Stwierdzenie nabycia spadku a dział spadku

Stwierdzenie nabycia spadku a samo nabycie spadku

Na początek należy rozróżnić nabycie spadku od stwierdzenia nabycia spadku. Kiedy umiera spadkodawca, wraz z jego śmiercią następuje otwarcie spadku. Również w tym samym momencie dochodzi do nabycia spadku. Kwestię tę reguluje księga czwarta Kodeksu Cywilnego. W art. 925 jest napisane, że spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Nie jest więc w tym przypadku potrzebne żadne postępowanie prawne. Nawet spadkobiorca, który nie ma świadomości śmierci członka swojej rodziny, nabywa jego spadek prawie automatycznie. Stwierdzenie nabycia spadku ma więc charakter formalny i jest definitywnym potwierdzeniem, że dana osoba dziedziczy spadek. Czasem jednak nadanie tej formalności staje się koniecznością, kiedy jest wiele spadkobiorców i nie ma wśród nimi pełnej zgodności. Część tę reguluje tytuł szósty w Kodeksie Cywilnym, art. 1025: domniemywa się, że osoba, która uzyskała stwierdzenie nabycia spadku albo poświadczenie dziedziczenia, jest spadkobiercą .

Stwierdzenie nabycia spadku a dział spadku – różnice

Nie raz zdarzy się, że osoby uważają stwierdzenie nabycia spadku i dział spadku za jedno i to samo. Jest to jednak złe rozumowanie. W przypadku pierwszej omawianej rzeczy, mamy do czynienia ze stwierdzeniem, czy dana osoba rzeczywiście jest spadkobiorcą. Określa się tym samym ich udział w spadku. Natomiast celem działu spadku jest zebranie wszystkich informacji o wspólności majątku spadkowego i dokonanie podziału dokładnie sprecyzowanych rzeczy pomiędzy spadkobiorcami.

Stwierdzenie nabycia spadku a dział spadku – droga postępowania

Stwierdzenie nabycia spadku może się dokonać na dwa różne sposoby. Pierwszą opcją jest sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia u notariusza. Podpisany dokument trafia do Rejestru Spadkowego. Drugim sposobem, najczęściej spotykanym w przypadku, kiedy spadkobiorcy mają odmienne zdania na temat dziedziczenia, jest wystąpienie na drogę sądową. W tym przypadku należy złożyć wniosek do sądu rejonowego. W drodze postępowania występuje jedynie wnioskodawca oraz uczestnicy, a nabycie spadku zostaje stwierdzone przez sąd. Kiedy mówimy z kolei o dziale spadku, również mamy do wyboru dwie drogi. Kiedy spadkobiorcy są polubowni, mogą stworzyć umowę z dokładnym podziałem spadku, wypisując wszystkie przedmioty majątku spadkowego – elementów masy spadkowej. Kodeks Cywilny nie reguluje tak naprawdę w jaki sposób taka umowa ma zostać sporządzona. Oznacza to, że można ją zawrzeć również w formie ustnej. Najlepszym wyjściem jest jednak zawarcie jej w formie pisemnej. Jedyny wyjątek od reguły stanowi nieruchomość – jeśli znajduje się ona w majątku spadkowym, dział spadku należy sporządzić u notariusza. Zdarza się, że nie wszyscy spadkobiercy zgadzają się co do tego, jaki podział będzie najbardziej rozsądnym. W tym przypadku, podobnie jak w kwestii stwierdzenia nabycia spadku, można wkroczyć na drogę sądową.

Podział spadku przez sąd

W przypadku konieczności dokonania działu spadku drogą sądową, konieczne będzie złożenie odpowiedniego wniosku do sądu rejonowego. Sąd na skutek postępowania działowego orzeka o składzie i wartości spadku, który ma ulec podziałowi. Sam dział spadku nie jest już tak prosty, ponieważ może się dokonać na kilka sposobów. Sąd może dokonać podziału fizycznego, czyli rozdysponowania przedmiotów pomiędzy spadkobiorców zgodnie do ich udziału w spadku. Jeśli nie da się w ten sposób zakończyć sprawy, sąd może przyznać prawa, które wchodzą w skład spadku jedynie niektórym spadkobiercom, nakładając na nich obowiązek spłaty pozostałych. Gdy okaże się, że i ten sposób będzie niemożliwy, sąd nakazuje najpierw sprzedaż całego majątku spadkowego. Dopiero uzyskana w ten sposób kwota jest dzielona pomiędzy spadkobierców.