Skarbówka prześwietli konta Polaków. W tym wypadku spodziewaj się interwencji urzędników
Od pewnego czasu Krajowa Administracja Skarbowa zyskała szersze uprawnienia, które pozwalają jej docierać do szczegółowych informacji o obywatelach. Rachunki bankowe, historia przelewów czy zobowiązania kredytowe – to tylko część obszarów, które znalazły się pod lupą fiskusa. Wielu Polaków nie zdaje sobie sprawy, że takie kontrole mogą ich objąć nawet bez podejrzenia poważnych przestępstw. Co dokładnie analizuje skarbówka?
Szersze uprawnienia fiskusa od kilku lat
Po wprowadzeniu zmian w przepisach w ramach tzw. Polskiego Ładu, urzędy skarbowe uzyskały dostęp do narzędzi, które wcześniej były zarezerwowane głównie dla organów ścigania w poważnych sprawach karnych. Zmiana dotyczy m.in. uchylania tajemnicy bankowej i analizy danych finansowych, które mogą wskazywać na nieprawidłowości.
To poszerzenie kompetencji oznacza, że fiskus może weryfikować nie tylko osoby podejrzane o poważne oszustwa podatkowe, ale również te, wobec których toczą się zwykłe czynności wyjaśniające. W praktyce oznacza to, że kontrola skarbówki może dotknąć szerszego grona obywateli, niż mogłoby się wydawać.
Co istotne, według ekspertów, samo posiadanie wielu rachunków czy częstych przelewów nie musi oznaczać nielegalnych działań. Jednak z punktu widzenia administracji podatkowej takie sygnały mogą uruchomić mechanizm dodatkowej weryfikacji. To właśnie ten fakt budzi kontrowersje i sprawia, że wielu Polaków czuje się obserwowanych w sferze swoich finansów.
Na co zwraca uwagę urząd skarbowy?
Kiedy fiskus sięga po narzędzie w postaci uchylenia tajemnicy bankowej, bierze pod uwagę szereg elementów. Z analiz wynika, że najczęściej sprawdzane są:
- liczba i rodzaj posiadanych rachunków bankowych,
- obroty i saldo kont,
- historia przelewów – wraz z informacjami o nadawcach i odbiorcach,
- umowy kredytowe i pożyczkowe,
- a także dostęp do skrytek sejfowych czy depozytów.
Dodatkowo banki mają własne obowiązki informacyjne. W praktyce oznacza to, że instytucje finansowe muszą raportować do urzędów skarbowych podejrzane transakcje. Mogą to być np. częste przelewy na niewielkie kwoty, które w sumie dają duże sumy, czy wpłaty z podejrzanymi tytułami.
Dzięki takim narzędziom skarbówka uzyskuje pełny obraz finansowych przepływów obywatela. Powstaje jednak pytanie: jak często organy podatkowe korzystają z tego przywileju i jakie są skala oraz konsekwencje takich działań?
Ponad 4,8 tysiąca wniosków w dwa lata
Dane przesłane przez Ministerstwo Finansów do portalu money.pl pokazują, że w praktyce narzędzie uchylania tajemnicy bankowej wykorzystywane jest coraz częściej. Od lipca 2022 roku do końca 2024 roku skierowano ponad 4,8 tys. wniosków o dostęp do szczegółowych danych obywateli.
Jak wyjaśniono w odpowiedzi resortu:
Organy kierowały żądania w związku z wszczętym postępowaniem przygotowawczym lub czynnościami wyjaśniającymi odpowiednio w sprawie o przestępstwa lub wykroczenia oraz przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe, co wynika z art. 48 ust. 1 ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej.
To oznacza, że kontrola skarbówki może zostać uruchomiona nie tylko wobec osób podejrzanych o poważne nadużycia, ale także w drobniejszych sprawach związanych np. z wykroczeniami skarbowymi.
Eksperci podkreślają, że z jednej strony takie rozwiązania mają pomóc w walce z przestępczością gospodarczą i unikaniem podatków. Z drugiej jednak – rośnie obawa o prywatność obywateli i możliwość nadużyć ze strony administracji. Warto więc pamiętać, że każde nietypowe zachowanie na rachunku bankowym może stać się sygnałem ostrzegawczym dla fiskusa.
Zmiany wprowadzone w 2022 roku sprawiły, że Krajowa Administracja Skarbowa zyskała nowe narzędzia kontroli finansów Polaków. W ciągu zaledwie dwóch lat organy podatkowe sięgały po nie tysiące razy. Choć celem jest uszczelnienie systemu podatkowego, wielu obywateli obawia się, że granica pomiędzy bezpieczeństwem a inwigilacją staje się coraz bardziej płynna.
