Darowizna dla dziecka. O tym musisz pamiętać, by uniknąć podatku. Kluczowy jest jeden warunek

Pokrewieństwo a przepisy podatkowe i urzędowe

Stopień pokrewieństwa między darczyńcą a obdarowanym odgrywa ogromną rolę w wielu sferach życia prawnego. Widać to chociażby w sprawach spadkowych, przy dziedziczeniu czy przy ustalaniu alimentów. Rodzice dziedziczą po dzieciach, dzieci po rodzicach, a małżonkowie po sobie,  co sprawia, że ustawodawca przewidział specjalne mechanizmy ochronne dla najbliższej rodziny. Podobnie jest w prawie podatkowym — wysokość podatku od spadków i darowizn zależy od tego, jak bliską relację łączą strony transakcji.

Wyróżnia się trzy główne grupy podatkowe: od najbliższej rodziny (I grupa), przez dalszych krewnych (II grupa), aż po osoby niespokrewnione (III grupa). Co istotne, ustawodawca przewidział jeszcze tzw. grupę zerową, która obejmuje najbliższych: dzieci, rodziców, małżonków, rodzeństwo, ojczyma, macochę i pasierba. To właśnie tutaj możliwe jest pełne zwolnienie z podatku, choć również pod pewnymi warunkami.

Pokrewieństwo więc daje realne korzyści, ale nie oznacza automatycznie, że każda darowizna będzie wolna od podatku. Co zatem trzeba wiedzieć, jeśli rodzice chcą przekazać pieniądze swojemu dziecku, aby uniknąć problemów fiskalnych?

Darowizna dla dziecka — limity i zasady w 2025 roku

Podatek od spadków i darowizn jest regulowany ustawowo i zależy od grupy podatkowej. W 2025 roku obowiązują kwoty wolne od podatku, które wynoszą:

• 36 120 zł — w I grupie podatkowej (m.in. rodzice, dzieci, małżonkowie, rodzeństwo),
• 27 090 zł — w II grupie podatkowej,
• 5 733 zł — w III grupie podatkowej.

Dla rodziców przekazujących środki dziecku kluczowa jest „grupa zerowa”. Dzięki niej darowizny mogą być całkowicie zwolnione z podatku, pod warunkiem że zostaną spełnione wymogi formalne. Najważniejszy z nich to zgłoszenie darowizny do urzędu skarbowego, jeśli jej wartość przekracza 36 120 zł w ciągu pięciu lat. Liczy się suma wszystkich darowizn od tej samej osoby w tym okresie.

Jeśli rodzice przekazują mniejsze kwoty np. co roku po 10 tys. zł, podatek nie wystąpi, dopóki łączna wartość nie przekroczy wskazanego progu. Gdy jednak darowizna przewyższy ten limit, trzeba zgłosić ją na formularzu SD-Z2 w ciągu sześciu miesięcy od powstania obowiązku podatkowego. Ważne jest również udokumentowanie przekazania środków np. przelewem bankowym. A jaka jest wysokość opodatkowania po przekroczeniu wskazanych limitów? 

Skale podatkowe po przekroczeniu limitów

Jeżeli darowizna przekroczy kwoty wolne i nie mieści się w warunkach zwolnienia, wówczas wchodzą w grę stawki podatkowe. Ich wysokość zależy od grupy podatkowej. W I grupie, czyli także przy darowiźnie dla dziecka, podatek wynosi:

• 3% — dla nadwyżki do 11 833 zł,
• 355 zł + 5% od nadwyżki powyżej 11 833 zł, aż do 23 665 zł,
• 946 zł 60 gr + 7% od nadwyżki powyżej 23 665 zł.

Dla dalszych krewnych, czyli II grupy podatkowej, stawki rosną i wynoszą od 7% do 12% w zależności od wysokości nadwyżki. Z kolei w III grupie, obejmującej osoby niespokrewnione, fiskus nalicza od 12% aż do 20%.

W praktyce oznacza to, że im dalszy stopień pokrewieństwa, tym większe obciążenie podatkowe. Dlatego tak ważne jest, by rodzice przekazujący środki dzieciom wiedzieli, że mogą korzystać z najkorzystniejszych zasad, pod warunkiem dopełnienia formalności. Niezgłoszenie darowizny przekraczającej limit może skutkować sankcjami finansowymi.

Darowizna dla dziecka w 2025 roku może być całkowicie wolna od podatku, jeśli rodzice pamiętają o jednym kluczowym warunku — zgłoszeniu jej do urzędu skarbowego po przekroczeniu kwoty wolnej. Dzięki temu unikną dodatkowych obciążeń i konsekwencji prawnych. Warto również pamiętać, że kwoty wolne od podatku liczone są w okresach pięcioletnich i obejmują sumę wszystkich darowizn od tej samej osoby.