Bez tego dokumentu zapłacisz nawet 5 tys. złotych kary. Ruszyły kontrole
Właściciele domów i mieszkań muszą liczyć się z obowiązkowymi przeglądami. Poprawnie wykonana instalacja to jednak dopiero połowa sukcesu. Kluczowy jest jeden dokument, za brak którego grozi grzywna do nawet 5 tys. złotych. Kto musi o nim pamiętać, jak go uzyskać i, przede wszystkim, o czym nie zapomnieć, gdy już będzie w naszym posiadaniu?
Kto musi mieć świadectwo i kiedy jest ono wymagane
Nie trzeba nosić tego dokumentu przy sobie, ale w określonych sytuacjach będzie on absolutnie niezbędny, nie tylko do uniknięcia kary. Tak zwane świadectwo energetyczne należy m.in. przekazać nabywcy lub najemcy nieruchomości, a to tylko jedno z zastosowań. Notariusz odnotowuje przekazanie, a jeśli świadectwa nie dostarczysz, poucza o grożącej grzywnie. Obowiązek przekazania nie blokuje zawarcia umowy, ale naraża na odpowiedzialność wykroczeniową.
Dotyczy to wszystkich domów wybudowanych po 2009 roku oraz tych przeznaczonych pod sprzedaż lub wynajem. Wyjątek stanowią domy wykorzystywane jedynie do użytku prywatnego. Jeśli już istniejący lokal nie jest przeznaczony do sprzedaży lub najmu, nie ma obowiązku sporządzania świadectwa — do czasu ewentualnej transakcji.
Świadectwo energetyczne. Dlaczego właściciele potrzebują tego dokumentu?
Świadectwo energetyczne to metryka budynku: dokument określa charakterystykę energetyczną i zawiera zalecenia modernizacyjne. Dzięki niemu kupujący lub najemca mogą oszacować orientacyjne koszty energii na ogrzewanie, chłodzenie i c.w.u., a właściciel dostaje nowy argument przy negocjacjach — lepsza efektywność sprzyja wartości nieruchomości. W ogłoszeniach sprzedaży i najmu, jeśli dla obiektu sporządzono świadectwo, trzeba podawać wskaźniki EU, EK, EP, udział OZE oraz jednostkową emisję CO₂.
Świadectwo jest ważne 10 lat, ale może stracić ważność wcześniej, jeśli po istotnych robotach (np. docieplenie, wymiana źródła ciepła, wymiana okien) zmieni się charakterystyka energetyczna — wtedy należy je zaktualizować. Koszt wyrobienia świadectwa energetycznego to wydatek rzędu 300-500 zł w przypadku mieszkania i 400-700 zł w przypadku domu rodzinnego. Wiele zależy od lokalizacji i metrażu nieruchomości.
Kontrole i kary. Jak wyrobić świadectwo energetyczne?
Od 28 kwietnia 2023 r. w całym kraju obowiązuje system okresowych kontroli systemów technicznych w budynkach. Terminy zależne są od źródła ciepła, dlatego właściciele domów mogą się ich spodziewać z różną częstotliwością.
- kotły 20–100 kW — co najmniej raz na 5 lat;
- kotły >100 kW na paliwo stałe/ciekłe — co 2 lata;
- kotły >100 kW na gaz — co 4 lata;
- inne źródła ciepła oraz dostępne części systemów ogrzewania lub połączonych ogrzewania–wentylacji >70 kW — co 3 lata;
- klimatyzacja >12 kW oraz połączone systemy klimatyzacji–wentylacji >70 kW — ocena co najmniej raz na 5 lat.
Protokół z każdej kontroli sporządza się w systemie teleinformatycznym i zapisuje w Centralnym Rejestrze Charakterystyki Energetycznej Budynków (CRCEB); właściciel/zarządca ma obowiązek przechowywać protokoły przez okres użytkowania obiektu. Za niewykonanie obowiązku przekazania świadectwa przy umowie (sprzedaż/najem) grozi kara finansowa, a orzekanie odbywa się według przepisów o wykroczeniach — wysokość grzywny może się wahać od 20 do nawet 5000 zł.
Jeśli jeszcze nie posiadamy świadectwa, ale będzie nam ono potrzebne, wystarczą trzy kroki:
- Wybór osoby uprawnionej z państwowego wykazu (CRCEB). To właśnie u wskazanego przez nas audytora zamówimy dokument.
- Przekazanie dokumentacji budynku albo umówienie inwentaryzację i oględzin. Potrzebne będą takie dane dotyczące nieruchomości jak projekt budowlany, dokumentacja techniczna, wymiary okien, izlolacja czy, oczywiście, rodzaj ogrzewania.
- Po wykonaniu audytu lub przekazaniu niezbędnych informacji, właściciel otrzymuje świadectwo energetyczne, które może być dostarczone drogą elektroniczną lub pocztą.
