Sąd to organ władzy publicznej, działający w imieniu państwa na podstawie przepisów prawa – zarówno ustaw zwykłych, jak i Konstytucji – którego wyłącznym zadaniem jest sprawowanie wymiaru sprawiedliwości. Każde działanie sądu, każdy wyrok, postanowienie czy zarządzenie musi mieć swoją podstawę prawną – nie tylko co do treści, ale i trybu, w jakim zostało wydane.
Sąd nie jest ani instytucją doradczą, ani rozjemcą z szerokim mandatem do kompromisu, ale organem, który ocenia dowody, stosuje prawo i rozstrzyga konkretną sprawę w sposób wiążący dla stron – przynajmniej w teorii, bo praktyka (nie tylko w krajach Trzeciego Świata, ale i w Polsce) niekiedy kłóci się z tak szlachetnymi ideami.
W polskim porządku prawnym sądy stanowią niezależną władzę – oddzieloną zarówno od organów ustawodawczych, jak i wykonawczych – co wynika bezpośrednio z Konstytucji RP. Sprawowanie wymiaru sprawiedliwości nie oznacza wyłącznie orzekania o winie czy karze – sądy rozpatrują także sprawy cywilne, rodzinne, gospodarcze, administracyjne i konstytucyjne, a ich działalność obejmuje cały obszar życia publicznego.
W Polsce funkcjonuje kilka rodzajów sądów, z których największą grupę stanowią sądy powszechne – dzielące się na rejonowe, okręgowe i apelacyjne. To właśnie one rozpoznają zdecydowaną większość spraw: cywilnych, karnych, rodzinnych, gospodarczych i pracowniczych.
Sądy rejonowe działają jako instancja pierwsza w sprawach o mniejszym ciężarze gatunkowym, sądy okręgowe – jako druga instancja lub pierwsza w sprawach poważniejszych, zaś sądy apelacyjne rozpatrują odwołania od wyroków okręgowych. W ich strukturze nie występuje sąd kasacyjny – ten należy do Sądu Najwyższego, który nie rozpoznaje spraw merytorycznie, lecz ocenia zgodność zastosowania prawa z jego wykładnią systemową.
Obok sądów powszechnych funkcjonują sądy administracyjne, rozpatrujące spory pomiędzy jednostkami a organami administracji publicznej. Ich zadaniem nie jest orzekanie o winie – lecz kontrola legalności decyzji administracyjnych, takich jak pozwolenia, odmowy, nakazy czy zakazy wydawane przez urzędy. Na czele tej struktury stoi Naczelny Sąd Administracyjny, który rozpoznaje skargi kasacyjne i zapewnia jednolitość orzecznictwa w skali kraju.
Niezależnie od powyższych funkcjonuje także Sąd Najwyższy – jako organ kontroli kasacyjnej i interpretacyjnej – oraz Trybunał Konstytucyjny, którego rola, przynajmniej formalnie, polega na ocenie zgodności ustaw z Konstytucją.
W sądzie nie należy wypowiadać treści, które nie mają oparcia w materiale dowodowym, nie pozostają w związku ze sprawą lub naruszają zasady kultury prawnej – nawet jeśli wydają się uzasadnione emocjonalnie. Niedopuszczalne są zarzuty bez wskazania konkretnych faktów, komentarze oceniające pracę sędziego, podważanie legalności działania sądu, oraz jakiekolwiek sugestie dotyczące stronniczości, układów czy rzekomego braku sensu postępowania. Każde słowo wypowiedziane w toku rozprawy staje się częścią oficjalnego zapisu, a jego konsekwencje mogą wykraczać poza doraźny efekt retoryczny.
Pokaż więcej
Wyrok TSUE znacząco zmienia zasady rozstrzygania sporów frankowych. Trybunał zakwestionował dotychczasową praktykę dotyczącą potrąceń i przedawnienia, wzmacniając pozycję konsumentów i wymuszając korektę strategii banków.
Spór o publiczne finansowanie działalności Tadeusza Rydzyka w Toruniu wkracza na salę sądową. Resort domaga się unieważnienia kluczowych aneksów do umowy, twierdząc, że Fundacja nie wywiązała się ze swoich zobowiązań. Stawką są miliony złotych i zasady finansowania projektu zawartej za czasów rządu Prawa i Sprawiedliwości.
Polskie sądy od lat zmagają się z ogromnymi zatorami, a sprawy o rozwiązanie małżeństwa są jednymi z najbardziej obciążających. Długotrwałe procesy generują nie tylko koszty, ale przede wszystkim potęgują stres. Rząd wraca do koncepcji, która może skrócić tę procedurę, zastępując salę sądową wizytą w zupełnie innym miejscu. Znane są szczegóły.
Pracujący rodzice mogą korzystać ze zwolnienia lekarskiego, jeśli zajmują się chorym dzieckiem i odprowadzają składki na ubezpieczenie chorobowe. Czy świadczenie obowiązuje również przy opiece nad chorym psem lub kotem? Wyrok Sądu Rejonowego w Płońsku potwierdził, że choć prawo pracy nie przewiduje płatnego urlopu na opiekę nad chorym zwierzęciem, pracownik może odzyskać utracone wynagrodzenie - pod jednym warunkiem.
Anomalie wyborcze to temat, który wzbudził w Polakach wiele skrajnych emocji. Sąd Najwyższy rozpatruje właśnie liczne protesty wyborcze, a pod budynkiem zebrało się grono protestujących. Tymczasem do głosu dochodzą członkowie komisji, w których doszło do nieprawidłowości. Opowiedzieli, z czym mierzą się na co dzień.
Premier Donald Tusk podczas piątkowej konferencji prasowej (27 czerwca) zabrał głos w sprawie oceny izby Sądu Najwyższego w sprawie nieprawidłowości oraz złożonych protestów wyborczych. “Bardzo chciałbym, aby każdą godzinę, każdy dzień do czasu ostatecznych decyzji wykorzystano do sprawdzenia każdej wątpliwej sytuacji” - podkreślał prezes Rady Ministrów.
Choć od wyborów prezydenckich minęły już dwa tygodnie, nie milkną echa po emocjonującym wyścigu dwóch kandydatów. Podobnie wciąż trwają dyskusje na temat potencjalnej nieuczciwości elekcji, którą podnoszą zarówno obywatele, jak i politycy. Sąd Najwyższy podał najnowsze informacje na temat protestów wyborczych, setki dokumentów już wpłynęło.
Sąd Najwyższy wydał komunikat ws. procedur składania protestów wyborczych. Jest to odpowiedź na nieprawidłowości, do jakich doszło w niektórych komisjach obwodowych. Komunikat ma charakter stricte informacyjny i nadal nic nie wskazuje na to, by skala incydentów była na tyle duża, aby mogła zostać uznana na mającą wpływ na końcowy wynik wyborów.
Alimenty po rozwodzie to temat, który nie kończy się jedynie na dzieciach. W określonych sytuacjach były małżonek również może liczyć na finansowe wsparcie. Kiedy to możliwe i ile to może kosztować?
Wyścig o fotel prezydenta zdecydowanie przyspiesza, a niektórym kandydatom już nie wystarcza prowadzenie kampanii i spotykanie się z potencjalnymi wyborcami. Tym razem najcięższe działa wytoczył Szymon Hołownia, startujący z ramienia Trzeciej Drogi i obecny marszałek Sejmu. Polityk starł się ze swoim konkurentem i zapowiedział wejście na drogę sądową. O co poszło?
Wkrótce miną cztery lata od tragicznego w skutkach wypadku drogowego, w którym brał udział adwokat Paweł K. Ta sprawa obiegła całą Polskę ze względu na kontrowersyjne nagranie, które później mężczyzna umieścił w sieci. To wtedy nazwał auto ofiar “trumną na kółkach”. Wczoraj, 1 kwietnia, zakończyła się ostatnia rozprawa w tej sprawie. Prokuratura domaga się kary.
Służba Więzienna potwierdziła, że zabójca działacza Prawa i Sprawiedliwości Ryszard Cyba, który za zbrodnię popełnioną 15 lat temu otrzymał karę dożywocia, opuścił zakład karny. Tyle wystarczyło, by politycy PiS zaczęli mijać się z prawdą, twierdząc, że morderca jest na wolności. Fakty są inne, a o losie Cyby zdecydował sąd na podstawie opinii biegłych.
Rosnące statystyki na temat rozwodów w Polsce wywołują szereg dyskusji. Bez wątpienia sprawy tego typu są też jedną z głównych przyczyn zbliżającej się wielkimi krokami zapaści sądów. To między innymi z tego powodu Ministerstwo Sprawiedliwości postanowiło podjąć kroku ku uproszczeniu procedury. Wiadomo, jaki kierunek obierze resort, rozwód stanie się prostszy?
Polska została obciążona gigantyczną karą finansową przez TSUE - Komisja Europejska potrąciła środki bezpośrednio z funduszy unijnych. Rząd zapowiada odwołanie od tej decyzji, a minister ds. UE podkreśla, że odpowiedzialność za sytuację ponosi poprzednia ekipa rządząca. Szanse na odzyskanie środków pozostają jednak niepewne. Czy Polska ma jakiekolwiek możliwości, by zmniejszyć wysokość kary?
Do sejmowej komisji śledczej ds. Pegasusa wpłynął wniosek o uchylenie immunitetu Zbigniewa Ziobry. Adam Bodnar chce aresztu dla byłego ministra sprawiedliwości.
Według Ministerstwa Sprawiedliwości do 2026 roku mają zostać wdrożone reformy dotyczące sądownictwa. Próba rozwiązania jednego problemu może zakończyć się powstaniem następnego — jedna z regulacji sparaliżuje sądy rodzinne. Skutki nowelizacji odczują osoby, które oczekują na rozstrzygnięcie spraw alimentacyjnych.
Nadchodzą wielkie zmiany dla frankowiczów. Ministerstwo Sprawiedliwości szykuje nową ustawę, która ma między innymi ułatwić proces zawierania ugód. Projekt trafił już do wykazu prac legislacyjnych Rady Ministrów.
Minęło ponad pół roku, odkąd pewna warszawianka spróbowała zaoszczędzić podczas zakupów przy kasie samoobsługowej. Zapłaciła wtedy za awokado, celowo nabijając na kasie samoobsługowej jabłka. Teraz kiedy usłyszała wyrok w tej sprawie, wciąż dyskutuje się o kwalifikacji czynu. Karniści nie zgadzają się z tezą, że doszło do oszustwa.
Dziedziczenie po ojcu, który ożenił się po raz drugi, to temat, który naturalnie wzbudza wiele pytań i niepewności - zwłaszcza w kontekście praw do spadku dla dzieci z poprzedniego małżeństwa oraz dla nowej żony zmarłego. W Polsce dziedziczenie regulowane jest przez kodeks cywilny, który określa zasady dziedziczenia ustawowego i testamentowego. Jak to wygląda w praktyce?
Szykują się wielkie zmiany w licytacjach komorniczych. “Rzeczpospolita” donosi, że zostaną one domyślnie przeniesione do internetu. Odejdziemy od tradycyjnej formy licytacji, która ma być przeprowadzana już tylko na wniosek wierzyciela. Przedstawiamy szczegóły.
W Sądzie Rejonowym w Toruniu zapadł ważny wyrok dotyczący zasad wykorzystywania zwolnień lekarskich przez przedsiębiorców. To kolejna taka sytuacja, która udowadnia, że państwo potrafi stanąć po stronie prowadzących firmy i zakwestionować decyzje kontrolerów.
Ministerstwo Sprawiedliwości zapowiedziało istotne zmiany dotyczące alimentów, obejmujące wprowadzenie tabel alimentacyjnych oraz alimentów natychmiastowych. Celem jest ujednolicenie zasądzanych kwot i przyspieszenie procedur dla rodzin w potrzebie.
Firma Levi Strauss ogłosiła zamknięcie swojej produkcji w Płocku. W związku z tym około 650 osób straci swoje stałe zatrudnienie. Okazało się, że pracownicy nie są zadowoleni z odpraw, jakie proponuje im pracodawca. Już w najbliższy czwartek zaplanowano pierwsze pikiety.
Polskie Radio oficjalnie zostało postawione w stan likwidacji. To efekt decyzji Sądu Rejonowego dla miasta stołecznego Warszawy. Decyzja znalazła się już w Krajowym Rejestrze Sądowym, wraz z nazwiskiem likwidatora.
Większość Polaków zdaje sobie sprawę z tego, jak ważnym dokumentem jest testament. To, o czym wiele osób nie ma pojęcia, to jak napisać testament, by nie istniało ryzyko jego podważenia. Jak napisać ważny testament? Wyjaśniamy.
Ostatnie reklamy Biedronki musiały zostać zajęte przez komornika. Nowe hasło sieci znów atakuje konkurencje? Tym razem Lidl może mieć jednak zagwozdkę.
21 lutego Polskę obiegła informacja o śmierci Tomasza Komendy. Niesłusznie skazany w 2004 roku mężczyzna spędził 18 lat w więzieniu; na wolność wyszedł w 2018 roku. Co się stanie po jego śmierci z pieniędzmi, jakie otrzymał od Skarbu Państwa w ramach zadośćuczynienia i odszkodowania?
Przejęcie spadku bywa zadaniem niezwykle trudnym i wiele osób nie wie, jak się z nim uporać. Czym jest postępowanie spadkowe? Kiedy sprawą zajmuje się sąd, a kiedy wystarczy wizyta spadkobierców u notariusza? Czym jest ”dobrodziejstwo inwentarza”? Wyjaśniamy.