Zwolnienie lekarskie z kodem B. Wtedy pracownik otrzymuje specjalną ochronę

System zwolnień lekarskich w Polsce — jak działa i jakie daje prawa?

Zwolnienie lekarskie jest dokumentem potwierdzającym, że pracownik z powodu choroby lub innego zdarzenia nie jest zdolny do wykonywania obowiązków służbowych. Wystawia je lekarz, a informacja o L4 trafia elektronicznie do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) i pracodawcy. 

Pracownik przebywający na zwolnieniu zachowuje prawo do zasiłku chorobowego. Przez pierwsze 33 dni w roku kalendarzowym — lub 14 dni w przypadku osób po 50. roku życia. Świadczenie wypłaca pracodawca, a następnie obowiązek ten przejmuje ZUS. Wysokość zasiłku zależy od rodzaju choroby i kodu wpisanego przez lekarza. Niektóre kody oznaczają 80 proc. podstawy wynagrodzenia, inne natomiast 100 proc.

Pracodawca, otrzymując L4 pracownika, ma obowiązek dostosować warunki pracy lub wstrzymać wykonywanie obowiązków służbowych, jeśli wynika to z rodzaju niezdolności. W przypadku określonych kodów zwolnień pracownik może korzystać z dodatkowej ochrony wynikającej z przepisów prawa pracy. Jednym z takich oznaczeń jest kod B, który ma szczególne znaczenie.

ZOBACZ TEŻ: Polacy nie chcą już tak pracować. Rezygnują po kilku dniach, tak źle jeszcze nie było

Co oznacza kod B na zwolnieniu lekarskim?

Na zwolnieniach lekarskich mogą figurować różne kody. Zwykle kody literowe oznaczają przyczyny niezdolności do wykonywania obowiązków zawodowych. Wśród nich wyróżniamy między innymi: 

• kod A — niezdolność do pracy po przerwie nieprzekraczającej okresu 2 miesięcy, spowodowanej tą samą chorobą, której dotyczyło dane zwolnienie lekarskie;
• kod C — niezdolność do pracy spowodowana nadużywaniem napojów alkoholowych;
• kod D — niezdolność do pracy z uwagi na gruźlicę;
• kod E — niezdolność do pracy, na którą wpływ mają występujące u danej osoby choroby zakaźne.

Kod B na zwolnieniu lekarskim oznacza, że pracownica jest w ciąży. Takie zwolnienie może zostać wystawione z różnych powodów — najczęściej w sytuacjach, gdy istnieje ryzyko dla zdrowia matki lub dziecka, albo ciąża jest na zaawansowanym etapie i wymaga ograniczenia aktywności zawodowej. Wpisanie kodu B przez lekarza powoduje automatyczne przekazanie tej informacji pracodawcy, co ma bezpośredni wpływ na sposób naliczania zasiłku chorobowego.

W przypadku kobiet w ciąży świadczenie chorobowe wynosi 100 proc. podstawy wymiaru, co odróżnia ten kod od większości innych, w których obowiązuje stawka 80 proc. Co więcej, zwolnienie z kodem B uprawnia do wydłużonego okresu pobierania zasiłku — nawet do 270 dni, podczas gdy standardowo maksymalny czas wynosi 182 dni.

Na wniosek pracownicy lekarz może pominąć wpisanie kodu B, jednak wiąże się to z krótszym czasem pobierania świadczenia i jego niższą wysokością. Należy pamiętać, że ciąża może być również potwierdzona pracodawcy za pomocą specjalnego zaświadczenia lekarskiego, bez konieczności przebywania na L4. W takim przypadku kobieta korzysta z dodatkowej ochrony w pracy, wynikającej z Kodeksu pracy. Co natomiast musi zrobić pracodawca po otrzymaniu od pracownicy zwolnienia z kodem B? 

Obowiązki pracodawcy po otrzymaniu zwolnienia z kodem B i ochrona pracownic w ciąży

Po otrzymaniu zwolnienia lekarskiego z kodem B pracodawca jest zobowiązany do wypłaty zasiłku chorobowego przez pierwsze 33 dni niezdolności do pracy. Po tym okresie świadczenie przejmuje ZUS. Aby było to możliwe, pracodawca musi przekazać do ZUS odpowiedni dokument — formularz Z-3 w przypadku umowy o pracę lub Z-3a dla osób zatrudnionych na podstawie umów cywilnoprawnych. Dokument ten stanowi podstawę do naliczenia i wypłaty świadczenia chorobowego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Zwolnienie z kodem B może obejmować również okres po porodzie, jednak zasiłek chorobowy przysługuje tylko do dnia narodzin dziecka. Następnie kobieta automatycznie przechodzi na zasiłek macierzyński. Aby go otrzymać, musi złożyć wniosek o urlop macierzyński oraz dostarczyć pracodawcy skrócony odpis aktu urodzenia dziecka.

Przepisy prawa pracy zapewniają kobietom w ciąży szczególną ochronę. Od momentu poinformowania pracodawcy o ciąży, niezależnie od tego, czy nastąpiło to poprzez L4 z kodem B, czy zaświadczenie lekarskie, kobieta nie będzie pracować w porze nocnej i nadgodzinach i nie będzie mogła być delegowania bez jej zgody poza stałe miejsce pracy, a także zyska ochronę przed wypowiedzeniem umowy o pracę. Wyjątkiem są szczególne przypadki, takie jak upadłość lub likwidacja pracodawcy.

Dzięki tym regulacjom kobiety w ciąży mogą korzystać z pełnej ochrony zdrowia i praw pracowniczych, a pracodawcy mają jasne wytyczne dotyczące postępowania w takiej sytuacji.