14. emerytura nie dla wszystkich seniorów. Te osoby nie otrzymają świadczenia
Zakończyły się już wypłaty trzynastych emerytur, teraz świadczeniobiorcy czekają na tak zwaną czternastkę. Część osób uprawnionych w tym roku może otrzymać znacznie pomniejszoną wypłatę lub wcale jej nie dostać. Od czego to zależy?
ZUS zakończył wypłatę 13 emerytur
System emerytalny w Polsce stanowi filar państwowej polityki społecznej, którego głównym celem jest zapewnienie obywatelom wsparcia finansowego po zakończeniu aktywności zawodowej. Wszystko to działa na zasadzie repartycyjnej, co oznacza, że obecnie pracujący finansują emerytury osób pobierających już świadczenia. W ostatnich latach wprowadzono dodatkowe płatności, tzw. trzynastą i czternastą emeryturę, które stanowią formę wsparcia dla seniorów oraz rencistów.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych pod koniec kwietnia wypłacił trzynastki już wszystkim świadczeniobiorcom. Powoli zbliża się data realizacji kolejnego dodatkowego wsparcia finansowego, jednak nie wszyscy będą mogli z niego skorzystać. Emerytury i renty zostaną albo pomniejszone, albo wcale nie zostaną przekazane osobom uprawnionym do pobierania świadczeń.
ZOBACZ TEŻ: Szansa na dodatkowe pieniądze w maju. Te osoby muszą złożyć wniosek
Trzynastki już wypłacone. Co z 14. emeryturą?
Zakład Ubezpieczeń Społecznych zakończył już wypłacanie 13 emerytur. Świadczenie obowiązuje z urzędu, aby je otrzymać, nie trzeba składać żadnych dodatkowych wniosków. Wypłaty są przelewane na konta osób uprawnionych lub przysyłane pocztą. W komunikacie opublikowanym w środę 30 kwietnia ZUS poinformował, że coraz więcej seniorów decyduje się na bezgotówkowy odbiór świadczeń.
Poziom ubankowienia systematycznie rośnie – obecnie już 80 proc. osób, którym ZUS wypłacał renty i emerytury, wybrało właśnie tę metodę wypłaty. Na koniec 2024 roku było to 79,7 proc. Gotówkowa forma wypłaty, czyli przekaz pocztowy, powoli traci na znaczeniu. Dla porównania: w grudniu 2020 r. ZUS przekazał pocztą 2,2 mln świadczeń, natomiast w 2024 r. liczba ta zmniejszyła się do 1,78 mln — poinformował ZUS.
Otrzymywanie świadczenia bezgotówkowo, czyli na konto w baku jest formą bezpieczną i znacznie wygodniejszą niż tradycyjny przekaz pocztowy, zwłaszcza jeśli weźmie się pod uwagę coroczną waloryzację emerytur oraz rent. W 2025 roku wypłaty od ZUS-u zostały podniesione o 5,5 proc., a zatem minimalna emerytura wzrosła z 1780,96 zł do 1878,91 zł. Na takim poziomie wypłacano teraz również trzynastkę, jednak ostateczna kwota, którą otrzymały osoby uprawnione, była zależna od ich indywidualnej sytuacji podatkowej. Natomiast sprawa z czternastą przedstawia się jeszcze inaczej i wielu świadczeniobiorców nie jest zadowolonych z tego rozwiązania, ponieważ pozbawia ich szansy na otrzymanie dodatkowego wsparcia finansowego.
14. emerytura nie dla wszystkich seniorów
Czternasta emerytura została wprowadzona w 2021 roku jako dodatkowe, uznaniowe wsparcie, wypłacane w drugiej połowie roku. Wypłaty czternastej emerytury odbywają się zwykle w sierpniu lub wrześniu. To miało być rozwiązanie doraźne, nakierowane na poprawę sytuacji finansowej emerytów i rencistów z niskimi świadczeniami. Od 2023 roku czternastka jest wypłacana na stałe.
W przeciwieństwie do trzynastki czternastka jest przyznawana na zasadzie kryterium dochodowego. Pełną kwotę świadczenia otrzymują osoby, których emerytura nie przekracza określonego progu (np. 2 900 zł brutto w 2024 roku). W przypadku przekroczenia progu stosowana jest zasada „złotówka za złotówkę” — świadczenie jest odpowiednio pomniejszane.
14. emeryturę w wysokości najniższej emerytury (w wysokości obowiązującej od 1 marca danego roku), otrzymają osoby, których świadczenie podstawowe, np. emerytura lub renta, nie przekracza kwoty 2900 zł brutto — informuje Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.
Znacząco zmniejszona czternastka wpłynie na konta osobom, których emerytura zasadnicza mieści się w przedziale od 2900 zł do 4630,96 zł brutto. Przykładowo, osoba, której świadczenie wynosi 3500 zł brutto, otrzyma świadczenie pomniejszone o 600 zł, czyli 1180,96 zł brutto. Na zmniejszenie czternastki lub na jej całkowity brak wpłynie także wysokość renty wdowiej. Wysokość minimalnej 14 emerytury wynosi zaś 50 zł. Jeśli po przeliczeniu wychodzi kwota mniejsza, wypłata nie jest realizowana.
System emerytalny w Polsce, mimo swojej powszechności i stabilności instytucjonalnej, boryka się z licznymi problemami strukturalnymi. Częste zmiany legislacyjne wpływające na wysokość i zasady przyznawania dodatków, takich jak trzynastka czy czternastka, budzą niepewność co do długoterminowej stabilności systemu.
