Te osoby nie muszą płacić abonamentu RTV. Na liście nie tylko emeryci
Temat opłat za abonament RTV od lat budzi w Polsce ogromne emocje, stanowiąc przedmiot niekończących się dyskusji. Choć obowiązek rejestracji sprzętu jest teoretycznie powszechny, rzeczywistość pokazuje, że skuteczność poboru opłat jest niska. Polacy powinni ją uiszczać, ale nie wszyscy. Ustawodawca przewidział szeroki katalog wyjątków.
Abonament RTV wywołuje kontrowersje
Zanim przejdziemy do analizy zwolnień, warto zrozumieć, czym w ogóle jest ta opłata i dlaczego, mimo powszechnej krytyki, wciąż funkcjonuje w naszym systemie prawnym. Abonament RTV nie jest opłatą za oglądanie konkretnych programów, lecz ryczałtową daniną publiczną za sam fakt posiadania odbiornika zdolnego do natychmiastowego odbioru sygnału. Środki te, pobierane przez Pocztę Polską i przekazywane nadawcom publicznym, mają w założeniu finansować realizację tak zwanej misji publicznej przez Telewizję Polską oraz Polskie Radio.
Ustawodawca zakłada, że media publiczne w Polsce nie powinny kierować się wyłącznie zyskiem komercyjnym, ale dbać o kulturę, edukację i pluralizm debaty społecznej, co generuje koszty, których nie da się pokryć z samych reklam. Wielu ekspertów rynku medialnego wskazuje jednak, że obecna formuła jest przestarzała i nie przystaje do cyfrowej rzeczywistości, w której tradycyjne odbiorniki są wypierane przez smartfony i tablety, niepodlegające tym samym regulacjom.
Mimo to, dopóki obowiązująca ustawa nie zostanie znowelizowana lub uchylona, Poczta Polska, jako operator wyznaczony do poboru opłat, ma prawo i obowiązek egzekwować należności. Dla przeciętnego obywatela oznacza to konieczność comiesięcznego uszczuplania portfela, chyba że znajdzie się w uprzywilejowanej grupie. Warto pamiętać, że domniemanie posiadania odbiornika jest silne, a kontrole, choć rzadkie, mogą skończyć się nałożeniem dotkliwej kary finansowej, stanowiącej trzydziestokrotność miesięcznej opłaty.
Propozycje zmian w zakresie abonamentu RTV
Obecny stan prawny przypomina domek z kart, który stoi tylko siłą przyzwyczajenia części obywateli. Statystyki są nieubłagane i pokazują, że Polska boryka się z jednym z najniższych w Europie wskaźników ściągalności abonamentu. Większość gospodarstw domowych albo w ogóle nie rejestruje odbiorników, albo przestaje płacić po pewnym czasie, licząc na przedawnienie lub niewydolność systemu egzekucyjnego. Ta sytuacja doprowadziła do konieczności corocznego dotowania mediów publicznych miliardowymi kwotami wprost z budżetu państwa, co w praktyce czyni z abonamentu jedynie dodatek, a nie główne źródło utrzymania nadawców publicznych.
Politycy koalicji rządzącej coraz głośniej mówią o konieczności reformy, rozważając likwidację opłaty na rzecz stałego odpisu z PKB lub innej formy finansowania budżetowego. Zanim jednak te rewolucyjne zmiany wejdą w życie, obywatele muszą poruszać się w gąszczu obecnych przepisów. Ignorowanie wezwań do zapłaty może bowiem skutkować zajęciem rachunku bankowego przez urząd skarbowy, co dla wielu dłużników bywa bolesnym zderzeniem z machiną biurokratyczną. Dlatego tak istotna jest świadomość własnych praw, często osoby sumiennie opłacające abonament od lat, w rzeczywistości od dawna nie muszą tego robić, ponieważ nabyły uprawnienia do zwolnienia, ale nie zgłosiły tego faktu w placówce pocztowej. Zwolnienia, z nielicznymi wyjątkami, nie działają wstecz i wymagają aktywnego działania ze strony abonenta.
Te osoby nie płacą abonamentu RTV
Powszechne przekonanie głosi, że z abonamentu zwolnieni są wyłącznie emeryci, jednak katalog uprawnionych jest znacznie szerszy. Najliczniejszą grupę beneficjentów stanowią seniorzy, którzy ukończyli 75. rok życia. W ich przypadku zwolnienie przysługuje z mocy prawa i teoretycznie nie wymaga dodatkowych wizyt na poczcie, choć weryfikacja danych w systemie PESEL bywa procesem, którego poprawność warto sprawdzić.
Inaczej wygląda sytuacja osób młodszych: osoby, które ukończyły 60 lat i mają ustalone prawo do emerytury, są zwolnione z opłat tylko wtedy, gdy wysokość ich świadczenia brutto nie przekracza 50 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w roku poprzednim. Lista zwolnień obejmuje jednak nie tylko kryterium wieku czy dochodu. Ustawodawca przewidział ulgi dla osób dotkniętych problemami zdrowotnymi, z opłaty zwolnione są osoby posiadające orzeczenie o zaliczeniu do I grupy inwalidzkiej lub orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy i samodzielnej egzystencji. Dotyczy to również osób o znacznym stopniu niepełnosprawności oraz tych, u których stwierdzono trwałą lub okresową całkowitą niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym. Uprawnienia te przysługują także inwalidom wojennym i wojskowym oraz kombatantom będącym inwalidami.
Ponadto zwolnienie obejmuje osoby otrzymujące świadczenie przedemerytalne oraz te, które spełniają kryteria dochodowe określone w ustawie o świadczeniach rodzinnych. Kluczowe jest jednak pamiętanie o procedurze: w przypadku większości wyżej wymienionych grup (poza osobami 75+), konieczne jest udanie się do placówki Poczty Polskiej, przedstawienie dokumentu uprawniającego do zwolnienia oraz złożenie stosownego oświadczenia. Dopiero od pierwszego dnia miesiąca następującego po dopełnieniu tych formalności obowiązek płacenia ustaje.
Obserwuj w Google News
