Nowe prawo weszło w życie po cichu. Palacze staną przed wyborem: rzucą nałóg albo stracą pracę

Papierosy znikają z zakładów pracy

Zgodnie z obowiązującym od lipca prawem, wszystkie miejsca pracy zostały oficjalnie objęte statusem przestrzeni publicznej w zakresie zakazu palenia. Oznacza to, że zarówno papierosy tradycyjne, jak i elektroniczne, nie mogą być używane ani wewnątrz budynków zakładów pracy, ani w ich bezpośrednim otoczeniu, jeśli nie wyznaczono strefy dla palaczy.

Pracodawcy nadal mogą stworzyć takie strefy, ale muszą one spełniać konkretne warunki techniczne i być odpowiednio oznakowane. Bez tego nawet przy cichym przyzwoleniu pracodawcy, palacz naraża się na karę do 500 zł mandatu oraz ryzyko utraty zatrudnienia w trybie dyscyplinarnym.
 

Zwolnienie dyscyplinarne za zapach dymu?

Nowe przepisy nie pozostawiają wątpliwości - palenie w niedozwolonym miejscu może być traktowane jako ciężkie naruszenie obowiązków pracowniczych. Pracodawca, który udowodni, że pracownik palił na terenie zakładu bez pozwolenia lub niezgodnie z zasadami, może wręczyć wypowiedzenie ze skutkiem natychmiastowym.

Taki scenariusz, jeszcze kilka lat temu trudny do wyobrażenia, dziś staje się realny. Problem dotyczy nie tylko osób palących papierosy, ale również użytkowników e-papierosów i urządzeń podgrzewających tytoń. Prawo traktuje je tak samo jak tradycyjny tytoń - i żadne z nich nie są mile widziane w miejscu pracy.
 

Bierni palacze wreszcie zyskali ochronę

Zmiany w prawie mają na celu nie tylko zdyscyplinowanie osób uzależnionych od nikotyny, ale przede wszystkim ochronę osób niepalących. Pracownicy, którzy dotąd musieli znosić dym papierosowy w otoczeniu biurek, korytarzy czy toalet, mogą teraz powołać się na swoje prawo do czystego powietrza w miejscu zatrudnienia.

Zgodnie z art. 3 pkt 1 ustawy z 9 listopada 1995 r., każdemu przysługuje prawo do życia w środowisku wolnym od dymu tytoniowego, pary z e-papierosów i substancji uwalnianych przez nowatorskie wyroby tytoniowe. Ustawodawca podkreśla, że dym bocznego strumienia zawiera nawet 20 razy więcej nikotyny niż ten, który wdycha sam palacz.

Papierosy to nie tylko problem zdrowotny

Palenie tytoniu to nie tylko kwestia kultury osobistej czy nawyków - to przede wszystkim problem zdrowotny o skali ogólnokrajowej. W Polsce z powodu palenia co roku umiera ok. 70 tys. osób. To 17% wszystkich zgonów w kraju. WHO szacuje, że na całym świecie liczba ta sięga 8 milionów rocznie.

Nowotwory płuc, choroby serca, udary mózgu - to tylko niektóre z konsekwencji wieloletniego uzależnienia od nikotyny. Statystyki pokazują, że bierne palenie - szczególnie w pracy - znacznie zwiększa ryzyko tych chorób u osób, które same nigdy nie sięgnęły po papierosa. Dlatego właśnie wprowadzono tak stanowcze kroki.

Walka z nałogiem nie musi oznaczać końca kariery

Ustawodawcy nie pozostawiają złudzeń: zakazy będą egzekwowane, a ich łamanie karane. Ale jednocześnie wskazują, że nałóg można przezwyciężyć. Osoby uzależnione mogą skorzystać z poradnictwa specjalistycznego, farmakoterapii oraz grup wsparcia. Rzucenie palenia nie tylko poprawi zdrowie, ale - jak pokazują nowe regulacje - może też ocalić miejsce pracy.

Wprowadzone zmiany to sygnał, że tolerancja dla dymu tytoniowego - zarówno w przestrzeni publicznej, jak i zawodowej - właśnie się skończyła. Palacze mają wybór: kontynuować nałóg i liczyć się z konsekwencjami albo zawalczyć o zdrowie i stabilność zatrudnienia.