biznes finanse video praca handel Eko Energetyka polska i świat O nas
Obserwuj nas na:

Nbp

NBP, czyli Narodowy Bank Polski – definicja i kompetencje

Narodowy Bank Polski (w skrócie NBP) to polski bank centralny, a więc bank, który w systemie ekonomicznym kraju pełni rolę szczególną – inną od banków komercyjnych. Podstawę prawną jego funkcjonowania określa Konstytucja RP, ustawa o Narodowym Banku Polskim, oraz częściowo Prawo bankowe. Narodowy Bank Polski jest instytucją niezależną od innych organów państwowych, a gwarantem tej niezależności jest właśnie Konstytucja.

Przez wzgląd na swoją pozycję, Narodowy Bank Polski (jako bank centralny) bywa czasem określany mianem „banku banków”. Najistotniejszą z jego kompetencji jest oczywiście emisja pieniądza i znaków pieniężnych, do czego NBP posiada na terenie Polski wyłączne prawo. Siedziba NBP mieści się w Warszawie, a jego aktualnym prezesem jest Adam Glapiński.

Czym zajmuje się Narodowy Bank Polski?

Emisja pieniądza to podstawowe uprawnienie NBP, ale nie zadanie i nie cel sam w sobie. Zgodnie z przepisami prawa, podstawowy cel Narodowego Banku Polskiego stanowi utrzymanie stabilnego poziomu cen na terytorium kraju, gdzie emisja pieniądza może być ku temu jednym z narzędzi. 

Wśród pozostałych zadań NBP wymienia się ogólne prowadzenie polityki pieniężnej kraju, rozwój systemu płatniczego, zarządzanie rezerwami dewizowymi Polski, dbałość o stabilność finansową kraju, obsługa Skarbu Państwa i szeroko pojęta działalność edukacyjna i informacyjna. Istotne jest również sprawowanie kontroli nad działalnością pozostałych banków operujących na terenie Polski, poprzez wdrażanie odpowiednich regulacji w systemie bankowym. 

Inną z istotnych kompetencji NBP jest rzetelne informowanie Polaków o poziomie inflacji, kreowanie właściwych w tym zakresie strategii, oraz przygotowywanie i publikacja właściwych raportów.

Narodowy Bank Polski zajmuje się także emisją monet i banknotów okolicznościowych, a także zarządza polskimi rezerwami złota. Aktualnie, polskie rezerwy złota przekraczają 300 ton.

Struktura organizacyjna NBP

Strukturę organizacyjną NBP w pełni określa Konstytucja RP. Zgodnie z obowiązującą literą prawa, ustawowymi organami NBP jest Prezes NBP, Rada Polityki Pieniężnej, oraz Zarząd NBP. Ponadto, na Narodowy Bank Polski składa się aż 26 Departamentów celowych oraz 16 Oddziałów Okręgowych (wojewódzkich).

Kadencja Prezesa NBP trwa 6 lat i jest on powoływany przez Sejm RP na wniosek Prezydenta. Jego zadaniem jest przewodzenie pracom Rady Polityki Pieniężnej (RPP) i Zarządu NBP. Musi on także składać Sejmowi coroczne sprawozdanie z pracy NBP. Osoba na tym stanowisku nie może być członkiem partii politycznej ani związku zawodowego. Zabronione jest także prowadzenie niektórych rodzajów działalności publicznej.

Rada Polityki Pieniężnej ustala założenia corocznej polityki pieniężnej państwa i podejmuje działania zmierzające do ich realizacji. Zatwierdza także plan finansowy NBP i przyjmuje sprawozdanie z jego działalności. Zarząd NBP z kolei nadzoruje operacje otwartego rynku, przygotowuje projekty uchwał kierowanych do RPP i sprawuje pieczę nad właściwym obrotem dewizowym i pieniężnym, czy funkcjonowaniem systemu bankowego.

Pokaż więcej

NBP
13.11.2025 13:17 Miliony złotych dla zarządu NBP. Tyle pieniędzy dostał rekordzista. Pokaźna suma

Wynagrodzenia kadry kierowniczej Narodowego Banku Polskiego ponownie znalazły się w centrum uwagi, wywołując falę publicznych komentarzy. Najnowsze dane za pierwszy kwartał 2024 roku wskazują na łączne wypłaty liczone w milionach złotych. Sumy te ożywiają dyskusję na temat poziomu płac w kluczowych instytucjach państwowych.

pieniądze
06.11.2025 21:30 Te banknoty straciły ważność, już nimi nie zapłacisz. Polacy mają jedno wyjście

Choć Polska zmierza w kierunku społeczeństwa bezgotówkowego, to gotówka wciąż odgrywa kluczową rolę w codziennych transakcjach. Warto jednak pamiętać, że w konkretnych przypadkach banknoty i monety mogą stracić ważność, a sprzedawca może odmówić ich przyjęcia. W takiej sytuacji Polacy mają tylko jedno wyjście. O co dokładnie chodzi?

NBP
05.11.2025 17:19 Ważne wieści dla kredytobiorców. RPP zdecydowała ws. stóp procentowych

Rada Polityki Pieniężnej podjęła czwartą z rzędu decyzję o zmianie poziomu stóp banku centralnego, która systematycznie obniża podstawową cenę pieniądza w polskiej gospodarce. Cykl luzowania polityki monetarnej, który rozpoczął się jesienią, ma bezpośrednie przełożenie zarówno na koszty obsługi kredytów (w tym tych hipotecznych), jak i na oprocentowanie depozytów, a w dłuższym terminie – także na dynamikę inflacji. Jakie może mieć to konsekwencje dla kieszeni Polaków oraz przyszłego tempa wzrostu cen?

NBP
04.11.2025 21:18 Nowy banknot w Polsce już od 5 listopada. Tak będzie wyglądał, NBP podał szczegóły

Do sprzedaży trafi nowy banknot poświęcony jednemu z kluczowych wydarzeń w dziejach państwowości. Oprócz warstwy edukacyjnej projekt wyróżniają zaawansowane zabezpieczenia i przemyślana ikonografia. Co konkretnie znajdzie się na banknocie i jaka będzie jego wartość?

NBP
19.10.2025 14:51 NBP wypuszcza monetę 500 zł. Jej wartość będzie większa niż nominał

Narodowy Bank Polski wprowadzi do obiegu kolejną unikatową monetę o nominale 500 zł. Do obiegu wejdzie ona 23 października 2025 roku. Choć formalnie jest to prawny środek płatniczy, w praktyce moneta osiąga cenę kilkudziesięciu razy wyższą niż jej nominał. Jest to rzadki przedmiot, który zamiast do kasy sklepowej, powinien trafić do kolekcji inwestorów, pasjonatów historii i numizmatyki.

NBP, banknot
10.10.2025 06:00 Do obiegu trafi nowy banknot o nominale 20 zł. "Wyjątkowo piękny"

Niewielu spodziewało się takiego projektu. Wkrótce do obiegu trafi wyjątkowy banknot, którego wygląd i znaczenie mają przypomnieć o jednym z najważniejszych momentów w historii Polski. Emisja zapowiedziana przez Narodowy Bank Polski już budzi ogromne emocje wśród kolekcjonerów, historyków i zwykłych obywateli.

None
30.09.2025 15:57 Rządowy budżet hamuje obniżki stóp. Co z ratami kredytów?

Po trzech obniżkach stóp procentowych rynek liczył na więcej. Jednak plany rządu na 2026 rok, nazwane przez członka Rady Polityki Pieniężnej „rozczarowującymi”, i ostrzeżenia agencji ratingowych stawiają dalsze cięcia pod znakiem zapytania. Wyjaśniamy, co ten zwrot akcji oznacza dla portfeli kredytobiorców.

monety
18.09.2025 15:51 Koniec ery grosika vs. inflacja zaokrągleniowa. Czego chcą Polacy?

Debata o przyszłości monet 1- i 2-groszowych w Polsce nabiera tempa. Na biurko prezydenta trafiła petycja w tej sprawie, a najnowsze badanie opinii publicznej pokazuje, że większość z nas jest gotowa pożegnać się z najdrobniejszym bilonem. Sprawdzamy, jakie argumenty stoją za tym pomysłem i co zmiana oznaczałaby dla naszych portfeli.

PLN
18.09.2025 15:04 Forum Suwerenności Monetarnej – wielka debata o przyszłości gotówki i polskiej gospodarki

Już 29 września w Hotelu Presidential w Warszawie odbędzie się konferencja, podczas której o przyszłości gotówki porozmawiają przedstawiciele NBP, przedsiębiorcy, finansiści, menedżerowie, eksperci ze świata finansów i przemysłu. 

Adam Glapiński
01.09.2025 07:00 Koniec wakacji RPP. Polacy liczą na obniżki stóp procentowych, takie są szanse na tańsze kredyty

Rada Polityki Pieniężnej po letniej przerwie wraca do pracy. We wrześniu zapadnie decyzja, która może wpłynąć na domowe budżety milionów Polaków. Coraz więcej wskazuje na to, że stopy procentowe mogą zostać obniżone, choć nie wszyscy ekonomiści są pewni szybkiego ruchu ze strony Rady.

monety
15.07.2025 19:11 Nowa moneta w Polsce. Trafi do obiegu już 17 lipca. Wiemy, jak będzie wyglądać

Narodowy Bank Polski zapowiedział emisję nowej monety, która pojawi się w obiegu już w czwartek 17 lipca. Srebrny pieniądz nie będzie zwykłym obiektem inwestycyjnym — tutaj w grę wchodzą również aspekty kolekcjonerskie i kulturowe. Nowa 10-złotówka jest dedykowana wyjątkowej osobie, która wniosła niebagatelny wkład w życie społeczne i religijne w Polsce. Projekt numizmatu jest bardzo wymowny. 

glapiński
12.06.2025 17:40 Policja i prokuratura w siedzibie Narodowego Banku Polskiego. "Niezgodne z zasadami"

Niepokojące doniesienia płyną z Nardowego Banku Polskiego. Bank centralny wydał komunikat, w którym informuje, że do jego siedziby wkroczyła prokuratura w towarzystwie policji. NBP jednoznacznie krytycznie odniosło się do działań wymiaru sprawiedliwości i zapowiedział powiadomienie Europejskiego Banku Centralnego.

adam glapiński
09.05.2025 17:43 Następna obniżka stóp procentowych już w czerwcu? Co dalej ze stopami procentowymi: członek RPP o możliwym scenariuszu

Pierwsze od 19 miesięcy obniżenie stóp procentowych to ulga dla kredytobiorców i szansa na zwiększenie dynamiki akcji kredytowej. Apetyt rośnie jednak w miarę jedzenia i już mówi się o szansach na kolejne decyzje Rady Polityki Pieniężnej dot. stóp, a nawet o trwałym złagodzeniu polityki monetarnej. W rozmowie z PAP kwestię tę wyjaśnił członek RPP Ludwik Kotecki, który nakreślił najbardziej prawdopodobny scenariusz na najbliższe miesiące. 

Stopy procentowe. RPP komentuje decyzję
02.04.2025 16:30 Byle do wyborów. NBP komentuje 19. miesiąc mrożenia stóp procentowych

W środę 2 kwietnia zakończyło się dwudniowe posiedzenie Rady Polityki Pieniężnej, podczas którego zadecydowano, co dalej z poziomem stóp procentowych w Polsce. Informacja okazuje się zgodna z oczekiwaniami ekonomistów i inwestorów. Pojawił się oficjalny komunikat z komentarzem i uzasadnieniem decyzji w tej sprawie.

Euro
30.01.2025 19:50 Stopy procentowe w euro znów w dół. Polacy płacą więcej w złotówkach

Europejski Bank Centralny ponownie obniżył stopy procentowe, kontynuując cykl luzowania polityki pieniężnej. Dla osób spłacających kredyty w euro to dobra wiadomość, ponieważ oprocentowanie staje się coraz niższe. Tymczasem w Polsce sytuacja wygląda zupełnie inaczej – stopy NBP od miesięcy pozostają na wysokim poziomie, co przekłada się na koszt kredytów w złotówkach. Jakie są skutki tych decyzji dla gospodarki, inwestorów i zwykłych kredytobiorców?

Dariusz Dziduch, Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz
20.01.2025 19:56 Cios w kieszenie Polaków. Ujawniamy konkretne liczby

Mieszkanie prawem czy towarem? To dość trudne pytanie, ale biorąc pod uwagę fakt, że spora część deweloperów nie ujawnia cen oferowanych mieszkań, to chyba trzeba przyjąć, że jednak prawem. Bo każdy towar musi mieć cenę i to w widocznym miejscu. Prezes NBP znów występuje jako jastrząb na czele jastrzębi i daje do zrozumienia, że nie ma co liczyć na szybkie obniżki stóp procentowych. Minister finansów komentuje, że chyba coś mu się pomyliło…

Adam Glapiński
16.01.2025 16:27 RPP zdecydowała ws. stóp procentowych. Ważna zmiana dla kredytobiorców

Rada Polityki Pieniężnej zakończyła czwartkowe (16 stycznia) posiedzenie i podjęła decyzję dotyczącą stóp procentowych. Wiadomo, na jakim poziomie utrzyma się stawka oprocentowania w banku centralnym. Jak to wpłynie na wysokość rat kredytów?

Dariusz Dziduch, Adam Glapiński
09.12.2024 18:46 Polacy bogacą się najszybciej w historii. Złe wieści dla kredytobiorców

Polacy w ciągu ostatnich 25 lat bogacili się szybciej niż kiedykolwiek, chociaż dane o wynagrodzeniach nie wyglądają zbyt optymistycznie… Kredytobiorcy muszą zacisnąć pasa, bo na obniżki stóp procentowych będą musieli jeszcze poczekać. Prezes NBP zrzuca winę na rząd, a nasz bank centralny — po raz trzeci z rzędu — zakończy rok ze stratą. Czyja to wina?

nbp, zarobki
03.12.2024 16:23 Pokaźne podwyżki w NBP. Tyle zarabiają teraz członkowie Rady Polityki Pieniężnej

Narodowy Bank Polski (NBP) po raz kolejny zwiększa wynagrodzenia swoich kluczowych pracowników. Na podwyżki mogą liczyć członkowie Rady Polityki Pieniężnej, a także prezes Adam Glapiński. Ile wynosi teraz ich pensja i jakie są reakcje opinii publicznej? Szczegóły poniżej.

Złoto
21.11.2024 18:35 NBP rozbudowuje rezerwy złota. Polska w światowej czołówce

W październiku 2023 roku Narodowy Bank Polski po raz kolejny zwiększył posiadane zasoby złota. Tym samym Polska umocniła swoją pozycję wśród krajów dysponujących największymi rezerwami tego szlachetnego metalu. Jak wyglądają nasze zasoby na tle światowej czołówki?

hasło NBP
06.11.2024 16:42 Co dalej ze stopami procentowymi w Polsce? RPP podjęła decyzję

Niższe stopy procentowe już w listopadzie? Decyzja Rady Polityki Pieniężnej rozwiewa wątpliwości. Wiadomo już, czy poziom utrzyma się po raz kolejny, a ekonomiści szacują przyszłość inflacji. Eksperci wciąż jednak czekają na czwartkową konferencję prezesa NBP, Adama Glapińskiego.

pieniądze
28.10.2024 14:45 Będzie nowy banknot w Polsce? Koniec spekulacji, NBP podaje szczegóły

Pierwszy raz o możliwym pojawieniu się w Polsce banknotu o nominale 1000 zł Adam Glapiński mówił jeszcze w 2021 roku. Teraz opublikowano oficjalne stanowisko Narodowego Banku Polskiego w tej sprawie. Czy nowy banknot jest już na horyzoncie?

Banknoty
12.10.2024 19:39 Banknot 1 tys. zł w obiegu? Prezes NBP: będzie na nim kobieta

Czy banknot o wartości 1 tys. zł w obiegu jest konieczny? Zdaniem Adama Glapińskiego już od dawna. Kwestia wzbudza kontrowersje i pobudza do dyskusji. Jednak pojawił się już wstępny termin jego wprowadzenia. Kiedy banknot trafi do portfeli Polaków?

Radosław Sikorski
03.10.2024 17:37 Minister odpowiada na podwyżkę Glapińskiego. Pokazał swój pasek z wypłatą

W Internecie zawrzało po ogłoszonej rano podwyżce wynagrodzenia dla Adama Glapińskiego, prezesa Narodowego Banku Polskiego. Pojawiło się wiele negatywnych komentarzy wskazujących na decyzję Glapińskiego o podwyżce dla samego siebie. I to w tak kluczowym momencie — dzień wcześniej ruszyły pierwsze przesłuchania świadków ws. wniosku o Trybunał Stanu dla Prezesa NBP. Decyzję skomentował minister spraw zagranicznych. Załączając również pasek ze swojej własnej, miesięcznej wypłaty.

Glapiński, NBP
20.09.2024 09:03 Problemy z dostępem do gotówki. NBP reaguje

W związku z wydarzeniami minionych dni na południu kraju sieć niektórych dróg została przerwana. Pojawiły się utrudnienia w dostępie do gotówki. Narodowy Bank Polski uspokaja. „Pozostajemy w stałym kontakcie z przedstawicielami banków oraz firm obsługujących gotówkę w imieniu banków”.

Szymon Hołownia
13.09.2024 22:10 NBP składa zawiadomienie do prokuratury. Chodzi o Szymona Hołownię

Ciąg dalszy politycznej awantury pomiędzy NBP i przedstawicielami koalicji rządzącej. Niedawno sejmowa Komisja Odpowiedzialności Konsytutcyjnej zebrała się, żeby przygotować się do postawienia Adama Glapińskiego przed Trybunałem Stanu, a teraz szef NBP szykuje odpowiedź. Do prokuratury trafiło zawiadomienie w sprawie m.in. Szymona Hołowni. Za co NBP chce skarżyć marszałka Sejmu?

Glapiński
20.08.2024 15:49 Prezes NBP przed Trybunałem Stanu? Pawłowicz odczytała decyzję TK

Trybunał Julii Przyłębskiej ogłosił, że przepisy ustawy o Trybunale Stanu, które dotyczą odpowiedzialności konstytucyjnej prezesa NBP, są niezgodne z Konstytucją RP. To zamyka na razie dyskusję dotyczącą tego, czy prezes Narodowego Banku Polskiego Adam Glapiński może zostać postawiony przed Trybunałem Stanu. 

NBP
17.07.2024 13:33 Polskie firmy radzą sobie coraz gorzej. NBP opublikował nowe dane

Narodowy Bank Polski opublikował nowe dane dotyczące sytuacji sektora przedsiębiorstw. Z najnowszego raportu jasno wynika, że kondycja polskich firm w pierwszym kwartale tego roku wyraźnie się pogorszyła. Przedstawiamy szczegóły.

BiznesINFO.pl
Obserwuj nas na: