Te regiony kształcą elitę, inne pracowników fizycznych. Edukacyjna mapa Polski
Polska edukacja coraz wyraźniej dzieli kraj na regiony o zupełnie innym potencjale rozwojowym. Najnowsze dane Głównego Urzędu Statystycznego, opublikowane w Banku Danych Lokalnych i oparte na informacjach z Systemu Informacji Oświatowej (SIO) za rok szkolny 2023/2024, pokazują ogromne różnice w ukończeniu poszczególnych etapów edukacji między województwami. Gdzie najwięcej osób kończy liceum, a gdzie zawodówkę? Zostańcie z nami.
- Wskaźniki ukończenia liceów, techników i szkół branżowych nie są dziś tylko szkolną statystyką –stają się prognozą przyszłych dochodów, migracji i kondycji lokalnych rynków pracy
- W jednych regionach liceum jest masową ścieżką do klasy średniej, w innych pozostaje wyborem dla nielicznych
- Dane GUS nie pozostawiają wątpliwości: edukacja zaczyna trwale rysować nową mapę rozwoju Polski
Tu najmniej osób kończy liceum, tu najwięcej
Największe różnice widać w liceach ogólnokształcących. W części województw wskaźnik ukończenia liceum jest niemal dwukrotnie niższy niż w innych. Regiony takie jak Pomorskie, Lubuskie, Opolskie czy Warmińsko-Mazurskie notują jedne z najniższych wskaźników netto. Z kolei w województwach takich jak Podlaskie wartości brutto przekraczają 50%. Natomiast najwięcej osób kończy liceum w województwie mazowieckim.

Wskaźnik ukończenia liceum - dane GUS
Liceum ogólnokształcące – rok szkolny 2023/24, ogółem (kobiety + mężczyźni):
Wskaźnik ukończenia liceum – BRUTTO
- mazowieckie – 56,3% (najwyższy w Polsce)
- lubelskie – 44,8%
- łódzkie – 43,5%
- podlaskie – 43,2%
- świętokrzyskie – 40,2%
Wskaźnik ukończenia liceum – NETTO
- mazowieckie – 39,1% (również najwyższy)
- lubelskie – 36,4%
- podlaskie – 35,9%
- łódzkie – 33,6%
- podkarpackie – 33,2%
Gdzie najwięcej osób kończy szkołę branżową I stopnia?
W tych samych województwach wyraźnie większą rolę odgrywają technika i szkoły branżowe. To z pozoru racjonalne – gospodarka potrzebuje fachowców. Problem pojawia się wtedy, gdy struktura edukacji nie wynika z potrzeb rynku, lecz z ograniczonego wyboru. Jeśli w regionie liceum staje się „opcją dla nielicznych”, to ścieżka życiowa młodych ludzi jest de facto ustalana już w wieku 14–15 lat.
Wskaźnik ukończenia – BRUTTO (ogółem):
- wielkopolskie – 16,8% (najwyższy wynik)
- opolskie – 15,1%
- pomorskie – 15,0%
- lubuskie – 14,8%
- warmińsko-Mazurskie – 14,8%
Średnia dla Polski: 11,6%
Wskaźnik ukończenia – NETTO (ogółem):
- wielkopolskie – 12,4% (lider także netto)
- opolskie – 11,3%
- małopolskie – 10,5%
- pomorskie – 9,8%
- lubuskie – 9,5%
Średnia dla Polski: 7,9%
Nie tylko edukacja. Co mówią dane?
Dlaczego to tak istotne? Liceum pozostaje w Polsce główną przepustką do studiów, a studia – mimo wszystkich wad – nadal są najprostszą drogą do stabilnej klasy średniej. Regiony, w których młodzi rzadziej kończą licea, już dziś mają problem z przyciąganiem inwestycji opartych na wiedzy: centrów usług, IT, finansów czy nowoczesnego przemysłu.
Takie różnice edukacyjne szybko przekładają się na:
- migrację młodych do największych miast,
- starzenie się regionów peryferyjnych,
- pogłębianie różnic płacowych.
W dłuższej perspektywie oznacza to edukacyjną segregację kraju. Polska przestaje być jednym rynkiem talentów, a zaczyna przypominać zbiór regionów o zupełnie innym potencjale rozwojowym.
Źródło: GUS, BiznesInfo