Czternastki już jesienią. Niektórzy dostaną ponad 4 tys. zł. Wiadomo, kogo świadczenie ominie
Jesienią 2025 r. ZUS wypłaci kolejną, trzecią już w historii, czternastą emeryturę. Dodatkowe świadczenie trafi do milionów emerytów i rencistów, ale nie wszyscy mogą liczyć na taką samą kwotę. U części osób "czternastka” będzie wyższa niż standardowa emerytura, ale część uprawnionych nie dostanie ani złotówki.
Kto dostanie dodatkowe świadczenie i na jakich zasadach
Czternasta emerytura to jednorazowe, coroczne świadczenie przysługujące osobom pobierającym emerytury i renty z systemu powszechnego, rolniczego (KRUS) oraz mundurowego, a także renty socjalne i świadczenia przedemerytalne. Otrzymanie "czternastki” nie wymaga składania wniosku – ZUS wypłaca ją automatycznie razem z bieżącym świadczeniem w terminach od września do listopada, w zależności od dnia wypłaty emerytury.
Od 2022 r. czternasta emerytura została wpisana na stałe do ustawy, a zasady jej przyznawania są niezmienne. Oznacza to, że prawo do świadczenia ma każdy, kto na dzień ustalony przez rząd (najczęściej w sierpniu danego roku) pobiera jedno z wymienionych świadczeń i nie przekroczył ustawowego progu dochodowego. I właśnie to ostatnie może okazać się problemem.
Ile wynosi „czternastka” i dlaczego kwoty są różne?
W 2025 r., tak jak w poprzednich latach, wysokość czternastej emerytury będzie równa minimalnemu świadczeniu, które po waloryzacji od marca wynosi 1 780,96 zł brutto. W dniu wypłaty z ZUS seniorów mogą zaskoczyć wyjątkowo pokaźne przelewy — osoby, których podstawowe świadczenie jest niższe, a które dodatkowo mają prawo np. do dodatków kombatanckich, we wrześniu mogą otrzymać łącznie ponad 4 000 zł brutto.
Jednak nie każdy emeryt dostanie pełną kwotę. Zasada jest prosta: obowiązuje próg dochodowy na poziomie 2 900 zł brutto miesięcznie. Po jego przekroczeniu stosowana jest tzw. zasada "złotówka za złotówkę” — czternastka jest pomniejszana o kwotę przekroczenia. Przykładowo, jeśli emerytura wynosi 3 100 zł brutto, dodatek zostanie zmniejszony o 200 zł.
Kto mimo prawa do dodatku nie dostanie nic
Dla większości seniorów czternasta emerytura pozostanie istotnym wsparciem jesienią, ale jej wysokość i dostępność wciąż zależą od sztywno ustalonych kryteriów dochodowych. Niestety oznacza to, że nie wszyscy uprawnieni rzeczywiście otrzymają świadczenie, chociażby w groszowej kwocie. Kto będzie musiał pożegnać się z czternastką?
Mechanizm pomniejszania świadczenia, który wynika bezpośrednio z waloryzacji, oznacza, że część beneficjentów nie zobaczy czternastej emerytury na swoim koncie. Dzieje się tak, gdy przekroczenie progu jest na tyle duże, że pomniejszona „czternastka” wyniosłaby zero. W praktyce utrata świadczenia dotyczy osób z emeryturami w wysokości ok. 4 680 zł brutto i wyższymi. W takich przypadkach ZUS nie wypłaca dodatku w ogóle.
Co istotne, rząd nie planuje w najbliższym czasie zmiany ani wysokości czternastej emerytury, ani progu dochodowego. Oznacza to, że zasady przyznawania dodatku będą identyczne jak w poprzednich latach, a liczba osób, które z powodu wysokich świadczeń go nie otrzymają, może pozostać zbliżona.
