Jak wyliczyć staż pracy do emerytury? Tak robi to ZUS
Staż pracy w polskim prawie nobilituje do szeregu możliwości w różnych segmentach; czasem pozwala np. zwiększyć wypłatę, reguluje też ściśle prawo do otrzymywania minimalnego świadczenia emerytalnego, a od 1999 r. nie przekłada się bezpośrednio na wysokość emerytury. Jak liczyć staż pracy?
Staż pracy w emeryturze. Jak liczyć?
Staż pracy to w prawie suma okresów, w których odprowadzaliśmy składki emerytalne. W okresie aktywności zawodowej jest ważny dla obu segmentów rynku: budżetowego i prywatnego. W przypadku umowy o pracę wpływa na długość urlopu wypoczynkowego, okresu wypowiedzenia stosunku pracy czy odprawy. Nieco więcej funkcji pełni w przypadku tzw. budżetówki, czyli działu publicznego (pracownicy samorządu, sądu, wszelkiej administracji publicznej). Reguluje prawo do dodatku za wysługę lat - pracodawca publiczny za dłuższy staż pracy wypłaci większą stawkę. Jak staż pracy wpływa na prawo do emerytury i jak go obliczać?
Zobacz też: Emerytura nie wystarczy. Policzono, ile Polacy powinni odłożyć na "spokojną" starość
Polacy boją się długów, ale w nie popadają. ‘’Erozja moralności finansowej”Staż pracy. Co wlicza się do lat pracy?
Poza okresami składkowymi, w staż pracy wliczają się też te nieskładkowe. O ile okresy składkowe dotyczą, jak dotąd, wyłącznie pracowników zatrudnionych na umowie o pracę (nawet w niepełnym wymiarze), o tyle okresy nieskładkowe, to np. czas przypadający na naukę powyżej etapu szkół podstawowych: szkoły zawodowe (3 lata do stażu pracy), licea (4 lata do stażu pracy), technika (5 lat do stażu pracy), policealne (6 lat do stażu pracy) i uczelnia wyższa (8 lat do stażu pracy). Co ważne, liczba lat nie sumuje się w przypadku ukończenia kilku rodzajów tych szkół. Jeżeli skończyliśmy szkołę policealną i uczelnię wyższą, do stażu pracy doliczamy 8 lat, nie 14.
Poza nauką okres nieskładkowy tworzą też okresy pracy za granicą, służba wojskowa, urlopy wychowawcze, studia doktoranckie, czas, o który skrócono nam okres wypowiedzenia, prowadzenia gospodarstwa rolnego, czas pobierania zasiłku dla bezrobotnych, czas stażu.
Staż pracy a emerytura
Jak wymienione okresy przekładają się na świadczenie emerytalne? Staż pracy sam w sobie nie wpływa na nasze prawo do pobierania emerytury od czasu reformy - dotyczy to wszystkich osób urodzonych po 31 grudnia 1948 r. Prawo do świadczenia emerytalnego nabywamy już po udowodnieniu minimalnego okresu składkowego (de facto wystarczy, że na umowie o pracę przepracowaliśmy jeden dzień). Niemniej, to właśnie staż pracy reguluje wysokość świadczenia emerytalnego. W Polsce wiele jest osób uprawnionych do otrzymywania emerytury poniżej jej minimalnego progu, w efekcie np. niektórzy emeryci co miesiąc otrzymują na swoje konto kilka złotych albo groszy. Żeby jednak skorzystać z emerytury minimalnej, której wartość rokrocznie jest waloryzowana, konieczne jest przepracowanie 20 lat w przypadku kobiet i 25 w przypadku mężczyzn.
"Kapitał zgromadzony na koncie ZUS". Co to znaczy?
W kontekście uprawnienia do świadczenia emerytalnego i stażu pracy, istotnego komponentu tego świadczenia, w ZUS często pojawia się zwrot “kapitał zgromadzony na koncie w ZUS”. Enigmatyczne określenie oznacza dokładnie to samo co właśnie staż pracy. To kwota, którą poprzez składki wypracowaliśmy na swoim indywidualnym koncie ZUS. To ten kapitał, podczas wyliczania naszej emerytury, będzie dzielony przez średnią planowaną długość życia (dane GUS) i na tej podstawie wypłacany nam co miesiąc.
Staż pracy a JDG
Jak dotąd do stażu pracy, okresów składkowych, wlicza się wyłącznie stosunek pracy określany umową o pracę. Zmiany w tym zakresie, wyczekiwane przez wielu Polaków, planuje Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. W myśl postulowanych przez resort regulacji do stażu pracy miałby się wliczać okres prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej (JDG), ale też umowy zlecenie. Dyskusja o wprowadzeniu tego rozwiązania trwa, w tym roku, od stycznia. Trwają konsultacje.
Jak sprawdzić swój staż pracy?
Swój indywidualny staż pracy można sprawdzić w dowolnym momencie w oddziale ZUS, ale też przez Platformę Usług Elektronicznych (PUE). Trzeba w tym celu złożyć wniosek z prośbą o udostępnienie tej informacji (formularz US-7). W ciągu 7 dni od złożenia takiego wniosku ZUS powinien przekazać nam informacje o aktualnym stanie faktycznym.
Zobacz też: Kogo stres mobilizuje, a kogo wypala? Pracownicy gorzej reagują na stres niż ich szefowie
