Choć mówi się, że „pieniądze to nie wszystko”, to jednak trudno jest im odmówić kluczowej roli w życiu każdego z nas. Pieniądze to prawnie zaaprobowany środek płatniczy, stosowany w obrocie handlowym pomiędzy uczestnikami gospodarki. Jego wartość zwykle określana jest na zasadzie umowy społecznej. Niemal każde państwo na świecie dysponuje własną walutą, bezpośrednio kontrolując jej ilość w obrocie gospodarczym, a pośrednio – wartość. Odbywa się to pod kontrolą rządu i odpowiedniej instytucji. W Polsce jest to Narodowy Bank Polski.
Przez lata pieniądze funkcjonowały w różnej formie. Najpopularniejszą z form w dzisiejszych czasach są pieniądz zdawkowy, czyli popularna gotówka (papierowe banknoty i metalowe monety). W niektórych państwach, na przykład Australii, funkcjonują pieniądze plastikowe. Wraz z postępującą cyfryzacją, coraz większą popularnością cieszy się także pieniądz bezgotówkowy, a więc taki, którego wartość wyrażona jest wyłącznie na rachunku bankowym.
Dla ułatwienia przeprowadzanych w obrocie gospodarczym niektórych transakcji, pieniądz jako narzędzie do wyrażenia wartości, może przybierać inne formy. Do najpopularniejszych, z wyłączeniem gotówki i pieniądza elektronicznego, należy weksel, czek, bon, czy obligacja.
Skuteczna i satysfakcjonująca wymiana handlowa pomiędzy zainteresowanymi stronami stanowi jeden z podstawowych warunków dla przetrwania cywilizacji i jednostki. Żeby fakt ten mógł mieć miejsce, pieniądz jako środek płatniczy, musi spełniać pewne określone funkcje, dzięki czemu handel będzie prostszy, wygodniejszy i mniej ryzykowny.
Ewolucja pieniądza pokazuje, że najważniejsze funkcje pieniądza to: jednolitość i rozpoznawalność, stabilność wartości, wygoda użytkowania, trwałość, podzielność i powszechna akceptacja pieniądza jako obowiązującego środka płatniczego.
Czym płacono w dawnych czasach? Historia pieniądza to zasadniczo historia relacji międzyludzkich. Pierwszą z form wymiany handlowej był barter. Barter to handel wymienny, gdzie jedna ze stron w zamian za towar lub usługę, oferowała drugiej inny towar lub usługę, o wartości umownie zbliżonej. Pieniądze w formie jaką znamy dziś stworzono dla wygody – początkowo rolę waluty pełniły kamienie, koraliki, sól czy muszelki. Dopiero później ich miejsce zajęły metale szlachetne.
Wartość pieniądza w dzisiejszych czasach określa umowa społeczna (stąd nazwa „pieniądz fiducjarny”, od łacińskiego słowa „fides”, oznaczającego „wiarę”), jednak nie zawsze tak było. Przez znaczną część historii ludzkości, pieniądz znajdował pokrycie w metalach szlachetnych (na przykład złocie czy srebrze), skąd brała się faktyczna wartość pieniądza.
Wraz z postępem technologii zmienia się nie tylko forma pieniądza, ale również pochodzenie jego wartości. Jednym z bieżących trendów jest kontynuacja polityki kreacji pieniądza przez zcentralizowane instytucje i zwiększenie nacisku na jego digitalizację. Prądem konkurencyjnym mogą być kryptowaluty, takie, jak na przykład Bitcoin, gdzie środek płatniczy emitowany jest metodą kryptograficzną i pośrednio stąd bierze swoją wartość.
Pokaż więcej
Podczas gdy Polska pozostaje na uboczu, wejście do strefy euro jest celem wielu państw Unii Europejskiej. Widzą w tym szansę na stabilizację gospodarczą i wzrost, ale i oddalenie się od wpływów Moskwy. Proces ten nie należy jednak do najprostszych. 1 stycznia 2026 roku kraj uwielbiany przez Polaków dołączy do strefy euro. Taka zmiana może mieć znaczący wpływ na turystów odwiedzających ten kierunek. Czy ceny pójdą w górę?
Główny Urząd Statystyczny dostarczył najświeższe dane o wynagrodzeniach Polaków, które wywołują zaskoczenie. Okazuje się, że w porównaniu do 2022 roku pensje wzrosły we wszystkich analizowanych grupach zawodów, ale dynamika tych zmian jest skrajnie różna.
W nocy z 26 na 27 października 2025 roku Polska przejdzie z czasu letniego na zimowy, cofając wskazówki zegarów z godziny 3:00 na 2:00. O ile dla większości Polaków oznacza to dłuższą noc, o tyle dla osób pracujących na nocnej zmianie jest to realna, dodatkowa godzina pracy. Polscy pracodawcy mają obowiązek odpowiednio rozliczyć ten dodatkowy czas.
Nowy budżet Kancelarii Prezydenta Karola Nawrockiego na 2026 rok wzbudził ogromne emocje. “Rzeczpospolita” informuje, że kwota ma być znacznie wyższa niż w poprzednich latach. Na co konkretnie ma zostać przeznaczony rekordowy budżet? Kancelaria Prezydenta tłumaczy, z czego wynika znaczący wzrost wydatków.
W dobie rosnących kosztów energii każdy element gospodarstwa domowego staje się częścią skomplikowanej kalkulacji finansowej. Mieszkanie, będące wizytówką naszych estetycznych wyborów, nierzadko kryje jednak pułapki, które uderzają bezpośrednio w portfel.
Polacy dorastający w latach 90. z pewnością będą zawiedzeni. Poinformowano o wycofaniu jednych z najpopularniejszych kanałów telewizyjnych, które kilka dekad temu zrewolucjonizowały cały świat. Przyczyn można poszukiwać w rosnącej popularności platform streamingowych. Wiadomo, do kiedy można się nimi cieszyć w telewizji.
Główny Inspektorat Sanitarny (GIS) wydał pilne ostrzeżenie: w jednej z partii chrupek kukurydzianych oznaczonych jako „bezglutenowe” wykryto obecność glutenu. Producent wstrzymał sprzedaż, a organy sanitarne prowadzą postępowanie — dla osób z celiakią lub nadwrażliwością na gluten może to oznaczać poważne ryzyko zdrowotne.
Mało kto wie, że ten stary dokument, który od lat leży na dnie szuflady, może przynieść Ci kilkaset złotych więcej co miesiąc. Stare dowody osobiste, zwłaszcza te książeczkowe sprzed 2001 roku, mogą pomóc w uzyskaniu wyższej emerytury. Wyjaśniamy, jak to zrobić.
Wprowadzenie czternastej emerytury na stałe do polskiego systemu świadczeń emerytalnych wywołało falę dyskusji na temat jej wysokości i zasad przyznawania. Świadczenie, które ma stanowić realne wsparcie finansowe dla seniorów, budzi wiele pytań, zwłaszcza w kontekście prognoz na kolejne lata. Kto może liczyć na pełną "czternastkę", a kogo obejmą progi dochodowe? Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej komentuje zasady.
Miliony Polaków co tydzień sprawdzają wyniki, z nadzieją trzymając w ręku ten magiczny kupon. Dla jednego z graczy 11 października na zawsze utkwi w pamięci jako szczęśliwy dla niego dzień — właśnie trafił szóstkę i dołączył do elitarnego klubu milionerów w Lotto.
Ograniczanie tradycyjnej telewizji na rzecz platform streamingowych to powszechny trend, szczególnie wśród młodszych pokoleń. Wiele osób, rezygnując z oglądania, wychodzi z błędnego założenia, że obowiązek płacenia abonamentu radiowo-telewizyjnego ustaje samoczynnie. Okazuje się jednak, że dopóki odbiornik widnieje w rejestrze, opłaty są naliczane, niezależnie od tego, czy urządzenie jest używane.
Decyzja o przyznaniu emerytury to jeden z najważniejszych dokumentów w życiu. Choć Zakład Ubezpieczeń Społecznych dysponuje zaawansowanymi systemami, proces naliczania świadczeń jest skomplikowany i nie jest wolny od błędów. Żadna państwowa instytucja nie jest nieomylna — ZUS również. Wysokość emerytury to wynik skomplikowanych obliczeń, a tam, gdzie w grę wchodzą setki tysięcy dokumentów, o błąd nietrudno. Sprawdź, czy Twoje świadczenie emerytalne nie jest zaniżone.
Polscy seniorzy już wkrótce będą mogli liczyć na nową formę wsparcia. Nie wszyscy jednak będą zadowoleni. Świadczenie początkowo miało trafiać do szerszego grona beneficjentów, jednak z najnowszych założeń projektu ustawy wynika, że wsparcie będzie przysługiwało ograniczonej liczbie seniorów. Kto konkretnie dostanie bon senioralny, a kogo świadczenie nie obejmie?
Zwolnienie lekarskie, znane potocznie jako L4, to nieodłączna część życia zawodowego. Stanowi ochronę dla pracownika w przypadku choroby, gwarantując mu możliwość powrotu do zdrowia bez obaw o utratę pracy. Warto jednak pamiętać, że przepisy przewidują limit przebywania na L4. Po upływie określonego terminu trzeba podjąć odpowiednie kroki. Inaczej konsekwencje będą opłakane.
Przez lata spoczywały zapomniane na strychach i w piwnicach, traktowane jako sentymentalna pamiątka z dzieciństwa. Dziś znaczki pocztowe udowadniają, że niejednokrotnie mogą być bardzo mocną walutą i inwestycją na przyszłość.
Niewielu spodziewało się takiego projektu. Wkrótce do obiegu trafi wyjątkowy banknot, którego wygląd i znaczenie mają przypomnieć o jednym z najważniejszych momentów w historii Polski. Emisja zapowiedziana przez Narodowy Bank Polski już budzi ogromne emocje wśród kolekcjonerów, historyków i zwykłych obywateli.
Niemieckie proszki do prania od zawsze kusiły Polaków swoją jakością, a podróże za granicę często kończyły się powrotem z kilogramami produktów w bagażniku. Teraz najpopularniejsze marki zostały przetestowane, a wyniki eksperymentu zadziwią wiele osób. Te najlepsze są dostępne w Polsce, warto się zaopatrzyć.
Wynagrodzenie pracowników to od lat jeden z głównych tematów debaty publicznej. Polacy chcą zarabiać coraz więcej i móc pozwolić sobie na jak największą liczbę dóbr. Okazuje się jednak, że na miano bogacza zasługuje tylko około 5 proc. z nich. Najnowsze wyliczenia wskazują, o jakich kwotach dokładnie mowa.
Wielkimi krokami zbliża się 1 listopada, czyli dzień, w którym w Polsce upamiętniani są zmarli. Polacy tłumnie ruszą na cmentarze, gdzie tradycyjnie umieszczą znicze i kwiaty na grobach swoich bliskich. Okazuje się jednak, że będzie to bardzo kosztowne. Wiadomo, ile trzeba zapłacić za wiązanki, lepiej już się przygotować.
Planowanie przejścia na emeryturę jest jedną z najważniejszych decyzji finansowych w życiu. Kwota świadczenia, które będzie wypłacane co miesiąc, zależy nie tylko od zgromadzonego kapitału i wieku, ale także od terminu złożenia wniosku. Chociaż większość przyszłych seniorów kojarzy podwyżki świadczeń z coroczną waloryzacją marcową, to klucz do uzyskania znacząco wyższej emerytury, ukryty jest w innym, często pomijanym terminie.
Wielu Polaków musi pamiętać o kluczowych formalnościach. Tylko do końca października Zakład Ubezpieczeń Społecznych czeka na ważny dokument. Osoby, które zapomną go dostarczyć, będą musiały liczyć się z zawieszeniem wypłat świadczenia. Kogo konkretnie dotyczy ten obowiązek? Przedstawiamy szczegóły.
Lotto to gra liczbowa uwielbiana przez wielu Polaków. Gracze próbują swoich sił i skreślają liczby na kuponach, z nadzieją, że to właśnie im uda się trafić słynną “szóstkę”. We wtorek, 7 października odbyło się kolejne już losowanie Lotto, w którym szczęście uśmiechnęło się do aż dwóch osób. Na ich konta trafi teraz potężna suma. Co ciekawe, miejscowości, w których odnotowano trafienia, dzieli zaledwie 60 kilometrów.
W obliczu napiętej sytuacji geopolitycznej, coraz więcej banków decyduje się na przypomnienie obywatelom o kluczowym znaczeniu gotówki. Duński bank centralny radzi, jakie środki płatnicze powinniśmy mieć przy sobie na wypadek sytuacji kryzysowej. Bank podał również, jaką ilość gotówki najlepiej posiadać. Padła konkretna kwota.
Sytuacja finansowa wielu polskich seniorów jest, delikatnie mówiąc, trudna, co wiąże się z koniecznością szerokiej debaty o naprawie systemu emerytalnego. Niewysokie świadczenia często nie są w stanie pokryć wszystkich codziennych wydatków. Dwie grupy emerytów mogą liczyć na dodatkowe wsparcie w wysokości 273 zł miesięcznie. Pieniądze trafią na ich konta do 15 października. Kto konkretnie może liczyć na takie wsparcie?
Klienci banków powinni zachować szczególną ostrożność podczas wypłacania pieniędzy z bankomatu. Może zdarzyć się, że urządzenie wyda nam zabarwione banknoty. W takiej sytuacji nasza reakcja powinna być natychmiastowa. Jeśli nie podejmiemy odpowiednich kroków, narazimy się na poważne kłopoty. Co zrobić, gdy banknot wyda nam taką gotówkę?
Temat głodowych emerytur w środowisku artystycznym powraca jak bumerang, obnażając systemową lukę w polskim systemie ubezpieczeń społecznych. Historie znanych twórców, których świadczenia po dziesiątkach lat pracy artystycznej wynoszą kilkaset lub nawet kilkadziesiąt złotych, budzą szok i niedowierzanie. Najnowszym i wyjątkowo jaskrawym przykładem jest sprawa Manueli Gretkowskiej - jednej z najpoczytniejszych polskich pisarek, która poinformowała o wysokości swojej prognozowanej emerytury. Ta kwota to symboliczny policzek dla całego środowiska.
Organizacja pogrzebu to jedno z najtrudniejszych i najbardziej stresujących doświadczeń w życiu. Do żałoby i smutku po stracie bliskiej osoby dochodzą kwestie formalne i, co równie bolesne, finansowe. Rosnące z roku na rok koszty pochówku sprawiają, że dla wielu rodzin godne pożegnanie zmarłego staje się ogromnym wyzwaniem. Państwowe wsparcie, zamrożone od lat, pokrywa zaledwie ułamek realnych wydatków. Ile rzeczywiście kosztuje choćby skromny pogrzeb? Można się zdziwić.
Bon ciepłowniczy to nowy pomysł rządu na odciążenie gospodarstw domowych. W ten sposób najubożsi będą mogli zaoszczędzić, nie tracąc komfortu podczas codziennego funkcjonowania. Polacy muszą jednak wiedzieć, że bez konkretnych danych pieniądze nie będą mogły być wypłacone. Termin mija już jutro, ważą się losy tysięcy osób.