Dobre wieści dla emerytów. Nie jeden, a dwa przelewy z ZUS trafią na ich konto w październiku
Polscy emeryci nie od dziś zmagają się z problemami finansowymi, przez co trudno jest im przejść przez trudy codzienności. Już wkrótce na konta wielu osób trafią dwa przelewy od ZUS, co może wywołać bardzo mieszane uczucia. Wiadomo, co w zasadzie się wydarzy. To nie błąd instytucji, te pieniądze się należą.
Sytuacja finansowa polskich seniorów
Stabilność finansowa polskich seniorów to jedno z najważniejszych wyzwań społeczno-gospodarczych. Choć nominalnie świadczenia rosną, ich realna wartość jest nieustannie podgryzana przez wzrost cen. Najnowsze dane Głównego Urzędu Statystycznego nie pozostawiają złudzeń: gospodarstwa domowe emerytów i rencistów wydają na podstawowe potrzeby znacznie większą część swoich dochodów niż przeciętne gospodarstwo domowe w Polsce.
Na żywność i napoje bezalkoholowe przeznaczają średnio 30,5 proc. budżetu, podczas gdy na utrzymanie mieszkania i nośniki energii kolejne 25 proc. Oznacza to, że ponad połowa skromnego dochodu jest natychmiast pochłaniana przez rachunki i podstawowe zakupy, pozostawiając niewiele środków na leczenie, odzież, kulturę czy nieprzewidziane wydatki. Sytuację pogarsza fakt, że tzw. inflacja emerycka, liczona na podstawie koszyka dóbr i usług najczęściej kupowanych przez seniorów, nierzadko przewyższa ogólny wskaźnik CPI.
Ceny leków, usług medycznych i energii rosną częściej szybciej niż ceny elektroniki czy odzieży, przez co seniorzy odczuwają podwyżki znacznie mocniej. Dla osoby otrzymującej minimalną emeryturę, która od marca 2025 roku wynosi 1878,91 zł brutto, każdy nieplanowany wydatek, taki jak awaria sprzętu AGD czy konieczność zakupu droższego leku, może zachwiać kruchą równowagą finansową.
Wskaźnik zagrożenia ubóstwem lub wykluczeniem społecznym (AROPE) dla osób w wieku 65+ w Polsce, choć w ostatnich latach uległ poprawie, wciąż oscyluje wokół 15 proc., co oznacza, że setki tysięcy seniorów żyją na granicy ubóstwa. Już w przyszłym miesiącu wielu seniorów może zobaczyć na swoich kontach podwójne przelewy. Tym razem to nie “trzynastka” i “czternastka”.
Trzynastki i czternastki już na kontach Polaków
Odpowiedzią rządu na trudną sytuację materialną wielu emerytów mają być dwa dodatkowe roczne świadczenia pieniężne. Wprowadzone w ostatnich latach, stały się trwałym elementem systemu wsparcia, choć ich forma i zasady bywają przedmiotem politycznej debaty.
Pierwsze z nich, tzw. trzynasta emerytura, wypłacana jest wiosną, zazwyczaj w kwietniu, wszystkim uprawnionym emerytom i rencistom, bez względu na wysokość podstawowego świadczenia. Jej kwota jest stała i równa najniższej emeryturze obowiązującej od 1 marca danego roku. W 2025 roku to 1878,91 zł brutto. To świadczenie trafia do ponad 9 milionów osób i stanowi istotny zastrzyk gotówki, pozwalający na pokrycie wydatków związanych z okresem świątecznym lub przygotowaniem do wiosny.
Znacznie bardziej złożona jest konstrukcja tzw. czternastej emerytury, wypłacanej w drugiej połowie roku. Tutaj wprowadzono próg dochodowy, a więc pełną kwotę, również równą minimalnej emeryturze, otrzymują tylko ci seniorzy, których świadczenie podstawowe nie przekracza ustalonej kwoty (w 2024 roku było to 2900 zł brutto). Powyżej tego progu działa mechanizm "złotówka za złotówkę”, to znaczy, że czternastka jest pomniejszana o kwotę, o jaką przekroczone jest kryterium. W efekcie, jak pokazują dane z poprzednich lat, pełną kwotę otrzymuje ok. 6,5-7 milionów osób, część dostaje świadczenie w obniżonej wysokości, a najlepiej sytuowani emeryci nie otrzymują go wcale.
Chociaż oba świadczenia są kluczowe dla wielu gospodarstw domowych, pozwalają bowiem na wykupienie leków na kilka miesięcy czy zakup opału na zimę, ekonomiści podkreślają, że stanowią formę wsparcia pozasystemowego, podatnego na doraźne decyzje polityczne, zamiast trwałej i przewidywalnej podwyżki bazowych świadczeń poprzez zmianę mechanizmu waloryzacji.
W październiku polscy seniorzy zobaczą na swoich kontach niespodziankę. Tym razem to nie dodatkowe świadczenie, dobrze wiedzieć, co oznacza.
Zobacz: Ani BLIK, ani przelew nie dotrą. Aż 5 dużych banków ostrzega klientów
Ci emeryci dostaną podwójne świadczenie
Poza systemowymi dodatkami, finanse seniorów podlegają także czysto technicznym mechanizmom, które mogą wywołać chwilowe zamieszanie w domowym budżecie. Zakład Ubezpieczeń Społecznych, zgodnie z Ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych, realizuje wypłaty w siedmiu stałych terminach: 1, 5, 6, 10, 15, 20 i 25 dnia miesiąca.
Przepisy jednak jasno stanowią, że jeśli termin płatności przypada na dzień ustawowo wolny od pracy lub sobotę, świadczenie musi zostać wypłacone wcześniej. Taka sytuacja powtarza się kilkukrotnie w ciągu roku i będzie miała miejsce w listopadzie 2025 roku. Dzień Wszystkich Świętych, czyli 1 listopada, wypada w sobotę, co tworzy podwójną podstawę do przyspieszenia wypłaty. W efekcie świadczeniobiorcy z terminem płatności na 1. dzień miesiąca, a jest to grupa licząca niemal milion osób, otrzymają listopadową emeryturę już pod koniec października.
Na ich kontach bankowych pojawią się więc w krótkim odstępie czasu dwa przelewy: standardowy za październik i przyspieszony za listopad. To rodzi ryzyko tzw. iluzji bogactwa. Nagły, podwójny wpływ na konto może skłonić do większych wydatków, bez refleksji, że są to środki, które muszą wystarczyć na ponad 60, a nie 30 dni.
Dla osób z niskimi świadczeniami, żyjących od pierwszego do pierwszego, taka sytuacja to poważny test dyscypliny finansowej. Eksperci radzą, by w takim przypadku potraktować drugi przelew jak lokatę i uruchomić te środki dopiero na początku listopada. Ostatecznie zarówno systemowe dodatki, jak i logistyczne przesunięcia w wypłatach, jedynie podkreślają, jak krucha jest finansowa rzeczywistość milionów seniorów.
