biznes finanse video praca handel Eko Energetyka polska i świat O nas
Obserwuj nas na:

Gus

GUS – co to jest? Podstawowe informacje

Główny Urząd Statystyczny – w skrócie GUS – to centralny organ administracji publicznej odpowiedzialny za gromadzenie, analizowanie i udostępnianie danych statystycznych dotyczących funkcjonowania państwa. Działa od 1918 roku (z przerwą w latach 1939 – 1945 z uwagi na najazd Niemiec na terytorium Polski), jego główną siedzibą jest Warszawa, a rolę aktualnego Prezesa GUS pełni Marek Cierpiał-Wolan.  

GUS stanowi kluczowe źródło informacji o stanie gospodarki, demografii, rynku pracy, edukacji i wielu innych sektorach życia społecznego – bez tych danych niemożliwe byłoby tworzenie wiarygodnych analiz i strategii rozwoju kraju, choć współcześnie nie bez przyczyny GUS-owi zarzuca się upolitycznienie, nieudolność i działanie w niezgodzie z misją, do której został powołany.

W strukturze GUS znajdują się urzędy statystyczne w poszczególnych województwach, które odpowiadają za zbieranie i przetwarzanie danych lokalnych. GUS współpracuje ponadto z Eurostatem, czyli unijnym urzędem statystycznym, dzięki czemu dane z Polski mogą być porównywane z wynikami innych krajów członkowskich.

Jakie są najważniejsze statystyki dostarczane GUS?

Zakres danych publikowanych przez GUS jest niezwykle szeroki – obejmuje zarówno informacje o stanie gospodarki, jak i wskaźniki społeczne, kulturowe i demograficzne. Do najczęściej przywoływanych należą wskaźniki makroekonomiczne, takie jak Produkt Krajowy Brutto (PKB), inflacja, bezrobocie czy poziom wynagrodzeń. GUS monitoruje również sytuację na rynku pracy, publikując raporty o liczbie zatrudnionych, wakatach, umowach cywilnoprawnych i migracjach zarobkowych.

Nie mniej istotne są statystyki demograficzne, dotyczące urodzeń, zgonów, małżeństw, rozwodów i struktury wieku społeczeństwa. GUS dostarcza także danych o rolnictwie, budownictwie, handlu, edukacji, kulturze czy ochronie środowiska. Publikacje urzędu mają charakter cykliczny – część ukazuje się kwartalnie lub rocznie, inne w formie bieżących komunikatów. Dla administracji, nauki i biznesu stanowią one podstawowe narzędzie analizy trendów i oceny kondycji państwa.

Kto ma obowiązek składania sprawozdania do GUS?

Obowiązek przekazywania danych do Głównego Urzędu Statystycznego spoczywa na przedsiębiorcach, instytucjach publicznych oraz wybranych organizacjach, których działalność podlega statystycznemu badaniu. Oznacza to, że każde przedsiębiorstwo zarejestrowane w Polsce – niezależnie od wielkości – może zostać zobowiązane do wypełnienia sprawozdania w formie ankiety lub raportu elektronicznego. Zakres przekazywanych informacji zależy od profilu działalności firmy, jej przychodów, liczby pracowników czy regionu działania.

Nieprzekazanie sprawozdania do GUS w wyznaczonym terminie stanowi naruszenie obowiązków ustawowych i może skutkować nałożeniem kary grzywny, przewidzianej w ustawie o statystyce publicznej – w praktyce kary te wynoszą od kilkuset do kilku tysięcy złotych, przy czym w przypadku uporczywego uchylania się od obowiązku mogą być ponawiane. Warto pamiętać, że dane przekazywane GUS są chronione tajemnicą statystyczną – nie służą do kontroli skarbowych ani administracyjnych, lecz wyłącznie do opracowań zbiorczych, które budują obraz funkcjonowania całej gospodarki.

Pokaż więcej

produkty spożywcze
16.10.2025 13:53 Inflacja w Polsce. GUS publikuje dane za wrzesień. Wyraźnie widać, gdzie ceny rosną najmocniej

Wrześniowy odczyt CPI przynosi kolejny oddech dla portfeli, choć cel NBP wciąż pozostaje poza zasięgiem. Najnowsze wyliczenia GUS pokazują, że inflacja w Polsce wyhamowała mocniej, niż zakładali ekonomiści. O ile podrożały towary z wybranych kategorii w ujęciu miesięcznym oraz rocznym

Pieniądze
14.10.2025 22:15 Tyle zarabiają Polacy. GUS podał nowe dane o wynagrodzeniach

Główny Urząd Statystyczny dostarczył najświeższe dane o wynagrodzeniach Polaków, które wywołują zaskoczenie. Okazuje się, że w porównaniu do 2022 roku pensje wzrosły we wszystkich analizowanych grupach zawodów, ale dynamika tych zmian jest skrajnie różna.

GUS, inflacja
31.07.2025 12:16 GUS potwierdza słowa Donalda Tuska. Oto dane o inflacji w lipcu

Nowe dane o inflacji wprawiły analityków w osłupienie, choć premier zdawał się już wcześniej przeczuwać, co się wydarzy. Liczby mówią jedno, ale polityczne echa są znacznie donośniejsze. Czy to zapowiedź zmian, które mogą wpłynąć na portfele milionów Polaków?

domański
14.06.2025 09:39 Minister finansów mówi, jak zmienią się ceny. Znamy oczekiwania na najbliższe miesiące

Główny Urząd Statystyczny opublikował najświeższe informacje o wzroście cen towarów i usług konsumpcyjnych. Inflacja kolejny miesiąc spada, co jest przede wszystkim zasługą relatywnie niewielkich wzrostów cen towarów. Nowe dane skomentował już minister finansów Andrzej Domański, który z optymizmem patrzy w najbliższą przyszłość.

Dariusz Dziduch, Donald Tusk, Dominik Rozkrut
29.11.2024 09:04 Wyciekły informacje w sprawie waloryzacji emerytur. Tusk zwolnił prezesa

Donald Tusk zaledwie kilka dni temu odwołał prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, a najnowsze dane — od razu — okazały się dużo lepsze od oczekiwań. Przypadek? Emeryci i renciści stanowią już prawie 25 proc. ludności Polski, a to dopiero początek nieuniknionego kryzysu demograficznego. Rząd wypowiada wojnę szarej strefie — powstanie nowy urząd, który będzie ścigał nieuczciwych przedsiębiorców.

Dziecko
06.10.2024 12:15 Pieniądze dla rodziców nie działają. ”800+ nie przełożyło się na wzrost dzietności"

Podczas gdy Polska znajduje się w kryzysie demograficznym, kolejne sposoby mające na celu odwrócenie sytuacji okazują się nieskuteczne. Polaków do rodzicielstwa nie przekonuje ani budowa żłobków, ani świadczenie 800+. ”To kwestia decyzji podejmowanych przez młodych” -  Dominik Owczarek z Instytutu Spraw Publicznych. Jest jednak nadzieja. W czym, a raczej w kim należy jej upatrywać?

pieniądze
13.09.2024 16:27 Inflacja w Polsce przyspieszyła. GUS podał najnowsze dane

Według najnowszych danych Głównego Urzędu Statystycznego (GUS), inflacja w sierpniu 2024 roku wyniosła 4,3% w ujęciu rocznym. To wynik zgodny z wstępnymi szacunkami analityków, którzy spodziewali się utrzymania wzrostu cen na poziomie zbliżonym do 4,2%. W porównaniu z lipcem, inflacja wzrosła o 0,1% w ujęciu miesięcznym, co wskazuje na nieznaczne, ale ciągłe tempo wzrostu cen w Polsce. Jakie czynniki wpływają na ten wzrost i co może wydarzyć się w kolejnych miesiącach? 

Inflacja: lipiec 2024, nowe dane GUS
14.08.2024 19:38 Inflacja na wznoszącej. Nowe dane GUS, cel NBP daleko w tyle

GUS podaje nowe dane o inflacji w lipcu 2024 r. Średnie ceny towarów i usług rosną tak, jak zakładali urzędnicy i analitycy, choć z niewielką korektą na plus. Czyli znacznie. 4,2 proc. w skali rdr. to przepaść względem poprzedniego wyniku - 2,6 proc. Różnicę daje się odczuć jeszcze bardziej porównując wzrost cen w skali miesiąc do miesiąca. Z naszych portfeli ubywa, analizujemy dane, predykcje i trendy.

pieniądze
31.07.2024 10:03 Zaskakujący wzrost inflacji w lipcu. GUS podał najnowsze dane

GUS właśnie podał najnowsze dane dotyczący wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych w Polsce. Z szacunkowego odczytu wynika, że sprawdziły się przewidywania ekonomistów - inflacja w lipcu znacznie wzrosła. Specjaliści nie mają również dobrych wieści na kolejne miesiące.

poszukiwanie pracy
24.07.2024 12:43 Masowe zwolnienia w polskich firmach, ale bezrobocie spada. Coś tu nie gra?

Główny Urząd Statystyczny podał dane dotyczące zatrudnienia z czerwca bieżącego roku. Zakłady zadeklarowały, że tego miesiąca zwolniły 4,3 tys. pracowników. To o 1,5 tys. więcej, niż w czerwcu ubiegłego roku. Mimo to, sytuacja na rynku pracy jest dobra, a bezrobocie spada. 

bloki
09.07.2024 17:19 Wzrost cen mieszkań hamuje. GUS podał najnowsze dane

Główny Urząd Statystyczny podał najnowsze dane dotyczące rynku nieruchomości. Jak się okazuje, nastąpiło ochłodzenie - wzrost cen mieszkań nieco wyhamował. Co więcej, drugi rok z rzędu ceny mieszkań nie dotrzymywały kroku wzrostowi płac w polskiej gospodarce. Przedstawiamy szczegóły.

crowd, tłum, ludzie
28.06.2024 10:07 GUS publikuje nowe dane. Ile wyniosła inflacja w czerwcu? Wskaźniki znowu w górę

Inflacja w czerwcu, nowe dane GUS. Główny Urząd Statystyczny opublikował właśnie nowe dane inflacyjne za czerwiec. Nowy raport GUS dotyczy tzw. szybkiego szacunku wskaźnika cen towarów i usług, czyli głównego wskaźnika inflacji. Ile wyniosła inflacja w czerwcu 2024?

pieniądze
20.06.2024 13:54 GUS podał najnowsze dane o wynagrodzeniach. Polacy zarabiają średnio niemal 8 tys. zł

W czwartek, 20 czerwca Główny Urząd Statystyczny opublikował najnowsze dane dotyczące wynagrodzeń i zatrudnienia. Wiadomo już, ile w maju wyniosło przeciętne wynagrodzenie oraz na jakim poziomie był wzrost płac. Poznaliśmy także kluczowe informacje ws. zatrudnienia. Przedstawiamy szczegóły.

Praca
05.06.2024 17:50 Kolejne zwolnienia grupowe w Polsce. Firmy redukują zatrudnienie

Zwolnienia grupowe, trwające w Polsce od początku 2024 r., były już przedmiotem analizy ministerstw i Głównego Urzędu Statystycznego. W skali makro wciąż notujemy spadek przeciętnego zatrudnienia; etatów jest coraz mniej. Mimo tego, stopa bezrobocia za kwiecień wyniosła nieco ponad 5 proc. i była niższa w zestawieniu z minionym miesiącem i rokiem. Jak sytuacja na rynku pracy wygląda względem lat minionych i kto zwalnia?

pieniądze
22.05.2024 11:28 Ujawniono najnowsze dane GUS. Wiadomo, ile zarabiają Polacy

Najnowszy raport Głównego Urzędu Statystycznego za kwiecień 2024 r. Przeciętne wynagrodzenie wzrosło, ale mniej, niż spodziewali się tego ekonomiści. Symultanicznie spada liczba etatów. Najnowsze dane GUS; ile zarabiamy i dlaczego wektor zarobków od marca skierowany jest w dół?

sklep, pieniądze
15.05.2024 16:10 GUS wydał komunikat. Tyle wyniosła inflacja w kwietniu

Główny Urząd Statystyczny właśnie opublikował najnowsze dane dotyczące poziomu inflacji w kwietniu. Okazuje się, że w poprzednim miesiącu ceny nieco wzrosły. Wiadomo też, co zdrożało najbardziej, a co było tańsze. Przedstawiamy szczegóły.

Praca, biuro
24.04.2024 17:43 GUS reaguje na masowe zwolnienia w Polsce. Pokazano nowe dane

Główny Urząd Statystyczny publikuje nowe dane o bezrobociu, reagując na zwielokrotnione doniesienia o grupowych zwolnieniach w wielu spółkach w Polsce, zarówno tych z kapitałem polskim, jak zagranicznym. Co wynika z najnowszych danych GUS? Urząd tonuje alarmistyczne nastroje.

List z ZUS-u
27.03.2024 10:36 ZUS wprowadza kluczowe zmiany od 1 kwietnia. Chodzi o obliczanie emerytur

Wysokość emerytury zależy od wielu różnych czynników. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wylicza świadczenia między innymi na podstawie dalszego trwania życia. GUS przedstawił nowe wskaźniki, a zmiany wejdą w życie już od 1 kwietnia. 

Praca na budowie
10.01.2024 20:05 Coraz więcej wypadków przy pracy. GUS ujawnia najczęstszą przyczynę

Główny Urząd Statystyczny przekazał najnowsze dane, które dotyczą liczby wypadków przy pracy. Jak się okazuje, jest ich coraz więcej, a GUS podał najczęstszą przyczynę. Są jednak też dobre wiadomości. 

Lotnisko Chopina w Warszawie
23.12.2023 10:27 Tłumy Polaków powracają do domu. Dane GUS nie pozostawiają wątpliwości

Ostatnie 6 lat upłynęło pod znakiem tłumnych powrotów Polaków z emigracji. Dane GUS wskazują również, z którego kraju powróciło do Polski najwięcej emigrantów. Przyczyny nie trzeba się domyślać.

rodzina w sklepie
30.11.2023 18:42 Najnowsze dane GUS o inflacji. Prognozy były inne

Główny Urząd Statystyczny opublikował w czwartek 30 listopada najnowsze dane dotyczące inflacji w Polsce. Dla wielu osób mogą być one sporym zaskoczeniem, bo nieco różnią się od przewidywań ekspertów.

Seniorka
22.11.2023 17:37 Ile wynosiła przeciętna emerytura w 2022 roku? Oficjalne dane z GUS

Główny Urząd Statystyczny w środę opublikował dane dotyczące świadczeń emerytalnych w 2022 roku. Wiemy, ile wynosiła przeciętna emerytura z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, a także z Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego.

Pieniądze na kalendarzu
31.10.2023 13:46 Tysiące Polaków w szarej strefie. GUS oficjalnie potwierdza

Ponad ćwierć miliona Polaków pracowało w 2022 roku w szarej strefie - tak wynika z danych opublikowanych przez Główny Urząd Statystyczny. Jak się okazuje, zdecydowana większość zatrudnionych w tym segmencie to pracownicy fizyczni.

Mężczyzna wyciągający pieniądze z portfela
15.09.2023 12:37 GUS właśnie ogłosił. Są nowe dane o inflacji

W piątek 15 września Główny Urząd Statystyczny zaprezentował najnowsze dane dotyczące inflacji. Sierpniowa inflacja jest nadal dwucyfrowa. Wiemy również, co najbardziej zdrożało.

inflacja-ceny-sklep
15.05.2023 15:17 Inflacja w kwietniu najniższa od niemal roku. GUS podał najnowsze dane

Ceny towarów i usług konsumpcyjnych wzrosły w kwietniu br. o 14,7 proc. w ujęciu rdr, a w porównaniu z marcem – o 0,7 proc. Odczyt poniżej 15 proc. to najniższy wynik od niemal roku, ale to nie oznacza, że ceny towarów i usług przestały wzrastać. Dalej rosną, tylko trochę wolniej.

Koperta z ZUS
03.04.2023 11:12 ZUS przekazał wieści o emeryturach. Od kwietnia trzeba liczyć się z niższymi świadczeniami

Od początku kwietnia Zakład Ubezpieczeń Społecznych korzysta z nowej tablicy średniego dalszego trwania życia, zaktualizowanej przez Główny Urząd Statystyczny, czytamy na stronie torun.wyborcza.pl. 

pieniądze-gotówka
28.03.2023 08:30 GUS opublikował kluczowy wskaźnik. Od kwietnia nowi emeryci dostaną niższe świadczenia

Główny Urząd Statystyczny pokazał nowe tablice średniego dalszego trwania życia. Choć wskazują one dobre wiadomości – Polacy statystycznie żyją dłużej, to dla seniorów, którzy przejdą na emeryturę od kwietnia, będzie to oznaczać otrzymanie niższego świadczenia – i to o 6-6,6 proc., w zależności od wieku danej osoby. Wskaźnikiem tym nie muszą przejmować się ci, którzy już są na emeryturze bądź osiągnęli wiek emerytalny.

puste półki-rossmann-papier toaletowy-biznesinfo
10.02.2023 11:49 Wysokie ceny drewna. Konsumenci szybko odczują wzrost cen produktów pierwszej potrzeby

Prawie w każdym polskim domu składowane jest drzewo na opał. Drewno jest paliwem odnawialnym, nieuciążliwym dla ludzi i środowiska oraz dostępnym lokalnie. Jeszcze jakiś czas temu było towarem, który można było zamówić bez większego problemu, ponadto w przyzwoitej cenie. Ostatnio wiele się zmieniło, a drewno stało się surowcem trudno dostępnym i przede wszystkim drogim.Zasadnicza różnica między węglem i drewnem to nieodnawialność tego pierwszego. Las odrasta, pokłady węgla – (w rozsądnym czasie) nie. Drewno kojarzy się nam głównie z tym, że jest ładne i przyjemnie pachnie.

BiznesINFO.pl
Obserwuj nas na: