Edukacja to szereg działań i procesów (na ogół zamierzonych i często zinstytucjonalizowanych), których celem jest rozwój intelektualny i moralny człowieka, wraz z nabywaniem przez niego nowej wiedzy i umiejętności praktycznych. Nierzadko nacisk kładzie się także na wykształcenie w edukowanym właściwych postaw etycznych czy społecznych, a także na kształtowanie jego charakteru pod kątem asertywności, zdolności do wnikliwej obserwacji i logicznego myślenia, czy właściwego wyciągania wniosków.
W zdecydowanej większości krajów świata edukacja ma wymiar formalny, gdzie wiodącą rolę w całym procesie odgrywają szkoły wszystkich szczebli – od szkoły podstawowej aż do studiów wyższych. Prym w tej mierze wiedzie edukacja państwowa, choć nie bez znaczenia jest także edukacja prywatna. Nie wolno jednak zapominać o fakcie, że rodzice odgrywają znaczącą rolę w wychowaniu i edukacji dziecka.
Zdecydowana większość dzieci w Polsce pobiera edukację w ramach państwowego szkolnictwa bezpłatnego, a więc systemu który wszyscy obligatoryjnie opłacamy w podatkach. Coraz częściej jednak rodzice decydują się na edukację prywatną, co do której panuje przeświadczenie, że jest ona znacznie lepsza jakościowo.
W teorii rzeczywiście dzieci kształcone w prywatnych placówkach cieszą się później dużo lepszymi wynikami egzaminów, co pokazują statystyki. Nie oznacza to jednak, że w szkole państwowej panuje zły poziom nauczania.
Rodzice powinni indywidualnie podejść do tej kwestii, biorąc pod uwagę szereg różnorodnych czynników. Nie do pominięcia jest oczywiście koszt takiej edukacji. W zależności od placówki, prywatna szkoła podstawowa może pobierać od 600 do 1 600 złotych czesnego miesięcznie. Nauka w prywatnym liceum może być dużo droższa, dochodząc nawet do 10 000 złotych czesnego miesięcznie.
Utarło się przekonanie, że edukację należy koniecznie utożsamiać ze szkolnictwem – zarówno w formie państwowej, jak i prywatnej. Jest to jednak przekonanie błędne, bowiem w sensie filozoficznym czy socjologicznym, edukacja może nabierać znacznie głębszego wymiaru na wielu polach.
Oprócz edukacji formalnej, a więc takiej pobieranej w ramach nauki szkolnej, wyróżnić możemy także edukację nieformalną. Nie bez powodu mówi się przecież, że człowiek uczy się przez całe życie. Chodzi tu o wszelkie umiejętności czy wiedzę jaką nabywamy w toku życia – zarówno poprzez udział w życiu kulturalnym (książki, prasa, film, gry wideo, etc.), gospodarczym (np.: prowadzenie własnej działalności gospodarczej), czy społecznym (członkostwo w klubach zainteresowań, organizacjach pozarządowych, klubach sportowych, etc.).
Inną formą edukacji jest „samoedukacja”, a więc podejmowanie osobistych wysiłków na rzecz rozwoju osobistego i kształcenia się w interesujących nas dziedzinach. Ostatnią z możliwych do wyróżnienia form edukacji jest „edukacja ad hoc”, czyli ogół naszych codziennych doświadczeń, których nastania i przebiegu nie możemy przewidzieć, ale których rezultatem jest nabycie odpowiedniej wiedzy.
Pokaż więcej
MEN ogłosiło nowy harmonogram roku szkolnego, który wywołał kontrowersje wśród rodziców. Za niespełna dwa tygodnie uczniowie wrócą do szkół, a zmiany w organizacji zajęć wpłyną na całe rodziny. Konsekwencje odczuje także branża turystyczna i popularne miejscowości wypoczynkowe. Wielu rodziców już teraz zastanawia się, jak dostosować plany do nowych terminów.
Polską szkołę czeka wielka rewolucja. Pierwsze gigantyczne zmiany zajdą już w zbliżającym się roku szkolnym, to wtedy do planów lekcji zostaną dodane dwa zupełnie nowe przedmioty. To jednak nie koniec modyfikacji. Już wkrótce ten jeden przedmiot przestanie być nauczany w 45-minutowych jednostkach, nauczyciele będą mieli do czego się przyzwyczajać.
W warszawskim ogrodzie botanicznym pojawiła się prawdziwa ogrodnicza sensacja. Zwiedzający mogą podziwiać ekstremalnie rzadki gatunek, którego charakterystyczny zapach niemal powala na kolana. Spektakl natury zdarza się raz na kilka lat. Nic więc dziwnego, że kolejki warszawiaków i turystów z najdalszych zakątków kraju ustawiają się do szklarni. Okaz wzbudził tak duże zainteresowanie, że zorganizowano transmisję na żywo, podczas której internauci śledzili postępy w kwitnieniu rośliny. Byliśmy na miejscu.
Rosnące napięcia na linii rząd–środowisko nauczycielskie przybierają na sile. Mimo wprowadzonych zmian w przepisach dotyczących Karty nauczyciela, część od dawna komunikowanych problemów nie znalazło rozwiązania. Związek Nauczycielstwa Polskiego nie wycofuje się z zapowiedzi protestu i kontynuuje presję na rządzących. Sygnały niezadowolenia są coraz bardziej słyszalne, a edukacja ponownie staje się przedmiotem publicznej debaty. ZNP formułuje konkretne żądania i wyznacza granice cierpliwości — czego dowodem jest wyznaczenie daty ogólnopolskiego protestu.
Lata temu ten zawód był uznawany za prestiżowy i za jeden z najistotniejszych w całym kraju. Dziś Polacy nie chcą już tak pracować, widząc, że apele nie przynoszą zbyt wielu skutków. Jest coraz więcej przypadków osób porzucających pracę po zaledwie kilku dniach, a wygląda na to, że rząd wciąż będzie rozkładał ręce. Tak źle jeszcze nie było.
Dostępne modele pogodowe sugerują kolejne gwałtowne uderzenie frontu. Tym razem może uderzyć z obu stron niemal jednocześnie: najpierw na południowym wschodzie, a chwilę później centrozachodzie. Do 1 sierpnia może dojść do przynajmniej kilku zagrożeń.
Nauczyciele dwóch przedmiotów znaleźli się w trudnym położeniu. Redukcje etatów wynikają nie tylko z postępującego niżu demograficznego, ale również z reform wprowadzonych przez nowy rząd po objęciu władzy w 2023 roku. Już teraz wiadomo, które grupy pedagogów mogą w najbliższym czasie stracić pracę. Część z nich rozważa zmianę zawodu lub podjęcie dodatkowych studiów, aby móc dalej pracować w systemie edukacji.
Tegoroczni maturzyści oraz osoby, które postanowiły podnieść poziom swoich kompetencji i wykształcenia pewnie zastanawiają się teraz jaki kierunek studiów wybrać. W idealnym świecie czynnikiem decydującym powinny być zainteresowania i chęć poszerzania wiedzy w konkretnym zakresie. W praktyce wygląda to jednak inaczej i opiera się na kalkulacji — która specjalizacja opłaca się bardziej, a która mniej. W tym roku przyszli studenci wykazali zainteresowanie zwłaszcza jedną dziedziną nauki. Który kierunek jest aktualnie najbardziej oblegany?
Choć wakacje dopiero się rozpoczęły, tysiące rodziców już myśli o tym, ile wyniesie ich wyprawka szkolna dla dziecka. Lista potrzebnych przyborów się nie kończy, a ich ceny potrafią zaskoczyć. Pewne jest jedno — świadczenie “Dobry Start” może nie pokryć nawet połowy poniesionych kosztów, w niektórych przypadkach będzie tylko kroplą w morzu potrzeb.
Resort zdrowia, Inspektorat Sanitarny i specjalny zespół przy izbie parlamentu pracują nad wprowadzeniem w Polsce programu refundacji leku, który miałby być współfinansowany z budżetu w modelu profilaktycznym. To odpowiedź na rosnącą skalę infekcji, notowaną od kilku lat i rokowania, które nie wydają się przywidywać tendencji spadkowej. Refundacja obowiązuje już w większości krajów UE.
Inicjatywa deregulacyjna sięga uniwersytetów. W procesie konsultacji z przedstawicielami inicjatywy Rafała Brzoski SprawdzaMy, polska legislacja doczekała się odkrycia: przynajmniej od kilku lat uniwersyteckie dyplomy nie mają większego znaczenia na rynku pracy. Nie da się ich zweryfikować.
8 lipca 2025 roku tegoroczni maturzyści poznali wyniki swoich egzaminów dojrzałości. Teraz nadszedł czas na ukończenie rekrutacji na uczelnię wyższą i oczekiwanie na ostateczne wyniki rekrutacji. Niektóre kierunki studiów są wyjątkowo oblegane, a liczba osób na jedno miejsce może zaskoczyć. W niektórych przypadkach można się zaskoczyć.
Centralna Komisja Egzaminacyjna we wtorek 8 lipca opublikowała wstępne dane dotyczące wyników matur przeprowadzonych w terminie majowym. Wstępne informacje wskazują, ilu uczniów zdało egzamin, a ilu musi się nastawić na poprawkę w sierpniu lub ponowne podejście w przyszłym roku. Poziom zdawalności w 2025 roku jest niepokojący — wiadomo, z czym młodzież ma największy problem.
Choć rok szkolny zakończył się już jakiś czas temu, właśnie dziś powraca temat rozdanych świadectw. Ministerstwo Edukacji Narodowej otrzymało sygnały o nieprawidłowościach, okazuje się, że mogły wystąpić poważne błędy. Pojawił się pilny komunikat, na te elementy powinno się zwrócić uwagę.
Od września 2025 roku uczniowie szkół podstawowych i średnich będą mogli uczęszczać na nowe zajęcia z edukacji zdrowotnej. Przedmiot zastąpi dotychczasowe wychowanie do życia w rodzinie, ale nie będzie obowiązkowy. Eksperci biją na alarm: "Nie wypisujcie dzieci".
Choć dziś zakończył się rok szkolny, to rodzice muszą pamiętać o kolejnym, który rozpocznie się we wrześniu. Wkrótce rozpocznie się bowiem przyjmowanie wniosków o przyznanie świadczenia przysługującego uczącym się dzieciom. Ministerstwo rodziny, pracy i polityki społecznej przypomina o ważnym terminie dot. realizacji programu Dobry Start.
Zakończenie roku szkolnego to czas radości, w którym przed dziećmi i nastolatkami otwiera się czas błogiego lenistwa. Zanim jednak rozpocznie się zabawa, najlepsi uczniowie zostają nagrodzeni za czerwony pasek na świadectwie. Od lat tradycyjnym prezentem z tej okazji były książki — teraz zupełnie niemodne. Takie upominki dostają dzisiejsze dzieci.
Administracja Donalda Trumpa po przeszło miesiącu odwiesza rozpatrywanie wniosków wizowych do USA dla dużej grupy aplikujących. Za tajemniczą publikacją polskiej ambasady stoi w rzeczywistości urzędnicza depesza z Waszyngtonu z nowymi wytycznymi. Polacy, chcący dostać się do Stanów Zjednoczonych, muszą zgodzić się na ważną zmianę dotyczącą ich prywatności.
Jeszcze niedawno listy rekrutacyjne pękały w szwach, dziś dyrektorzy szkół liczą wolne krzesełka. Polskie szkoły mierzą się z wyzwaniami demograficznymi, które mogą zmienić krajobraz edukacji na dłużej. Spadająca liczba uczniów to sygnał, że nadchodzi czas trudnych decyzji – i dla samorządów, i dla dyrektorów. Czy szkolny dzwonek już wkrótce zabrzmi dla zbyt małej publiczności?
Ministerstwo Zdrowia opracowało listę produktów spożywczych, które zostaną dopuszczone do dystrybucji w placówkach oświaty – czyli wszystkich szkołach od przedszkoli, przez szkoły podstawowe, ponadpodstawowe i policealne. Dokument zawiera dwie grupy produktów: dostępnych w szkołach do sprzedaży i tych, które wkrótce uczniowie zobaczą na stołówkach. Wielu osobom nie spodoba się zwłaszcza jeden punkt, całkowicie wykreślający z dystrybucji w szkołach jeden napój.
Ministerstwo Edukacji Narodowej pod przewodnictwem Barbary Nowackiej odkręca zmiany z okresu rządów PiS i ówczesnego administrowania resortem przez Annę Zalewską. Z Karty Nauczyciela ma zniknąć wymóg umowy o pracę, zapisany tam w okresie VIII kadencji Sejmu – w 2018 r. Nauczyciele byli rozwiązaniu PiS niechętni już wówczas. Nowelizacja zaprezentowana przez rząd w poniedziałek 16 czerwca jest jedną z inicjatyw deregulacyjnych. Jest też jeden “haczyk”.
Za nami już prawie połowa czerwca. Wszyscy uczniowie z utęsknieniem czekają na ostatni w tym roku szkolnym dzwonek, po którym będą mogli rozpocząć beztroski odpoczynek. Jak się jednak okazuje, mogą nie być zachwyceni, bo w tym roku czekają ich nieco krótsze wakacje. Z czego to wynika? Przedstawiamy szczegóły.
We wtorek 10 czerwca odbyła się konferencja prasowa Związku Nauczycielstwa Polskiego. Członkowie ZNP wyrazili swoje niezadowolenie z dotychczasowych prac Ministerstwa Edukacji Narodowej, które nie wywiązało się ze złożonych obietnic. Związkowcy wskazali, kiedy dokładnie przelała się czara goryczy, i co zamierzają zrobić w obliczu zaistniałej sytuacji — zapowiedzieli już akcję protestacyjną.
Zgodnie z Prawem oświatowym obowiązującym w Polsce, gminy mają obowiązek zapewnić wszystkim dzieciom możliwość spełnienia obowiązku szkolnego. Równy dostęp do edukacji obejmuje również transport uczniów do wybranych placówek. To oznacza, że rodzice mogą starać się o zwrot kosztów poniesionych z tego tytułu lub o udostępnienie darmowej komunikacji miejskiej, trzeba jednak spełnić określone warunki.
800 plus nie jest jedynym świadczeniem, które przysługuje osobom wychowującym dzieci. Rodzice mogą ubiegać się również o inny rodzaj wsparcia — nabór wniosków rusza w lipcu, a środki powinny zostać wypłacone jeszcze przed rozpoczęciem nowego roku szkolnego. Jakie są warunki, które trzeba spełnić, aby je otrzymać?
“W życiu chodzi o jedną rzecz — żeby czuć się dobrze, i móc sobie pozwolić na rzeczy, na które masz ochotę. A żeby dojść do tej sytuacji, potrzebujesz dwóch czynników: czasu i pieniędzy. Bo te dwa czynniki dają ci trzeci — bycie szczęśliwym” - mówi Damian Karbowiak, trader i twórca gry edukacyjnej Investing Town, który pracuje ze swoimi uczniami, umożliwiając im długofalową transformację i zmianę podejścia w kwestii inwestowania i efektywnego zarządzania danymi z rynków finansowych.
W szkolnych sklepikach i automatach wciąż królują niezdrowe przekąski, mimo obowiązujących od lat przepisów. Rodzice dają dzieciom pieniądze, a te – zamiast zdrowego drugiego śniadania – wybierają słodkie batony i gazowane napoje. Dlaczego mimo zakazów problem nadal narasta i jakie konsekwencje spotykają szkoły?
Wyobraź sobie świat, w którym dzieci i młodzież uczą się podejmowania racjonalnych decyzji finansowych, zanim jeszcze wydadzą pierwsze kieszonkowe. Gdzie nastolatkowie wiedzą, czym jest inwestowanie, ryzyko, zyski i długoterminowe planowanie – zanim wejdą w dorosłe życie. Gdzie każdy może bezpiecznie przetestować swoje decyzje i porażki, bez strachu przed utratą prawdziwych pieniędzy. Brzmi jak wizja przyszłości? Nie. To właśnie Investing Town – gra, która powstała z potrzeby zmiany.