Umowa-zlecenie: wszystko co trzeba o niej wiedzieć. Prawo do urlopu, wynagrodzenie minimalne, składki, ustanowienie stosunku pracy.
![Umowa zlecenia](https://images.iberion.media/images/1920/ta3_Oo_Qsqq_Yt1_Qz4t3vk_Aw_umowa_zlecenia_1597660375_6c1e581f6b.jpg)
Umowa-zlecenie to umowa cywilno-prawna, a zatem nie jest ona regulowana przez chroniący prawa pracownicze kodeks pracy. Niech jednak nikt nie myśli, że osoby „zatrudnione” na umowach-zleceniach nie mają żadnych praw. Przyglądamy się umowom-zlecenia i wskazujemy jakie prawa ma zleceniobiorca. Okazuje się, że jest ich całkiem sporo.
Umowa-zlecenie, co to?
Zacznijmy od definicji. Umowa-zlecenie jest cywilno-prawnym aktem. Oznacza to, że podlega regulacjom zapisanym w Kodeksie Cywilnym, dokładniej w artykułach 734-751. Co ważne druga nazwa to „umowa starannego działania” nazwa zapomniana, a warta zapamiętania – oznacza, że osoba zlecające wykonanie zlecenia nie oczekuje konkretnych efektów, ale zaangażowania przy wykonywaniu narzuconych obowiązków. Co ważne – prawo nie wskazuje na obligatoryjność pisemnej formy umowy-zlecenia, może ona przybrać formę ustną. Ponadto nie ma żadnych prawnie określonych zapisów, które muszą zostać ustalone przy zawieraniu umowy-zlecenia. Warto również pamiętać, że zlecenia nie muszą być płatne – jednak wyłącznie w sytuacji, gdy zleceniobiorca wyraźnie zaznaczy, że rezygnuje z zapłaty. W przeciwnej sytuacji obowiązuje odpłatność za podjęcie zlecenia, a od 2017 roku została określona minimalna stawka godzinowa za wykonywanie zlecenia.
Umowa-zlecenia jest często stosowana jako tańszy zamiennik umowy o pracę. Czy to zgodne z prawem? Nie do końca. W dalszej części artykułu wskazujemy na istotne różnice między umową o pracę, umową-zlecenia, a także umową o dzieło. Należy pamiętać, że przysługuje nam możliwość poskarżenia się na zleceniodawcę, który w rzeczywistości jest pracodawcą i wywalczenia ustanowienia stosunku pracy. Także po wygaśnięciu umowy.
Zgodnie z literą prawa osoby wykonujące umowy-zlecenia nie mają prawa do płatnych urlopów wypoczynkowych czy dodatkowego wynagrodzenia za dni ustawowo wolne od pracy. Warto jednak pamiętać, że umowa-zlecenia nie wyklucza dodatkowych płatnych dni wolnych w trakcie obowiązywania. Jest to kwestia, którą możemy swobodnie ustalić ze zleceniodawcą. Są jednak pewne aspekty, które mogą być korzystne dla zleceniobiorców.
Umowa-zlecenia: plusy
Zleceniobiorca ma pełną swobodę negocjacji warunków pracy. Zgodnie z kodeksem pracy, abyśmy mówili o umowie innej niż umowa o pracę, a więc m.in. o zleceniu nie może dojść do świadczenia stosunku pracy. Co to znaczy? De iure zleceniobiorca nie może mieć narzuconego czasu pracy, miejsca wykonywania zlecenia, a także wykonywanie zlecenia nie powinno podlegać kontroli ze strony zleceniodawcy. Ponadto zleceniobiorca ma prawo powierzenia zlecenia osobie trzeciej (jednak, gdy nie zostało to zakazane w umowie).
Niewątpliwą zaletą jest brak okresu wypowiedzenia – jeżeli nie został on określony w umowie – zarówno zleceniobiorca, jak i zleceniodawca ma pełne prawo do zerwania umowy z dnia na dzień. Od 2017 obowiązuje minimalne wynagrodzenie godzinowe dla osób wykonujących umowy-zlecenia. Jest to kwota ściśle powiązana z minimalną krajową. W momencie jej wprowadzenia wynosiła ona 13 zł brutto za godzinę wykonywania zlecenia. W tym roku jest to już 17 zł brutto, a w 2021 roku – jeżeli pensja zostanie uchwalona na poziomie 2800 zł brutto – minimalna stawka godzinowa będzie wynosiła 18,30 zł brutto. Jest to próg minimalny, poniżej którego zlecedniodawca zejść nie może. Może jednak płacić więcej.Umowa-zlecenia jest korzystna finansowo dla osób młodych. Osoby poniżej 26 roku życia nie podlegają obowiązkowi opłacania składek ZUS-owskich na zleceniach. Daje do nawet kilkaset złotych wypłaty więcej. Ponadto umowa-zlecenia ma wysoki koszt uzyskania przychodu, 20 proc. a to oznacza, że osoby odprowadzające podatek dochodowy mogą sporo zaoszczędzić.
Umowa-zlecenia: minusy
Nie bez powodu umowy-zlecenia są nazywane „śmieciówkami”. Osoby na nich zatrudnione mają mocno ograniczone prawa, nie obowiązuje kodeks pracy. Co prawda zapisy umów zlecenia są w pełni negocjowalne, jednak chyba każdy wie, jak to wygląda w praktyce... Spójrzmy na minusy zleceń. A jest ich całkiem sporo. Warto rozważyć czy ta forma wykonywania pracy jest dla nas. O ile nie jesteśmy studentami lub emerytami albo rencistami, którzy dorabiają sobie, powinniśmy raczej unikać „śmieciówek”. Po pierwsze, są one nieozusowane. O ile przełoży to się na większą wypłatę, o tyle o jakichkolwiek składkach emerytalnych zapomnieć możemy. A to w przyszłości może mieć naprawdę fatalne skutki. Emerytura poniżej minimalnej krajowej? Zlecenie to najlepsza droga do takiego stanu. Ponadto składka chorobowa jest dobrowolna – oznacza to, że jeżeli nie poprosimy zleceniodawcy o odprowadzanie pewnego procentu od naszej wypłaty na rzecz ewentualnej niezdolności do wykonywania zlecenia, zapomnieć możemy o jakimkolwiek świadczeniu w przypadku choroby. Co istotne – w przypadku zleceniobiorców zachorować możemy dopiero po 3 miesiącach. 90 dni – tyle wynosi okres karnecji po jakim przysługuje zleceniobiorcom świadczenie chorobowe. Z dobrowolnej składki chorobowej skorzystać nie mogą studenci. Z chorobowym związany jest kolejny minus „śmieciówki” - w plusach pisaliśmy o pełnej dowolności w zerwaniu umowy. Jest to broń obusieczna, a dodatkowo nie działają w przypadku zlecenia bufory bezpieczeństwa (182/270 dni) – zleceniodawca może nas zwolnić nawet w trakcie trwania choroby lub gdy jesteśmy w ciąży.
Jednym z najcięższych „grzechów” zleceń jest odpowiedzialność zleceniobiorcy. W przypadku rażącego uchybienia przy wykonywaniu zlecenia może on odpowiadać całym swoim majątkiem.
Jednym z minusów umowy-zlecenia są warunki wypłaty. Jeżeli nie zostało określone miesięczne wynagrodzenie za świadczenie zlecenia, wówczas wynagrodzenie przysługuje dopiero po wykonaniu zlecenia i zdaniu raportu z przebiegu. Jeżeli zaś podpisujemy umowę na czas nieoznaczony, ze wskazaniem stałego wynagrodzenia, wówczas wynagrodzenie musi być wypłacane co najmniej raz w miesiącu.
Warto także pamiętać, że „śmieciówki” nie wliczają się do stażu pracy. Zatem gdy już w końcu otrzymamy umowę o pracę, czas który poświęciliśmy pałając się zleceniami nie będzie wzięty pod uwagę przy wyliczaniu urlopu.
Umowa-zlecenia a umowa o pracę: różnice
Należy pamiętać, że zleceniobiorca w odróżnieniu od osoby zatrudnionej w ramach umowy o pracę nie ma obowiązku wykonywania zlecenia w ściśle określonym miejscu i czasie. Ponadto zleceniobiorca może oddać przedmiot zlecenia osobie trzeciej. W przypadku wyrządzenia krzywdy zleceniodawcy, zleceniobiorca odpowiada całym swoim majątkiem.
Ponadto na umowie-zleceniu nie obowiązują zapisy kodeksu pracy, a więc nieuregulowane są kwestie urlopów (w tym na żądanie), nadgodzin, delegacji.
![Dług sądowy](https://images.iberion.media/images/origin/Dlug_sadowy_30a18bd2f9.jpg)
![Pieniądze z ZUS](https://images.iberion.media/images/origin/Pieniadze_z_ZUS_77afa290cf.png)
![kontrola](https://images.iberion.media/images/origin/EN_01620116_0005_6a21a8e395.jpg)
![pracownik](https://images.iberion.media/images/origin/collab_media_V_Gj_Qg_LN_4_B78_unsplash_4a9126a910.jpg)
![samolot, pasażerowie](https://images.iberion.media/images/origin/samolot_c435d28ccd.jpg)
![haker](https://images.iberion.media/images/origin/pexels_mikhail_nilov_6964348_1_b4310ba88d_edf66c3003_d0f8437579.jpg)
![Po przekroczeniu tego znaku możesz stracić prawo jazdy - nowe przepisy już wkrótce](https://images.iberion.media/images/origin/noweprawo_034b9de19a.jpg)
![Walizka pieniędzy](https://images.iberion.media/images/origin/Walizka_pieniedzy_36b6b2b133.png)
![Pieniądze](https://images.iberion.media/images/origin/Pieniadze_e293506da9.png)
![Andrzej Domański](https://images.iberion.media/images/origin/Andrzej_Domanski_fot_Pawel_Wodzynski_EN_3b612a9c97.jpg)
![praca, termometr](https://images.iberion.media/images/origin/Projekt_bez_nazwy_2024_07_23_T184132_141_c261394e0f.png)
![Agnieszka Dziemianowicz-Bąk](https://images.iberion.media/images/origin/dziemianbka_274b1d48b8.jpg)
![dom, tabliczka z numerem](https://images.iberion.media/images/origin/dom_tabliczka_z_numerem_a6b4a6c37a.jpg)
![emeryci](https://images.iberion.media/images/origin/emeryci_e44dd232ff.jpg)
![ZUS, pieniądze](https://images.iberion.media/images/origin/ZUS_pieniadze_1_6b6d74bd71.jpg)
![kalendarz, rodzina](https://images.iberion.media/images/origin/Projekt_bez_nazwy_2024_07_25_T164933_472_5448a26d65.png)
![ZUS, pieniądze](https://images.iberion.media/images/origin/Projekt_bez_nazwy_2024_07_25_T152923_309_32f3b6727e.png)
![budowa](https://images.iberion.media/images/origin/EN_01564524_0017_6691a02e73.jpg)
![dokumenty, skarbówka](https://images.iberion.media/images/origin/Projekt_bez_nazwy_2024_07_22_T200237_315_1b4496c7fc.png)
![pies](https://images.iberion.media/images/origin/Projekt_bez_nazwy_2024_07_22_T185254_568_bfa991ea73.png)
![plaża](https://images.iberion.media/images/origin/EN_00974556_0002_30db0d1a7c.jpg)
![pieniądze](https://images.iberion.media/images/origin/pieniadze_3b1e6930a2.jpg)
![apteka](https://images.iberion.media/images/origin/apteka_9dfe085d80.jpg)
![balkony](https://images.iberion.media/images/origin/balkony_8ae272a539.jpg)
![Dagmara Kaźmierska](https://images.iberion.media/images/origin/Dagmara_Kazmierska_fot_KA_Pi_F_a4103b9d62.jpg)
![Rak szyjki macicy, rak](https://images.iberion.media/images/origin/Co_roku_z_powodu_tego_raka_umiera_1600_Polek_9631c7e88a.jpg)
![Bożena Dykiel, Mieczysław Hryniewicz](https://images.iberion.media/images/origin/Bozena_Dykiel_Mieczyslaw_Hryniewicz_f9de23f40d.jpg)
![Był sobie kot](https://images.iberion.media/images/origin/Byl_sobie_kot_d3edad37dc.jpg)
![Materiały promocyjne](https://images.iberion.media/images/origin/Kobieta_w_ogrodzie_a42c929a56.png)
![pomidory w pierniku](https://images.iberion.media/images/origin/pomidory_7e649ba097.jpg)
![Ewa Kasprzyk, Iwona Pavlović](https://images.iberion.media/images/origin/Ewa_Kasprzyk_Iwona_Pavlovic_be78aa4494.png)
![Chrome](https://images.iberion.media/images/origin/chrome_ochrona_fot_pxhere_DALL_E_897cb3f8b6.png)
![Pies spadł na kobietę](https://images.iberion.media/images/origin/Pies_spadl_na_kobiete_9dc1e876ff.png)
![Kot i Pies](https://images.iberion.media/images/origin/Projekt_bez_nazwy_1_40e6b73458.png)
![laptop, karta](https://images.iberion.media/images/origin/Projekt_bez_nazwy_2024_07_26_T122434_393_c957dc4086.png)
![para staruszków](https://images.iberion.media/images/origin/para_staruszkow_2cd5688411.jpg)