biznes finanse video praca handel Eko Energetyka polska i świat
Obserwuj nas na:
BiznesINFO.pl > Pieniądze

Pieniądze

Pieniądze – czym są i skąd się biorą?

Choć mówi się, że „pieniądze to nie wszystko”, to jednak trudno jest im odmówić kluczowej roli w życiu każdego z nas. Pieniądze to prawnie zaaprobowany środek płatniczy, stosowany w obrocie handlowym pomiędzy uczestnikami gospodarki. Jego wartość zwykle określana jest na zasadzie umowy społecznej. Niemal każde państwo na świecie dysponuje własną walutą, bezpośrednio kontrolując jej ilość w obrocie gospodarczym, a pośrednio – wartość. Odbywa się to pod kontrolą rządu i odpowiedniej instytucji. W Polsce jest to Narodowy Bank Polski.

Przez lata pieniądze funkcjonowały w różnej formie. Najpopularniejszą z form w dzisiejszych czasach są pieniądz zdawkowy, czyli popularna gotówka (papierowe banknoty i metalowe monety). W niektórych państwach, na przykład Australii, funkcjonują pieniądze plastikowe. Wraz z postępującą cyfryzacją, coraz większą popularnością cieszy się także pieniądz bezgotówkowy, a więc taki, którego wartość wyrażona jest wyłącznie na rachunku bankowym.

Dla ułatwienia przeprowadzanych w obrocie gospodarczym niektórych transakcji, pieniądz jako narzędzie do wyrażenia wartości, może przybierać inne formy. Do najpopularniejszych, z wyłączeniem gotówki i pieniądza elektronicznego, należy weksel, czek, bon, czy obligacja.

Najważniejsze funkcje pieniądza

Skuteczna i satysfakcjonująca wymiana handlowa pomiędzy zainteresowanymi stronami stanowi jeden z podstawowych warunków dla przetrwania cywilizacji i jednostki. Żeby fakt ten mógł mieć miejsce, pieniądz jako środek płatniczy, musi spełniać pewne określone funkcje, dzięki czemu handel będzie prostszy, wygodniejszy i mniej ryzykowny.

Ewolucja pieniądza pokazuje, że najważniejsze funkcje pieniądza to: jednolitość i rozpoznawalność, stabilność wartości, wygoda użytkowania, trwałość, podzielność i powszechna akceptacja pieniądza jako obowiązującego środka płatniczego.

„Kto wymyślił pieniądze”, czyli krótka historia pieniądza

Czym płacono w dawnych czasach? Historia pieniądza to zasadniczo historia relacji międzyludzkich. Pierwszą z form wymiany handlowej był barter. Barter to handel wymienny, gdzie jedna ze stron w zamian za towar lub usługę, oferowała drugiej inny towar lub usługę, o wartości umownie zbliżonej. Pieniądze w formie jaką znamy dziś stworzono dla wygody – początkowo rolę waluty pełniły kamienie, koraliki, sól czy muszelki. Dopiero później ich miejsce zajęły metale szlachetne.

Wartość pieniądza w dzisiejszych czasach określa umowa społeczna (stąd nazwa „pieniądz fiducjarny”, od łacińskiego słowa „fides”, oznaczającego „wiarę”), jednak nie zawsze tak było. Przez znaczną część historii ludzkości, pieniądz znajdował pokrycie w metalach szlachetnych (na przykład złocie czy srebrze), skąd brała się faktyczna wartość pieniądza.

Wraz z postępem technologii zmienia się nie tylko forma pieniądza, ale również pochodzenie jego wartości. Jednym z bieżących trendów jest kontynuacja polityki kreacji pieniądza przez zcentralizowane instytucje i zwiększenie nacisku na jego digitalizację. Prądem konkurencyjnym mogą być kryptowaluty, takie, jak na przykład Bitcoin, gdzie środek płatniczy emitowany jest metodą kryptograficzną i pośrednio stąd bierze swoją wartość. 

Pokaż więcej

Autobus
14.09.2025 14:43 Bezpłatna komunikacja miejska coraz powszechniejsza. Te grupy Polaków pojadą bez biletów

Bezpłatna komunikacja miejska to coraz powszechniejszy trend i dotyczy coraz większych grup Polaków. Podróżowanie za darmo staje się coraz bardziej opłacalne, co dostrzegają kolejne samorządy. Nic więc dziwnego, że rośnie katalog osób uprawnionych do darmowych przejazdów, lepiej sprawdzić, kogo dokładnie to dotyczy.

Pieniądze KPO
14.09.2025 13:29 Powraca temat dotacji z KPO. Branża HoReCa dostanie pieniądze, jest jeden szczegół

Afera związana z dotacjami z KPO zaskoczyła wielu Polaków, a także całą Unię Europejską. Nic więc dziwnego, że wypłaty zostały wstrzymane do czasu wyjaśnienia całej sprawy. Teraz podjęto kolejne decyzje w tej sprawie, branża HoRaCe otrzyma swoje środki. Jest jednak jeden warunek, który należy spełnić.

Płaca minimalna pieniądze
14.09.2025 10:13 Nowa płaca minimalna od 2026 roku. To kwota, która nie daje powodów do radości

Minimalne wynagrodzenie w 2026 wzrośnie, choć zaproponowana kwota nie satysfakcjonuje wielu pracowników. Rząd ma już niewiele czasu, aby uregulować tę kwestię, Polacy czekają na oficjalną decyzję. Wiadomo, o jakich kwotach się mówi o kiedy upływa oficjalny termin. Te wartości to zaledwie kropla w morzu potrzeb.

Emerytury podatek
14.09.2025 08:32 Podatek od emerytury nie zawsze konieczny. Ci seniorzy mogą zaoszczędzić nawet 400 zł miesięcznie

Dyskusje o wysokości polskich emerytur wciąż rozgrzewają Polaków. Choć świadczenia są niskie, to równocześnie automatycznie zostają opodatkowane. Wielu seniorów ma więc trudności ze związaniem końca z końcem. Konkretna grupa może jednak pozbyć się tego problemu, wystarczy wypełnić wniosek. To nawet kilkaset złotych miesięcznie.

Warszawa
14.09.2025 06:00 Coś dziwnego dzieje się z cenami mieszkań. Polacy są świadkami przełomu

W sierpniu 2025 r. rynek mieszkań używanych w Polsce dał pierwszy od dawna wyraźny sygnał zmiany - ceny ofertowe zaczęły spadać w najważniejszych miastach. To znak, że dotychczasowa fala wzrostów może się kończyć, a dla kupujących i sprzedających nadchodzi nowy moment.

renta wdowia
13.09.2025 10:15 Zmiany w rencie wdowiej. Jest sposób na zniesienie dyskryminacyjnych wymogów

Na początku września ministerstwo rodziny, pracy i polityki społecznej poinformowało, że wypłacaną od 1 lipca br. rentę wdowią otrzymało już ponad 800 tys. osób. Łączna wypłaconych środków kwota przekroczyła 280 mln zł. Pierwotnie resort szacował liczbę beneficjentów nawet na 2 mln, jednak mniejsze niż oczekiwano zainteresowanie to nie jedyny problem z rentą wdowią. Naprawy innego, poważniejszego, podjął się Senat.

ZUS, emerytury
13.09.2025 06:10 Świetne wieści prosto z ZUS. Emeryci i renciści będą zwolnieni z tego uciążliwego obowiązku

Przełomowe zmiany w przepisach zapowiadane są na najbliższe lata. Reforma dotyczy ogromnej grupy obywateli i ma wyeliminować uciążliwe procedury, które od lat spędzały sen z powiek wielu rodzin. Czy to faktycznie koniec z biurokracją? Eksperci ostrzegają jednak, że wraz z ulgą mogą pojawić się nowe wyzwania i pytania o przyszłość całego systemu.

prodiż, PRL
11.09.2025 16:42 Koniecznie sprawdź, czy masz w piwnicy ten sprzęt z PRL-u. Teraz jest wart małą fortunę

Dawno zapomniany sprzęt z czasów PRL-u znów przyciąga uwagę. Choć dziś królują nowoczesne piekarniki i wielofunkcyjne urządzenia, pewien kuchenny klasyk staje się obiektem pożądania. Traktowany kiedyś jako codzienny element wyposażenia, dziś zyskuje status kolekcjonerskiej perełki. Dlaczego wraca moda na ten sprzęt i co sprawia, że coraz więcej osób go poszukuje?

Jazda samochodem
11.09.2025 06:30 Ważna informacja dla kierowców. Te koszty pójdą w górę, resort ma już opracowany plan

Kierowcy muszą mieć się na baczności, resort planuje duże zmiany w opłatach za poszczególne niezbędne usługi. Choć koszt utrzymania samochodu już jest wysoki, teraz stanie się jeszcze bardziej wymagający, szczególnie dla nowicjuszy. Rozporządzenie obejmuje wiele elementów, lepiej przygotować się na to już teraz.

monety, Karol Nawrocki
11.09.2025 06:00 Chcą wycofania z obiegu tych monet. Na biurko prezydenta trafiła petycja

Coraz głośniej mówi się o zmianach, które mogą wpłynąć na codzienne zakupy milionów Polaków. Drobne monety od lat budzą kontrowersje, a teraz pojawiła się propozycja, która może całkowicie zmienić system płatności. Czy naprawdę zbliża się rewolucja w portfelach? Decyzja w tej sprawie zapadnie na najwyższym szczeblu. W grę wchodzi rozwiązanie, które nie tylko odciąży konsumentów, ale także ma wspierać cele społeczne.

Urząd Skarbowy
10.09.2025 20:30 Polacy zasypują skarbówkę donosami. Nieliczne okazują się prawdziwe

W pierwszych sześciu miesiącach 2025 roku do Krajowej Administracji Skarbowej wpłynęło ponad 37 tys. sygnałów o potencjalnych naruszeniach podatkowych. To o ponad 4 proc. więcej niż w analogicznym okresie rok wcześniej. Mimo rosnącej liczby zgłoszeń tylko niewielka część z nich znajduje potwierdzenie w rzeczywistości.

ceny remontu, nieruchomości
10.09.2025 20:19 Tyle kosztuje remont mieszkania w 2025 roku. Kwoty przyprawiają o zawrót głowy

Wydaje się prostym przedsięwzięciem, ale szybko może przerodzić się w finansową lawinę. Rynek remontowy w 2025 r. wymaga od właścicieli mieszkań większej czujności niż kiedykolwiek. Nie chodzi już wyłącznie o rosnące ceny materiałów, lecz także o pułapki związane z wyborem wykonawców. Coraz więcej osób zastanawia się więc, czy inwestycja w odświeżenie lokalu rzeczywiście ma dziś sens, czy może stała się ryzykiem porównywalnym z zakupem nowej nieruchomości?

Toaleta
10.09.2025 19:45 Wrzucisz to do toalety i zapłacisz 10 tys. zł grzywny. Polacy wciąż to robią, a przepisy są nieubłagane

Polacy wciąż popełniają te błędy, które mogą skutkować poważnymi konsekwencjami. Tym razem sprawa tyczy się tego, co wrzuca się do domowej toalety. Mimo licznych apeli wiele osób ciągle myśli, że obejdzie się bez żadnych konsekwencji. Nic bardziej mylnego, winnemu grozi grzywna w wysokości 10 tys. złotych i nie tylko. Lepiej unikać takich działań.

loteria, eurojackpot
09.09.2025 21:48 Monstrualna kumulacja w Eurojackpot. Zwycięzca nie przepracuje już ani jednego dnia

Ekscytacja sięga zenitu – losowanie, które zbliża się wielkimi krokami, może odmienić życie szczęśliwca w jednej chwili. Pula rośnie z dnia na dzień, a gracze w całej Europie zastanawiają się, czy to właśnie tym razem padnie przełomowy wynik. Kto zostanie nowym rekordzistą? Jedno jest pewne – zainteresowanie grą jeszcze nigdy nie było tak duże. Każdy kolejny dzień bez głównej wygranej podsyca oczekiwania przed nadchodzącym losowaniem.

ZUS, świadczenie pielęgnacyjne
09.09.2025 17:11 Polacy mogą stracić to świadczenie. ZUS stawia sprawę jasno i oczekuje dodatkowych uprawnień

Nowe przepisy, dodatkowe obowiązki i ryzyko cofnięcia wsparcia – to scenariusz, który może dotknąć wielu rodzin. Czy planowane regulacje faktycznie mają zatrzymać nadużycia, czy raczej uderzą w uczciwych świadczeniobiorców? Coraz głośniej mówi się o zmianach, które mogą całkowicie zmienić sposób przyznawania pomocy. Nie brakuje też obaw, że ZUS otrzyma zbyt szerokie uprawnienia kontrolne.

Wesele
09.09.2025 11:01 Zaciągnęli kredyt, by wyprawić wesele za 100 tys. zł. Tyle dostali w kopertach. "Załamałam ręce"

Jeszcze niedawno wiele osób sądziło, że ceny usług weselnych osiągnęły pułap nie do przebicia, tymczasem wysokie koszty zmuszają narzeczonych do poszukiwania kompromisów. Tak było w przypadku pewnej pary, której historię przywołała Emilia Wadowska, profesjonalna organizatorka wesel. Przeznaczając na wydarzenie aż 100 tysięcy złotych, oczekiwali, że kwota ta częściowo zwróci się w prezentach od gości. Suma zebrana w kopertach okazała się rozczarowaniem. 

bankomat
08.09.2025 15:30 Pułapka w bankomacie. Jeśli zauważysz ten element, odejdź natychmiast. W moment wyzerują ci konto

W dzisiejszych czasach klienci banków muszą zachować wyjątkową czujność. Oszuści nieustannie wymyślają nowe sposoby, aby przejąć cudze pieniądze, dlatego Polacy powinni być ostrożni przy korzystaniu z bankomatów. PKO BP podpowiada, na co warto zwrócić uwagę podczas wypłacania gotówki. Jeśli zauważysz podejrzany element w urządzeniu, natychmiast się od niego oddal — w przeciwnym razie możesz stracić wszystkie swoje oszczędności.

pieniądze, ZUS, telefon
08.09.2025 12:29 Seniorzy szturmują urzędy ws. nowego świadczenia. ZUS odmawia wypłat, wszystko przez ten błąd

Seniorzy masowo składają wnioski o nową formę wsparcia finansowego — rentę wdowią. Jak się jednak okazuje, co dziesiąta osoba otrzymuje z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych odmowę przyznania świadczenia. Prezes ZUS podczas rozmowy z “Faktem” wyjaśnił, dlaczego tak się dzieje. Seniorzy powinni to wiedzieć, zanim złożą wniosek o rentę wdowią.

Banknoty pln
07.09.2025 19:00 Nawet 5 tys. zł przez rok dla tych Polaków. Warunki są jasne. Kluczowa data to 3 października

Każda forma wsparcia finansowego jest na wagę złota. Wie o tym każdy Polak, który kiedykolwiek aplikował po jakiś rodzaj dodatku pieniężnego. Teraz wystartował nabór wniosków o stypendium, które wesprze tę konkretną grupę obywateli. Warunki są proste, lepiej się jednak pospieszyć. Czasu nie zostało zbyt wiele.

Badanie techniczne
07.09.2025 08:48 Od 19 września wielka zmiana. Opłata dla kierowców w górę, takiej podwyżki nie widziano od 21 lat

Od 19 września kierowcy w Polsce będą musieli sięgnąć głębiej do portfela — planowane jest podniesienie jednej z obowiązkowych opłat. Ministerstwo Infrastruktury domknęło prace nad korektą stawek za przeprowadzanie badań technicznych pojazdów. To pierwsza tak znacząca podwyżka tego rodzaju od ponad 20 lat.

pieniądze
06.09.2025 19:18 Tyle kieszonkowego dostają dzieci w Polsce. Padły konkretne kwoty

Jak sobie dorobić, gdy cały kalendarz wypełniają szkolne obowiązki? Dzieci i młodzież mają na to sposoby. Rodzice często płacą im za pozmywanie naczyń, wyniesienie śmieci czy dobre oceny w szkole. Mimo to najpewniejszym źródłem gotówki pozostaje ,,wypłata” w postaci kieszonkowego, a Polacy zachodzą w głowę, ile właściwie powinni przelewać pociechom. Banki odkrywają karty.

seniorzy
06.09.2025 16:05 Świetne wieści dla emerytów. Jeśli mają niższy zasiłek, mogą liczyć na 500 plus dla seniora

Emerytura to temat, który wielu seniorom spędza sen z powiek. Wciąż znaczna część Polaków otrzymuje ją zbyt niską, ale bez obaw. Można otrzymać dodatkowe wsparcie finansowe z ZUS, natomiast trzeba spełnić bardzo ważne wymogi. Nie każdy będzie mógł liczyć na dodatek. 

Bankomat
05.09.2025 07:46 To się stanie, gdy wpiszesz PIN od tyłu w bankomacie. O tej ukrytej funkcji mówi się od lat 90.

Od dawna w internetowych dyskusjach mówi się o tajemniczej funkcji bankomatów, o której większość osób nigdy nie słyszała. Wprowadzenie swojego PIN-u w odwrotnej kolejności ma wywołać nieoczekiwany efekt - uruchomić alarm i przywołać pomoc w sytuacji zagrożenia. Wielu zastanawia się, czy to naprawdę możliwe i co tak naprawdę dzieje się w takiej sytuacji.

pilot, telewizor
04.09.2025 08:38 Miał zniknąć, a jeszcze wzrośnie. Tyle Polacy zapłacą za abonament RTV w 2026 roku. Za spóźnienie kara

Abonament RTV miał zostać zniesiony, ale likwidacji na razie nie będzie. Wraz z nadejściem 1 stycznia 2026 roku, zaczną obowiązywać nowe stawki abonamentu, a co za tym idzie, również kary za nieuiszczenie opłaty zyskują nowy wymiar. Warto zrozumieć, jakie sankcje grożą za brak uregulowania opłat radiowo-telewizyjnych oraz jak skorzystać z ewentualnych zniżek. 

seniorzy
03.09.2025 15:01 Seniorzy mają powody do radości. W 2026 roku zyskają średnio 6,7 tys. zł

Projekt budżetu państwa na 2026 rok został przyjęty przez rząd. Wiadomo już, jak wyglądają prognozowane wydatki i przychody państwa. Business Insider Polska wyliczył, jaka kwota w przyszłym roku zostanie przeznaczona na polskich seniorów. Okazuje się, że zyskają średnio 6,7 tys. zł. Przedstawiamy szczegóły.

pieniądze, ZUS
03.09.2025 09:31 Emerytura wyższa nawet o kilkaset złotych. Wystarczy dostarczyć do ZUS-u jeden dokument

W wielu przypadkach emerytury pobierane przez polskich seniorów są zbyt niskie i nie wystarczają na pokrycie kosztów życia codziennego. Okazuje się, że spora część osób ma szansę na podwyższenie swojego świadczenia emerytalnego o nawet kilkaset złotych. Wystarczy, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych otrzyma od nich jeden dokument.

Damian Dupla
01.09.2025 14:37 Trampolina dla biznesu czy ryzykowna iluzja? Damian Dupla o państwowych dofinansowaniach dla firm

Dotacje i dofinansowania mogą przyspieszyć rozwój firm i otworzyć drogę do nowych inwestycji. Niewłaściwie wykorzystane stają się jednak źródłem problemów. O szansach i zagrożeniach związanych z państwowym wsparciem mówi Damian Dupla, CEO Duplo Group.

Pieniądze emerytury
01.09.2025 11:01 Tak łatwo sprawdzisz, ile emerytury dostaniesz. Kwoty rozczarują wielu Polaków, a ZUS rozkłada ręce

Emerytura to temat, który od lat wywołuje w Polakach ogromne emocje i szerokie dyskusje. Jej wysokość bywa komentowana w najróżniejszy sposób, a dla wielu seniorów pierwsza wypłata do ogromna niespodzianka. Okazuje się jednak, że można oszczędzić sobie stresu. W ten sposób umożliwia się sprawdzenie prognoz, nie każdy będzie zadowolony.

BiznesINFO.pl
Obserwuj nas na: