Urlop
Urlop – co to jest? Podstawowe informacje
Urlop to instytucja prawa pracy, która formalnie pełni funkcję ochronną wobec pracownika – umożliwia czasowe wstrzymanie obowiązków zawodowych przy jednoczesnym zachowaniu prawa do wynagrodzenia. W sensie funkcjonalnym urlop to przerwa w świadczeniu pracy, która służy regeneracji sił fizycznych i psychicznych, a także wyrównaniu relacji między stronami stosunku pracy, gdzie to pracodawca dysponuje środkami produkcji, a pracownik – czasem i zdolnością do świadczenia. W polskim systemie prawnym urlop stanowi jedno z podstawowych uprawnień zatrudnionego.
Urlop wypoczynkowy, będący jego najpowszechniejszą formą, jest regulowany wprost przez Kodeks Pracy. Wyróżniamy przy tym także urlopy okolicznościowe, bezpłatne, szkoleniowe oraz macierzyńskie i rodzicielskie – każdy z nich pełni inną funkcję i jego powzięcie oparte jest na odrębnych przesłankach formalnych.
W przypadku podstawowego urlopu wypoczynkowego jego długość zależy od ogólnego stażu pracy – bez względu na rodzaj umowy, o ile jest to umowa o pracę – co stanowi kluczowe rozróżnienie wobec wcześniejszych regulacji, faworyzujących umowy na czas nieokreślony.
Komu przysługuje urlop zgodnie z obowiązującym prawem?
Prawo do urlopu przysługuje każdemu pracownikowi zatrudnionemu na podstawie umowy o pracę, niezależnie od wymiaru etatu. W przypadku osób zatrudnionych na umowę cywilnoprawną – umowę zlecenie lub o dzieło – uprawnienie to nie występuje, chyba, że zostało ustanowione odrębnie w ramach porozumienia między pracownikiem, a pracodawcą (choć i wówczas taki urlop nie podlega pod ochronę prawną oferowaną przez Kodeks Pracy).
W systemie powszechnym, długość urlopu wypoczynkowego wynosi 20 dni rocznie przy stażu pracy krótszym niż 10 lat, oraz 26 dni po jego przekroczeniu. Do stażu pracy wlicza się nie tylko czas zatrudnienia, ale również okres nauki, co istotnie wpływa na sytuację absolwentów szkół średnich i wyższych.
Urlop jest udzielany na wniosek pracownika, jednak jego konkretny termin podlega akceptacji pracodawcy – z uwzględnieniem potrzeb zakładu pracy. Niedopuszczalne jest zrzeczenie się prawa do urlopu, a jego niewykorzystanie w danym roku nie skutkuje jego wygaśnięciem – przechodzi na rok kolejny, przy czym musi zostać wykorzystany do 30 września następnego roku kalendarzowego.
Pracodawca zobowiązany jest do prowadzenia ewidencji urlopowej i do wypłaty ekwiwalentu pieniężnego w przypadku rozwiązania umowy o pracę przed wykorzystaniem przysługującego urlopu.
Gdzie warto wybrać się na urlop?
Trudno jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie o najwłaściwszy kierunek dla urlopowego wypoczynku, bo wiele zależy od tego, w jaki sposób chcemy spędzić swój wolny czas – a także od tego, jakim budżetem realnie dysponujemy. Osoby które chciałyby wypocząć w Polsce, mogą wybrać się nad mazurskie jeziora lub miejscowości nadmorskie – jeśli zaś preferujemy wypoczynek nieco bardziej aktywny, to rozwiązanie mogą stanowić piękne, polskie góry.
Nasz kraj słynie także z rozlicznych atrakcji turystycznych i zabytków, wyraźnie widocznych w wielu miastach Polski – takich jak Kraków, Poznań, Wrocław, Warszawa czy Gdańsk.
Niemniej, planując wyjazd za granicę, możemy postawić na Chorwację, Grecję, Turcję czy Egipt (kierunki wyjątkowo popularne), lub udać się w miejsca nieco bardziej egzotyczne, takie jak Tajlandia, Brazylia czy Japonia.
Pokaż więcej
Pracujący rodzice mogą korzystać ze zwolnienia lekarskiego, jeśli zajmują się chorym dzieckiem i odprowadzają składki na ubezpieczenie chorobowe. Czy świadczenie obowiązuje również przy opiece nad chorym psem lub kotem? Wyrok Sądu Rejonowego w Płońsku potwierdził, że choć prawo pracy nie przewiduje płatnego urlopu na opiekę nad chorym zwierzęciem, pracownik może odzyskać utracone wynagrodzenie - pod jednym warunkiem.
Egipt wydawał się oczywistym wyborem na zimowy wypoczynek Polaków. Jednak wiele wskazuje na to, że na horyzoncie wyrósł potężny rywal, który kusi turystów z naszego kraju gwarancją słońca, luksusem i spokojem, jakiego czasami brakuje w popularnych kurortach Afryki Północnej.
Niepedagogiczni pracownicy szkół i przedszkoli – od woźnych po sekretarki – domagają się realnej poprawy warunków pracy. Związkowa Alternatywa postuluje 20-procentową podwyżkę wynagrodzeń oraz wprowadzenie pełnopłatnego, trzymiesięcznego urlopu regeneracyjnego co siedem lat. Rząd rozważa propozycje, które mogą objąć nawet 150 tys. osób.Minimum 20 proc. podwyżki dla pracowników obsługi szkół i przedszkoli.Trzymiesięczny, pełnopłatny urlop regeneracyjny co 7 lat pracy.Zmiany mogą objąć ok. 120–150 tys. osób zatrudnionych poza kadrą nauczycielską.Średnia pensja tej grupy to niespełna 4 800 zł brutto – tuż nad płacą minimalną.
Narodowe Święto Niepodległości, wypadające w tym roku we wtorek, stwarza idealną okazję do zorganizowania czterodniowego weekendu wolnego od pracy przy wykorzystaniu zaledwie jednego dnia urlopu. Nie jest zaskoczeniem, że Polacy coraz chętniej rezerwują w tym czasie jesienny wypoczynek poza miastem. Dane z portali rezerwacyjnych wskazują, że liderem wśród jesiennych destynacji nad Bałtykiem staje się kurort, który przyciąga szczególnie atrakcyjnymi cenami.
Podpis złożony 17 października 2025 r. w Pałacu Prezydenckim oznacza zmianę zasad naliczania stażu pracy. Od 1 stycznia 2026 r. do stażu wliczane będą lata przepracowane na zleceniach i w jednoosobowych firmach. Dla wielu pracowników oznacza to natychmiastowy wzrost urlopu wypoczynkowego z 20 do 26 dni – i więcej wolnego już w kolejnym roku.Ustawa obejmuje umowy zlecenia i działalność gospodarczą – także wstecznie.Od 2026 r. będą one wliczane do stażu pracy.Po przekroczeniu 10 lat stażu przysługuje 26 dni urlopu.Skorzysta ok. 1,9 mln pracowników.Zmiana wpłynie też na długość wypowiedzeń i dodatki stażowe.
Ani Kraków, ani Warszawa, ani nawet Gdańsk. Po latach zastoju historyczne miasto, znane jako „Padwa Północy”, ponownie rozkwita. Coraz więcej turystów wybiera je na krótkie wypady, a samorząd z dumą obserwuje rosnące zainteresowanie. Urokliwa starówka, niepowtarzalna architektura i bliskość przyrody sprawiają, że miejsce to odzyskuje dawną popularność wśród odwiedzających z Polski i spoza jej granic. Statystyki nie pozostawiają wątpliwości — sezon 2025 okazał się wyjątkowo udany. Czy to zwiastun nowego rozdziału w historii lokalnej turystyki?
Jeden z symboli Zakopanego i ikona polskiej turystyki górskiej, kolejka linowa na Kasprowy Wierch, została wyłączona z użytku. Ta "niespodzianka" dotyka szczególnie turystów, którzy planowali jesienny wjazd na szczyt. Warto sprawdzić, jakie inne atrakcje oferuje Grupa Polskich Kolei Linowych w innych ośrodkach.
Długi weekend listopadowy to dla wielu Polaków ostatnia szansa na jesienny, dłuższy wypoczynek i regenerację sił przed zimą. Cztery dni wolnego, w zależności od konfiguracji kalendarza, kuszą możliwością krótkiego wyjazdu, a Polacy, spragnieni relaksu, ruszają na poszukiwania noclegów. Rynek turystyczny reaguje na ten wzmożony popyt, co widoczne jest w kurczącej się ofercie dostępnych miejsc. Wiadomo, jaki region cieszy się największym zainteresowaniem.
Ministerstwo Edukacji Narodowej podało oficjalne informacje dotyczące nadchodzących ferii zimowych. W tym roku doszło do dużej zmiany, która może wpłynąć na kondycję miejscowości turystycznych. Mimo to wielu Polaków już może zacząć planować wyjazdy podczas zimowej przerwy, lepiej już złożyć wniosek urlopowy. Uczniowie będą mogli odpocząć.
Wakacje się skończyły, a popularne kierunki turystyczne – w tym Zakopane – wciąż przeżywają oblężenie. Hotele nie świecą pustkami, a przedsiębiorcy przecierają oczy ze zdumienia. Skąd bierze się ten nagły wzrost i kto ratuje sezon po lecie? Eksperci wskazują, że to dopiero początek większej zmiany, która może na nowo zdefiniować turystykę w Polsce.
Wyjazd poza sezonem, mniej tłumów i dodatkowe wsparcie finansowe. Nowa inicjatywa ma sprawić, że jesienne podróże staną się bardziej dostępne. Projekt może zmienić oblicze krajowej turystyki i wprowadzić nowy trend w planowaniu urlopów. Czy Polacy przekonają się do odkrywania Polski właśnie jesienią?
Rok 2025 przynosi rozwiązanie, które zmieni sposób planowania urlopów i długich weekendów. Na pracowników czeka nietypowa kombinacja dni wolnych, a jedna decyzja może wydłużyć odpoczynek w kluczowym momencie roku. W tle pojawia się też zupełnie nowe święto w kalendarzu pracy. Czy to początek większej rewolucji?
Nowelizacja Kodeksu pracy przyniosła rozwiązanie, które może całkowicie zmienić sytuację wielu rodzin. To wyjątkowa forma wsparcia, w pełni finansowana i gwarantowana przepisami. Kto i na jakich zasadach może z niej skorzystać? Nowe prawo otwiera możliwości, które jeszcze niedawno wydawały się nieosiągalne. To szansa na realne ułatwienie życia w jednym z najtrudniejszych momentów dla rodziców.
Koniec lata w Polsce nie musi oznaczać pożegnania z wakacyjną aurą. Gdy nad Wisłą robi się szaro i chłodno, Polacy znaleźli sposób na przedłużenie słonecznych dni bez konieczności drenażu portfela. Czy malownicza wyspa to najlepszy i najtańszy sposób na ucieczkę przed jesienią?
Pracodawcy niemal każdego miesiąca muszą pamiętać o licznych obowiązkach, które mają wobec swoich pracowników. Jest ich mnóstwo, jednak ich niedopełnienie może wiązać się z bardzo surowymi karami. Tak jest i w tym przypadku, a termin mija już z końcem miesiąca. Grzywna może być wysoka, lepiej tego nie przegapić.
Jesienią tanie bilety lotnicze mogą okazać się kosztowną pułapką. Linie Ryanair podnoszą opłaty za wytyczne, na które sami pasażerowie często przymykają oko. Teraz będzie liczyć się nie tylko każdy centymetr, ale też każda minuta. Taki rachunek za wakacje może mocno zaboleć nasz portfel.
Choć sezon urlopowy dobiega końca, niektórzy dopiero udali się na wyczekany wypoczynek. Polacy coraz częściej decydują się na wycieczki zagraniczne, a niektóre kraje otrzymały już miano turystycznego raju Polaków. Niestety w jednym z nich doszło do tragicznych wydarzeń.
Wakacje powoli dobiegają końca, ale wczasowicze nie powiedzieli jeszcze ostatniego słowa. Także wśród Polaków pojawił się niespodziewany trend, który może całkowicie odmienić sposób spędzania następnych wakacji. Biura podróży już przeorganizowują ofertę, by nie zostać w tyle. Jakie zmiany w preferencjach urlopowych Polaków zaobserwowali eksperci i co one oznaczają w kontekście przyszłych sezonów?
W 2026 r. kalendarz działa na korzyść pracowników. Kilka sprytnych „mostków” potrafi wywindować pulę wolnych dni znacznie ponad standard. Do gry wchodzi też ważny obowiązek po stronie pracodawcy, który – przy dobrym planowaniu – zamienia pojedyncze święta w dłuższy oddech.
W sierpniu zapowiadają się utrudnienia u jednego z największych europejskich przewoźników niskokosztowych. Harmonogram protestów jest już znany i obejmuje konkretne dni, ale ich skala może uderzyć w ruch wakacyjny. Którzy podróżni powinni przygotować się na trzęsienie w planach urlopowych? Pierwsi Polacy już odczuli skutki.
Po rekordowo zmiennym lipcu 2025 roku, Polska doświadczyła wreszcie długo wyczekiwanej fali zwrotnikowego skwaru. Synoptycy studzą jednak emocje – taka pogoda nie będzie trwać wiecznie. Barometry zwiastują zupełnie inny scenariusz na ostatnie dni sierpnia. Czy urlopowiczom wystarczy kremu z filtrem do końca wakacji? Zanim zabrzmi pierwszy dzwonek, mogą potrzebować innego ekwipunku.
Dokładnie 72 godziny wolnego między 15 a 17 sierpnia to ostatni wakacyjny oddech dla całej rodziny przed powrotem szkolnych dzwonków. Synoptycy ostrzegają przed drastycznym rozdźwiękiem pogodowym – a to dopiero wstęp do turystycznej układanki. Przed rozpoczęciem długiego weekendu, Polacy będą musieli wziąć pod uwagę wiele czynników, ale wielu już podjęło decyzję.
Tegoroczne wakacje dla wielu Polaków stoją pod znakiem finansowej niepewności, a osławione „paragony grozy” przestały być domeną wyłącznie kurortów nad Bałtykiem. Coraz częściej nawet ukochane kierunki letnich wyjazdów stają się synonimem drogiego wypoczynku. Za co przyjdzie nam zapłacić “kokosy” w wakacyjnym raju?
Wakacje trwają w najlepsze, co doskonale widać po cenach w Zakopanem. Turyści muszą zapłacić krocie za zakwaterowanie, ale również za najpopularniejsze atrakcje. Z nóg zwala jednak nie tylko cennik – kilkugodzinne stanie w kolejce trudno uznać za przyjemność, a mimo to chętnych nie brakuje. Co przyciąga takie tłumy w polskie góry?
Sezon urlopowy w pełni. Niektórzy Polacy zdążyli już wrócić z wakacji, na które czekali nierzadko przez cały rok, przed innymi dopiero upragniony wyjazd. Nie da się ukryć, że wielu zależy na tym, aby połączyć wypoczynek z możliwie jak najmniejszym wydatkiem. Ci sprytniejsi znaleźli na to nawet sposób. Dzięki niemu mogą zaoszczędzić nawet 1-2 tys. zł.
W tym roku wakacje w Polsce wypadają wyjątkowo blado. Turystów straszą “paragony grozy”, do tego pogoda nie dopisuje, a ceny za nocleg sprawiają, że wiele osób woli wyjechać za granicę. Mimo to polskie wybrzeże stało się wyjątkowo atrakcyjne dla przyjezdnych z innych krajów. Czyim zainteresowaniem cieszy się najbardziej? Odpowiedź może zaskoczyć. Nie tylko Czesi upodobali sobie nadbałtyckie kurorty.
Wiele wskazuje na to, że w końcu będziemy mogli poczuć prawdziwy smak gorącego, wakacyjnego lata. Do kraju nadciąga fala upałów, słupki rtęci pokażą wartości niespotykane dotychczas przy okazji stale nawracających deszczowych i burzowych dni. Gdzie będzie najcieplej?
Tegoroczne lato w Polsce zdecydowanie odbiega od oczekiwań – zamiast słońca i upałów, dominuje kapryśna, burzowa pogoda, która pokrzyżowała plany wielu urlopowiczom. Niestety, krótkie chwile z przejaśnieniami to tylko przerywnik – w pierwszy weekend sierpnia Polska znów znajdzie się pod wpływem ciemnych, deszczowych chmur. Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej ostrzega przed nadciągającymi niebezpiecznymi zjawiskami pogodowymi. Tylko dwa regiony oprą się porywistemu wiatrowi i ulewom.
