Wyszukaj w serwisie
biznes finanse technologie praca handel Eko Energetyka polska i świat
BiznesINFO.pl > Rząd

Rząd

Rząd – czym jest i jakie kompetencje posiada?

Rząd to kolegialny organ władzy wykonawczej, co do zasady obecny każdy państwie o ustroju demokratycznym. Na czele rządu zazwyczaj stoi Premier (Pierwszy Minister), choć w niektórych państwach szef rządu nosi inną nazwę, wynikającą z tradycji. Dla przykładu, w Niemczech rolę szefa rządu pełni kanclerz.

Kompetencje rządu również mogą nieznacznie różnić się w zależności od kraju, jednak zwykle są dość podobne. W Polsce rząd przede wszystkim zapewnia wykonanie ustaw, uchwala budżet państwa i kieruje jego wykonaniem, koordynuje i kontroluje prace organów administracji rządowej, a także sprawuje ogólne kierownictwo w dziedzinie stosunków międzynarodowych i obronności państwa.

Jak wybiera się rząd w Polsce?

Sposób wybierania rządu w każdym państwie definiowany jest nieco inaczej, w zależności od ustalonego porządku prawnego. W Polsce zasady te ustalane są przez Konstytucję. Zgodnie z jej zapiskami, to Prezydent RP jest odpowiedzialny za wybór nowego premiera – powołuje on go wedle własnego uznania, choć przyjęta jest w Polsce tradycja, wedle której na premiera powołuje się prezesa partii, która zwyciężyła w wyborach, lub innego z jej prominentnych członków.

Gdy desygnowany przez prezydenta kandydat na premiera stworzy rząd, proponuje on jego skład posłom na Sejm wraz ze swoim planem działania, wygłaszając exposé. Decyzja o zaakceptowaniu składu nowego rządu (udzielenie wotum zaufania) zależna jest wówczas od głosowania sejmowego. Wotum zaufania musi być udzielone bezwzględną większością głosów, przy udziale minimum połowy ustawowej liczby posłów.

Jeżeli posłowie nie zdecydują się na udzielenie wotum zaufania nowemu rządowi, ten musi podać się do dymisji. Wówczas inicjatywa wyboru premiera przypadnie właśnie posłom. Kandydata na premiera może zgłosić grupa minimum 46 posłów. Wotum zaufania po raz kolejny musi zostać udzielone bezwzględną większością głosów. Jeżeli i w tym przypadku nowy rząd nie zostanie wybrany, inicjatywa powraca do prezydenta, jednak dla udzielenia wotum zaufania w kolejnym głosowaniu wystarczy większość zwykła.

Kiedy nowy rząd w Polsce?

Wybory parlamentarne 2023 już za nami, a partią, która zdobyła w nich największą ilość głosów, zostało Prawo i Sprawiedliwość. Prezydent Andrzej Duda zapewne powierzy misję utworzenia rządu jednemu z reprezentantów właśnie tej partii, jednak jest mało prawdopodobne, by Prawo i Sprawiedliwość utworzyło rząd – większość sejmowa w tych wyborach przypadła w udziale opozycyjnej koalicji, budowanej przez Koalicję Obywatelską, Trzecią Drogę i Lewicę.

Biorąc pod uwagę wszystkie te czynniki, a także drogę, jaką zgodnie z Konstytucją trzeba przejść w celu utworzenia nowego rządu, powinniśmy uzbroić się w cierpliwość. Zaprzysiężenie nowego rządu zobaczymy zapewne dopiero w grudniu, a na jego czele prawdopodobnie stanie Donald Tusk.

Pokaż więcej

las
01.12.2024 14:41 Rząd otworzy lasy. Brzmi absurdalnie, ale przyniesie realne korzyści dla wszystkich

Każdego miłośnika spędzania czasu w lasach publicznych czekają w przyszłym roku ważne zmiany. Nowe reguły obejmą zasady bezpieczeństwa i konsekwencje prawne za uchybienia. Ma to jednak dobrą stronę - rzadziej będziemy napotykać informacje o zakazie wstępu do lasu.

Prawnik
18.11.2024 13:17 Alimenty, spadek i inne sprawy w sądzie zdrożeją. Jedna grupa na tym zarobi

Każda sprawa w sądzie oznacza nie tylko stres, ale też ogromne wydatki. Wszyscy Ci, którzy z różnych powodów potrzebują zapłacić adwokata, będą niemile zaskoczeni. Będzie jeszcze drożej. Ministerstwo Sprawiedliwości pracuje bowiem nad zmianą rozporządzenia w sprawie stawek dla prawników. Wiadomo, jak zmienią się ceny usług prawnych w Polsce.

święta
18.11.2024 09:07 Polacy zabrali głos w sprawie wolnej Wigilii. Oto wyniki sondażu

Pomysł Lewicy na uczynienie Wigilii dniem wolnym od pracy wywołał duże poruszenie w przestrzeni publicznej. Na jego temat wypowiadali się już politycy, a jasną deklarację złożył też prezydent. Teraz jednak głos zabrali również Polacy. W sondażu przeprowadzonym na zlecenie dziennika „Rzeczpospolita” odpowiedzieli co myślą o dodatkowym wolnym dniu. Wskazania różnią się w zależności od preferencji politycznych. 

hołownia, wigilia
17.11.2024 14:55 Czy Wigilia będzie wolna? Decyzja w rękach Sejmu, ale czasu jest coraz mniej

Czy 24 grudnia stanie się dniem wolnym już w tym roku? Polacy z niecierpliwością czekają na decyzję Sejmu, ale wszystko wskazuje na to, że na rozstrzygnięcie trzeba będzie jeszcze poczekać. Czas ucieka, a dyskusje trwają. Czy marszałek Hołownia zdąży wprowadzić zmiany na czas?

Tomasz Siemoniak, schrony
15.11.2024 14:48 Rząd wyda miliardy złotych na schrony. Zacznie się już w przyszłym roku

Wojna w Ukrainie i hybrydowe działania zza wschodniej granicy, których obiektem od pewnego czasu stała się Polska skłoniły rząd do większych wydatków na obronność. W ubiegłym tygodniu przyjęta została ustawa o ochronie ludności i obronie cywilnej. Jej treść reguluje ważne kwestie dotyczące budowy i kształtu schronów. Wiadomo, ile rząd przeznaczy na obronność oraz jak będzie przebiegać ochrona ludności w czasie pokoju i wojny. Kwoty robią ogromne wrażenie.

Gołębie
14.11.2024 11:38 Rząd wycofał finansowanie. Naukowiec ostrzega przed zagrożeniem dla ludzi

Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego po raz trzeci z rzędu odmówiło przyznania finansowania Centrali Obrączkowania Ptaków, jedynej placówce tego typu w Polsce. Decyzja ta budzi obawy zarówno o przyszłość badań ornitologicznych, jak i o skutki dla zdrowia publicznego i ochrony bioróżnorodności w kraju. 

energia
05.11.2024 12:17 Hurtowe ceny prądu w Polsce należą do najwyższych w UE. Drożej jest tylko w dwóch krajach

Dane opublikowane przez Komisję Europejską są jednoznaczne – w drugim kwartale bieżącego roku ceny energii elektrycznej w Polsce były jednymi z najwyższych w całej Europie. Chodzi konkretnie o rynek hurtowy, w przypadku cen końcowych dla gospodarstw domowych sytuacja jest odwrotna – w Polsce są jedne z najniższych. 

Paulina Henning-Kloska
04.11.2024 10:13 To koniec mrożenia cen prądu? Resort nie ma wątpliwości

Ministra klimatu w rozmowie z „Gazetą Wyborczą” stwierdziła, że mrożenie cen prądu musi być stopniowo wygaszane. Maksymalne stawki wprowadzono w celu ochrony gospodarstw domowych przez rosnącymi cenami energii. W efekcie Polacy dostają mniejsze rachunki, a przedsiębiorstwa energetyczne otrzymują rekompensaty ze środków publicznych. Wiele wskazuje jednak na to, że już wkrótce się to zmieni.

Jacek Tomczak
30.10.2024 17:07 Jacek Tomczak: dymisja po deweloperskiej aferze. "Kredyt na start mógłby zadziałać, ale pod jednym warunkiem"

Sprawa wiceministra rozwoju i technologii Jacka Tomczaka (PSL) wywołała medialną burzę, po tym jak portal WP opisał, że jego kancelaria notarialna wielokrotnie obsługiwała firmy deweloperskie. Wcześniej pojawiły się informacje m.in. o tym, że na konta partii PO i PSL wpływały miliony od firm deweloperskich. Ekonomista Marek Zuber w rozmowie z portalem BiznesINFO wyjaśnia, jak współpraca polityków z deweloperami może psuć rynek nieruchomości.

Półki sklepowe
29.10.2024 12:03 Rekordowe wpływy z „małpek” do budżetu. Kwota zwala z nóg

Pierwsza połowa 2024 roku była rekordowa pod względem wpływów do budżetu państwa za sprawą podatku od sprzedaży „małpek”. Tani alkohol w małych butelkach jest w Polsce coraz popularniejszy, co skłania rządzących do ponownej analizy problemu. To oznacza, że możemy spodziewać się istotnych zmian w obowiązującej od 2021 tzw. ustawie małpkowej. 

samochody
29.10.2024 11:00 Będą dwie nowe opłaty drogowe. Właściciele tych aut zapłacą najwięcej

Rząd zamierza wprowadzić nowe opłaty drogowe – wysokość jednej będzie zależała od emisji dwutlenku węgla, a wysokość drugiej od klasy emisji EURO. Taka informacja pojawiła się na stronie Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Wiadomo już też w jaki sposób będą pobierane opłaty.

rząd
23.10.2024 21:26 Gajewska i Myrcha to wierzchołek góry. Ryczałt masowo pobierają ministrowie i najbogatsi posłowie

Ujawnienie informacji o tym, że posłowie Kinga Gajewska i Arkadiusz Myrcha, będący małżeństwem, pobierają z Sejmu ryczałt na wynajem mieszkania w Warszawie, wzbudziła zainteresowanie innymi przypadkami nadużyć. Nie tylko nie jest to jednak odosobniony przypadek, lecz praktyka powszechna, także wśród ministrów i najbogatszych posłów.

Rząd RP
21.10.2024 11:15 Wielka porażka Polski. Rząd pierwszy raz to przyznał - jest oficjalny dokument

Po raz pierwszy rząd w oficjalnym dokumencie stwierdził, że program „500+” poniósł klęskę nie spełniając swojego podstawowego założenia – nie przyczynił się do wzrostu urodzeń. Pomimo, że na świadczenie wydano 305 miliardów złotych, liczba urodzeń wciąż spada. Jednocześnie zasięg skrajnego ubóstwa jest identyczny jak przed wprowadzeniem programu.

para jednopłciowa
20.10.2024 22:12 Radość ws. związków partnerskich przedwczesna. W koalicji nadal nie zapanowała zgoda

Dwa dni - tyle wystarczyło, by rzekomo rządowy projekt ustawy o związkach partnerskich nie tylko przestał być rządowy, ale też stał się zarzewiem kolejnej odsłony konfliktu wśród koalicjantów. Pierwsze komentarze sugerują, że w stronę wprowadzenia nowej instytucji w Polsce nie uczyniono przez cały rok żadnego kroku naprzód.

"Oceania"
20.10.2024 08:59 Jedyny taki statek pójdzie na żyletki? Rząd zabrał pieniądze, dramatyczny apel naukowców

Rząd obciął dofinansowanie dla polskiego statku badawczego „Oceania”. To jedyna polska jednostka zdolna do prowadzenia działań poza Bałtykiem. Decyzja o wycofaniu dotacji oznaczać będzie zezłomowanie cennego statku – alarmują naukowcy i zwracają się do resortu z dramatycznym apelem o zmianę decyzji. Czy jest szansa na uratowanie „Oceanii”? Jest odpowiedź ministerstwa. 

urzędnik
16.10.2024 17:52 Wielka rewolucja w urzędach. Polacy odetchną z ulgą

Załatwienie sprawy w urzędzie potrafi być bardzo kłopotliwe z wielu powodów. Główną przeszkodą nierzadko są jednak godziny pracy. Większość urzędników pracuje bowiem standardowo od 8.00 do 16.00. W tym zakresie szykuje się wielka zmiana. Rząd zapowiedział prawdziwą rewolucję w sposobie funkcjonowania tych instytucji. Jakie będą nowe godziny otwarcia? 

alkohol, rząd
15.10.2024 05:45 Alkohol w Polsce na nowych zasadach. Różnicę zobaczysz w każdym sklepie

Nowe przepisy dotyczące sprzedaży alkoholu mają wprowadzić obowiązek stosowania opakowań szklanych lub metalowych dla małych pojemności oraz zakaz wprowadzania na rynek nietypowych form alkoholu, takich jak proszki czy… żele. Tak polska legislacja reaguje na kryzys alko-tubek.

Urząd do spraw Cudzoziemców
09.10.2024 10:23 Miliony na pomoc socjalną dla cudzoziemców. Rząd musiał uruchomić rezerwy

W 2024 roku niemal dwukrotnie powiększyła się liczba cudzoziemców, którzy otrzymują w Polsce pomoc socjalną – poinformowała ”Rzeczpospolita”. Co to oznacza dla budżetu państwa? Według informacji opublikowanych przez gazetę, w wyniku tak dużego wzrostu, rząd musiał sięgnąć po dodatkowe środki z rezerwy celowej. Podano dokładne kwoty.

drifting
06.10.2024 13:46 Rząd kręci bat na piratów drogowych. Wyścigi będą przestępstwem

Trzy ministerstwa pracują wspólnie, by w końcu zwiększyć poziom bezpieczeństwa na polskich drogach – poinformował wiceszef MSWiA Czesław Mroczek. Planowane zmiany są konkretne i na pewno utrudnią życie drogowych piratów. Duże rozczarowanie czeka też kierowców, którzy korzystali z możliwości kasowania punktów karnych. Przestępstwem za to mają się stać nielegalne wyścigi oraz drogowa ekwilibrystyka. 

lekcje
02.10.2024 10:10 Krok w stronę świeckiej Polski. Koniec religii w szkołach, jaką znamy

Projekt nowelizacji rozporządzenia w sprawie nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach trafił właśnie do konsultacji. Jeśli zmiany wejdą w życie, pomogą uczniom, którzy nie zamierzają uczestniczyć w zajęciach z religii, a dotąd traciły czas za sprawą ”okienka” w środku dnia. Zmiany dotyczą też tego, ile godzin będzie miała religia w szkolnym tygodniu. 

Niedziela handlowa
27.09.2024 12:35 Kiedy niedziela handlowa? W tym roku poczekasz wyjątkowo długo

Na rok 2024 przewidziano tylko siedem niedziel handlowych. Zostały jeszcze dwie i obie zaplanowane są na bardzo późny okres roku. Przedsiębiorcy są załamani, a w Sejmie wciąż czeka ustawa. Najbliższe niedzielne zakupy zrobimy dopiero za kilka dobrych tygodni.

Roztrzaskany dom
20.09.2024 17:57 Po powodzi przyjdzie kolejne niebezpieczeństwo. Podano konkretne miasta

Nadchodzące tygodnie przyniosą kolejne zagrożenia dla terenów, które wciąż zmagają się ze skutkami powodzi. W piątek 20 września główny geolog kraju wydał ważne ostrzeżenie dotyczące niebezpiecznych zjawisk, które z wysokim prawdopodobieństwem będą występować tam, gdzie wcześniej uderzyła woda. Jeśli mieszkasz w południowej lub południowo-zachodniej części kraju – musisz to wiedzieć. 

Paulina Henning-Kloska
17.09.2024 13:29 Wielka awantura o pożyczki dla powodzian. Politykom puściły nerwy

Ministra klimatu i środowiska Paulina Henning-Kloska obiecała pieniądze na pożyczki dla powodzian i dolała oliwy do ognia. Po deklaracji polityczki internauci i przedstawiciele przeciwnej strony sceny politycznej rzucili się do ataku. Nerwy puściły nawet Piotrowi Zgorzelskiemu z PSL. Skąd ta fala krytyki i o co tak naprawdę pokłócili się politycy?

urząd, kolejka
14.09.2024 16:37 Urzędy będą czynne nawet do godziny 18. Nowe rozporządzenie premiera

Większość urzędów działa w Polsce w godzinach pracy firm, często krócej, co irytuje petentów. Aby dopełnić administracyjnych formalności, często muszą się zwalniać z pracy czy brać całodniowy urlop. Opracowane zostały jednak nowe przepisy, które mogą wprowadzić w tej kwestii zmiany i umożliwić wizyty w urzędach nawet do godziny 18.

Pies i kot
10.09.2024 19:29 Psy i koty trzeba będzie rejestrować. Będą kontrole, gromadzenie danych i mandaty

Rząd przygotowuje projekt ustawy o Krajowym Rejestrze Oznakowanych Psów i Kotów (KROPiK). Według jego założeń, właściciele pupili będą mieli obowiązek rejestrowania ich w gabinetach weterynaryjnych. Dostęp do informacji będzie można uzyskać za pośrednictwem aplikacji mObywatel, a w przypadku braku rejestracji, nakładane będą wysokie kary. 

Andrzej Domański, pieniądze
26.08.2024 14:37 Rząd szykuje zaskakujące podwyżki w budżetówce. Emerytury jednak rozczarują

Już w najbliższą środę rząd zajmie się projektem budżetu na przyszły rok. Andrzej Domański, obecny minister finansów przygotował plan wydatków na 2025 r. Wiadomo już, kto dokładnie będzie mógł liczyć na podwyżki i ile one wyniosą. Wiele osób będzie miało powody do radości, a inni - wręcz przeciwnie. Rozczarować się mogą na przykład emeryci. Przedstawiamy szczegóły.

Zmiany w szkołach. Znikną niektóre podręczniki
01.08.2024 16:50 Idzie przewrót. Rząd wyprowadzi ze szkół te podręczniki. W tle "eksperymenty"

Ministerstwo Edukacji pod przewodnictwem Barbary Nowackiej skierowało do konsultacji publicznych projekt ustawy, wprowadzający nowelę w kilku zakresach i na kilku etapach edukacji: w szkole podstawowej i średniej, w tym w technikach. Ustawa m.in. decentralizuje wpływ resortu na placówki - decyzja o prowadzeniu w szkole eksperymentu pedagogicznego miałaby przejść na kuratora oświaty. 

Andrzej Domański
24.07.2024 09:38 Płaca minimalna rośnie za szybko? Rząd będzie mógł ją zamrozić

W związku z pracami nad projektem ustawy płyną dla pracowników dwie wiadomości. Dobra i zła. Dobra przewiduje znaczne kary dla pracodawców, którzy spóźniają się z wypłacaniem pensji. Druga wiadomość dotyczy minimalnego wynagrodzenia, które w odpowiednich warunkach będzie mogło zostać zamrożone, a to oznacza, że o ile nie spadnie… może też nie wzrosnąć.