Polska na niejawnej liście Komisji Europejskiej. Nowa koalicja od Portugalii po Finlandię
Polska współtworzy większościowy pakt krajów członkowskich, będąc sygnatariuszem wspólnego listu do Komisji Europejskiej ws. nowej regulacji, która zgodnie z planem ma wejść w życie 30 grudnia 2025 r. To ważna zmienna, która może mieć szereg konsekwencji dla krajowych biznesów. 18 państw zaczęło lobbować za zmianą.
Polska na liście sprzeciwu
Większość, 18 z 27, państw członkowskich UE miało podpisać się pod listem, wnoszącym o renegocjację nowego prawa “deforestation free products”, którego pierwsza faza, zgodnie z rozporządzeniem z grudnia 2024 r., wejdzie w życie we wszystkich krajach od 30 grudnia 2025 r.
Zapisy ustawy o deforestacji przewidują jeden, z założenia prosty, obowiązek, który w krajowych branżach może przekładać się na wiele problemów, na czele z finansowymi. W Polsce od minionego roku sprawa ucichła, ale kilka krajów protestuje zauważalnie głośniej. Teraz dołączyliśmy do nich i my.
Zobacz też: Prezes Play ujawnia masowe ataki na sieć. “Mamy tajne centrum bezpieczeństwa”
Nowy plan Niemiec na granicę z Polską. Wkroczą cztery kolejne kraje Żarty się skończyły. Tusk mówi dość samowolce na granicy z NiemcamiTo ostatni moment. Nowe prawo ma wejść w grudniu 2025
Ustawa deforestacyjna (ustawa o wylesianiu) to w rzeczywistości Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego z 31 maja 2023 r. (nr 995/2010), które od 30 grudnia 2025 r. ma zacząć obowiązywać dużych przedsiębiorców, a od 30 czerwca 2026 r. – także małych i mikro (MŚP) z przynajmniej 7 branż, które opierają, lub mogą opierać się, na wycince drzew. Podmioty rynkowe miałyby raportować o swoich produktach w sposób poświadczający o braku wpływu na wycinkę lasów (eng. deforestation).
W praktyce oznacza to, że firmy wprowadzające na rynek produkt z wymienionych w rozporządzeniu kategorii – bydło, kakao, kawa, palma olejowa, kauczuk, soja, drewno – musiałyby zapewnić, że ich produkt nie przyczynia się do wycinki lasów i złożyć w tej sprawie, do przygotowanych wcześniej przez administrację państwa organów, dokument tzw. należytej staranności – raport, składający się z oceny ryzyka i danych, koniecznych do weryfikacji tych produktów (np. adresy dostawców, geolokalizacje działek produkcji itp.). Poszczególne rozporządzenia KE powołują całe środowisko informatyczne, skupione wokół raportowania tych procesów.
Co ważne, i kluczowe z punktu widzenia pisma 18 krajów członkowskich, które właśnie wyciekło z Komisji Europejskiej, postulowany przez KE system oceny ryzyka przewiduje podział krajów wedle przyjętej na te potrzeby metodyki, na takie o niskim, standardowym, lub wysokim ryzyku wprowadzenia na rynek produktów niezgodnych z wymogami. Z rozporządzenia wiadomo m.in., że jednym z kryteriów byłaby ilość/obecność lasów na terenie danego kraju, ale też powszechność wylesiania, obecność ludności rdzennej czy złożoność łańcucha dostaw danej grupy produktów.
Polska w koalicji od Portugalii po Finlandię
Dokument, pod którym – według ustaleń kandyjskiego Reutersa – ma widnieć podpis także polskiej reprezentacji – a precyzyjniej ministra rolnictwa, Czesława Siekierskiego – w imieniu 18 krajów: Austrii, Bułgarii, Chorwacji, Czech, Estonii, Finlandii, Węgier, Irlandii, Italii, Łotwy, Litwy, Luksemburga, Portugalii, Rumunii, Słowacji, Słowenii i Szwecji – wnosi do KE o zniesienie “zbędnych wymogów należytej staranności w krajach, w których ekspansja rolnictwa nie powoduje znacznego zmniejszenia powierzchni lasów”.
Nie jest jasne, które kraje otrzymają w systemie metodyki który status. W liście do KE 18 krajów podniosło obawy dot. migracji części przedsiębiorstw z krajów członkowskich objętych obowiązkiem raportowania i niemożliwości “pełnej identyfikowalności towarów na rynku UE”.
List kończy się wnioskiem o przesunięcie terminu 30 grudnia 2025 r. Co ciekawe, jeżeli KE zdecyduje się na postulowany przez szeroką koalicję krok, będzie to kolejne przesuniecie – bowiem pierwotnie rozporządzenie miało zacząć obowiązywać już w grudniu 2024 r., wtedy jednak Komisja przesunęła ten termin o 12 miesięcy, na grudzień 2025 (i 30 czerwca 2026 r. dla sektora MŚP). Jeszcze wcześniej, w maju br., think tank Business Human Rights informował o podobnej inicjatywie – wówczas 11 krajów, ale jeszcze bez Polski (Luksemburg, Austria, Chorwacja, Czechy, Italia, Łotwa, Portugalia, Rumunia, Słowenia, Bułgaria, Finlandia).
