1 czerwca przynosi zmiany. Nowe przepisy i dofinansowanie. Pokolenie 50+ nie może tego przegapić
Dane dotyczące rynku pracy mówią same za siebie. Pojawiła się potrzeba dostosowania praw do osób po ukończeniu 50. roku życia. Ustawa przeszła przez parlament, a już 1 czerwca wejdzie w życie. Pracodawcy i przedsiębiorcy staną przed ważnymi decyzjami, to może zmienić los wielu osób.
Odsetek nie pracujących osób po 50. roku życia rośnie
Sytuacja osób po 50. roku życia na polskim rynku pracy jest złożona i odzwierciedla zarówno zmiany demograficzne, jak i wyzwania związane z aktywizacją zawodową tej grupy.
W ostatnich latach obserwuje się stopniowy wzrost udziału osób powyżej 50. roku życia w ogólnej liczbie bezrobotnych. Na przykład, w końcu 2022 roku osoby te stanowiły 27,0 proc. wszystkich zarejestrowanych bezrobotnych, co oznacza wzrost w porównaniu do 26,9 proc. w 2021 roku. W 2024 roku z kolei odsetek ten wyniósł 26,5 proc.
Osoby w wieku 50+ często napotykają liczne bariery w znalezieniu zatrudnienia, takie jak:
- niższy poziom wykształcenia — tylko 6,9 proc. bezrobotnych powyżej 50. roku życia posiada wyższe wykształcenie, w porównaniu do 17,1 proc. wśród młodszych bezrobotnych,
- długotrwałe bezrobocie — ponad połowa (51,1 proc.) bezrobotnych w tej grupie wiekowej pozostaje bez pracy przez ponad 12 miesięcy,
- niższa aktywność zawodowa kobiet — w 2019 roku tylko 25,6 proc. kobiet powyżej 50. roku życia było aktywnych zawodowo, w porównaniu do 41,5 proc. mężczyzn w tej samej grupie wiekowej.
Problem jest dostrzegany przez rząd, który postanowił wprowadzić zmiany w prawie. Te wejdą w życie już 1 czerwca 2025 roku — pracodawcy mają chętniej zatrudniać osoby po 50. roku życia.
Z tym zmagają się osoby powyżej 50. roku życia na rynku pracy
Starzenie się społeczeństwa oraz prognozowany spadek liczby osób w wieku produkcyjnym stawiają przed Polską wyzwania związane z utrzymaniem odpowiedniego poziomu zatrudnienia. Według prognoz, do 2035 roku liczba pracujących w Polsce może zmniejszyć się o 2,1 miliona osób, głównie z powodu odchodzenia z rynku pracy osób w wieku 50-59/64 lata.
Pracownicy powyżej 50. roku życia zmagają się z wieloma problemami, między innymi dyskryminacją ze względu na wiek — czyli ageizmem. Tacy kandydaci są często pomijani na etapie rekrutacji, nawet jeśli spełniają wszystkie wymagania. Dodatkowo osoby 50+ rzadziej zmieniają pracę, więc w przypadku zwolnienia mają mniejsze doświadczenie w poruszaniu się po rynku pracy. Problemem okazuje się również niski poziom kompetencji cyfrowych, niektóre osoby w tym wieku mają ograniczony kontakt z technologią, co dotyczy zwłaszcza osób z mniejszych miejscowości.
W związku z tym nawet kursy zawodowe czy szkolenia cyfrowe pozwalające na przekwalifikowanie się są często dostosowane do młodszych uczestników. Trudno pogodzić naukę z obowiązkami domowymi czy opieką nad starszymi rodzicami lub wnukami, a także istnieje opór psychiczny przed zmianą branży po wielu latach pracy w jednym zawodzie.
W związku z tym kluczowe jest wdrażanie skutecznych programów aktywizacji zawodowej dla osób po 50. roku życia, takich jak szkolenia, doradztwo zawodowe oraz wsparcie w zakresie elastycznych form zatrudnienia. Już wkrótce wejdzie w życie prawo, które ma spełniać te założenia. Od 1 czerwca nastąpi wyraźna zmiana.
Zobacz: Ważne zmiany w świadczeniu dla seniorów. ZUS podał datę, trzeba się pilnować
Od 1 czerwca zmiany w prawie dla 50-latków
Od 1 czerwca 2025 roku wejdą w życie nowe przepisy, które mogą ożywić rynek pracy — szczególnie dla osób starszych oraz cudzoziemców. Wprowadzenie dwóch ustaw: o rynku pracy i służbach zatrudnienia oraz o zasadach zatrudniania cudzoziemców na terenie Polski, ma w założeniu ułatwić dostęp do zatrudnienia dla grup, które dotąd miały trudności z jego znalezieniem.
Jednym z głównych założeń zmian jest aktywizacja zawodowa seniorów, zwłaszcza tych, którzy mimo osiągnięcia wieku emerytalnego (60 lat dla kobiet, 65 dla mężczyzn) chcą nadal pracować lub muszą dorabiać do świadczenia emerytalnego.
Ustawa zakłada wprowadzenie nowych dofinansowań dla pracodawców, którzy zdecydują się na zatrudnienie osoby, która ukończyła 50 lat lub jest w wieku emerytalnym i została zarejestrowana jako poszukująca pracy.
Dofinansowanie dla pokolenia 50+ - ile wyniesie?
Wysokość dofinansowania wyniesie maksymalnie 50 proc. minimalnego wynagrodzenia, które od 1 stycznia 2025 r. wynosi 4666 zł brutto. To oznacza, że dofinansowanie może wynieść do ok. 2333 zł miesięcznie. Jego czas trwania obejmie 12 miesięcy, jeśli osoba zatrudniona była wcześniej bezrobotna lub 1 miesiąc — jeśli była jedynie zarejestrowana jako poszukująca pracy.
Co istotne, po zakończeniu okresu dofinansowania, firma będzie musiała zatrudniać seniora jeszcze:
- przez 6 miesięcy (w przypadku byłego bezrobotnego),
- przez 1 miesiąc (w przypadku poszukującego pracy).
Należy pamiętać, że wsparcie nie przysługuje, jeśli pracodawca już wcześniej zatrudniał tę osobę (lub korzystał z jej pracy w innej formie) tuż przed rejestracją w urzędzie pracy.
W uzasadnieniu ustawy wskazano, że zmiany te są potrzebne ze względu na potrzebę aktywizacji zawodowej osób po 50. roku życia. Według danych w IV kwartale 2023 roku aż 3,8 mln Polaków w wieku produkcyjnym nie pracowało. Z tego ponad 300 tys. było biernych zawodowo z powodu przejścia na emeryturę.
