biznes finanse technologie praca handel Eko Energetyka polska i świat
Obserwuj nas na:
BiznesINFO.pl > Pieniądze

Pieniądze

Pieniądze – czym są i skąd się biorą?

Choć mówi się, że „pieniądze to nie wszystko”, to jednak trudno jest im odmówić kluczowej roli w życiu każdego z nas. Pieniądze to prawnie zaaprobowany środek płatniczy, stosowany w obrocie handlowym pomiędzy uczestnikami gospodarki. Jego wartość zwykle określana jest na zasadzie umowy społecznej. Niemal każde państwo na świecie dysponuje własną walutą, bezpośrednio kontrolując jej ilość w obrocie gospodarczym, a pośrednio – wartość. Odbywa się to pod kontrolą rządu i odpowiedniej instytucji. W Polsce jest to Narodowy Bank Polski.

Przez lata pieniądze funkcjonowały w różnej formie. Najpopularniejszą z form w dzisiejszych czasach są pieniądz zdawkowy, czyli popularna gotówka (papierowe banknoty i metalowe monety). W niektórych państwach, na przykład Australii, funkcjonują pieniądze plastikowe. Wraz z postępującą cyfryzacją, coraz większą popularnością cieszy się także pieniądz bezgotówkowy, a więc taki, którego wartość wyrażona jest wyłącznie na rachunku bankowym.

Dla ułatwienia przeprowadzanych w obrocie gospodarczym niektórych transakcji, pieniądz jako narzędzie do wyrażenia wartości, może przybierać inne formy. Do najpopularniejszych, z wyłączeniem gotówki i pieniądza elektronicznego, należy weksel, czek, bon, czy obligacja.

Najważniejsze funkcje pieniądza

Skuteczna i satysfakcjonująca wymiana handlowa pomiędzy zainteresowanymi stronami stanowi jeden z podstawowych warunków dla przetrwania cywilizacji i jednostki. Żeby fakt ten mógł mieć miejsce, pieniądz jako środek płatniczy, musi spełniać pewne określone funkcje, dzięki czemu handel będzie prostszy, wygodniejszy i mniej ryzykowny.

Ewolucja pieniądza pokazuje, że najważniejsze funkcje pieniądza to: jednolitość i rozpoznawalność, stabilność wartości, wygoda użytkowania, trwałość, podzielność i powszechna akceptacja pieniądza jako obowiązującego środka płatniczego.

„Kto wymyślił pieniądze”, czyli krótka historia pieniądza

Czym płacono w dawnych czasach? Historia pieniądza to zasadniczo historia relacji międzyludzkich. Pierwszą z form wymiany handlowej był barter. Barter to handel wymienny, gdzie jedna ze stron w zamian za towar lub usługę, oferowała drugiej inny towar lub usługę, o wartości umownie zbliżonej. Pieniądze w formie jaką znamy dziś stworzono dla wygody – początkowo rolę waluty pełniły kamienie, koraliki, sól czy muszelki. Dopiero później ich miejsce zajęły metale szlachetne.

Wartość pieniądza w dzisiejszych czasach określa umowa społeczna (stąd nazwa „pieniądz fiducjarny”, od łacińskiego słowa „fides”, oznaczającego „wiarę”), jednak nie zawsze tak było. Przez znaczną część historii ludzkości, pieniądz znajdował pokrycie w metalach szlachetnych (na przykład złocie czy srebrze), skąd brała się faktyczna wartość pieniądza.

Wraz z postępem technologii zmienia się nie tylko forma pieniądza, ale również pochodzenie jego wartości. Jednym z bieżących trendów jest kontynuacja polityki kreacji pieniądza przez zcentralizowane instytucje i zwiększenie nacisku na jego digitalizację. Prądem konkurencyjnym mogą być kryptowaluty, takie, jak na przykład Bitcoin, gdzie środek płatniczy emitowany jest metodą kryptograficzną i pośrednio stąd bierze swoją wartość. 

Pokaż więcej

owczarek niemiecki
21.04.2025 17:06 Tylko właściciele psów mogą odliczyć to od podatku. Zasady są proste, ale czasu mało

Wielkimi krokami zbliża się ostateczny termin rozliczenia podatku dochodowego. Miliony Polaków mają to już za sobą, przed niektórymi wciąż jeszcze ten trudny do spełnienia obowiązek. Okazuje się, że właściciele psów mają szansę na odliczenie dodatkowych kosztów od podatku. Aby to zrobić, trzeba sprostać kilku istotnym warunkom.

deszczówka, mandat
21.04.2025 14:46 Surowe kary za zbieranie deszczówki. Wielu Polaków wciąż nie ma pojęcia

Niepozorna woda z rynny może zamienić się w poważny problem. Przepisy są jednoznaczne, a kary – zaskakująco dotkliwe. Czy właściciele posesji są świadomi ryzyka, które mogą nieświadomie podjąć?

banknot, pieniądze
21.04.2025 08:23 Za ten banknot płacą 30 tysięcy złotych. Sprawdź, może masz go w portfelu

Zwykły banknot, którego większość z nas nawet nie zauważa, może w rzeczywistości okazać się prawdziwą perełką dla kolekcjonerów. Nie chodzi jednak o wiek, ale o pozornie nieistotny szczegół, który może zmienić wszystko. Jeden unikalny symbol, nietypowy numer seryjny – i mamy do czynienia z okazem, który na aukcji osiąga wartość kilkudziesięciu tysięcy złotych. Czy nosisz go przy sobie i nawet o tym nie wiesz?

Nieruchomość w spadku
20.04.2025 11:42 Zmiany w dziedziczeniu. Niektórzy mogą zapomnieć o spadku. Nowe kary pogrążą system w chaosie

Zmiany w przepisach dotyczących spadków mają uprościć życie spadkobiercom i odciążyć sądy. Ministerstwo Sprawiedliwości proponuje, aby notariusze mogli od ręki składać wnioski do ksiąg wieczystych. Jednak prawnicy biją na alarm - nowe obowiązki i potencjalne kary mogą odstraszyć obywateli i wywołać więcej problemów niż pożytku.

Wtyczka w gniazdku
19.04.2025 21:08 Nie pralka i nie lodówka. Oto największy pożeracz energii, Polacy płacą krocie na własne życzenie

Wysokość rachunków za prąd potrafi popsuć humor wielu osobom. Istnieje wiele sposobów na to, aby spróbować zaoszczędzić. Warto pamiętać o tym, które urządzenia pożerają najwięcej energii na co dzień. Okazuje się, że nie o wszystkim pamiętają Polacy. W ten sposób można znacząco podwyższyć swój rachunek, jedna zmiana może odmienić sytuację. Dobrze o tym wiedzieć.

Pukanie do drzwi
18.04.2025 21:49 Trwają masowe kontrole w domach Polaków. Za brak tego dokumentu zapłacisz nawet 5000 zł kary

Nowe przepisy już obowiązują, a urzędnicy pukają do drzwi. Sprawdzają dokumenty, a w niektórych przypadkach nawet zaglądają do domów. Niedopatrzenie może kosztować nas fortunę. Warto wiedzieć, kto dokładnie musi posiadać kluczowy dokument, a kto jest zwolniony z tego obowiązku. Przedstawiamy szczegóły.

portfel z pieniędzmi
18.04.2025 19:52 Te banknoty straciły ważność. Nie zapłacisz nimi w sklepie, jest tylko jedno wyjście

W dzisiejszych czasach coraz więcej osób korzysta z płatności kartą kredytową, ale nie wszyscy. Są też sytuacje, w których gotówka może być niezbędna, natomiast w niektórych przypadkach o tej formie płatności możemy zapomnieć. Okazuje się, że kasjer w sklepie może zwyczajnie odmówić przyjęcia takich pieniędzy. Dlaczego? Już wyjaśniamy. 

Pieniądze
18.04.2025 09:46 2610 zł dodatku od ZUS. Pierwsza wypłata już w maju, wybrani nie muszą nawet składać wniosku

Od maja 2025 r. ZUS rozpocznie wypłaty nowego dodatku dopełniającego w wysokości 2610,72 zł miesięcznie. Nie wszyscy dostaną dodatkowe pieniądze z urzędu, choć część osób może na nie liczyć automatycznie. W pozostałych przypadkach konieczna będzie aktywność i spełnienie szczególnych warunków. Czy warto zawalczyć o świadczenie, które sięga kilku tysięcy złotych?

budynek Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
15.04.2025 19:45 Tyle świadczenia wypłaca ZUS przeciętnemu emerytowi. Aż trudno uwierzyć

Wysokość emerytur to temat, który od lat budzi wiele emocji wśród Polaków. Na rekordzistów patrzy się z uznaniem i zazdrością, z niecierpliwością wyczekuje się kolejnych waloryzacji. Teraz Zakład Ubezpieczeń Społecznych udostępnił raport, z którego dowiadujemy się, na jakie świadczenie może liczyć przeciętny emeryt. Kwoty mogą zdziwić.

Wesele
15.04.2025 14:12 Tyle włóż do koperty weselnej w 2025 roku. Jeśli dasz mniej, mogą pojawić się krzywe spojrzenia

Wraz z nadejściem sezonu ślubnego pojawia się dobrze znany dylemat — ile włożyć do koperty? Sprawa wydaje się prosta, ale czy na pewno? W 2025 r. kwoty potrafią zaskoczyć — szczególnie tych, którzy dawno nie byli na weselu.

zaorski
15.04.2025 12:37 "Król polskich inwestorów" bankrutem? Podjął drastyczną decyzję. "Popłynąłem grubo"

Rafał Zaorski, inwestycyjny influencer, opublikował w serwisie X gorzkie oświadczenie informujące o kolejnej dotkliwej porażce. Już wcześniej wokół jego działalności narosły wielkie wątpliwości, co nie przysporzyło mu sympatyków. Jego działalność może być przejawem bardzo poważnego problemu, który może dotknąć każdego, a którego w żadnym wypadku nie należy bagatelizować.

SmartLunch
14.04.2025 12:33 Ambitna idea i kręta droga do sukcesu. SmartLunch doświadczył efektu kuli śnieżnej

Ambitny pomysł, który wyrósł na obserwacjach rynku, miał odpowiedzieć na jedną z najbardziej podstawowych potrzeb pracowników. Pierwsze kroki jak zawsze były trudne, a niektóre z przeszkód dla wielu wydawałyby się nie do przeskoczenia. Determinacja i wiara w potencjał projektu sprawiły, że dziś SmartLunch każdego roku odnotowuje nawet 70 proc. wzrostu.  W rozmowie z red. naczelnym Biznes Info Darkiem Dziduchem o trudnej drodze do sukcesu opowiedział prezes firmy Mateusz Tałpasz.

alimenty, dziadkowie
14.04.2025 09:24 W tych przypadkach to dziadkowie zapłacą alimenty. Sąd nie będzie miał wątpliwości

Nie każdy wie, że w niektórych okolicznościach sąd może zobowiązać do alimentacji nie rodziców, ale… ich rodziców. Co może przesądzić o takiej decyzji? Odpowiedź może zaskoczyć.

bursztyn, Morze Bałtyckie
13.04.2025 22:10 Sensacyjne odkrycia nad Bałtykiem. Skarby warte tysiące wychodzą na światło dzienne

Po sztormach nad Bałtykiem wydarzyło się coś, co przykuło uwagę nie tylko plażowiczów, ale i znawców niezwykłych znalezisk. Jeden z takich okazów może być wart więcej niż niejeden samochód. Jakie tajemnice skrywają nadmorskie plaże?

Koparka na działce
13.04.2025 21:45 Właściciele tych działek będą mieli się z czego cieszyć. Wartość wzrośnie o nawet 20 proc.

Sprzedaż niektórych nieruchomości może ciągnąć się latami, a pewne przeszkody bywają nie do przeskoczenia. Pojawiło się rozwiązanie do osób posiadających konkretne działki, które są problematyczne. Rząd zajmie się nowymi regulacjami prawnymi, na skutek których wartość poszczególnych nieruchomości będzie mogła znacznie wzrosnąć. To szansa dla dużej grupy osób.

Rozmowa z szefem
13.04.2025 20:35 W tej sytuacji szef musi wypłacić ekwiwalent za urlop. Nie każdy pamięta o tym obowiązku

Najczęściej niewykorzystany urlop wypoczynkowy przechodzi na kolejny rok kalendarzowy. Wtedy pracownik może go wykorzystać, a pracodawca ma obowiązek go udzielić. Jest jednak jedna specyficzna sytuacja, w której takie zdarzenie nie może mieć miejsca. W tym przypadku szef jest zobowiązany do wypłacenia ekwiwalentu obliczanego specjalnym wzorem. Niewiele osób o tym pamięta, a powinny.

Jarmark Wielkanocny
13.04.2025 18:15 Drożyzna na jarmarku wielkanocnym. Kosmiczna cena za pajdę ze smalcem to dopiero początek

Od kilku dni w Krakowie odbywa się coroczny Jarmark Wielkanocny, który podobnie jak jego Bożonarodzeniowy kuzyn, przyciąga olbrzymie tłumy. W taki sam sposób potrafi również szokować — ceny na stoiskach potrafią przyprawić o zawrót głowy, na co zwracają uwagę lokalni politycy. Rekordziści chcą kilkadziesiąt złotych za danie z budki.

mandat, pranie
12.04.2025 21:55 Uważaj na wywieszanie prania na balkonie. Za to możesz dostać mandat

Z posiadaniem balkonu wiążą się restrykcje, o których nie zawsze pamiętamy. Nieświadomość w tym przypadku nie chroni przed karą. O czym mowa i dlaczego lepiej uważać?

bykowe, składka emerytalna
12.04.2025 20:11 Projekt "bykowego" w Sejmie. Pensje mogą ulec drastycznemu obcięciu

W Sejmie pojawił się pomysł, który może wywołać burzę. Zmiana dotknęłaby wielu Polaków i... ich pensje. Co dokładnie zakłada kontrowersyjna propozycja? I czy to faktycznie sposób na ratowanie przyszłości emerytur?

kupon Eurojackpot, ołówek
12.04.2025 14:10 Polak rozbił bank w Eurojackpot i zgarnął fortunę. Nawet nie skreślił wszystkich poprawnych liczb

Piątkowy wieczór okazał się szczęśliwy dla jednego z graczy Eurojackpot. Na terenie Europy padły wysokie wygrane, a jedna z nich trafiła do Polaka. Okazuje się, że zwycięzca z naszego kraju rozbił bank, choć nawet nie skreślił poprawnie wszystkich liczb. Na jego konto wpłynie teraz astronomiczna suma. Jaka kombinacja cyfr padła podczas losowania w piątek (11 kwietnia)?

grill
12.04.2025 09:40 Nawet 5000 zł mandatu za rozpalenie grilla. Trzeba o tym wiedzieć przed majówką

Majówka zbliża się wielkimi krokami, a co za tym idzie - wkrótce Polacy rozpoczną sezon grillowy. To tradycyjny sposób spędzania ciepłych wieczorów, ale nie wszyscy zdają sobie sprawę z konsekwencji, które mogą się z tym wiązać. Okazuje się, że w niektórych przypadkach można zapłacić nawet 5000 zł mandatu za rozpalenie grilla. Przed majówką warto dokładnie zapoznać się z obowiązującymi przepisami.

Korepetycje online
11.04.2025 12:14 Kwoty korepetycji przed maturami zwalają z nóg. Za te przedmioty nauczyciele życzą sobie najwięcej

Z roku na rok rośnie liczba uczniów, którzy decydują się na płatne lekcje pozaszkolne. To już nie tylko sposób na nadrobienie zaległości, ale przede wszystkim narzędzie do walki o miejsce na wymarzonej uczelni - a w konsekwencji lepszy start w dorosłe życie. Jak bardzo trzeba się wykosztować?

pusta kieszeń
09.04.2025 17:31 Te długi zostaną z tobą na zawsze, nie przedawnią się. Polacy tego nie wiedzą, a później płaczą

Wydawać by się mogło, że każde zadłużenie w końcu przestaje być problemem. W końcu czas działa na korzyść dłużnika, prawda? Okazuje się, że nie zawsze. W polskim prawie istnieją sytuacje, które nawet po dekadach nie dają spokoju. Czy Twój dług też do nich należy?

Pieniądze dodatek
09.04.2025 13:33 Emeryci dostaną dodatkowe pieniądze co miesiąc. Nie trzeba nic robić

Emeryci mają szansę na otrzymanie dodatkowych środków pieniężnych, które zasilą ich domowy budżet. Taki zastrzyk gotówki to wielka szansa szczególnie dla tych, których świadczenie jest niskie. Aby je uzyskać, trzeba spełnić istotne warunki. Są przypadki, w których nie trzeba nic robić, aby wyższa kwota wpływała na konto.

Stół weselny
09.04.2025 09:39 Wesele w 2025 roku droższe niż zawsze. Oprócz kwoty "za talerzyk" ukryte koszty

Ceny zorganizowania wesela w 2025 roku osiągają niebotyczne wartości, a osoby planujące przyjęcie w tym sezonie łapią się za głowę. Poza wynajęciem sali i uiszczeniem opłat “za talerzyk” do zestawu dochodzą takie elementy jak dekoracje, kamerzysta, DJ lub zespół oraz oczywiście stroje pary młodej. Okazuje się, że umowy z salami weselnymi często zawierają wiele haczyków oraz ukrytych kosztów

Plaża w Ustce
09.04.2025 06:30 Taniej niż nad Bałtykiem. Zagraniczne perełki, do których turyści z Polski ruszą na tegoroczne wakacje

Nie każdy urlop musi oznaczać zatłoczone plaże, frytki z papierowej tacki i rachunek, który psuje humor na resztę dnia. Są miejsca, gdzie za mniej można mieć więcej — i to z gwarancją słonecznej pogody. Gdzie warto wyjechać na urlop w 2025 roku zamiast nad Bałtyk?

Magda Gessler komunia
08.04.2025 16:28 Pierwsza komunia u Magdy Gessler. Cena za talerzyk wprawia w osłupienie

Sezon komunijny już wkrótce nastanie, a rodzice dopinają na ostatni guzik wszystkie plany związane z przyjęciem dla swoich pociech. Ceny za talerzyk potrafią wprawić w osłupienie, o czym niejednokrotnie się już przekonywaliśmy. Teraz media obiega oferta imprez w restauracji Magdy Gessler “U Fukiera”. Za wykwintne menu i wyjątkowy nastrój trzeba niemało zapłacić.

pieniądze, finanse, małżeństwo
07.04.2025 21:08 Polacy toczą wojny o finanse w małżeństwie. Ekspert apeluje: oddzielajcie uczucia od ekonomii

Według danych Głównego Urzędu Statystycznego (GUS), w 2023 r. w Polsce na 145 898 zawartych małżeństw przypadało aż 40 648 rozwodów. Ryzyko rozwodu w Polsce jest więc całkiem wysokie. Krakowski ekspert ds. rozwodów — wieloletni sędzia, a obecnie adwokat: mec. Robert Tomczyk w rozmowie z portalem BiznesINFO podpowiada, jak zabezpieczyć swój majątek przed zawarciem małżeństwa.  

BiznesINFO.pl
Obserwuj nas na: