Szykują się zmiany w prawie podatkowym. Tych Polaków mogą dotknąć najbardziej
Ministerstwo Finansów chce znacząco zmienić prawo podatkowe, a celem ma być uściślenie funkcjonujących regulacji. Eksperci wskazują jednak, że dla wielu grup modyfikacje mogą być wyraźnie niekorzystne. Polskie rodziny powinny mieć się na baczności, ten popularny mechanizm może okazać się bardzo utrudniony.
Tak działa system podatkowy w Polsce
System podatkowy w Polsce jest notorycznie skomplikowany i podlega nieustannym modyfikacjom, co utrudnia obywatelom i firmom długoterminowe planowanie finansowe. Polacy płacą szereg danin publicznych, z których najważniejsze to podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT) i prawnych (CIT), podatek od towarów i usług (VAT) oraz składki na ubezpieczenia społeczne.
Historia ostatnich dekad to pasmo reform, od wprowadzenia podatku liniowego, przez liczne zmiany w progach i stawkach podatkowych, aż po rewolucję znaną jako Polski Ład, która gruntownie przemodelowała sposób naliczania wynagrodzeń, wprowadzając chaos i niepewność. Każda taka zmiana była zapowiadana jako uproszczenie i korzyść dla podatnika, jednak często prowadziła do jeszcze większego skomplikowania przepisów i zwiększenia obciążeń biurokratycznych.
Zaufanie do stabilności systemu jest na rekordowo niskim poziomie. Badania opinii publicznej, takie jak te prowadzone przez CBOS, regularnie pokazują, że Polacy postrzegają obciążenia fiskalne jako nadmierne i niesprawiedliwe, a zdecydowana większość jest przeciwna podnoszeniu podatków. Ta chroniczna niepewność prawna szczególnie mocno uderza w małe przedsiębiorstwa. Muszą one nieustannie adaptować swoje działy księgowe do nowych regulacji, co generuje dodatkowe, często znaczące koszty i zwiększa ryzyko prowadzenia działalności.
Czy najnowsze propozycje resortu finansów, zamiast przerwać ten cykl, staną się jego kolejnym, dotkliwym ogniwem? Eksperci alarmują, te zmiany mogą znacząco wpłynąć na funkcjonowanie wielu rodzin i mikrofirm.
Ministerstwo Finansów planuje zmiany podatkowe
Przedsiębiorcy, zwłaszcza ci z sektora mikro, stanowiący według danych GUS blisko 97 proc. wszystkich firm w Polsce, z rosnącym niepokojem patrzą na zapowiedzi Ministerstwa Finansów. Jedną z kluczowych planowanych zmian jest potencjalne zaostrzenie przepisów dotyczących tzw. estońskiego CIT.
To rozwiązanie, polegające na odroczeniu płatności podatku dochodowego do momentu wypłaty zysku ze spółki, miało być uproszczeniem i zachętą do reinwestowania kapitału. Teraz może stać się mniej dostępne lub obwarowane dodatkowymi warunkami, co podważa jego atrakcyjność. Kolejny obszar zainteresowania fiskusa to fundacje rodzinne. Zyskały one na popularności jako skuteczne narzędzie do planowania sukcesji i ochrony majątku w firmach rodzinnych. Resort finansów sygnalizuje, że przyjrzy się im pod kątem ewentualnych nadużyć, co w praktyce może oznaczać wprowadzenie bardziej restrykcyjnych zasad opodatkowania transferów majątkowych.
Dla ponad dwóch milionów mikrofirm, które tworzą miliony miejsc pracy i generują znaczącą część polskiego PKB, każda nowa regulacja to ogromne wyzwanie. Prowadzenie biznesu w Polsce wymaga nie tylko znajomości swojej branży, ale również biegłości w gąszczu nieustannie zmieniających się przepisów podatkowych. Właściciele małych firm obawiają się, że zmiany wprowadzane pod hasłem "uszczelniania systemu" w praktyce uderzą nie w oszustów, ale w tych, którzy działają w pełni legalnie, dokładając im jedynie biurokracji i potęgując niepewność jutra.
Wiadomo, czego dokładnie dotyczą zapowiedzi i kogo mogą dotknąć zmiany.
Tak mogą zadziałać zmiany w prawie podatkowym
Najwięcej emocji i kontrowersji budzi jednak propozycja drastycznego ograniczenia ulgi mieszkaniowej. Obecnie jest to jedno z najpopularniejszych zwolnień podatkowych, pozwalające uniknąć zapłaty 19 proc. podatku od dochodu ze sprzedaży nieruchomości. Warunek jest jeden: uzyskane środki trzeba w ciągu trzech lat przeznaczyć na tzw. własne cele mieszkaniowe.
Katalog tych celów jest szeroki i obejmuje nie tylko zakup nowego mieszkania, domu czy działki budowlanej, ale także spłatę kredytu hipotecznego, a nawet remont czy zakup podstawowego wyposażenia AGD i mebli w zabudowie. Co istotne, dziś ulga nie jest limitowana liczbą sprzedawanych nieruchomości. Resort finansów chce to radykalnie zmienić, ograniczając możliwość skorzystania z preferencji do sprzedaży tylko jednej nieruchomości raz na trzy lata.
W praktyce jest to cios nie tylko w profesjonalnych inwestorów, ale przede wszystkim w zwykłe rodziny. Dla wielu Polaków sprzedaż mniejszego mieszkania, często odziedziczonego, jest jedynym sposobem na sfinansowanie zakupu większego lokum w miarę powiększania się rodziny.
Zamiast uderzać w spekulantów, odbierze ulgę osobom zmieniającym mieszkanie, kupującym lokum dla dzieci czy pracującym w dwóch miastach. To przykład, jak walka z nadużyciami może uderzyć w zwykłe, życiowe sytuacje – komentuje cytowany przez bankier.pl główny doradca podatkowy InFaktu Piotr Juszczyk.
Najwięcej emocji budzi projekt wprowadzenia nowej, 17-procentowej stawki ryczałtu dla osób prowadzących działalność gospodarczą i świadczących usługi na rzecz tzw. podmiotów powiązanych. Oznacza to, że jeśli przedsiębiorca wykonuje usługi dla firmy, w której ma udziały, zasiada w zarządzie, lub która jest prowadzona przez członka jego rodziny, jego przychód z takiej działalności zostanie objęty znacznie wyższą stawką podatku. Dziś w wielu branżach obowiązują niższe stawki, od 3 do 12,5 procent, dlatego zmiana może w praktyce oznaczać nawet podwojenie zobowiązań podatkowych.
Co więcej, definicja "powiązania” ma być znacząco rozszerzona. Oprócz formalnych relacji kapitałowych, nowe przepisy uwzględnią także powiązania rodzinne i osobiste, np. wspólne prowadzenie biznesu przez małżonków lub świadczenie usług dla firmy zarządzanej przez krewnego. Taki szeroki zakres definicji sprawi, że wiele małych, rodzinnych działalności, które dotychczas korzystały z uproszczonej formy opodatkowania, zostanie objętych wyższym ryczałtem.
