Choć mówi się, że „pieniądze to nie wszystko”, to jednak trudno jest im odmówić kluczowej roli w życiu każdego z nas. Pieniądze to prawnie zaaprobowany środek płatniczy, stosowany w obrocie handlowym pomiędzy uczestnikami gospodarki. Jego wartość zwykle określana jest na zasadzie umowy społecznej. Niemal każde państwo na świecie dysponuje własną walutą, bezpośrednio kontrolując jej ilość w obrocie gospodarczym, a pośrednio – wartość. Odbywa się to pod kontrolą rządu i odpowiedniej instytucji. W Polsce jest to Narodowy Bank Polski.
Przez lata pieniądze funkcjonowały w różnej formie. Najpopularniejszą z form w dzisiejszych czasach są pieniądz zdawkowy, czyli popularna gotówka (papierowe banknoty i metalowe monety). W niektórych państwach, na przykład Australii, funkcjonują pieniądze plastikowe. Wraz z postępującą cyfryzacją, coraz większą popularnością cieszy się także pieniądz bezgotówkowy, a więc taki, którego wartość wyrażona jest wyłącznie na rachunku bankowym.
Dla ułatwienia przeprowadzanych w obrocie gospodarczym niektórych transakcji, pieniądz jako narzędzie do wyrażenia wartości, może przybierać inne formy. Do najpopularniejszych, z wyłączeniem gotówki i pieniądza elektronicznego, należy weksel, czek, bon, czy obligacja.
Skuteczna i satysfakcjonująca wymiana handlowa pomiędzy zainteresowanymi stronami stanowi jeden z podstawowych warunków dla przetrwania cywilizacji i jednostki. Żeby fakt ten mógł mieć miejsce, pieniądz jako środek płatniczy, musi spełniać pewne określone funkcje, dzięki czemu handel będzie prostszy, wygodniejszy i mniej ryzykowny.
Ewolucja pieniądza pokazuje, że najważniejsze funkcje pieniądza to: jednolitość i rozpoznawalność, stabilność wartości, wygoda użytkowania, trwałość, podzielność i powszechna akceptacja pieniądza jako obowiązującego środka płatniczego.
Czym płacono w dawnych czasach? Historia pieniądza to zasadniczo historia relacji międzyludzkich. Pierwszą z form wymiany handlowej był barter. Barter to handel wymienny, gdzie jedna ze stron w zamian za towar lub usługę, oferowała drugiej inny towar lub usługę, o wartości umownie zbliżonej. Pieniądze w formie jaką znamy dziś stworzono dla wygody – początkowo rolę waluty pełniły kamienie, koraliki, sól czy muszelki. Dopiero później ich miejsce zajęły metale szlachetne.
Wartość pieniądza w dzisiejszych czasach określa umowa społeczna (stąd nazwa „pieniądz fiducjarny”, od łacińskiego słowa „fides”, oznaczającego „wiarę”), jednak nie zawsze tak było. Przez znaczną część historii ludzkości, pieniądz znajdował pokrycie w metalach szlachetnych (na przykład złocie czy srebrze), skąd brała się faktyczna wartość pieniądza.
Wraz z postępem technologii zmienia się nie tylko forma pieniądza, ale również pochodzenie jego wartości. Jednym z bieżących trendów jest kontynuacja polityki kreacji pieniądza przez zcentralizowane instytucje i zwiększenie nacisku na jego digitalizację. Prądem konkurencyjnym mogą być kryptowaluty, takie, jak na przykład Bitcoin, gdzie środek płatniczy emitowany jest metodą kryptograficzną i pośrednio stąd bierze swoją wartość.
Pokaż więcej
Zostało naprawdę mało czasu, a tysiące Polaków wciąż nie mają pojęcia, że mogą stracić ważne świadczenie z ZUS już w najbliższych dniach. Jeśli nie zareagujesz na czas, pieniądze po prostu przepadną. Beneficjenci mają czas tylko do 30 listopada.
Ile na przestrzeni ostatnich lat zarabiał Donald Tusk i co składa się na jego ukryty majątek? Okazuje się, i zapewne nie jest to zaskoczeniem, że premier Polski dorobił się olbrzymich pieniędzy na byciu politykiem. To właśnie on pełnił funkcje na bardzo dobrze opłacanych stanowiskach. Jakie były to posady i ile na nich zarobił?
Początek 2026 roku przyniesie nowe przepisy dotyczące bezpieczeństwa pożarowego. Wszystkie budynki w Polsce, także domy mieszkalne, będą musiały zostać wyposażone w odpowiednie czujniki. Trzeba wiedzieć.
Rozszerzenie zakresu osób uprawnionych do świadczeń wspierających to zmiana, która od 1 stycznia 2026 roku obejmie tysiące Polaków. Jest to świadczenie wypłacane co miesiąc, niezależne od dochodów beneficjenta, którego wysokość może przekroczyć 1000 zł. Rząd kontynuuje etapowe wprowadzanie przepisów, mających na celu realną pomoc, a kwota ta wzrośnie dodatkowo w marcu dzięki corocznej waloryzacji.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych wypłaca świadczenia emerytalne w ściśle określonych terminach. W grudniu jednak nastąpi całkiem sporo zmian w harmonogramie wypłat. Seniorzy powinni dokładnie zapoznać się z tymi informacjami, by móc dokładnie zaplanować swoje wydatki na ostatni miesiąc w 2025 roku. Przedstawiamy szczegóły.
Popularnie zwane „500 plus na psa i kota” nie ma nic wspólnego z systemem świadczeń socjalnych, choć kwota dofinansowania często oscyluje w tych granicach, a niekiedy je przekracza. Wsparcie finansowe dla właścicieli psów i kotów jest szansą na zaoszczędzenie pieniędzy na kosztownych zabiegach. Choć to gminy decydują o wprowadzeniu takiego wsparcia, co sprawia, że dostępność różni się w zależności od miejsca zamieszkania, to w wielu miastach i mniejszych ośrodkach można liczyć na wsparcie.
Powszechne przekonanie, że zwolnienie lekarskie wiąże się z nakazem leżenia w łóżku i całkowitej izolacji od świata, często jest dalekie od prawdy. Choć głównym celem L4 jest regeneracja i powrót do zdrowia, życie w tym czasie bywa bardziej skomplikowane, niż mogłoby się wydawać urzędnikom. Głośny przypadek kobiety, która będąc na chorobowym, zorganizowała ceremonię ślubną, stał się przykładem zderzenia prawa z życiowymi planami.
Biały Dom ogłosił niespodziewaną decyzję o wycofaniu ceł na ponad 200 artykułów spożywczych. Na liście znalazły się m.in. kawa, banany i wołowina. Krok ten ma związek z rosnącym niepokojem konsumentów, którzy zmagają się z wysokimi kosztami życia.
Coraz popularniejsze urządzenia właśnie znalazły się w centrum zmian, które mogą zaskoczyć nawet doświadczonych użytkowników. Nowe wymogi mają długofalowe konsekwencje i obejmą tysiące osób, choć wielu z nich jeszcze o tym nie wie. Co dokładnie się zmienia i dlaczego lepiej nie ignorować nowych przepisów? Nadchodzące obowiązki mogą bowiem zdecydować o tym, kto będzie mógł korzystać ze sprzętu bez ryzyka dotkliwych skutków.
Nie każdy wie, gdzie dokładnie powinny trafiać poszczególne odpady. Chwila nieuwagi przy segregacji może skończyć się mandatem do kilkuset złotych, a w przypadku firm – karą sięgającą nawet 100 tys. zł. Zła segregacja może też oznaczać wyższą opłatę śmieciową dla całego bloku. Sprawdź, jak prawidłowo pozbywać się tych opakowań.
Po chwilowej stabilizacji na pylonach stacji paliw, analitycy znów wróżą podwyżki. Dla milionów polskich kierowców to fatalna informacja, bo prognozy na końcówkę roku są wyjątkowo ponure. Rosnące ceny paliwa uderzą nie tylko w domowe budżety, ale wpłyną też na całą gospodarkę. Zima zapowiada się drogo.
Po wielu latach, w których pogoda na Boże Narodzenie przypominała bardziej późną jesień niż zimę, pojawia się nadzieja na zmianę. Najnowsze prognozy długoterminowe, choć obarczone ryzykiem, wskazują na możliwy powrót śniegu i mrozu. Czy tegoroczny grudzień przyniesie upragnioną zimową aurę?
Występ w reprezentacji narodowej to dla piłkarza szczyt marzeń. Poza prestiżem, gra z orłem na piersi wiąże się też z konkretnym wynagrodzeniem. System ten opiera się na stałych "dniówkach" i stawkach meczowych, ale prawdziwe pieniądze pojawiają się przy okazji wielkich turniejów.
2025 rok to dobry czas dla posiadaczy przedmiotów pochodzących z czasów PRL-u. Te rzeczy zyskują na wartości i są teraz pilnie poszukiwane przez kolekcjonerów. Warto sprawdzić swoje księgozbiory, ponieważ na niektóre tytuły jest spory popyt. Wśród nich znajdują się zarówno powieści, komiksy, katalogi, jak i podręczniki.
Grudzień staje się nowym szczytem sezonu turystycznego. Polacy coraz chętniej rezygnują z domowego ciepła na rzecz zimowych wyjazdów, również zagranicznych. Czas adwentu i przygotowań do świąt przestaje być okresem domowej stagnacji. Zastępuje go aktywna turystyka. Ceny naturalnie poszły w górę, tyle trzeba zapłacić za pobyt.
W dzisiejszych czasach klienci banków muszą zachować wyjątkową czujność. Oszuści nieustannie wymyślają nowe sposoby, aby przejąć cudze pieniądze, dlatego Polacy powinni być ostrożni przy korzystaniu z bankomatów. PKO BP podpowiada, na co warto zwrócić uwagę podczas wypłacania gotówki. Jeśli zauważysz podejrzany element w urządzeniu, natychmiast się od niego oddal — w przeciwnym razie możesz stracić wszystkie swoje oszczędności.
Piwnica w polskim bloku to niemal instytucja. Przechowujemy w niej przetwory, rowery i niepotrzebne meble. Jednak składowanie niektórych przedmiotów jest surowo zabronione i traktowane jak tworzenie bomby z opóźnionym zapłonem. Trzymanie popularnego zapasu może skończyć się karą w wysokości 5000 złotych.
Spór o publiczne finansowanie działalności Tadeusza Rydzyka w Toruniu wkracza na salę sądową. Resort domaga się unieważnienia kluczowych aneksów do umowy, twierdząc, że Fundacja nie wywiązała się ze swoich zobowiązań. Stawką są miliony złotych i zasady finansowania projektu zawartej za czasów rządu Prawa i Sprawiedliwości.
Legenda o "złotym pociągu" z Wałbrzycha od dekad rozpala wyobraźnię poszukiwaczy skarbów i historyków. Choć wielu straciło nadzieję, najnowsze doniesienia znów elektryzują. Czy tym razem mityczny skład III Rzeszy w końcu zostanie odnaleziony? W ciszy podobno dokonują się wielkie rzeczy. Wkrótce ruszają kolejne etapy poszukiwań.
Zachowek to ważne narzędzie ochrony interesów finansowych najbliższej rodziny zmarłego. Dzięki niemu osoby pominięte w testamencie mogą mimo wszystko otrzymać należną część spadku. Nie oznacza to jednak, że każdy z krewnych ma do niego bezwzględne prawo. Ustawodawca przewidział sytuacje, w których zachowek nie przysługuje i są one jasno określone w przepisach.
Wynagrodzenia dla lekarzy i pielęgniarek w Polsce często stają się przedmiotem debaty publicznej, wywołując niemałe zamieszanie. Dziennik Gazeta Prawna dotarła do raportu Federacji Przedsiębiorców Polskich, dotyczącego zarobków tych grup zawodowych. Porównano zarobki lekarzy z Polski z tymi, które obowiązują w Europie Zachodniej. Jest spore zaskoczenie.
Wysokość przyszłej emerytury to temat, który spędza sen z powiek milionom Polaków. W publicznej debacie regularnie ścierają się dwie wizje: systemu opartego na stażu pracy i systemu opartego na zgromadzonym kapitale. Wiadomo, na jakie świadczenie realnie może liczyć osoba w wieku 60 lat, która udowodniła aż 40 lat stażu pracy.
Cztery nocne wizyty na stacji benzynowej, cztery „setki” z tajemniczym napisem i chwila brawury wystarczyły, by niewinna transakcja przerodziła się w poważne śledztwo. 19-latek z Łęczycy usłyszał zarzut oszustwa – za użycie pamiątkowych banknotów grozi mu sroga kara. Eksperci alarmują Polaków.
Wynagrodzenia kadry kierowniczej Narodowego Banku Polskiego ponownie znalazły się w centrum uwagi, wywołując falę publicznych komentarzy. Najnowsze dane za pierwszy kwartał 2024 roku wskazują na łączne wypłaty liczone w milionach złotych. Sumy te ożywiają dyskusję na temat poziomu płac w kluczowych instytucjach państwowych.
Polacy notorycznie popełniają błąd, przez który nieświadomie zmniejszają nawet o kilkaset złotych swoje przyszłe świadczenie emerytalne. Chodzi o zapis składek i zarobków sprzed 1999 r., który ZUS dolicza do konta każdego ubezpieczonego. Jeśli nie zadbasz o jego wyliczenie, stracisz nie tylko teraz, lecz także przy każdej kolejnej waloryzacji świadczenia.
Dekoracje z czasów PRL-u, niegdyś zbierające kurz na półkach, dziś osiągają na aukcjach nawet kilka tysięcy złotych za sztukę. Moda na vintage sprawiła, że kolekcjonerzy przeszukują piwnice i pawlacze w poszukiwaniu ceramicznych perełek z lat 50.–70.
Losowania gier liczbowych, zwłaszcza tych z najwyższymi pulami, zawsze elektryzują Polaków. Nie inaczej było we wtorek 11 listopada, kiedy Totalizator Sportowy przeprowadził kolejne losowanie Eurojackpot. Choć tym razem nikomu w Europie nie udało się rozbić głównej kumulacji, to Polska ma swojego wielkiego zwycięzcę. Wiadomo, gdzie szczęśliwy kupon trafił do gracza.
Podczas gdy dyskusja o podwyżkach dla sfery budżetowej regularnie powraca na czołówki gazet, szczególną uwagę zwracają nowe formy wsparcia finansowego dla służb mundurowych. Ostatnie posiedzenie Rady Ministrów przyniosło kluczową decyzję, która znacząco wpłynie na budżety domowe funkcjonariuszy kolejnej formacji.