagranie, na którym pan Tomasz Ołdziejewski pokazuje swoje cenne znalezisko, stało się prawdziwym hitem w sieci. Cena za tak imponującej wielkości bryłkę potrafi przyprawić o zawrót głowy. Mimo że materiał został obejrzany aż 4 miliony razy na różnych platformach społecznościowych, prawda o tym bursztynie wiele mówi o ludzkiej łatwowierności.

mbank
05.07.2025 09:09 Historyczny wyrok sądu. Jest decyzja w sprawie tysiąca kredytów

Jako niezwykle ważny sygnał dla kredytobiorców należy traktować wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi. Chodzi o stwierdzeniu nieważności więcej niż tysiąca umów na kredyty frankowe, jakie z Polakami zawarł mBank. Bank nie daje za wygraną i mimo odrzucenia apelacji twierdzi, że potrzebne będą kolejne pozwy, co jest tym ważniejsze, że w toku jest nawet 10 podobnych spraw.

bank
04.07.2025 10:17 Banki w Polsce zwijają podwoje. Okienka likwidowane jedno po drugim, ci klienci oberwą najmocniej

W polskim sektorze bankowym, zwłaszcza w bankowości konsumenckiej, zachodzą diametralne zmiany, które mogą pozostawać w dużej mierze niezauważone przez zwykłych Polaków. Szybka adaptacja w Polsce nowinek technicznych w sferze finansów osobistych skłania coraz większą liczbę banków do gruntownej przebudowy tego, jak działają ich placówki. Coraz częściej w Polsce po wejściu do oddziału banku, możemy dowiedzieć się, że jest to placówka bezgotówkowa.

ceny paliw, paliwo
03.07.2025 20:04 Kierowcy zatankują za półdarmo. Sieć paliw ogłosiła niebywałą promocję, oto warunki

Nowa wakacyjna strategia jednej z największych sieci stacji w kraju może zatrząść rynkiem paliw. Zmieniają się nie tylko ceny, ale i zasady gry. Wyjaśniamy, jakie należy spełnić warunki, by załapać się na tanie tankowanie. 

emerytura, pieniądze
03.07.2025 17:10 Emerytura z bonusem, jakiego nie było. Nawet kilkadziesiąt tys. zł rocznie dla seniorów

Zmiany, które nadchodzą, mogą zupełnie przekształcić rzeczywistość tysięcy starszych osób w Polsce. Nowe propozycje niosą ze sobą szereg nieoczywistych konsekwencji. Czy rzeczywiście będzie to krok w stronę godniejszej starości?

klimatyzacja
03.07.2025 16:38 Nawet kilkanaście tysięcy złotych dopłaty do klimatyzacji. Takie warunki trzeba spełnić

Do Polski dotarła fala upałów, a wysokie temperatury mocno dają nam się we znaki. Coraz więcej osób decyduje się na montaż klimatyzacji. To ogromne udogodnienie, ale wiąże się również z dość sporym obciążeniem dla budżetu. Okazuje się jednak, że Polacy mogą liczyć na dofinansowanie do klimatyzacji, a kwoty dopłat są pokaźne. Wiemy, jakie warunki trzeba spełnić, by otrzymać takie wsparcie. Wyjaśniamy szczegóły.

Studnia
03.07.2025 08:06 Surowe kary za czerpanie wody ze studni. Wielu Polaków wciąż nie ma pojęcia

Pan Zdzisław z Choszczewa (Podlaskie) stanął w obliczu astronomicznej grzywny - ponad 100 tys. zł - za korzystanie z własnej studni. Powód? Przekroczył limit poboru wody, który zgodnie z Prawem wodnym wynosi 5 m³ dziennie. Choć własność gruntu daje pozory swobody, to woda podziemna i powierzchniowa to własność Skarbu Państwa.

Portfel banknoty
02.07.2025 10:57 Tyle naprawdę zarabiają Polacy. GUS ujawnia najnowsze dane. Przepaść cały czas rośnie

Główny Urząd Statystyczny opublikował najnowsze dane dotyczące struktury wynagrodzeń w Polsce, które pokazują, jak kształtują się zarobki przeciętnego Polaka. Wskazano przede wszystkim na medianę, średnią, a także na to, ile zarabia 10 proc. najbogatszych obywateli. Te informacje zaskoczą wielu, próg znaczące poszedł w górę.

warszawa
01.07.2025 09:47 Nowe zestawienie 100 najbogatszych Polaków już jest. Numer jeden nigdy nie pokazuje twarzy

Tygodnik "Wprost" po raz kolejny podjął się próby oszacowania majątków najbogatszych Polaków. Tegoroczna odsłona rankingu 100 najbardziej majętnych biznesmenów znad Wisły nie stanowi zaskoczenia – w strukturze zestawienia nie zaszły zasadnicze zmiany. Nie zmienił się także jego lider, który jest jednym z najbardziej tajemniczych biznesmenów w Polsce.

Andrzej Duda majątek
01.07.2025 07:15 Ujawniono majątek Andrzeja Dudy. Sąd Najwyższy opublikował oświadczenie

Andrzej Duda już za niewiele ponad miesiąc ma ustąpić ze stanowiska prezydenta Polski po dwóch kadencjach pełnienia urzędu. Z tej okazji wydał książkę, która 6 sierpnia zostanie wysłana do kupujących. Tymczasem Sąd Najwyższy opublikował oświadczenie majątkowe Andrzeja Dudy, z którego możemy się dowiedzieć, jakie środki zgromadził przez lata prezydent.

Pilot telewizor
01.07.2025 07:00 Gigantyczny dług za abonament RTV. W tym województwie mieszka rekordzista

Opłaty abonamentu RTV od lat wywołują w Polakach skrajne emocje. Okazuje się, że choć egzekwowanie tego obowiązku nie jest w naszym kraju najskuteczniejsze, to są osoby, które muszą spłacić swoje zadłużenie. Nie zawsze są to wysokie kwoty, jednak ten rekordzista stracił olbrzymią kwotę. W tym województwie skarbówka ściągnęła największą ilość pieniędzy.

Eurojackpot
30.06.2025 22:37 Polak rozbił bank w Eurojackpot. Wiemy, gdzie padła gigantyczna wygrana

Miniony weekend okazał się szczęśliwy dla Polaka, który postanowił spróbować swoich sił w Eurojackpot. Choć nie udało mu się trafić głównej wygranej, to i tak na jego konto trafi gigantyczna kwota. Jak się okazuje, tego samego dnia sporo szczęścia miała też osoba, która zagrała w Ekstra Pensję. Totalizator Sportowy poinformował, gdzie gracze nabyli zwycięskie kupony.

Paragon grozy
30.06.2025 17:08 Jajecznica grozy na Krupówkach. Trudno uwierzyć, ile zapłaciła turystka

Wakacyjne wyjazdy to czas, kiedy turyści chcą odpocząć od gotowania i chętnie korzystają z restauracji w miejscu wypoczynku. Nieraz są w stanie zapłacić więcej, żeby zjeść szybciej w centrum miasta, zamiast szukać tańszej knajpki na obrzeżu. Doskonale wiedzą o tym właściciele lokali w miejscowościach turystycznych, którzy dostosowują ceny posiłków do oblężenia odwiedzających. Na widok tego paragonu z Krupówek można złapać się za głowę, a to tylko koszt śniadania dla dwóch osób.

Iga Świątek, tennis
30.06.2025 11:52 Wimbledon 2025. Iga Świątek powalczy o potężne pieniądze. Za samo wyjście na kort obsypią ją złotem

Iga Świątek, niekwestionowana królowa kortów ziemnych, już za kilka dni zmierzy się w kolejnym turnieju w tym sezonie. Tym razem będzie to Wimbledon 2025 - najstarsze i jednocześnie jedno z najbardziej prestiżowych wydarzeń w kalendarzu tenisowych turniejów wielkoszlemowych. Jaka nagroda pieniężna wpłynie na konto najlepszych tenisistów i tenisistek tegorocznej edycji? Już za samo wyjście na kort przewidywane są ogromne pieniądze.

Lotnisko kolejka
29.06.2025 19:50 Tyle kosztuje wyrobienie paszportu w 2025 r. O wysokości opłaty decyduje jeden czynnik

Choć do wielu państw jesteśmy w stanie dotrzeć z dowodem osobistym, to wciąż jest długa lista miejsc, do których wpuszczą nas jedynie z paszportem. Sezon wakacyjny to moment, kiedy Polacy przeszukują domy w poszukiwaniu upragnionego dokumentu. Wiadomo, ile kosztuje wyrobienie zupełnie nowego w 2025 roku. Na takie kwoty trzeba się przygotować.

Dobry Start, ZUS
29.06.2025 16:00 Od 1 lipca rusza rządowy program. Bez jednego kliknięcia możesz stracić pieniądze

Czas ucieka, a decyzja należy do ciebie. Rząd uruchamia mechanizm, który ma pomóc tysiącom rodzin, ale jest jeden warunek – trzeba się pospieszyć. Czy wiesz, co musisz zrobić, by nie zostać z niczym?

Lekarz wizyta l4
28.06.2025 16:36 Na L4 z tym kodem możesz nie dostać wynagrodzenia. Polacy biorą to zwolnienie coraz częściej

Zwolnienia lekarskie to coś, z czego Polacy korzystają na co dzień i w czym nie przeszkadzają nawet wprowadzane w przedsiębiorstwach premie frekwencyjne. Okazuje się jednak, że L4 nie zawsze będzie opłacalne. W przypadku tego konkretnego rodzaju zwolnienia na konto może nie wpływać wynagrodzenie. Tymczasem Polacy korzystają z niego coraz częściej.

naucyciele, wynagrodzenie
28.06.2025 12:15 Jest decyzja ws. podwyżek w oświacie. Nauczyciele nie będą zadowoleni. Związkowcy grożą strajkiem

Wynagrodzenia nauczycieli w Polsce od lat budzą ogromne emocje. Jedni podkreślają, że należą im się podwyżki za ciężką pracę w stresujących warunkach, inni odpowiadają, że przedstawiciele zawodu, którzy korzystają z dwóch miesięcy wakacji, mają wystarczające zarobki. Związkowcy żądają podwyżek dla przedstawicieli oświaty. Co na to ministerstwo?

Niepełnosprawność
28.06.2025 06:40 To orzeczenie uprawnia do wielkich zniżek. Polacy powinni to wiedzieć

Wsparcie finansowe dla Polaków objawia się w różnorodnych usługach, z których korzystamy na co dzień. Tak jest i tym razem. W przypadku posiadania tego konkretnego orzeczenia mowa o gigantycznych obniżkach w wielu sferach życia. Ta wiedza może wesprzeć duże grono Polaków.

dzieci
27.06.2025 21:00 Dodatkowe 300 złotych dla rodziców bez względu na dochód. Pieniądze na wyciągnięcie ręki, tylko trzeba o tym pamiętać

Choć dziś zakończył się rok szkolny, to rodzice muszą pamiętać o kolejnym, który rozpocznie się we wrześniu. Wkrótce rozpocznie się bowiem przyjmowanie wniosków o przyznanie świadczenia przysługującego uczącym się dzieciom. Ministerstwo rodziny, pracy  i polityki społecznej przypomina o ważnym terminie dot. realizacji programu Dobry Start.

BiznesINFO.pl
Obserwuj nas na: