W najprostszych słowach, ceny stanowią pieniężny wyraz wartości dobra wystawionego na sprzedaż. Jest to więc suma, jaką konsument musi uiścić przedsiębiorcy w celu nabycia towaru bądź skorzystania z usługi. Cena nie jest wartością obiektywną, nawet w sytuacji, gdy obie strony wymiany dochodzą do konsensusu, doprowadzając do transakcji - gdyby tak było, musiałby wytworzyć się paradoks, wskutek którego wymiana handlowa byłaby niemożliwa, gdyż obie ze stron dążyłyby nieustannie do ceny dla siebie najkorzystniejszej.
Istnieje wiele czynników, które mają wpływ na poziom cen danych towarów czy usług. W dużej mierze są to czynniki uzależnione od danej branży, jednak istnieje kilka determinantów uniwersalnych. Najistotniejszy dla ceny końcowej dobra lub usługi jest koszt wytworzenia towaru czy wyświadczenia usługi. Do tego należy doliczyć marżę sprzedawcy.
Zanim jednak towar trafi do sklepu, musi zostać do niego przetransportowany – podobnie jak półprodukty służące wytworzeniu danego dobra. Jeśli nie jesteśmy bezpośrednim wytwórcą produktu, to do ceny trzeba będzie doliczyć jeszcze marżę producenta czy hurtownika. Ostatecznie duży wpływ na cenę mają także podatki – podatek VAT wynoszący zwykle 23%, oraz podatek dochodowy (12% lub 32%). Przedsiębiorca doliczy ten koszt do swojej marży, wraz z pozostałymi kosztami prowadzenia działalności gospodarczej – w innym przypadku byłby stratny.
Cena nie stanowi jednak wyłącznie matematycznego wyrazu wartości dobra czy usługi. Określanie ceny za towar czy usługę, może stanowić dla przedsiębiorcy element strategii marketingowej – zarówno długoterminowej, jak i krótkoterminowej. Strategie cenowe mają w założeniu prowadzić do uzyskania przez firmę jak najkorzystniejszej pozycji na rynku.
Najpopularniejszą ze strategii cenowych są po prostu promocje, a więc obniżanie ceny produktu w celu zwiększenia popytu na niego. Inną ze strategii może być na przykład „dumping”, a więc sytuacja, w której nowa firma na rynku decyduje się na początkową sprzedaż towarów poniżej granicy opłacalności, w celu zbudowania głęboko zakorzenionej w świadomości nabywców marki. W późniejszym okresie (przy podniesieniu cen) straty mają się wyrównać, a produkt przynosić zyski.
Istnieją w tym zakresie również nieuczciwe praktyki, które są nielegalne i surowo karane. Przykładem mogą być na przykład zmowy cenowe. Jest to sytuacja, w której przedsiębiorstwa porozumiewają się co do wysokości cen swoich towarów, w celu zmniejszenia bądź wyeliminowania z rynku konkurencji.
Ceny w gospodarce można podzielić na kilka rodzajów. Są one zależne przede wszystkim od tego, kto je nakłada. Wyróżnić możemy ceny detaliczne (ceny sklepowe), ceny hurtowe, ceny producenta, czy ceny urzędowe. Ta ostatnia grupa dotyczy sytuacji, w której państwo interweniuje w rynek, sztucznie określając wysokość cen dla danego produktu czy usługi. Wyróżnić tu możemy ceny maksymalne, ceny minimalne, ceny sztywne, czy ceny wynikowe.
Pokaż więcej
Kupujący w sieci Biedronka mają powód, by się śpieszyć, ponieważ ruszyła promocja na masło. Ale uwaga, bo oferta nie potrwa długo. Na szczęście, właśnie teraz jest idealny moment, żeby zaopatrzyć się w produkty spożywcze do świątecznych wypieków. Ile kosztuje masło na promocji i czy to jedyna taka okazja w Biedronce przed Świętami Bożego Narodzenia?
Grudzień to w handlu okres żniw, a jednym z najbardziej dochodowych formatów stały się świąteczne targi. W tym sezonie zaproponowano doświadczenie, które dosłownie odrywa ziemi. Zamiast tłoczyć się na starówce, można wjechać windą na szczyt wieżowca. Nie warto zapomnieć jednak jednego gadżetu.
Zawirowania rynkowe i inflacja sprawiają, że cena choinki na święta 2025 roku może być wyższa niż w poprzednich sezonach, a kupowanie w ostatniej chwili staje się kosztowną pułapką. Ile obecnie zapłacimy za świąteczne drzewko i na co zwrócić uwagę, aby Boże Narodzenie było zarówno piękne, jak i świadome ekologicznie?
W grudniu domowe budżety Polaków przechodzą najcięższą próbę w roku. W gąszczu przedświątecznych wydatków zakup choinki potrafi przyprawić o zawrót głowy, chyba że skierujemy kroki tam, gdzie walka o klienta toczy się o każdy grosz. W sezonie 2025 największe dyskonty przygotowały zaskakującą ofertę. W tej cenie kupimy świąteczne drzewka.
Rada Polityki Pieniężnej nie pozostawia już złudzeń. Zapadła decyzja na temat stóp procentowych, na którą czekało wielu Polaków. Takiego ruchu nie spodziewali się wszyscy. Jeszcze dwa miesiące wcześniej Adam Galpiński mówił co innego.
Początek grudnia nierzadko oznacza również początek świątecznego szaleństwa. W wielu polskich miastach rozpoczynają się jarmarki bożonarodzeniowe, które ściągają nie tylko miejscowych, ale i turystów. W tym roku w Warszawie ceny zwróciły uwagę wielu spragnionych świątecznej atmosfery.
Koniec grudnia to tradycyjnie czas podsumowań i gorączkowego planowania szampańskiej zabawy. Choć wielu z nas wybierze kameralne domówki lub miejskie imprezy, rośnie grupa gotowa zapłacić fortunę za powitanie Nowego Roku. Tegoroczne cenniki w popularnych hotelach mogą jednak przyprawić o zawrót głowy. Nawet 10 tys. złotych za trzy dni pobytu.
Tegoroczny sezon świąteczny w Warszawie rozpoczął się od mocnego akcentu. Varso Tower, najwyższy budynek w Unii Europejskiej, zaprosił gości na jarmark bożonarodzeniowy. Obietnica była kusząca, ale rzeczywistość zweryfikowała marketingowe zapowiedzi. W mediach społecznościowych pojawiły się niepochlebne relacje z wydarzenia. Ceny zaskoczyły wiele osób, niestety nie w pozytywny sposób.
Kawa to jeden z ulubionych napojów Polaków, bez którego nie wyobrażają sobie rozpoczęcia dnia. Nie chodzi nawet o sam smak napoju, ale o poranny rytuał. W ostatnim czasie ceny kawy mocno poszybowały, uderzając w portfele wielu konsumentów. Podwyżki wpłynęły również na dynamikę branży. Wiemy, o ile podrożała kawa w 2024 roku.
Wrocławski jarmark bożonarodzeniowy co roku przyciąga tłumy magiczną atmosferą i świątecznymi dekoracjami. Jednak w tym sezonie to nie tylko klimat przyciąga uwagę odwiedzających. Internauci i food influencerzy dzielą się swoimi szokującymi doświadczeniami z zakupów na rynkowych stoiskach.
Wreszcie jest! Warszawa doczekała się dużego jarmarku świątecznego na Placu Defilad. Organizatorzy jeszcze przed otwarciem obiecywali, że ceny nie zszokują odwiedzających. Czy udało się dotrzymać tej obietnicy i jak warszawska impreza wypada na tle innych polskich miast?
Czwartek i piątek to ostatnie dni, by skorzystać z promocji Black Friday w Lidlu. W gazetce obowiązującej od 27 do 29 listopada znajdziemy obniżki na mięso, kawę, słodycze oraz artykuły gospodarstwa domowego. Sprawdziliśmy, które oferty są warte uwagi.
Ruszył sezon odłowów, a wraz z nim ujawniono pierwsze cenniki karpia. Choć tegoroczna wiosna była niekorzystna dla hodowli, świąteczny karp nie powinien znacąco obciążyć domowego budżetu. Sprawdziliśmy, ile kosztuje żywa ryba, tusza i filet – zarówno na targu, jak i w internecie.
Pepco rozpoczęło Black Week, który potrwa tylko do 1 grudnia. Przez dziewięć dni obowiązują obniżki sięgające 50 proc. – od zabawek LEGO, przez ubrania zimowe, po tekstylia i akcesoria domowe. Promocje można łączyć, a liczba produktów nie jest limitowana. Warto zatem pospieszyć się do sklepów, zanim najlepsze artykuły znikną z półek.
Dawniej zalegały w kartonach na strychu, dziś mogą zasilić domowy budżet o kilkaset złotych za sztukę. Kasety VHS przeżywają renesans: kolekcjonerzy poszukują pierwszych wydań kultowych filmów, a ceny na aukcjach rosną. Sprawdziliśmy, które tytuły są najcenniejsze, skąd ta moda i jak bezpiecznie sprzedać własny zbiór.
Świąteczna choinka nie musi pochodzić z marketu. Nadleśnictwa otwierają plantacje, na których samodzielnie wybierzesz i zetniesz pachnące drzewko. Sprawdziliśmy tegoroczny cennik i zasady działania tej wyjątkowej „leśnej giełdy”.
Listopadowa aura za oknem to niechybny znak, że w największych polskich miastach rozpoczynają się przygotowania do jednego z najbardziej dochodowych okresów w roku. Świąteczne stragany na jarmarkach bożonarodzeniowych na dobre wpisały się w krajobraz miejskiej turystyki. Jednak w tym roku, gdy turyści spojrzą na cenniki, może pojawić się szok.
Jeszcze do niedawna domowe porządki w piwnicach, na strychach czy w mieszkaniach odziedziczonych po dziadkach kończyły się masowym wywożeniem starych sprzętów na śmietnik. Charakterystyczne meble kojarzone z minioną epoką, choć często lądowały na śmietnikach, już od kilku lat zyskują na znaczeniu. Za ten obiekt można dostać krocie.
Posiadanie i eksploatacja samochodu w Polsce stają się coraz większym wyzwaniem finansowym, a nadchodzące miesiące mogą ten stan jeszcze pogłębić, uderzając rykoszetem w całą gospodarkę. Rada Ministrów intensywnie pracuje nad rozporządzeniem, które znacząco zmieni sytuację wielu kierowców. Opłaty pójdą w górę, trzeba będzie sięgnąć do portfela.
Ceny karpia i termin zakupu będą tej jesieni kluczowe: o dużego, dorodnego karpia będzie trudniej, a różnica między hodowcą a marketem w listopadzie sięgnie już 8–12 zł na kilogramie. Przed oczami mam grudniową kolejkę przy stoisku rybnym, plastik chrzęści, tabliczka z ceną co godzinę idzie w górę – i nikt nie ma czasu pytać o kaliber. Skąd ta luka i kiedy kupić, by nie przepłacić?
Klasyczny Burger Drwala jest już w menu i otwiera sezon, który co roku rozgrzewa kolejki pod lokalami. Start przynosi konkrety: cena urosła o złotówkę, a pierwszy gryz jest dostępny od środy, gdy tegoroczna odsłona pojawiła się w całej Polsce. W tle trwa przygotowanie pełnej palety smaków – krok po kroku, jak w dobrze znanym serialu z cliffhangerem. Ile kosztuje Burger Drwala?
Zapach lasu w salonie to dla wielu Polaków nieodłączny element grudniowej atmosfery, z którego nie sposób zrezygnować. Jednak w tym roku wizyta na plantacji lub w punkcie sprzedaży może okazać się bolesnym zderzeniem z gospodarczą rzeczywistością. Choinka w 2025 roku będzie kosztowała więcej, lepiej się na to przygotować.
Od 1 stycznia 2026 r. wchodzą w życie przepisy rozszerzające tzw. Opłata reprograficzna. Rząd zapewnia, że to tylko „symboliczny” procent płacony przez producentów elektroniki, jednak eksperci ostrzegają: realnie dopłacimy przy zakupie każdego smartfona, tabletu czy laptopa, ponieważ nowy koszt zostanie wliczony w cenę detaliczną.
Wysokie rachunki za prąd to zmora milionów polskich gospodarstw domowych. Po okresie zamrożenia cen, rok 2025 przyniósł bolesne urealnienie taryf, a Polacy z niepokojem otwierają koperty od dostawców energii. Wiele osób, szukając ratunku, sprawdza warunki rządowych programów osłonowych, jednak te obwarowane są ścisłymi kryteriami dochodowymi. Mało kto zdaje sobie jednak sprawę, że w systemie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych od lat funkcjonuje specjalna dopłata do rachunków.
Po chwilowej stabilizacji na pylonach stacji paliw, analitycy znów wróżą podwyżki. Dla milionów polskich kierowców to fatalna informacja, bo prognozy na końcówkę roku są wyjątkowo ponure. Rosnące ceny paliwa uderzą nie tylko w domowe budżety, ale wpłyną też na całą gospodarkę. Zima zapowiada się drogo.
Grudzień staje się nowym szczytem sezonu turystycznego. Polacy coraz chętniej rezygnują z domowego ciepła na rzecz zimowych wyjazdów, również zagranicznych. Czas adwentu i przygotowań do świąt przestaje być okresem domowej stagnacji. Zastępuje go aktywna turystyka. Ceny naturalnie poszły w górę, tyle trzeba zapłacić za pobyt.
Wysokie ceny prądu pozostają jednym z głównych zmartwień Polaków, drenując portfele gospodarstw domowych i budżety firm w obliczu podwyższonych kwot. Dotychczasowe rządowe mechanizmy mrożenia cen, choć przyniosły chwilową ulgę, nieuchronnie zmierzają ku końcowi. Niepewność co do wysokości rachunków w 2026 roku rośnie, prezydent ma rozwiązanie.
Urządzenia, takie jak smartfony, tablety oraz laptopy są nieodłącznym elementem naszej codzienności. Służą nam one nie tylko do komunikacji i rozrywki, ale w wielu przypadkach są również narzędziami niezbędnymi do pracy. Od 1 stycznia 2026 r. wejdą w życie zmiany związane z tzw. opłatą smartfonową. Czym jest “podatek” od smartfonów i o ile wzrosną ceny telefonów oraz innych urządzeń elektronicznych? Głos w tej sprawie zabrała ministra kultury i dziedzictwa narodowego Marta Cienkowska.