Pułapka w mObywatelu. Polacy nie mają pojęcia, przez wirtualny dowód osobisty mogą mieć problemy
Aplikacja mObywatel stała się cyfrowym portfelem, który ułatwia codzienne życie milionom Polaków. Dowód osobisty w smartfonie to wygoda, o której jeszcze dekadę temu mogliśmy tylko pomarzyć. Pojawia się jednak kluczowe pytanie: co dzieje się z cyfrowym dokumentem, gdy jego plastikowy odpowiednik traci ważność?
Cyfrowy dowód a tradycyjny dokument
Przełomowym momentem dla cyfrowej tożsamości Polaków był 14 lipca 2023 roku. Tego dnia weszła w życie ustawa o aplikacji mObywatel, która zrównała pod względem prawnym dokument dostępny w aplikacji, znany jako mDowód, z tradycyjnym dowodem osobistym. Od tego czasu obywatele mogą posługiwać się wersją cyfrową niemal w każdej sytuacji na terenie Polski – w urzędach, u notariusza czy na poczcie.
Ta istotna zmiana sprawiła, że fizyczny dokument w wielu przypadkach może zostać w domu. Warto jednak wiedzieć, że mDowód nie jest prostą kopią tradycyjnej wersji. Posiada on odrębną serię, numer oraz datę ważności, co podkreśla jego status jako niezależnego dokumentu, powiązanego z rejestrem państwowym.
Ograniczenia mDowodu – kiedy potrzebny jest plastik? Polacy się zdziwią
Mimo że ustawa nadała mDowodowi rangę równą tradycyjnemu dokumentowi, istnieją wyjątki, w których cyfrowa wersja tożsamości jest niewystarczająca. Przede wszystkim mDowodem nie można posłużyć się podczas przekraczania granicy Rzeczypospolitej Polskiej – w tym przypadku wciąż niezbędny jest klasyczny dowód osobisty lub paszport.
Drugi kluczowy wyjątek dotyczy składania wniosku o wydanie nowego dowodu osobistego; w urzędzie należy okazać dotychczasowy, fizyczny dokument. Początkowo istniały również ograniczenia w sektorze bankowym, jednak od 1 września 2023 roku instytucje finansowe mają obowiązek akceptować mDowód. Wyjątki te pokazują, że choć cyfryzacja postępuje, fizyczny dowód osobisty wciąż pozostaje fundamentem systemu identyfikacji tożsamości.
Data ważności – co się dzieje, gdy dowód wygasa?
Odpowiedź na pytanie o ważność dokumentu w aplikacji jest jednoznaczna: mDowód traci ważność w momencie, gdy upływa termin ważności fizycznego dowodu osobistego. Mimo że mDowód ma własną datę ważności, jest nierozerwalnie powiązany z danymi zawartymi w Rejestrze Dowodów Osobistych. Gdy plastikowy dokument wygasa, zostaje automatycznie unieważniony w systemach państwowych. W konsekwencji unieważniony zostaje również powiązany z nim mDowód, ponieważ jego podstawowe źródło danych traci aktualność.
Aplikacja mObywatel pozwala na unieważnienie lub czasowe zawieszenie dokumentu w przypadku kradzieży czy zgubienia, jednak nie przedłuża jego ustawowej ważności. Oznacza to, że zbliżający się koniec terminu ważności fizycznego dowodu jest ostatecznym sygnałem do złożenia wniosku o nowy. Zwlekanie z tą czynnością poskutkuje nie tylko nieważnym dokumentem tradycyjnym, ale również bezużytecznym mDowodem w telefonie.
