GUS pokazuje cichą zmianę w portfelach Polaków. Te wydatki rosną najszybciej, inne znikają
Nie inflacja, nie stopy procentowe i nie decyzje rządu są dziś największym sygnałem zmian w gospodarce. Najwięcej mówią portfele Polaków. Najnowsze dane Głównego Urzędu Statystycznego pokazują, że struktura wydatków gospodarstw domowych zmienia się po cichu – i to szybciej, niż wskazują oficjalne wskaźniki. Jedne wydatki rosną w zaskakującym tempie, inne są systematycznie wypychane z domowych budżetów.
Polacy mają więcej pieniędzy, ale wydają je inaczej niż kiedyś
Z danych GUS zawartych w badaniu budżetów gospodarstw domowych za 2024 r. wynika, że sytuacja materialna gospodarstw domowych poprawiła się. Dochody rosły szybciej niż wydatki, a udział wydatków w dochodach spadł do ok. 59 proc. To najniższy poziom od lat.
Na pierwszy rzut oka wygląda to jak dobra wiadomość. Problem w tym, że poprawa nie jest równomierna, a zmiany w strukturze wydatków pokazują, jak Polacy dostosowują się do długotrwałej drożyzny.
Te wydatki rosną najszybciej
GUS potwierdza wyraźne przesunięcie wydatków z dóbr podstawowych na usługi. Coraz większą część domowych budżetów pochłaniają:
- transport i usługi transportowe,
- rekreacja i kultura,
- usługi związane z czasem wolnym,
- restauracje i hotele.
Ekonomiści mówią wprost: to efekt „odmrożonego popytu” po pandemii, ale też próba rekompensaty lat zaciskania pasa. Polacy coraz częściej rezygnują z części zakupów materialnych na rzecz usług, które trudno odłożyć w czasie.
Żywność i podstawowe wydatki tracą udział
Choć wydatki na żywność nadal są największą pozycją w budżetach domowych, ich udział wyraźnie spada. Według GUS w 2024 r. udział wydatków na żywność i napoje bezalkoholowe obniżył się o blisko 2 pkt proc. w porównaniu z rokiem wcześniejszym.
To nie znaczy, że jedzenie tanieje. Wręcz przeciwnie. Polacy kupują inaczej: wybierają tańsze zamienniki, ograniczają ilości albo rezygnują z części produktów. To klasyczny przykład tzw. inflacji ukrytej, której nie widać w prostych wskaźnikach CPI.
Zarazem to na jedzenie wydajemy najwięcej.
“Największą pozycją w strukturze wydatków gospodarstw domowych pozostają wydatki na żywność i napoje bezalkoholowe” – czytamy w raporcie GUS.
To dotyczy szczególnie najuboższych osób.
“Gospodarstwa domowe o niższych dochodach przeznaczają większą część budżetu na zaspokojenie podstawowych potrzeb”.
Inflacja spadła, ale portfele nadal pod presją
Oficjalna inflacja wyhamowała, jednak dane GUS pokazują, że gospodarstwa domowe wciąż reagują defensywnie. Ograniczane są wydatki na:
- wyposażenie mieszkań,
- dobra trwałego użytku,
- niektóre usługi prywatne.
W praktyce oznacza to, że poprawa sytuacji finansowej nie przekłada się na pełny powrót do konsumpcji sprzed kryzysu. Polacy są ostrożniejsi, bardziej selektywni i znacznie częściej kalkulują wydatki.
Źródło: GUS, BiznesInfo
Obserwuj w Google News
