Choć mówi się, że „pieniądze to nie wszystko”, to jednak trudno jest im odmówić kluczowej roli w życiu każdego z nas. Pieniądze to prawnie zaaprobowany środek płatniczy, stosowany w obrocie handlowym pomiędzy uczestnikami gospodarki. Jego wartość zwykle określana jest na zasadzie umowy społecznej. Niemal każde państwo na świecie dysponuje własną walutą, bezpośrednio kontrolując jej ilość w obrocie gospodarczym, a pośrednio – wartość. Odbywa się to pod kontrolą rządu i odpowiedniej instytucji. W Polsce jest to Narodowy Bank Polski.
Przez lata pieniądze funkcjonowały w różnej formie. Najpopularniejszą z form w dzisiejszych czasach są pieniądz zdawkowy, czyli popularna gotówka (papierowe banknoty i metalowe monety). W niektórych państwach, na przykład Australii, funkcjonują pieniądze plastikowe. Wraz z postępującą cyfryzacją, coraz większą popularnością cieszy się także pieniądz bezgotówkowy, a więc taki, którego wartość wyrażona jest wyłącznie na rachunku bankowym.
Dla ułatwienia przeprowadzanych w obrocie gospodarczym niektórych transakcji, pieniądz jako narzędzie do wyrażenia wartości, może przybierać inne formy. Do najpopularniejszych, z wyłączeniem gotówki i pieniądza elektronicznego, należy weksel, czek, bon, czy obligacja.
Skuteczna i satysfakcjonująca wymiana handlowa pomiędzy zainteresowanymi stronami stanowi jeden z podstawowych warunków dla przetrwania cywilizacji i jednostki. Żeby fakt ten mógł mieć miejsce, pieniądz jako środek płatniczy, musi spełniać pewne określone funkcje, dzięki czemu handel będzie prostszy, wygodniejszy i mniej ryzykowny.
Ewolucja pieniądza pokazuje, że najważniejsze funkcje pieniądza to: jednolitość i rozpoznawalność, stabilność wartości, wygoda użytkowania, trwałość, podzielność i powszechna akceptacja pieniądza jako obowiązującego środka płatniczego.
Czym płacono w dawnych czasach? Historia pieniądza to zasadniczo historia relacji międzyludzkich. Pierwszą z form wymiany handlowej był barter. Barter to handel wymienny, gdzie jedna ze stron w zamian za towar lub usługę, oferowała drugiej inny towar lub usługę, o wartości umownie zbliżonej. Pieniądze w formie jaką znamy dziś stworzono dla wygody – początkowo rolę waluty pełniły kamienie, koraliki, sól czy muszelki. Dopiero później ich miejsce zajęły metale szlachetne.
Wartość pieniądza w dzisiejszych czasach określa umowa społeczna (stąd nazwa „pieniądz fiducjarny”, od łacińskiego słowa „fides”, oznaczającego „wiarę”), jednak nie zawsze tak było. Przez znaczną część historii ludzkości, pieniądz znajdował pokrycie w metalach szlachetnych (na przykład złocie czy srebrze), skąd brała się faktyczna wartość pieniądza.
Wraz z postępem technologii zmienia się nie tylko forma pieniądza, ale również pochodzenie jego wartości. Jednym z bieżących trendów jest kontynuacja polityki kreacji pieniądza przez zcentralizowane instytucje i zwiększenie nacisku na jego digitalizację. Prądem konkurencyjnym mogą być kryptowaluty, takie, jak na przykład Bitcoin, gdzie środek płatniczy emitowany jest metodą kryptograficzną i pośrednio stąd bierze swoją wartość.
Pokaż więcej
To niewielkie państwo znane z pięknych widoków i morza kwiatów w ostatnich latach stała się jednym z najdynamiczniej rosnących kierunków emigracji zarobkowej dla Polaków. Według danych GUS, w latach 2019–2024 liczba Polaków mieszkających w tym kraju systematycznie się zwiększała, podczas gdy Wielka Brytania odnotowywała wysokie spadki.
Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa (KOWR) poinformował o oficjalnym zakończeniu głośnej sprawy dotyczącej nieruchomości przeznaczonej pod budowę Centralnego Portu Komunikacyjnego (CPK). Chodzi o działkę rolną w Zabłotni, której kontrowersyjna sprzedaż wywołała burzę medialną i zainteresowanie prokuratury. Po długich negocjacjach doszło do podpisania aktu notarialnego, na mocy którego KOWR odzyskał nieruchomość, co zamyka ważny rozdział w historii tego projektu. Cała operacja odbyła się na warunkach finansowych, które budzą pytania o potencjalne straty lub korzyści.
Emerytura w wysokości pięciu tysięcy złotych brutto miesięcznie staje się dla Polaków coraz większym wyzwaniem. Eksperci wyliczyli, że aby je osiągnąć, dzisiejsi pracownicy muszą mierzyć się z bardzo wysokimi progami zarobkowymi, które są szczególnie wyśrubowane w przypadku kobiet. Tak znaczące różnice nie wynikają z przypadkowych kalkulacji, lecz są bezpośrednią konsekwencją obowiązujących przepisów, a zwłaszcza długości życia zawodowego.
Wiosna 2025 roku przyniosła zaskakujący zwrot na polskim rynku. Rodzima marka specjalizująca się w wyrobach skórzanych z segmentu premium złożyła wniosek o ogłoszenie upadłości. Okoliczności, które doprowadziły do tej decyzji, rzucają cień na kondycję całego sektora, jednak werdykt sądu w tej sprawie jest daleki od typowego finału bankructwa.
IKZE pozwala legalnie zapłacić mniej podatku i jednocześnie odkładać pieniądze na przyszłą emeryturę. Mimo to wielu inwestorów wciąż z niego nie korzysta — często tracąc realne tysiące złotych rocznie. Sprawdzamy, jak działa ta podatkowa tarcza i kiedy naprawdę się opłaca.
Dożywotnie uposażenie dla byłego prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej to jeden z przywilejów, który budzi olbrzymie emocje i jest szeroko komentowany w przestrzeni publicznej. Świadczenie, które otrzymał niedawno Andrzej Duda po zakończeniu swojej kadencji, zdecydowanie przekracza możliwości finansowe przeciętnego polskiego emeryta. Jest to kwota, która już teraz robi wrażenie, a w perspektywie przyszłorocznej waloryzacji może wzrosnąć o kolejne kilkaset złotych.
Mowa o ogromnych pieniądzach - 8 miliardów złotych, które można przeznaczyć na różne cele, np. skrócenie kolejek do specjalistów. Skąd te pieniądze i dlaczego mówimy o tym, że państwo ich nie chce? Otóż projekt ustawy UD213, dotyczący rynku produktów nikotynowych, coraz częściej przestaje być odbierany wyłącznie jako regulacja „antynikotynowa”. Całkowity zakaz nie wpłynie na zaprzestanie palenia, ale na pewno pozbawi budżet państwa sporych pieniędzy. Pytanie, czy nie zostaną one wydane w szarej strefie?
Dodatkowe świadczenia stanowią dla wielu domowych budżetów istotny zastrzyk gotówki. Okazuje się jednak, że mechanizm przyznawania “trzynastki” kryje w sobie pułapki, a ZUS coraz skrupulatniej weryfikuje uprawnienia świadczeniobiorców. Część seniorów musi liczyć się z otrzymaniem wezwania do zwrotu środków, a kwoty mogą być dotkliwe.
Rząd planuje zlikwidować abonament RTV już od 2027 roku, co jest długo oczekiwaną wiadomością dla wielu gospodarstw domowych. Mimo tych obiecujących zapowiedzi, pojawia się istotne pytanie dotyczące zaległych opłat abonamentowych, które przez lata narosły u wielu Polek i Polaków. Wiadomo, co się stanie z tymi długami.
Decyzja o przejściu na emeryturę jest jedną z najważniejszych w życiu zawodowym. Wiąże się ona nie tylko ze zmianą stylu życia, ale także z szeregiem decyzji finansowych, które mogą mieć długofalowy wpływ na wysokość przyszłego świadczenia. W 2026 roku dla osób planujących zakończenie aktywności zawodowej kluczowe staną się dwa konkretne miesiące. Wybór odpowiedniego terminu może zadecydować o tym, że comiesięczny przelew z ZUS-u będzie wyższy.
Wyjazd do uzdrowiska wkrótce będzie bardziej dotkliwy dla portfela przeciętnego Polaka. Choć same zabiegi medyczne pozostają bezpłatne, koszty zakwaterowania i wyżywienia wzrosną. Już w 2026 roku pacjenci będą musieli głębiej sięgnąć do portfela, nie każdy będzie zadowolony. Jest jeden kluczowy powód.
Wielu seniorów żyje w błędnym przekonaniu, że pierwsza decyzja o przyznaniu emerytury jest ostateczna. Tymczasem system ubezpieczeń społecznych w Polsce pozostawia furtki umożliwiające podwyższenie comiesięcznych wypłat. Szczególnie dużą szansę na dodatkowe pieniądze mają osoby, które były aktywne zawodowo przed reformą z 1999 roku.
Święta Bożego Narodzenia wiążą się ze wzmożonymi wydatkami, dlatego dodatkowe wsparcie finansowe jest zawsze pożądane. W Polsce od lat funkcjonuje nieformalna tradycja wypłacania przez niektóre przedsiębiorstwa i instytucje tzw. karpiowego. Choć nazwa kojarzy się głównie z wigilijną rybą, w rzeczywistości oznacza ona jednorazowe świadczenie pieniężne, którego celem jest ulżenie domowym budżetom.
Polska stoi w obliczu bezprecedensowych zmian. To już nie tylko hasło z podręczników do socjologii, ale realne wyzwanie dla milionów rodzin. W odpowiedzi na te palące potrzeby Polaków rząd przygotowuje rewolucyjne rozwiązanie, które ma zostać uruchomione w 2026 roku. Nowe świadczenie może wynieść nawet 2150 zł miesięcznie.
Miała być przełomowa zmiana dla najbiedniejszych emerytów, a zamiast niej pojawiły się poważne wątpliwości. Prezydencka propozycja podwyżek świadczeń o stałe 150 zł wywołała ogromne nadzieje, ale szybko zderzyła się z twardą diagnozą urzędników. ZUS, analizując projekt, wskazał na problemy, które mogą całkowicie zablokować jego wejście w życie. Wszystko wskazuje na to, że zapowiadana rewolucja może skończyć się na etapie deklaracji.
Trafienie “szóstki” w Lotto to marzenie wielu Polaków. Mnóstwo osób regularnie próbuje swoich sił w grze i liczy na spektakularną wygraną. Niektórym się to udaje, ale okazuje się, że część z nich nigdy nie zgłasza się po należne pieniądze. Dlaczego tak jest i co się dzieje z nagrodami, których nikt nie odebrał? Wyjaśniamy szczegóły.
Nowa Renta Wdowia miała być symbolem wsparcia dla osób, które straciły współmałżonka. Tymczasem już po kilku miesiącach od jej wprowadzenia pojawiają się poważne kontrowersje. Polki pytają, dlaczego muszą czekać do 55. roku życia, aby w pełni korzystać z nowych zasad, a Ministerstwo Rodziny zmaga się z falą petycji i krytyki. Sprawa wywołuje debatę o sprawiedliwości społecznej i granicach wsparcia finansowego w systemie emerytalnym.
Pod pozorem religijności budowali sieć spółek, "poświęcali" nieruchomości i przedstawiali zwykłych pracowników jako misjonarzy. Zimowa akcja CBŚP w Szczecinie ujawniła, jak religia może służyć jako narzędzie do omijania prawa. Kulisy tej sprawy odsłaniają działanie finansowej piramidy, której twórcy skutecznie wykorzystywali przywileje wyznaniowe, by ukrywać milionowe oszustwa.
Seniorzy z niecierpliwością czekają na wieści w sprawie waloryzacji emerytur czy dodatkowych świadczeń, takich jak 13. i 14. emerytura. Znamy już prognozy dotyczące “trzynastki”, która trafi do emerytów w 2026 roku. Ile ma wynieść świadczenie? Seniorzy nie będą zachwyceni.
Przynależność do klasy średniej jest dziś w Polsce tematem, który wywołuje skrajne emocje, szczególnie gdy opieramy się na finansowych kryteriach. Powszechne postrzeganie tej grupy często mylnie utożsamia ją ze średnią krajową, czyli przeciętnym wynagrodzeniem publikowanym przez Główny Urząd Statystyczny. W 2025 roku, w obliczu dynamicznych wzrostów płac, wiedza o tym, ile faktycznie trzeba zarabiać, aby znaleźć się w klasie średniej, staje się kluczowa.
Grudzień przynosi zmiany w harmonogramie wypłat emerytur, wymuszone przez kumulację dni wolnych – weekendów i świąt Bożego Narodzenia. Ze względu na te kalendarzowe zawirowania, ZUS ma obowiązek przyspieszyć realizację przelewów. Oznacza to, że wielu seniorów otrzyma swoje świadczenia wcześniej niż zazwyczaj.
Koniec roku to dla Polaków czas przeglądu zmian w przepisach, a najnowsze doniesienia dotyczące składki zdrowotnej z pewnością nie poprawią nastrojów. Wiele wskazuje na to, że okres ochronny dobiega końca. Nadchodząca podwyżka dotyczy znaczącej grupy Polaków, tyle będzie trzeba teraz zapłacić. Nie każdy będzie zadowolony.
Fiskus zyskuje potężnego sojusznika w walce z nieuczciwymi podatnikami, a cyfrowa transformacja administracji wchodzi na zupełnie nowy poziom. Nadchodzący rok przyniesie jednak nie tylko technologiczny przełom, ale również odczuwalny wzrost dolegliwości finansowych za błędy w rozliczeniach. Tyle będzie trzeba zapłacić, na to należy uważać.
Wygoda płacenia zegarkiem czy telefonem sprawiła, że coraz rzadziej sięgamy do portfela po fizyczny pieniądz. Wciąż istnieje jednak spora grupa konsumentów, dla których banknoty pozostają podstawowym środkiem płatniczym. Niestety, nadchodzące zmiany nie mają dla nich dobrych wieści. Po kilkunastu latach te opłaty pójdą w górę.
Koniec roku to dla większości z nas czas gorączkowych przygotowań do świąt i planowania sylwestrowej zabawy. W tym ferworze łatwo zapomnieć, że kalendarz nieubłaganie odlicza również czas do jednej z ważniejszych dat dla naszych portfeli. 31 grudnia to przede wszystkim ostateczny termin na zadbanie o tysiące złotych zwrotu.
Rosnące koszty życia sprawiają, że każda dodatkowa kwota w domowym budżecie jest na wagę złota. Wielu seniorów nie zdaje sobie sprawy, że w nowym roku mogą zyskać nawet 400 złotych. Wystarczy dopełnić odpowiednich formalności. Wiadomo, kto dokładnie może liczyć na ten zastrzyk gotówki.
Wraz z nadejściem nowego roku polscy konsumenci muszą przygotować się na kolejną falę podwyżek. Mechanizmy uruchomione przez ustawodawcę sprawią, że wizyta w sklepie spożywczym znów stanie się droższa. Od 1 stycznia wchodzą w życie znowelizowane stawki opłat, które drastycznie wpłyną na wycenę lubianych produktów. Mowa o nawet 20 proc. wzrostu.
Długie miesiące oczekiwania na wizytę u specjalisty, terminy badań przekraczające wszelkie granice cierpliwości, a następnie jeszcze dłuższy czas oczekiwania na zabieg w szpitalu. Trudności w dostępie do publicznych usług medycznych skłaniają wielu Polaków do desperackiego poszukiwania pomocy gdzie indziej. Właśnie na tym żerują oszuści. Choć internet jest skarbnicą wiedzy, w sferze zdrowia należy zachować szczególną ostrożność.