Niektórzy emeryci będą zaskoczeni. Dostaną niższą 14. emeryturę, to niestety nie błąd
Zakład Ubezpieczeń Społecznych wkrótce zacznie przelewać na konta seniorów dodatkowe świadczenia, czyli tzw. czternaste emerytury. Choć dla wielu będzie to znaczące wsparcie, część osób poczuje się rozczarowana. Wszystko dlatego, że nie wszyscy otrzymają pełną kwotę, a w niektórych przypadkach dodatek zostanie znacząco pomniejszony.
Dodatkowe świadczenia dla seniorów — oczekiwania wyższe niż rzeczywistość
Trzynaste i czternaste emerytury zostały wprowadzone po to, aby wesprzeć osoby starsze, które po zakończeniu aktywności zawodowej często borykają się z problemami finansowymi. Ich celem było podniesienie poziomu życia seniorów i częściowe wyrównanie rosnących kosztów utrzymania. W założeniu miały stanowić bezpieczną poduszkę finansową w czasach, gdy inflacja i ceny usług szczególnie dotykają najstarszych obywateli.
Nie da się jednak ukryć, że te rozwiązania nie są lekarstwem na wszystkie problemy. Seniorzy nadal często skarżą się na niewystarczające świadczenia, co wskazuje na konieczność głębszej reformy systemu emerytalnego. Zanim to jednak nastąpi, emeryci i renciści muszą polegać na ZUS. A ta instytucja nie zawsze tylko daje — czasem także odbiera. Już niedługo przekonają się o tym osoby, które spodziewały się pełnej czternastki, a zamiast tego zobaczą na koncie lub w przekazie pocztowym znacznie mniejszy przelew. Dlaczego tak się dzieje?
Trzynastka i czternastka — dwa różne świadczenia
Trzeba zacząć od tego, że choć obydwa dodatki mają podobną nazwę, trzynasta i czternasta emerytura to w rzeczywistości dwa odrębne świadczenia. Trzynastka przysługuje wszystkim emerytom i rencistom w równej wysokości — niezależnie od tego, jaką emeryturę pobierają na co dzień. Każdy senior otrzymuje więc pełną kwotę, co sprawia, że to świadczenie jest przewidywalne i nie rodzi większych wątpliwości.
Inaczej wygląda sytuacja z czternastką. Tutaj obowiązuje mechanizm uzależniający wysokość wypłaty od podstawowej emerytury lub renty. Oznacza to, że nie każdy otrzyma pełne świadczenie, a różnice mogą być znaczące. Wielu seniorów dopiero teraz zaczyna dostrzegać tę różnicę, co prowadzi do zaskoczenia, a czasem nawet rozczarowania.
W praktyce trzynastka jest traktowana jako dodatkowe i pewne wsparcie, podczas gdy czternastka pełni rolę świadczenia bardziej socjalnego, skierowanego przede wszystkim do osób o niższych dochodach. Dlatego wielu emerytów z wyższymi świadczeniami musi się liczyć z tym, że ZUS przyzna im mniejszą kwotę lub całkowicie wykluczy z wypłat. 14. emerytura trafi do beneficjentów we wrześniu. Niedawno na stronie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych został opublikowany specjalny komunikat z wyjaśnieniami w tej sprawie.
Dlaczego część seniorów dostanie pomniejszoną czternastkę? ZUS wyjaśnia
Według komunikatu ZUS, pełna czternasta emerytura w 2025 roku wyniesie 1 878,91 zł brutto, czyli dokładnie tyle, ile obecna minimalna emerytura. Po odliczeniu podatku i składki zdrowotnej oznacza to około 1 558 zł „na rękę” w przypadku osób z najniższymi świadczeniami.
Z czternastki pobierzemy składkę zdrowotną oraz zaliczkę na podatek dochodowy. Wysokość czternastki na rękę nie będzie jednakowa z powodu różnic w zaliczce na podatek. Na przykład dla osoby, która pobiera emeryturę w kwocie minimalnej (1878,91 zł brutto), dodatkowe świadczenie na rękę wyniesie 1558,81 zł. Czternastka będzie wolna od potrąceń, np. zajęć komorniczych. Nie wlicza się do dochodu przy ubieganiu się o pomoc społeczną, alimenty czy 500+ dla niezdolnych do samodzielnej egzystencji — informuje ZUS w komunikacie.
Pełną kwotę otrzymają wyłącznie ci, których podstawowa emerytura lub renta nie przekracza 2 900 zł brutto. Jeśli świadczenie jest wyższe, działa zasada “złotówka za złotówkę”. Przykład? Senior z emeryturą 3 000 zł brutto dostanie czternastkę pomniejszoną o 100 zł, a osoba z emeryturą 3 500 zł brutto — aż o 600 zł. W efekcie różnice w wysokości dodatku mogą być znaczące.
ZUS podkreśla, że prawo do czternastki wygasa całkowicie, gdy emerytura przekracza 4 728,91 zł brutto. Oznacza to, że osoby z wyższymi świadczeniami nie zobaczą na swoim koncie żadnego przelewu z tego tytułu. Ponadto czternastki nie otrzymają również ci, którzy 31 sierpnia mają zawieszoną emeryturę lub rentę np. z powodu przekroczenia limitów dorabiania.
Dla wielu seniorów oznacza to, że wysokość dodatkowego świadczenia może być sporym zaskoczeniem. ZUS przypomina, że choć czternastka trafi do uprawnionych automatycznie i nie wymaga składania wniosków, jej kwota nie będzie taka sama dla wszystkich.
Choć dodatkowe świadczenia emerytalne to dla wielu seniorów realne wsparcie, warto pamiętać, że czternastka różni się od trzynastki. Jej wysokość zależy od dochodu, a nie każdy otrzyma pełną kwotę. Już we wrześniu część emerytów przekona się, że przelew z ZUS będzie niższy, niż oczekiwali.
