Czy można iść na pogrzeb podczas L4? Najnowszy wyrok sądu rozwiewa wątpliwości

Niepewność wśród pracowników: co wolno podczas zwolnienia lekarskiego?

Jesień to czas, kiedy temat zwolnień lekarskich wraca ze zdwojoną siłą. Wiele osób planuje wizyty na cmentarzach, jednocześnie przebywając na L4. W sieci pojawiają się pytania: czy taki gest pamięci może zostać uznany przez ZUS za złamanie zasad zwolnienia?

Niepokój nie jest bezpodstawny. Z danych instytucji wynika, że co trzecie zwolnienie lekarskie może być nadużyciem, a kontrole przeprowadzane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych pozwoliły odzyskać w ostatnich latach ponad 150 mln złotych. ZUS coraz częściej sprawdza, jak faktycznie wygląda „choroba” ubezpieczonych — nie brakuje przypadków, gdy osoby przebywające na L4 wyjeżdżają na wakacje lub wykonują pracę zarobkową.

Jednak, jak podkreślają prawnicy, odwiedziny grobu bliskiej osoby czy uczestnictwo w ceremonii pogrzebowej to sytuacje zupełnie innego charakteru. Czy można więc pogodzić szacunek wobec zmarłych z obowiązkiem pozostania w domu podczas choroby?

Nowy wyrok sądu wprowadza ważny precedens

Niejasność przepisów w tym zakresie dostrzegł również wymiar sprawiedliwości. Na tle jednej z podobnych spraw zapadł wyrok Sądu Rejonowego w Toruniu z 7 sierpnia 2025 r. (sygn. akt IV U 296/25), który stał się punktem odniesienia w dyskusji o tym, jak należy interpretować zachowanie osób przebywających na zwolnieniu.

Sprawa dotyczyła kobiety, która w czasie zwolnienia lekarskiego z powodu infekcji górnych dróg oddechowych wzięła ślub w gronie najbliższych. ZUS uznał to za nadużycie i pozbawił ją prawa do zasiłku chorobowego, argumentując, że uczestnictwo w uroczystości jest sprzeczne z celem zwolnienia.

Sąd miał jednak inne zdanie. W uzasadnieniu wskazano, że nie każde opuszczenie domu podczas L4 oznacza naruszenie przepisów. Kluczowe znaczenie ma faktyczny wpływ takiego zachowania na proces leczenia i zalecenia lekarza.

Przez zachowanie niezgodne z celem zwolnienia rozumie się postępowanie, które w powszechnym odczuciu nie przystoi osobie chorej i rodzi uzasadnione wątpliwości co do rzeczywistego stanu zdrowia. Przykładowo wskazuje się na uczestnictwo w hucznych imprezach, nadużywanie alkoholu czy dalekie podróże - zauważyła dr. nauk prawnych Kinga Piwowarska, adwokat i adiunkt na Wydziale Prawa Uniwersytetu Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie, cytowana przez infor.pl.

Sąd podkreślił, że każdą sytuację należy oceniać indywidualnie, uwzględniając okoliczności medyczne i kontekst zdarzenia. Dopiero gdy zachowanie pacjenta w oczywisty sposób podważa cel leczenia, ZUS ma podstawy do odebrania zasiłku.

Wyjście na pogrzeb czy cmentarz podczas L4 – co naprawdę wolno?

Dopiero teraz wyrok z Torunia pozwala rozwiać wiele wątpliwości. Jak wynika z orzeczenia, uczestnictwo w pogrzebie lub wizyta na cmentarzu nie musi być sprzeczne z celem zwolnienia lekarskiego – o ile nie pogarsza stanu zdrowia chorego.

Dr Kinga Piwowarska wyjaśnia, że prawo nie zabrania symbolicznego uczczenia pamięci bliskich, jeśli pacjent ma możliwość poruszania się:

Zatem wydaje się, że niezdolny do pracy (z adnotacją chory może chodzić) – może wziąć udział w ceremonii pogrzebowej, szczególnie jeżeli dotyczy to jego bliskiej osoby, czy też odwiedzić grób osoby zmarłej. Jeżeli takie wyjście nie wpłynie znacznie (czy też w ogóle) na pogorszenie stanu zdrowia ubezpieczonego – to nie wydaje się, żeby ZUS czy KRUS kwestionowały takie kilkugodzinne wyjście z domu.

W praktyce oznacza to, że pracownik na L4 nie musi rezygnować z uczestnictwa w uroczystości pogrzebowej. Kluczowe jest jednak, by takie działanie nie kolidowało z zaleceniami lekarza i nie stanowiło przeszkody w procesie leczenia. Warto też pamiętać, że w przypadku wątpliwości ZUS może przeprowadzić kontrolę i poprosić o wyjaśnienia. Dlatego eksperci radzą, by zachować ostrożność i w razie wątpliwości skonsultować się z lekarzem prowadzącym.

Nowy wyrok pokazuje jednak, że sądy coraz częściej podchodzą do takich spraw ze zrozumieniem i empatią, analizując kontekst, a nie jedynie sam fakt wyjścia z domu.