Premier Ukrainy podał się do dymisji. Szykuje się duże przemeblowanie w Kijowie
W cieniu trwającej pełnoskalowej wojny z Rosją, która trwa już ponad dwa lata i cztery miesiące, Ukraina stoi u progu poważnych zmian politycznych. Premier Denys Szmyhal ogłosił swoją rezygnację, co oznacza początek gruntownej rekonstrukcji rządu w Kijowie. To największe przetasowanie na szczytach władzy od początku rosyjskiej inwazji i zarazem pierwszy formalny krok w kierunku szerzej zakrojonych reform administracyjnych zapowiadanych przez prezydenta Wołodymyra Zełenskiego. Niedługo w ukraińskim rządzie odbędzie się ważne głosowanie — czego należy po nim oczekiwać?
Polityczne porządki w Kijowie. Premier złożył rezygnację
Pogrążona w wojnie od ponad dwóch lat Ukraina staje w obliczu kolejnego wyzwania, a raczej politycznego trzęsienia ziemi. Państwo zmaga się z coraz trudniejszą sytuacją na froncie, wzmożonymi atakami rosyjskich sił oraz koniecznością przyspieszenia odbudowy państwa — w takiej scenerii stanowisko opuszcza dotychczasowy premier Denys Szmyhal. To wstęp do szeroko zakrojonej przebudowy struktur władzy w Kijowie, która, jak zapowiadają przedstawiciele administracji prezydenta Wołodymyra Zełenskiego, ma objąć nie tylko kierownictwo rządu, ale również kluczowe resorty i placówki dyplomatyczne.
Pełnoskalowa inwazja Rosji, rozpoczęta 24 lutego 2022 roku, stanowi kontynuację konfliktu trwającego od 2014 roku, kiedy to Moskwa anektowała Krym i rozpoczęła działania zbrojne w Donbasie. Od tego czasu Ukraina walczy o utrzymanie się na powierzchni militarnie, politycznie, gospodarczo i społecznie. Dziś, w lipcu 2025 roku, gdy wojna zbiera kolejne ofiary, a państwo stara się zachować stabilność i jedność, zmiana na najwyższych szczeblach władzy nabiera szczególnego znaczenia.
W obliczu nasilających się działań wojennych oraz coraz większych oczekiwań społecznych i międzynarodowych rekonstrukcja rządu ma charakter nie tylko kadrowy, ale również symboliczny. Dymisję Szmyhala można więc odczytać jako początek politycznego manewru, który ustawi Ukrainie kierunek na najbliższe miesiące. Padły już pierwsze propozycje nazwisk — kto może zasilić zrekonstruowany rząd i co to oznacza dla Polski?
ZOBACZ TEŻ: Ukraińcy masowo zakładają biznesy w Polsce. Dostają na to milionowe dotacje
Denys Szmyhal rezygnuje ze stanowiska premiera — zaproponowano mu już nową funkcję
Denys Szmyhal stał na czele rządu Ukrainy od 2020 roku. We wtorek 15 lipca za pośrednictwem komunikatora Telegram poinformował o złożeniu rezygnacji z zajmowanego stanowiska. Rząd pod jego kierownictwem działał w jednym z najtrudniejszych okresów w historii niepodległej Ukrainy, zarówno pod względem militarnym, jak i gospodarczym.
Jestem wdzięczny naszym obrońcom, którzy trzymają linię frontu i chronią Ukrainę! Jestem wdzięczny prezydentowi Ukrainy Wołodymyrowi Zełenskiemu za zaufanie! Dziękuję całemu zespołowi za nieustanną pracę na rzecz naszego kraju! Chwała Ukrainie — napisał Szmyhal na Telegramie.
Denys Anatolijowycz Szmyhal — ekonomista z wykształcenia był najdłużej urzędującym premierem w historii niepodległej Ukrainy. Zanim wszedł do rządu, pełnił kierownicze funkcje w biznesie – m.in. w spółkach inwestycyjnych oraz energetycznych, a także pracował w administracji regionalnej we Lwowie i Iwano‑Frankiwsku. Prezydent Zełenski rozważa mianowanie Denysa Szmyhala nowym ministrem obrony. Funkcję tę obecnie sprawuje Rustem Umerow, który objął urząd we wrześniu 2023 roku po serii skandali korupcyjnych w resorcie. Umerow próbował wdrożyć reformy strukturalne i zwiększyć transparentność w kierowanym przez siebie ministerstwie, lecz jego kadencja również nie była wolna od kontrowersji, krytykowano m.in. nieefektywność zarządzania i problemy z logistyką wojskową.
Wobec tego zapowiada się kolejne przetasowanie — jeśli Szmyhal obejmie Ministerstwo Obrony, Umerow mógłby zostać nowym ambasadorem Ukrainy w Stanach Zjednoczonych. Oznaczałoby to zakończenie misji obecnej ambasador, Oksany Markarowej, której odwołanie również zapowiedział prezydent. Wobec rosnącego znaczenia relacji z Waszyngtonem, zarówno na płaszczyźnie wojskowej, jak i finansowej, wybór odpowiedniego przedstawiciela dyplomatycznego staje się kwestią kluczową dla dalszej strategii Ukrainy. A kto w takim razie miałby zostać nowym premierem Ukrainy?
Nowa kandydatka na stanowisko premiera
Do zmian personalnych dochodzi w czasie, gdy Ukraina zmaga się z nasilonymi atakami ze strony rosyjskiej armii. Ostatnie miesiące przyniosły wzmożone działania ofensywne Rosji na wschodnim i południowym froncie, a także eskalację nalotów rakietowych i dronowych na ukraińskie miasta, w tym Kijów, Charków i Dniepr. W tym kontekście rekonstrukcja rządu ma nie tylko charakter organizacyjny, ale także strategiczny. Nowy skład gabinetu ma być lepiej dostosowany do warunków wojny i odbudowy kraju.
Prezydent Zełenski zaproponował, aby nowym premierem została 39-letnia Julia Svyrydenko, dotychczasowa wicepremier oraz minister gospodarki. Svyrydenko to jedna z kluczowych postaci w rozmowach Ukrainy z zachodnimi partnerami, zwłaszcza ze Stanami Zjednoczonymi. Odegrała istotną rolę w negocjacjach amerykańsko-ukraińskiego porozumienia dotyczącego współpracy w zakresie surowców krytycznych. Jej doświadczenie i szerokie kontakty międzynarodowe mają stanowić atut w dalszym wzmacnianiu pozycji Ukrainy na arenie międzynarodowej oraz w procesie odbudowy zniszczonej wojną gospodarki.
Głosowanie nad kandydaturą Svyrydenko odbędzie się w Radzie Najwyższej w środę 16 lipca. Biorąc pod uwagę, że parlamentarna większość należy do partii Sługa Narodu, której liderem jest Zełenski, zatwierdzenie nowej premier wydaje się formalnością.
Julia Svyrydenko jako dotychczasowa minister gospodarki i wicepremier Ukrainy jest dobrze zaznajomiona z tematyką współpracy handlowej i inwestycyjnej. Można się spodziewać, że jako premier będzie dążyć do dalszego rozwoju relacji gospodarczych z krajami sąsiednimi, w tym z Polską. W ostatnich miesiącach relacje polsko-ukraińskie były napięte m.in. z powodu eksportu ukraińskiego zboża i ochrony interesów polskich rolników. Jako osoba o doświadczeniu negocjacyjnym, Svyrydenko może podejść do tych kwestii bardziej pragmatycznie — choć być może to tylko pobożne życzenia.
