Rząd to kolegialny organ władzy wykonawczej, co do zasady obecny każdy państwie o ustroju demokratycznym. Na czele rządu zazwyczaj stoi Premier (Pierwszy Minister), choć w niektórych państwach szef rządu nosi inną nazwę, wynikającą z tradycji. Dla przykładu, w Niemczech rolę szefa rządu pełni kanclerz.
Kompetencje rządu również mogą nieznacznie różnić się w zależności od kraju, jednak zwykle są dość podobne. W Polsce rząd przede wszystkim zapewnia wykonanie ustaw, uchwala budżet państwa i kieruje jego wykonaniem, koordynuje i kontroluje prace organów administracji rządowej, a także sprawuje ogólne kierownictwo w dziedzinie stosunków międzynarodowych i obronności państwa.
Sposób wybierania rządu w każdym państwie definiowany jest nieco inaczej, w zależności od ustalonego porządku prawnego. W Polsce zasady te ustalane są przez Konstytucję. Zgodnie z jej zapiskami, to Prezydent RP jest odpowiedzialny za wybór nowego premiera – powołuje on go wedle własnego uznania, choć przyjęta jest w Polsce tradycja, wedle której na premiera powołuje się prezesa partii, która zwyciężyła w wyborach, lub innego z jej prominentnych członków.
Gdy desygnowany przez prezydenta kandydat na premiera stworzy rząd, proponuje on jego skład posłom na Sejm wraz ze swoim planem działania, wygłaszając exposé. Decyzja o zaakceptowaniu składu nowego rządu (udzielenie wotum zaufania) zależna jest wówczas od głosowania sejmowego. Wotum zaufania musi być udzielone bezwzględną większością głosów, przy udziale minimum połowy ustawowej liczby posłów.
Jeżeli posłowie nie zdecydują się na udzielenie wotum zaufania nowemu rządowi, ten musi podać się do dymisji. Wówczas inicjatywa wyboru premiera przypadnie właśnie posłom. Kandydata na premiera może zgłosić grupa minimum 46 posłów. Wotum zaufania po raz kolejny musi zostać udzielone bezwzględną większością głosów. Jeżeli i w tym przypadku nowy rząd nie zostanie wybrany, inicjatywa powraca do prezydenta, jednak dla udzielenia wotum zaufania w kolejnym głosowaniu wystarczy większość zwykła.
Wybory parlamentarne 2023 już za nami, a partią, która zdobyła w nich największą ilość głosów, zostało Prawo i Sprawiedliwość. Prezydent Andrzej Duda zapewne powierzy misję utworzenia rządu jednemu z reprezentantów właśnie tej partii, jednak jest mało prawdopodobne, by Prawo i Sprawiedliwość utworzyło rząd – większość sejmowa w tych wyborach przypadła w udziale opozycyjnej koalicji, budowanej przez Koalicję Obywatelską, Trzecią Drogę i Lewicę.
Biorąc pod uwagę wszystkie te czynniki, a także drogę, jaką zgodnie z Konstytucją trzeba przejść w celu utworzenia nowego rządu, powinniśmy uzbroić się w cierpliwość. Zaprzysiężenie nowego rządu zobaczymy zapewne dopiero w grudniu, a na jego czele prawdopodobnie stanie Donald Tusk.
Pokaż więcej
Polski rząd już wkrótce czekają gwałtowne zawirowania. Donald Tusk zdradził, ilu polityków powinno martwić się o swoje stanowiska. Jednak jeszcze przed pierwszym ruchem premiera, wiceminister finansów sam podał się do dymisji. Dlaczego Paweł Karbownik zrezygnował z roli, którą pełnił od ponad dekady? Powód może zaskoczyć.
Przemysław Czarnek odniósł się do doniesień dotyczących jego przyszłej, potencjalnej współpracy z Karolem Nawrockim w Kancelarii Prezydenta. Polityk Prawa i Sprawiedliwości podsumował także środowe exposé Prezesa Rady Ministrów które, jak ocenił, było „oznaką słabości Tuska”.
Podczas jutrzejszego posiedzenia Sejmu dojdzie do głosowania ws. wotum zaufania dla rządu Donalda Tuska, wcześniej premier wygłosi exposé, po którym spodziewamy się nakreślenia dalszej polityki po przegranej przez Rafała Trzaskowskiego wyborach prezydenckich. Na wyniki głosowania nie czeka Lewica, która właśnie ogłosiła złożenie do laski marszałkowskiej projektów trzech kluczowych dla niej ustaw.
Skutki postulowanej przez Polskę 2050 renegocjacji umowy koalicyjnej mogą decydować o być albo nie być tej partii. We wczorajszym sondażu IBRiS na zlecenie "Rzeczpospolitej" cała Trzecia Droga wpada pod próg wyborczy. Szymona Hołowni musi przejść do ofensywy lub zniknie i widać to w liście skierowanym do premiera. Wskazano w nim 5 ustaw szczególnie ważnych dla Polski 2050, ale też dla milionów Polaków.
Do końca czerwca rząd jest zobowiązany przedstawić główne założenia ustawy budżetowej na rok 2026. Już za sprawą budżetu na 2025 r. Andrzej Domański był chwalony przez środowiska progresywne za śmiałe decyzje w kwestii polityki dot. deficytu budżetowego, jednak bardziej konserwatywne stronnictwa upatrują w niej zagrożenia. Nowy raport zwraca uwagę na sprzeczność modelu łączącego "szwedzkie wydatki" i "irlandzkie podatki" i piętnuje przenoszenie finansów publicznych poza budżet.
Premier Donald Tusk zarówno w orędziu, jak i we wtorkowym krótkim wystąpieniu przed posiedzeniem rządu nie dał po sobie poznać, że rezultat przegranych wyborów prezydenckich zrobił na nim wrażenie. Przeciwnie — otwarcie deklaruje, że zamierza kontynuować dotychczasową politykę i jest przygotowany na warunki twardej kohabitacji. Pewne jest jednak, że dojdzie do rekonstrukcji rządu i to być może szybciej, niż się spodziewaliśmy. Media wskazują nazwiska ministrów najbardziej zagrożonych dymisją.
Adrian Zandberg zarzuca Donaldowi Tuskowi i Jarosławowi Kaczyńskiemu wizerunkowe zagrywki, które mają odwodzić Polaków od bieżących, fundamentalnych problemów związanych m.in. ze służbą zdrowia, czy z mieszkalnictwem. Polityk partii Razem obecną sytuację w rządzie podsumował określeniem „pustego spektaklu”.
Rafał Trzaskowski po raz pierwszy po przegranych wyborach prezydenckich wygłosił publiczne przemówienie skierowane do Polek i Polaków, a w szczególności do mieszkańców Warszawy, na której, jak podkreślał, zamierza się teraz najbardziej skupić. Prezydent stolicy poinformował także, że jeszcze dzisiaj spotka się z premierem Donaldem Tuskiem.
Kto po dzisiejszym posiedzeniu rządu, pierwszym o przegranych wyborach prezydenckich, spodziewał się mocnego legislacyjnego uderzenia nastawionego na wywołanie wrażenia pełnego zaangażowania, ten się rozczarował. Na uwagę z przyjętych projektów ustaw zasługuje nowelizacja ustawy o prawie konsularnym. Skutki jej wejścia w życie mogą być bowiem odczuwalne dla każdego Polaka przebywającego za granicą.
Liderzy politycznego duopolu rządzącego Polską od dwóch dekad cały dzień kazali czekać Polakom na oświadczenia i stanowiska wobec wyników wyborów prezydenckich. Wiemy już, że premier zapowiedział zwrócenie się do Sejmu o wotum zaufania. Zupełnie inne rozwiązanie proponuje prezes Prawa i Sprawiedliwości, Jarosław Kaczyński.
Przez cały dzień od ogłoszenia oficjalnych wyników przez Państwową Komisję Wyborczą premier Donald Tusk nie odniósł się do przegranych wyborów prezydenckich i nie pogratulował zwycięstwa Karolowi Nawrockiemu. Na godzinę 20 zaplanowane zostało jednak telewizyjne orędzie. Dzięki niemu poznaliśmy pierwsze kroki, jakie szef rząd chce podjąć w związku z porażką.
Jedną z odpowiedzi Donalda Tuska na przegrane wybory prezydenckie może być rekonstrukcja rządu. Tę zresztą zapowiadał już wcześniej, odkładając decyzję właśnie na czas po zakończeniu kampanii. Zanim jednak ta zapadnie, może się okazać, że rząd zrekonstruuje się sam. Sprzyjające okoliczności do rzucana ultimatum dostrzegł Michał Kołodziejczak.
Ustawa o jawności cen ofertowych nieruchomości, projekt Polski 2050 opracowany i przegłosowany w parlamencie pod egidą Katarzyny Pełczyńskiej, czeka już tylko na podpis prezydenta. W walce z kryzysem mieszkaniowym ministra opowiada się także jednoznacznie po stronie budownictwa społecznego i nie szczędzi w tej kwestii kolegom z rady ministrów gorzkich słów.
Wyniki najnowszego badania opinii publicznej pokazują, że oceny działań najważniejszych organów władzy w Polsce budzą duże emocje. Choć niektóre liczby mogą zaskakiwać, to prawdziwe wnioski płyną dopiero z uważnej analizy trendów. W centrum zainteresowania znajduje się obecny prezydent Andrzej Duda, którego notowania — po wcześniejszych spadkach — zaczynają znów piąć się w górę. Co tak naprawdę sądzą o nim Polacy? Wyniki sondażu są niejednoznaczne.
Piąta nota prezydencka, przy uwzględnieniu, że drugą, trzecią i czwartą zajmuje skrajna prawica, daje Adrianowi Zandbergowi kolejną szansę na wejście do rządu – grzmią kuluary przed ogłoszoną oficjalnie przez Donalda Tuska rekonstrukcją rządu. Partia Razem pozostaje socjologiczną zagadką, a jej współprzewodniczący zdaje się nie brać w politycznym rozdaniu niczego poniżej wszystkiego.
Zapadła kolejna zaskakująca decyzja polityczna. Jeden z najbliższych współpracowników Andrzeja Dudy, tuż przez nadchodzącymi wyborami prezydenckimi, postanowił przejść do sztabu Rafała Trzaskowskiego w roli jego społecznego doradcy. Informację potwierdził minister spraw wewnętrzych i administracji, koordynator służb specjalnych Tomasz Siemoniak.
W Hotelu Poselskim doszło do awantury z udziałem posła PiS, Dariusza Mateckiego, oraz aktora znanego z jednego z najpopularniejszych polskich seriali. Polityk poinformował, że został zaatakowany „na tle politycznym”. Policja potwierdziła doniesienia i przekazała, że „doszło do naruszenia nietykalności cielesnej”.
„Rządzący wyszli na mównicę i powiedzieli: przedsiębiorcy cieszcie się, macie mniejszą składkę, a my — przy okazji — wyłączyliśmy ratownictwo medyczne w całej Polsce na rok”, „pani mecenas odprawiła gusła w sejmie razem z kandydatem na urząd prezydenta Grzegorzem Braunem”, „ten spisek się toczy z drugiej strony”, „jesteśmy przedstawiani, jako ci, których słuchać nie warto”, „jeśli ktoś jest poddawany sukcesywnie propagandzie czy też praniu mózgu, to zaczyna w to wierzyć”. Dr Łukasz Jankowski, prezes Naczelnej Rady Lekarskiej, o aktualnych problemach publicznej służby zdrowia.
Premier wraz z ministrami spotkali się z przedstawicielami strony społecznej w sprawie regulacji, czyli zespołu deregulacyjnego Rafała Brzoski. To skutek odwołania konferencji zaplanowanej przed tygodniem i pojawiających się pytań wokół skuteczności całej inicjatywy, zwłaszcza że Brzoska już teraz zapowiada konieczność rychłego powrotu do nadzorowania InPostu. Podczas wystąpienia poznaliśmy w końcu szczegółowy kształt pierwszego pakietu ustaw.
Szef InPostu Rafał Brzoska i jego zespół przygotowali kolejny pakiet propozycji, które mają ułatwić życie przedsiębiorców i zwykłych Polaków. Listę najnowszych pomysłów dotyczących deregulacji przedstawiła “Rzeczpospolita”. Wśród nich znalazły się sposoby na uproszczenie procedur w sądzie oraz propozycje dla kierowców i pacjentów na SOR. Ta ostatnia może wywołać kontrowersje.
Zarówno inwestorzy komunalni jak i prywatni otrzymają finansowe wsparcie od rządu na budowę spalarni odpadów. Dofinansowanie zyskało 18 projektów, które zostaną zrealizowane w różnych miastach w Polsce. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej przeznaczył na te inwestycje ponad 3 mld zł w postaci dotacji oraz pożyczek. Zaprezentowano wstępny plan, który po analizie wyszczególnionych lokalizacji może budzić niepokój.
W środę 2 kwietnia w sejmie doszło do awantury, podczas której Jarosław Kaczyński zaapelował o zwołanie nadzwyczajnego posiedzenia. Był to jedynie początek wydarzeń, które ostatecznie zakończyły się zastosowaniem surowej kary dla 51 posłów PiS, w tym również dla Prezesa partii.
Od przeszło 15 lat mecz organizowany jest wymiennie w kolejnych europejskich miastach, notując dwukrotnie Wielką Brytanię, Szwecję, Niemcy, Ukrainę, Włochy czy Hiszpanię - a skutecznie omijając Polskę. PZPN wystąpił z wnioskiem do Ministerstwa Sportu i Turystyki o zapewnienie administracyjnego zaplecza w staraniu się o ściągnięcie rozgrywek do Polski. Mamy już pierwszych konkurentów do tytułu organizatora.
Kontrowersyjny podatek cukrowy, wprowadzony w 2021 roku, zaczyna przynosić coraz mniej pieniędzy do budżetu państwa. W związku z tym do debaty publicznej powraca temat wprowadzenia kolejnego podatku — tym razem tłuszczowego, który miałby skłonić Polaków ku lepszym wyborom żywieniowym i zmianom preferencji w diecie.
Program dopłat do kredytów mieszkaniowych "Pierwsze klucze" rodzi więcej obaw i nadziei. Różne środowiska są jak rzadko zgodne, że przyczyni się on do wzrostu cen nieruchomości i zamiast rozwiązać, pogłębi kryzys mieszkaniowy. Mimo to resort rozwoju zawnioskował wczoraj o wpisanie projektu do wykazu prac rządów, co dość nieoczekiwanie skończyło się porażką. Padły stwierdzenia o przekazywaniu obywatelom nieprawdziwych informacji.
Załatwianie spraw w urzędach państwowych nie jednokrotnie sprawia wiele trudności. Choć dostępne są już rozwiązania, które pozwalają przejść przez konieczne formalności za pomocą aplikacji mobilnych, wciąż w wielu przypadkach trzeba stawić się osobiście. Pojawił się projekt rozporządzenia, który ma wyjść naprzeciw potrzebom obywateli. Za przygotowanie i wdrożenie zmian odpowiada szef Kancelarii Premiera — Jan Grabiec. Czego można oczekiwać po nowej regulacji?
„Ale po co się zarzynać, po co płacić bankowi 2/3 razy więcej, niż bank pożyczy na zakup mieszkania... Tylko przypomnę, gdybyśmy to samo mieszkanie mieli wynajmować, to spłacalibyśmy kredyt komuś. Sami po 25 czy 30 latach zostalibyśmy z niczym” — mówi Marek Wielgo, ekspert rynku nieruchomości portalu rynekpierwotny.pl. Ile mieszkań trzeba wynajmować, żeby być bezpiecznym finansowo? Jak zabezpieczyć się na emeryturę? Ceny mieszkań rosną, stoją czy maleją? Czy uruchomienie kolejnego programu dopłat do kredytów hipotecznych to dobry ruch ze strony rządu?
Prokuratura Regionalna w Warszawie ogłosiła zarzuty przekroczenia uprawnień i niedopełnienia obowiązków, byłemu ministrowi rolnictwa i rozwoju wsi Janowi Krzysztofowi Ardanowskiemu. O zdarzeniu poinformował rzecznik prasowy Prokuratury Regionalnej w Warszawie prok. Mateusz Martyniuk.