Wiadomo, co z kontrolami na granicach Polski. MSWiA podjęło decyzję, lepiej się przygotować
Kolejne zmiany wynikające z wprowadzenia kontroli na granicy z Niemcami i Litwą. Początkowo miały one trwać od 7 lipca do 5 sierpnia, jednak termin ich obowiązywania został przedłużony do 4 października. Co dalej? W MSWiA właśnie zapadła decyzja będąca bezpośrednią odpowiedzią na rosnącą presję migracyjną na wschodniej granicy Unii Europejskiej.
Kontrole na granicach z Niemcami i Litwą - zagrożenie dla bezpieczeństwa czy konieczna prewencja?
Od lipca 2025 roku decyzją polskiego rządu swobodne przemieszczanie się w ramach Schengen zostało częściowo ograniczone – osoby przekraczające granicę Polski z Niemcami lub Litwą muszą liczyć się z wyrywkową kontrolą dokumentów i pojazdów. Wprowadzone wówczas działania mają charakter prewencyjny i są również symetryczną odpowiedzią na ruchy Berlina, który swoje kontrole na granicy z Polską utrzymuje od października 2023 roku.
Czytaj więcej: Stanowcza decyzja Niemiec, chodzi o kontrole na granicy z Polską. Padły słowa o przepustkach
Decyzja polskiego rządu ma na celu zapewnienie spójności działań w regionie, wzmocnienie bezpieczeństwa wewnętrznego kraju i całej Unii Europejskiej i skuteczne przeciwdziałanie innym zagrożeniom w ruchu transgranicznym. Resort spraw wewnętrznych uzasadnia, że utrzymująca się presja na wschodniej flance Unii Europejskiej bezpośrednio przekłada się na próby nielegalnego przekraczania granic polsko-litewskiej i polsko-niemieckiej. Częściowe wyłączenie tego fragmentu Schengen ma na celu uszczelnienie granic na czas rozwijającego się kryzysu migracyjnego i rozbicie zorganizowanych grup przestępczych zajmujących się przemytem ludzi.
Nowy szlak migracyjny. Wiedzie przez dwa kraje
Służby identyfikują nowe szlaki przerzutu migrantów, prowadzące przez kraje bałtyckie, w tym przez Litwę. W 2025 roku liczba osób próbujących przedostać się do Polski przez Litwę wzrosła trzykrotnie względem poprzedniego roku. Od początku roku do końca sierpnia Straż Graniczna zatrzymała niemal 500 obywateli państw trzecich, którzy nielegalnie przekroczyli granicę z Litwy do Polski, oraz prawie 60 osób pomagających lub organizujących takie próby. Wobec 50 osób zastosowano tymczasowy areszt. Dodatkowo, przy granicy polsko-niemieckiej zatrzymano blisko 250 cudzoziemców, którzy wcześniej nielegalnie przedostali się z Litwy do Polski.
Czytaj więcej: Rosyjskie myśliwce nad Bałtykiem. Natychmiastowa reakcja NATO
Migranci kontynuują następnie podróż przez Polskę do Europy Zachodniej, głównie do Niemiec. Jeśli chodzi o ogólne kontrole na zachodniej granicy, od początku roku do końca sierpnia Straż Graniczna zatrzymała ponad 300 obywateli państw trzecich za nielegalne przekroczenie granicy do Polski, a za nielegalne przekroczenie granicy z Polski do Niemiec – ponad 2,1 tys. osób, w tym blisko 550 cudzoziemców, którzy wcześniej nielegalnie przedostali się z Białorusi do Polski.
Rząd podkreśla, że celem operacji nie jest więc utrudnianie życia mieszkańcom stref przygranicznych czy hamowanie ruchu turystycznego i towarowego. Zapewnia, że działania służb – Straży Granicznej, wojska i policji – prowadzone są w sposób jak najmniej uciążliwy dla podróżnych i mają na celu wykrywanie i zwalczanie nielegalnej migracji na newralgicznych szlakach komunikacyjnych.
Kontrole odbywają się wyrywkowo w wyznaczonych punktach, których na granicy z Niemcami jest ponad 50, a z Litwą 13. Ma to na celu usprawnienie ruchu granicznego przy jednoczesnym zachowaniu skuteczności kontroli. Co ważne, interwencje funkcjonariuszy Służby Granicznej we współpracy z innymi formacjami mundurowymi obejmują m.in. zatrzymywanie osób nietrzeźwych, posługujących się fałszywymi dokumentami czy figurujących jako poszukiwane przez wymiar sprawiedliwości.
Pojawia się pytanie, co stanie się z kontrolami na granicach z Niemcami i Litwą po wygaśnięciu obowiązującego do 4 października rozporządzenia MSWiA. Projekt nowego rozporządzenia został właśnie skierowany do uzgodnień międzyresortowych, których termin upływa 19 września.
Co z kontrolami na granicy z Niemcami i Litwą? MSWiA podjęło decyzję
W środę, 1 października 2025 roku Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji ogłosiło utrzymanie tymczasowych kontroli na granicach z Niemcami i Litwą. Zgodnie z nowym rozporządzeniem kontrole będą obowiązywać co najmniej do 4 kwietnia 2026 roku. Przedłużenie kontroli to reakcja na utrzymującą się presję migracyjną na wschodniej granicy Polski oraz nowe metody przekraczania granicy przez migrantów. Działania te mają charakter tymczasowy i będą kontynuowane w zależności od rozwoju sytuacji.
Przedłużamy kontrole, aby kontrolować szlak migracyjny, który prowadzi z krajów bałtyckich, przez Polskę, do Europy Zachodniej. Wyłapujemy osoby, które nielegalnie próbują przerzucać migrantów na Zachód. Kluczowym zadaniem dla Straży Granicznej pozostaje utrzymanie szczelności i ochrona granicy z Białorusią przed presją migracyjną - przekazał szef MSWiA Marcin Kierwiński, który już podpisał rozporządzanie w tej sprawie.
Przedłużenie kontroli granicznych oznacza, że każda osoba przekraczająca granicę z Niemcami lub Litwą musi być przygotowana na weryfikację tożsamości. Niezbędne jest posiadanie przy sobie ważnego i - co istotne - fizycznego dokumentu - paszport lub dowód osobisty. Służby graniczne nie akceptują dokumentów w wersji elektronicznej, takich jak mDowód dostępny w aplikacji mObywatel. Obowiązek ten dotyczy wszystkich podróżnych, włączając w to dzieci. Brak odpowiedniego dokumentu może skutkować mandatem lub odmową wjazdu. Warto więc przed podróżą upewnić się, że nasze dokumenty są ważne i mamy je pod ręką.
