Pracodawca ma obowiązek wydać świadectwo pracy. Jeśli tego nie zrobi grozi mu pozew sądowy
Świadectwo jest dokumentem potwierdzającym nie tylko odbytą naukę w szkole. Także okres zatrudnienia powinien być przypieczętowany uzyskaniem przez pracownika świadectwa, tym razem jednak nie nauki, lecz pracy.
Obowiązek wystawienia świadectwa pracy ma każdy pracodawca zatrudniający pracownika na podstawie wszelkiego rodzaju umów o pracę (na czas określony, nieokreślony, jak również umowy cywilnoprawnej) wraz z zakończeniem współpracy.
Bezwzględne świadectwo
Wydanie świadectwa pracy, jak wynika z zapisów regulującego te kwestie rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z 30 grudnia 2016 r. w sprawie świadectwa pracy (Dz.U. 2016 poz. 2292), ma charakter tzw. bezwzględny. Nie wolno go uzależniać na przykład od zakończenia przez pracownika określonego zadania, wykonania jakiejkolwiek innej czynności zawodowej, czy nawet zwrotu wcześniej udostępnionych narzędzi pracy, takich jak samochód służbowy czy przenośne urządzenia elektroniczne (laptop, smartfon, czy tablet).
Świadectwo Pracy musi być wydane, jak precyzują zapisy rozporządzenia, zarówno w sytuacji, gdy umowa zostanie rozwiązana przez jedną ze stron, jak i wygaśnie w związku z upływem określonego w tym dokumencie terminu.
Świadectwa Pracy nie trzeba wystawiać tylko wówczas, gdy współpraca jest kontynuowana, najpóźniej w ciągu siedmiu dni z pracownikiem zostanie zawarta kolejna umowa o pracę, zatrudniony nie złożył wniosku o wystawienie takiego dokumentu (może to zrobić zarówno w formie papierowej, jak i elektronicznej, a wniosek może dotyczyć wydania Świadectwa Pracy dokumentującego także poprzednie okresy zatrudnienia).
Gdy pracownik rozpoczyna własną działalność gospodarczą w formule jednoosobowej działalności gospodarczej lub po zakończeniu umowy będzie współpracował z firmą na podstawie umowy cywilnoprawnej, może wystąpić z wnioskiem o wydanie Świadectwa Pracy dokumentującego poprzednie okresy zatrudnienia na podstawie innego rodzaju umów o pracę.
Osobiście lub pocztą
Świadectwo Pracy może być wręczone osobiście, przesłane pocztą tradycyjną na wskazany adres korespondencyjny, dostarczone pracownikowi przez kuriera lub inną, upoważnioną do takiej czynności logistycznej osobę.
Nie można przy tym zobowiązać pracownika, jak precyzują zapisy rozporządzenia, do osobistego odebrania świadectwa pracy w siedzibie firmy ani obciążać go kosztami doręczenia takiego dokumentu (obowiązek sfinansowania przesyłki ciąży na pracodawcy).
Pracownik może natomiast upoważnić zaufaną osobę do odbioru takiego dokumentu, a dokument zlecający, dający jej prawo do przeprowadzenia takiej czynności dostarczyć firmie w formie zarówno papierowej, jak i elektronicznej.
Liczy się czas
Pracodawca ma obowiązek wystawienia i wydania świadectwa pracy w tym samym dniu, w którym został zakończony stosunek pracy, czyli ostatnim, w którym zainteresowana, wcześniej zatrudniona osoba posiadała status pracownika. Oznacza to, że w przypadku rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem stron będzie to ostatni dzień wypowiedzenia, rozwiązania umowy bez wypowiedzenia (moment złożenia drugiej stronie oświadczenia o rozwiązaniu umowy).
W razie rozwiązania stosunku pracy wraz z upływem czasu, na jaki została zawarta, będzie to ostatni dzień obowiązywania umowy określony w tym dokumencie, a w sytuacji wygaśnięcia umowy – dzień, w którym nastąpiło zdarzenie powodujące to wygaśnięcie.
W sytuacji najczęściej stosowanego w przedsiębiorstwach zakończenia współpracy za porozumieniem stron stosunek pracy wygasa w dniu, który powinien być określony w dokumencie potwierdzającym rozwiązanie umowy o pracę.
Jeśli pracownik złoży jednostronne oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powodujące natychmiastowe zakończenie współpracy, obowiązkiem pracodawcy jest wystawienie świadectwa pracy tego samego dnia, w którym otrzymał oświadczenie.
Wyjątkowe okoliczności
Regulujące kwestie Świadectwa Pracy rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z 30 grudnia 2016 r. przewiduje wyjątki od tych zasad, gdy pracodawca, z przyczyn tzw. obiektywnych, nie może wystawić świadectwa pracy w dniu zakończenia współpracy. Taką może być nieobecność pracodawcy lub osoby przez niego upoważnionej do wystawienia i podpisania świadectwa pracy.
Opóźnienie może być także usprawiedliwione, gdy pracodawca korzysta na co dzień z usług zewnętrznej firmy księgowej, która nie przygotowała na czas świadectwa pracy (jednak w razie kontroli to na pracodawcy ciąży obowiązek wykazania, że z przyczyn obiektywnych nie miał możliwości wystawienia świadectwa pracy w dniu rozwiązania lub wygaśnięcia umowy o pracę z daną osobą).
