Wyszukaj w serwisie
polska i świat praca handel finanse Energetyka Eko technologie
BiznesINFO.pl > Gospodarka

Gospodarka

Gospodarka – co to jest? Definicja

Gospodarka to w dużym uściśleniu system łączący gospodarstwa domowe, rolne, przedsiębiorstwa oraz rozmaite instytucje – państwowe i prywatne – wspólnym interesem ekonomicznym, który zaspokaja potrzeby bytowe populacji na określonym terenie. Cel ten jest osiągany przez wytwarzanie rozmaitych dóbr oraz świadczenie usług w wymaganym zakresie przez uczestników gospodarki. To właśnie stąd swoją nazwę wzięła „działalność gospodarcza”.

W ramach gospodarki wyróżnia się trzy podstawowe sektory, choć jest to podział dość luźny. Rzeczone sektory to rolnictwo, przemysł oraz usługi. Rolnictwo stanowi pozyskiwanie płodów rolnych oraz produktów odzwierzęcych, a przemysł dotyczy wydobywania surowców i przetwarzania półproduktów (lub surowców) w produkty docelowe. Zakres kategorii usługowej jest potencjalnie najszerszy, ponieważ dotyczy on handlu, transportu, pracy twórczej, opieki zdrowotnej, edukacji, usług prawnych, finansowych i wielu innych.

Siła gospodarcza kraju może być mierzona na podstawie wielu różnych metodologii, jednak najpopularniejszą z nich (i zarazem ogólnie przyjętą) stanowi PKB, czyli Produkt Krajowy Brutto. PKB jest jednak krytykowane przez wzgląd na niedostarczanie wystarczających danych i nieujmowanie w swoje ramy wielu istotnych czynników. Do alternatywnych systemów pomiarowych możemy zaliczyć wskaźnik rozwoju społecznego (HDI) czy miernik dobrobytu ekonomicznego netto (NEW), jednak jest ich znacznie więcej.

Jakie rodzaje gospodarek wyróżniamy?

Rodzaje gospodarki można podzielić przez wzgląd na wiele kategorii. Najpopularniejszą stanowi podział przez wzgląd na mechanizmy regulacyjne w danym państwie. Tego rodzaju klasyfikacja dzieli się na gospodarkę rynkową, gdzie o popycie i podaży decyduje ludzka wola i potrzeba, gospodarkę nakazową (centralnie planowaną), gdzie o każdym aspekcie gospodarki decyduje odgórnie państwo, oraz gospodarkę mieszaną, która w jakimś stopniu łączy oba te elementy.

Gospodarkę można podzielić także ze względu na sposób pozyskiwania dóbr i usług. Rodzajem gospodarki w którym partycypujemy jest gospodarka towarowo-pieniężna, a więc po prostu handel. Drugim z typów w tej klasyfikacji jest gospodarka naturalna, a więc odgórnie nastawiona na zaspokajanie potrzeb małej społeczności (na przykład niewielkie gospodarstwo rolne).

Wśród innych klasyfikacji gospodarek wymienia się podział ze względu poziom rozwoju społecznego czy siłę powiązań pomiędzy podmiotami. Niektóre z klasyfikacji mają charakter nieco bardziej filozoficzny, gdzie ich zadaniem jest unaocznienie jakiejś zalety, trendu, bądź wady.

Gospodarka Polski – podstawowe informacje

Gospodarka Polski to gospodarka o charakterze mieszanym, gdzie sektor dominujący stanowią usługi – zaraz po nich znajduje się przemysł, a dopiero na końcu rolnictwo. Z punktu widzenia PKB Polska znajduje się na szóstym miejscu w Unii Europejskiej, a przez wzgląd na wskaźnik HDI uznawani jesteśmy przez ONZ za kraj wysoko rozwinięty. 

Głównym partnerem handlowym Polski są Niemcy, zarówno pod kątem importu, jak i eksportu. Polska jest jednym z głównych producentów jabłek (3. miejsce na świecie) i mebli (4. miejsce na świecie).

Pokaż więcej

Leszek Balcerowicz
25.07.2024 08:15 "Polski cud gospodarczy się skończył" - Leszek Balcerowicz wskazuje winnych. Spięcie w studiu

Leszek Balcerowicz po raz kolejny ożywia demony polskiego cudu gospodarczego, który choć wyraźnie widoczny na wskaźnikach makroekonomicznych, wciąż niejasny pod względem źródła: zadziałał plan Balcerowicza, powszechnie utożsamiany z terapią szokową, czy przeciwnie, jego następstwa w postaci stopniowej polityki reform instytucjonalnych? “800 + to czysty populizm, cud gospodarczy się skończył” - mówi, wskazując w Europie przestrogi rozwojowe dla Polski. Tym razem Włochy. Komentuje też narracje, jakoby żadna z jego poprzednich predykcji nigdy się nie sprawdziła.

Sklep
31.05.2024 13:50 Gigant handlowy zamyka sklepy w Polsce. Szykują się grupowe zwolnienia

Francuska sieć handlowa E.Leclerc planuje zamknąć w Polsce część swoich sklepów. Pracowników czekają zwolnienia grupowe. Powodem są słabe wyniki finansowe firmy, wynikające m.in. z wysokich kosztów paliwa i energii oraz zakazu handlu w niedzielę. Czy lubiana sieć szykuje się do opuszczenia polskiego rynku?

BGK
28.05.2024 21:42 PPP: Sektor publiczny pod rękę z prywatnym

Partnerstwo publiczno-prywatne (PPP) to forma współpracy inwestycyjnej pomiędzy sekatorem publicznym i prywatnym. Oba sektory dzielą ryzyko i zasoby; sektor publiczny zyskuje finanse, które ostatecznie mają zasilić projekty inwestycji publicznych (a zatem zadowolić mieszkańców), a sektor prywatny – docelowo, zysk. O sytuacji i potencjale partnerstwa publiczno-prywatnego w Polsce rozmawiali paneliści podczas XVI Europejskiego Kongresu Gospodarczego. PPP było również tematem rozmowy BiznesINFO z Anną Łopaciuk dyrektorką Programu Infrastruktura, Transport i Logistyka w Banku Gospodarstwa Krajowego

laptop
16.05.2024 17:59 Microsoft i LinkedIn prezentują raport nt. AI w pracy

Sztuczna inteligencja podbija świat biznesu. Wielu pracowników już dziś używa jej regularnie, argumentując, że AI zwiększa efektywność ich pracy. Jednocześnie rynek pracy przechodzi zmiany — tworzy się gospodarka oparta na sztucznej inteligencji. "Sztuczna inteligencja demokratyzuje kompetencje pracowników" — mówił Satya Nadella, prezes i dyrektor generalny Microsoft.

Cmentarz, groby, pieniądze
16.05.2024 15:40 Szykują się kolejne podwyżki. Pogrzeb będzie jeszcze droższy

Już niebawem ceny nagrobków w Polsce mogą wzrosnąć. Powód może zaskakiwać. Podwyżki wynikać będą z niekorzystnej sytuacji międzynarodowej spowodowanej kryzysem na Morzu Czerwonym i wielomiesięczne utrudnienia w transporcie surowców.

 Dr Jacek Bartosiak
16.05.2024 12:27 Ekspert mówi wprost. "Największym sojusznikiem Polski jest państwo polskie"

Jak w okresie destabilizacji świata ma odnaleźć się Polska? Przed naszym krajem stoją wielkie wyznania. Dr Jacek Bartosiak z Strategy & Future rozmawiał z Mikołajem Dowejko z portalu Goniec. - Polska musi znaleźć swoje miejsce w Europie […] i dalej się rozwijać - powiedział ekspert.

Donald Tusk
15.05.2024 12:55 Rząd musi działać, inaczej spełni się czarny scenariusz dla gospodarki. "Niekorzystnie podwójny efekt"

Polska gospodarka już niedługo może znaleźć się w trudnej sytuacji. Niemniej Maciej Reluga z Santander Bank Polska, jeden z uczestników konferencji Impact'24 nie przestaje być optymistą w kwestii tego, jakie kroki podejmą osoby decyzyjne w państwie. Powód jest jeden.

Wojciech Kuśpik
14.05.2024 19:04 "Plan dla Europy". Prezes Kuśpik podsumowuje Europejski Kongres Gospodarczy

Przedstawili plan dla Europy, czyli przedstawili to, co jako Unia Europejska prawdopodobnie będziemy realizować przez najbliższe pięć lat — skomentował wystąpienia Donalda Tuska i Ursuli von der Leyen, prezes PTWP Wojciech Kuśpik. Jako Polska skorzystaliśmy pod każdym względem na tym, że jesteśmy w Europie, jesteśmy częścią Europy — podsumował 20 lat Polski w Unii Europejskiej nasz gość podczas Europejskiego Kongresu Gospodarczego.

Bartłomiej Rajchert, Mikołaj Dowejko
13.05.2024 21:42 "Mamy ogromny potencjał" Ekspert o szansach i ryzykach polskiego biznesu

Dla biznesu szybko oznacza co innego niż dla administracji - tak o specyfice prowadzenia biznesu w Polsce mówił Bartłomiej Rajchert, założyciel Grupy Doradztwa Strategicznego. My w Polsce mamy ogromny potencjał, natomiast sposób poukładania i struktura niekoniecznie wspierają osiąganie globalnych sukcesów - podsumował nasz gość podczas Europejskiego Kongresu Gospodarczego.

None
09.04.2024 18:10 Raport FDI Confidence Index 2024: Polska awansuje w rankingu atrakcyjności inwestycyjnej

Jednym z kluczowych narzędzi analizy perspektyw inwestycyjnych jest FDI Confidence Index®. Od 1998 roku eksperci z firmy Kearney przeprowadzają badania wśród kadry zarządzającej największych korporacji na świecie, aby ustalić, które rynki są najbardziej atrakcyjne z perspektywy przyszłych bezpośrednich inwestycji zagranicznych (FDI). Nowością w tegorocznym raporcie jest nie tylko zestawienie ogólnoświatowe, lecz także ekskluzywny indeks 25 wschodzących rynków.

kurier
30.01.2024 23:05 Masowe zwolnienia w wielkiej firmie kurierskiej. Pracę straci 12 tysięcy osób

Gigant wśród firm kurierskich, amerykańskie UPS, zamierza zwolnić 12 tysięcy osób. Według wtorkowego ogłoszenia, masowe zwolnienia to wynik niezdolności firmy do osiągnięcia prognozowanego zysku, który miał wynieść 95,57 mld dolarów.

węgiel
19.01.2024 15:26 Ceny węgla lecą w dół. Tak tanio nie było do dawna

Ceny węgla spadają i - zdaniem ekspertów - będą spadać dalej. Węgiel tanieje na całym świecie, również w Polsce. To jednak jeszcze nie znaczy, że faktycznie zapłacimy za niego mniej. Jak obecnie prezentują się stawki za ten surowiec?

pieniądze
07.01.2024 21:11 Grudniowa inflacja zaskoczyła. Eksperci są zgodni, właśnie tak będzie w 2024 roku

“Niższy od oczekiwań odczyt to dobry punkt startowy”. Tak wejście w nowy rok pod kątem inflacji skomentowali analitycy Banku Pekao. Ile wyniosła inflacja w grudniu i co to dla nas oznacza w I kwartale 2024?

Janusz Filipiak
17.12.2023 22:27 Nie żyje Janusz Filipiak. Prezes Comarchu i Cracovii miał 71 lat

Przedsiębiorstwo informatyczne Comarch poinformowało o śmierci współzałożyciela firmy, prof. Janusza Filipiaka. Wiadomość nadeszła ponad 2 miesiące po przetransportowaniu w stanie krytycznym prezesa firmy do szpitala. Stosowne oświadczenie wydał również MKS Cracovia, której prezesem był Filipiak.

Warszawa
27.11.2023 19:21 Polska wejdzie do grupy G20? "Do tego jeszcze bardzo daleko"

Nie tak dawno temu Międzynarodowy Fundusz Walutowy stwierdził, że Polska ma szansę wejść do grona 20 największych gospodarek świata już w 2024 r. Droga do samego G20 może być jednak o wiele trudniejsza, niż nam się wydaje. Nasz kraj cały czas mierzy się bowiem z potężnym kryzysem demograficznym i goniąca nas konkurencją. Czy jest na to recepta? Eksperci są umiarkowanymi optymistami.

Indie, wieżowce
06.11.2023 15:55 Ten kraj będzie nową potęgą gospodarczą? Zaskakujące doniesienia

Jak informuje serwis biznes.interia.pl, indyjska gospodarka może do 2035 roku stać się trzecią największą na świecie. Zdaniem ekspertów Indie doświadczą gospodarczego boomu, który spowoduje, że w końcu wyprzedzą Niemcy, Japonię, a nawet Chiny.

praca
19.09.2023 11:53 Polacy mają ogromny problem ze snem. Gospodarka traci na tym miliardy rocznie

Niemal co drugi Polak ma problemy ze snem. To gorzej niż w czasie pandemii. Ponadto niewyspani pracownicy generują także spore koszty dla gospodarki.

Flagi Polski i Niemiec
17.07.2023 14:13 Niemcy chwalą Polskę. Uważają nas za potęgę gospodarczą

Zaskakujące oceny polskiej polityki można przeczytać na jednym z niemieckich portali. Określa on nasz kraj “pomostem na Wschód” i pisze o “kształtowaniu naszej historii sukcesu gospodarczego”.

Flaga Państwowa RP
08.05.2023 11:30 Brytyjska prasa zaskoczyła swoim artykułem o Polsce. „Stała się awangardą wolności i dobrobytu”

PAP podaje, że ”Sunday Telegraph” pisze o rosnącej roli Polski na arenie międzynarodowej. Brytyjski dziennik zwrócił uwagę przede wszystkim na rozbudowę polskiej armii. 

Flaga Niemiec
04.05.2023 15:43 Czarne chmury nad niemiecką gospodarką. Grozi jej utrata stabilności

Dane dotyczące niemieckiego eksportu za marzec nie pozostawiają wątpliwości. Największa gospodarka w Unii ma problemy ze stabilnością, co odznaczyło się właśnie gwałtownym spadkiem sprzedaży towarów za granicę.

Japonia-flaga
05.04.2023 11:48 Japończycy wybudują w Polsce ogromną fabrykę. Planują zatrudnić 3000 osób

W Ksawerowie pod Łodzią rozpoczęła się budowa pierwszej w naszym kraju fabryki Daikin. Japońska firma jest jednym ze światowych liderów na rynku systemów pomp ciepła i klimatyzacji oraz filtracji powietrza. Na całym świecie zatrudnia ok. 89 tys. osób, w Polsce planuje do 2030 roku stworzyć 3000 miejsc pracy.

Premier Japonii Fumio Kishida oraz Mateusz Morawiecki
23.03.2023 19:16 Japonia pomoże finansowo Polsce. Będzie specjalne traktowanie

Japonia zdecydowała, że w obliczu rosnącego obciążenia Polski z powodu przedłużającej się inwazji Rosji na Ukrainie Polska otrzyma specjalne traktowanie. Jak wynika ze słów premiera Fumio Kishidy, chodzi o oficjalną pomoc rozwojową.

flaga UK
27.02.2023 22:04 Brytyjski polityk: "Już za kilka lat Polacy mogą być bogatsi od nas"

Jeżeli Wielka Brytania nie wdroży reform w swojej polityce gospodarczej, rozwój kraju może być jeszcze wolniejszy niż w przypadku krajów, które dołączyły do UE od 2004 roku. Tak wynika ze słów lidera brytyjskiej Partii Pracy, Keira Stramera.

mateusz morawiecki gus pkb
15.02.2023 20:11 Ogromny spadek PKB Polski. Jesteśmy w światowym ogonie

Dane dotyczące PKB Polski nie napawają optymizmem. W skali kwartalnej spadł on aż o 2,4 proc. Jest to również drugi największy spadek na świecie. A to dopiero początek.Polska gospodarka w IV kwartale 2022 nie radziła sobie najlepiej. Jak informuje Business Insider, pokazują to najnowsze dane w skali kwartalnej.

flaga Polski-Polska-niebo-biznesinfo
14.12.2022 13:19 Za 30 lat możemy być tak zamożni, jak Niemcy

Obecnie nasz kraj znajduje się na 23 miejscu na świecie pod względem rozmiarów gospodarki. Warsaw Enterprise Institute (WEI) przekonuje, że wejście do G20 jest w zasięgu ręki. Co więcej, informuje, że Polska od lat z sukcesem goni poziom gospodarczy Niemiec. Jeśli utrzymamy tendencję wzrostową, za kilkadziesiąt lat jesteśmy w stanie być tak bogaci, jak nasi zachodni sąsiedzi. Jeszcze nie tak dawno o dorównaniu Niemcom mówił prezes PiS Jarosław Kaczyński.

Skąd Polska wydobywa ropę naftową?
06.10.2022 12:26 OPEC mocno ogranicza wydobycie ropy

Grupa OPEC + podjęła wczoraj decyzję o zmniejszeniu wydobycia ropy o 2 mln baryłek dziennie. Ograniczenie produkcji wpłynie na ceny surowca.

Władimir Putin
07.09.2022 13:14 Plan Putina działa. Ludzie boją się, że będą głodować

Wywołany przez Rosję kryzys energetyczny i żywnościowy spycha zainteresowanie Ukrainą na dalszy plan, podaje “Rzeczpospolita’.

biznes-info-640x433
22.03.2022 09:14 Co to jest startup? Wyjaśniamy krok po kroku

Co to jest startup? Trudno wyjaśnić to w kilku prostych słowach ze względu chociażby na fakt, że jest to słowo nowe i dotąd nie posiada określonych i sztywnych ram znaczeniowych. W wyjaśnieniu tego fenomenu może pomóc jednak cytowana przez portal europa.eu książka Erica Ries'a, który napisał poradnik "Metoda Lean Startup".