Rząd szykuje ratunek dla emerytów. Zniknie uciążliwość w blokach. Spółdzielnie muszą się dostosować

"Więźniowie czwartego piętra" mogą wreszcie odzyskać wolność

Kwestia osób starszych, które z powodu braku windy w budynkach wielopiętrowych są w praktyce uwięzione we własnych mieszkaniach, była jednym z głównych tematów poruszonych podczas Forum „Mieszkanie Seniora – bez ograniczeń”, zorganizowanego w Kancelarii Premiera. Zaprezentowano tam projekt ustawy, który ma realnie odpowiedzieć na potrzeby tej grupy społecznej. 

Warunki mieszkaniowe to coś znacznie więcej niż metraż - to kwestia bezpieczeństwa, autonomii i godności - zaznaczyła sekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Polski Marzena Okła-Drewnowicz.

Nowe przepisy zakładają możliwość wynajmu mieszkań przystosowanych do potrzeb seniorów – z dogodną lokalizacją, bez barier architektonicznych i z łatwym dostępem do wind – bez konieczności rezygnacji z posiadanego już mieszkania. Oznacza to, że starsze osoby, które ze względów zdrowotnych lub fizycznych nie są w stanie codziennie pokonywać schodów, nie będą musiały sprzedawać swojego dotychczasowego lokum, aby przenieść się do bardziej dostępnego mieszkania. Propozycja ta ma nie tylko poprawić komfort życia seniorów, ale również zapewnić im większe poczucie bezpieczeństwa i niezależności.

Spółdzielnie na celowniku. Wkrótce obowiązkowe windy

Umowa będzie zawierana bezpośrednio z gminą, a dotychczasowy lokal pozostanie ich własnością. Ma to zapobiec sytuacjom, w których seniorzy - mimo własnych mieszkań - stają się więźniami swoich czterech ścian.

Czytaj więcej: Jerzy Ż. to tylko jeden z wielu. Tyle kosztuje pobyt seniora w domu opieki w 2025 roku

Ministerstwo Rozwoju i Technologii przedstawiło projekt przepisów, które mają wejść w życie w 2026 roku. Nowe rozporządzenie wymusi instalację wind w budynkach wielorodzinnych mających trzy lub więcej kondygnacji - zarówno nowych, jak i tych rozbudowywanych. Zasada ta dotyczyć będzie także budynków użyteczności publicznej i zamieszkania zbiorowego.

Obowiązek montażu windy będzie miał zastosowanie w przypadku rozbudowy, nadbudowy, przebudowy i przy zmianie sposobu użytkowania budynku, a także związanego z nim urządzenia budowlanego. Jeśli jednak zmiany nie zachodzą, obowiązują dotychczasowe regulacje. Decyzję o dobudowie windy w spółdzielni musi zatwierdzić nie tylko zarząd, ale i właściciele mieszkań.

Dofinansowanie do rozbudowy nie będzie bezwarunkowe

Choć koszty montażu wind mogą być znaczne, wspólnoty i spółdzielnie mieszkaniowe będą mogły skorzystać z rządowego wsparcia. Przewidziano dofinansowania m.in. z Funduszu Dostępności, którym zarządza Bank Gospodarstwa Krajowego, oraz ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Wsparcie to dotyczy inwestycji zapewniających dostępność dla osób starszych, niepełnosprawnych i rodzin z dziećmi.

Zasady są jednak jasne: inwestycja musi obejmować co najmniej dwa lokale zamieszkane przez osoby ze znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności ruchowej. Resort rozwoju podkreśla, że "wskazanie precyzyjnej kwoty w zakresie wzrostu cen wszystkich planowanych inwestycji nie jest możliwe", ze względu na różnorodność projektów i zakres prac.

Seniorzy chcą zmian, ale nie chcą być "starzy"

Projekt ustawy o najmie senioralnym wpisuje się w szerszą strategię wspierania aktywnego i samodzielnego życia osób starszych.

68% osób starszych nie chce być nazywanych starymi, a 62% osób po 65. roku życia nie czuje się staro - zwraca uwagę Dr Agnieszka Labus z Fundacji LAB60+.

To sygnał, że polityka mieszkaniowa powinna uwzględniać potrzeby i aspiracje tej rosnącej grupy społecznej.

Bardzo duże znaczenie ma to, by każda osoba mogła funkcjonować w warunkach odpowiednich do swoich potrzeb. Seniorzy są coraz bardziej aktywni, ale aby mogli uczestniczyć w życiu społecznym, potrzebują mieszkań i przestrzeni dostosowanych do swoich potrzeb - dodała Bożena Borowiec z PFRON.

Rządowe zmiany mają więc nie tylko aspekt techniczny, ale również społeczny - zmierzający ku większej integracji i godności życia na emeryturze.