Te banknoty straciły ważność, już nimi nie zapłacisz. Polacy mają jedno wyjście
Choć Polska zmierza w kierunku społeczeństwa bezgotówkowego, to gotówka wciąż odgrywa kluczową rolę w codziennych transakcjach. Warto jednak pamiętać, że w konkretnych przypadkach banknoty i monety mogą stracić ważność, a sprzedawca może odmówić ich przyjęcia. W takiej sytuacji Polacy mają tylko jedno wyjście. O co dokładnie chodzi?
Polacy coraz częściej stawiają na płatności bezgotówkowe
Trend wzrostu popularności płatności bezgotówkowych jest niezaprzeczalny. Polacy coraz chętniej sięgają po karty i płatności mobilne, co jest częścią globalnej cyfryzacji finansów. Z jednej strony, eliminuje to problem fizycznego zużycia pieniądza, ale z drugiej, stawia wyzwania przed podmiotami, które akceptują wyłącznie tradycyjną formę płatności.
Chociaż w niektórych sferach życia, jak targowiska czy mniejsze punkty usługowe, gotówka pozostaje dominująca, to jej stopniowe wycofywanie może w przyszłości uprościć kwestie związane z obiegiem pieniężnym. Perspektywa pełnej digitalizacji rodzi jednak także pytania o bezpieczeństwo systemów i dostępność usług dla osób wykluczonych cyfrowo.

W tym przypadku pieniądze tracą ważność
Intensywność obiegu sprawia, że uszkodzenia pieniądza są zjawiskiem naturalnym. Pieniądze, które uległy znacznemu zniszczeniu, tracą funkcję legalnego środka płatniczego i mogą zostać odrzucone przez sprzedawców lub instytucje finansowe. Zasady określające stopień zużycia, przy którym banknoty i monety kwalifikują się do wymiany, są precyzyjnie określone przez NBP, który pełni rolę gwaranta stabilności obiegu pieniężnego.
Gotówka nie nadaje się do obiegu, gdy jest rozdarta, poplamiona, wypłowiała, zniszczona wskutek działania wody lub ognia, bądź posiada inne poważne defekty, które utrudniają jej identyfikację oraz weryfikację autentyczności. Uszkodzenie musi być na tyle duże, aby budziło wątpliwości co do wartości. Sprzedawca ma prawo odmówić przyjęcia takich środków, chroniąc się przed stratą. W takich sytuacjach jedynym rozwiązaniem jest skorzystanie z procedury wymiany, która pozwala odzyskać wartość utraconego pieniądza. Jak to zrobić?
Te pieniądze straciły ważność. Jest tylko jedno wyjście
Procedura wymiany zniszczonej gotówki na nowe, pełnowartościowe banknoty i monety jest bezpłatna i podlega wyłącznie Narodowemu Bankowi Polskiemu (NBP). Wartość do odzyskania zależy od stopnia zachowania banknotu. Na przykład, banknoty, które zachowały od 75% do 100% pierwotnej powierzchni w jednym kawałku lub składają się z kilku fragmentów, ale łącznie stanowią 100% pierwotnej powierzchni, wymieniane są za ich pełną wartość nominalną.
Jeśli jednak banknot zachował jedynie od 45% do 75% pierwotnej powierzchni w jednym fragmencie, NBP wymieni go za połowę jego wartości nominalnej. Banknoty o powierzchni mniejszej niż 45% nie podlegają wymianie. Nieco inne zasady obowiązują w przypadku monet: są one wymieniane, jeśli zachowały przynajmniej jeden element (rdzeń lub pierścień), a otwory w środku, wynikające ze zniszczenia, nie są większe niż jeden milimetr. Wymiany można dokonać osobiście w dowolnym oddziale okręgowym NBP lub wysłać gotówkę pocztą, odpowiednio zabezpieczając przesyłkę.
ZOBACZ TAKŻE: Tyle wyniesie płaca minimalna w 2026 roku. Kwota "na rękę" to nie żart