Są problemy z jawnością cen ofertowych mieszkań. Dzieje się to, przed czym ostrzegaliśmy

Ustawa o jawności cen ofertowych – krok w stronę uzdrowienia rynku nieruchomości

Ustawa o jawności cen ofertowych opracowana przez Polskę 2050 to bez dwóch zdań jeden z sukcesów rządu i element większej strategii, dzięki której można z czystym sumieniem powiedzieć, że wobec polskiej mieszkaniówki można żywić nadzieję na poprawę. Po upadku forsowanych przez PSL dopłat do kredytów i objęciu strategii stanowionej przez ustawę Kukuckiego-Lewandowskiego jawność ofert to krok w stronę zbalansowania rynku.

Wiele jeszcze jest do zrobienia. W kolejce do pełnego otwarcia czeka Rejestr Cen Nieruchomości, poza tym dopiero dziś Komitet Stały Rady Ministrów przyjął ustawę o Portalu DOM, a trzeba pamiętać, że tam obowiązuje monstrualne 20-miesięczne vacatio legis. Niestety przy pracach nad ustawą o jawności cen ofertowych nie wystrzeżono się błędów, co już teraz widać jak na dłoni.

O lukach w ustawie informowaliśmy już w kwietniu. Nic z tym nie zrobiono i teraz mamy efekty

Pod koniec kwietnia pisaliśmy, że ustawa o jawności cen ofertowych niebezpiecznie się rozrasta. Oprócz prostego wymuszenia publikacji w serwisach z ogłoszeniami i na własnych stronach zaczęto nakładać na deweloperów obowiązki dostarczania informacji na portal dane.gov.pl. Waldemar Izdebski, były Główny Geodeta Kraju, przestrzegał na łamach Biznes Info, że w kształcie stanowionym przez ustawę system po prostu nie będzie działał.

Już w kwietniu Izdebski zwracał uwagę, że ustawa nie nakłada na deweloperów obowiązków dostarczania informacji, które pozwoliłyby precyzyjnie umiejscowić lokal. Równie dobrze w adresie można byłoby wpisywać wyłącznie miasto, bo na to pozwalała ustawa. Brakowało także obowiązku podawania całościowej ceny mieszkania i jego powierzchni.

Próbowaliśmy zwrócić uwagę patronującej ustawie ministry Pełczyńskiej na tę kwestię, ale zostało to zignorowane. I dziś mamy tego skutki.

Jawność bez powierzchni czy adresu. Ustawa o jawności cen ofertowych do pilnej poprawki!

Portal zametr.pl przeanalizował już te dane, które deweloperzy przesłali na rządowe serwery. Tak jak się spodziewaliśmy, są one absolutnie niejednolite i wykazują elementarne braki. W przypadku części nieruchomości nie ma nawet danych o metrażu, brakuje też informacji o powierzchni, jest tylko cena całkowita, co nie pozwala obliczyć ceny za metr kwadratowy. Jest więc zatem dokładnie tak, jak pisaliśmy pod koniec kwietnia. Zametr.pl pisze:

To wygląda na Dziki Zachód. Każda inwestycja deweloperska w innym formacie CSV. [...]  Obecne instrukcje wyjaśniają jedynie jak plik z danymi wrzucić do http://dane.gov.pl, ale już nie opisują co taki plik powinien zawierać. A skoro nie ma wymagań i walidacji, to wgrywane pliki zawierają niewiele.

Za taki stan rzeczy nie należy winić deweloperów, bo ci zawsze zrobią wszystko, by utrzymać status quo, a deklarowaną przychylność jawności należy traktować wyłącznie jako zasłonę dymną. Aktualny chaos ma miejsce, bo ustawa na to pozwoliła. O komentarz poprosiliśmy Waldemara Izdebskiego, który przewidział ten stan rzeczy na długo przed wejściem ustawy o jawności cen ofertowych w życie:

Szkoda, że nie słuchano uwag, które zgłaszałem na etapie legislacji. Teraz będzie trudniej, ale nie ma innego wyjścia, trzeba próbować standaryzować. Natomiast mając doświadczenia z informatyzacją z okresu bycia Głównym Geodetę Kraju wiem, że najlepiej taką standaryzację wpisać jasno do ustawy, bo tak tylko bazując na samych uzgodnieniach, to nie będzie działać, gdyż uzgodnienia nie są przepisem prawa i trudno będzie takie uzgodnienia wyegzekwować.

11 września br. jawność cen ofertowych zacznie obowiązywać w kolejnych segmentach rynku i to tak naprawdę ten termin obejmie jego większą część, tj. sprzedaż rozpoczętą przed 11 lipca br. Pozostaje żywić nadzieję, że do tego czasu wymogi zostaną doprecyzowane.