Skandal w Żandarmerii Wojskowej. Tajne dokumenty, w tym plany ewakuacji znalezione na wysypisku śmieci
Doniesienia o tajnych dokumentach wojskowych, które miały zostać znalezione na wysypisku śmieci, uruchomiły lawinę pytań o stan bezpieczeństwa w polskiej armii. Incydent, określony przez ekspertów jako "bomba atomowa", budzi skrajne zaniepokojenie, zwłaszcza w kontekście toczącej się za granicą wojny. Jest reakcja Żandarmerii Wojskowej.
Tym zajmuje się Żandarmeria Wojskowa
Żandarmeria Wojskowa to wyspecjalizowana służba wchodząca w skład Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, która pełni rolę wojskowej policji. Zgodnie z ustawą, do jej kluczowych obowiązków należy zapewnianie przestrzegania dyscypliny wojskowej, ochrona porządku publicznego na terenach wojskowych, a także ochrona życia i mienia przed zamachami.
Co niezwykle istotne w kontekście obecnego incydentu, Żandarmeria jest odpowiedzialna za wykrywanie przestępstw popełnianych przez żołnierzy, ściganie ich sprawców oraz zabezpieczanie dowodów. W jej kompetencjach leży również kontrwywiad, ochrona informacji niejawnych oraz konwojowanie ważnych dokumentów i osób. To właśnie żandarmi prowadzą działania antyterrorystyczne na obszarach wojskowych i poszukują utraconych przez armię materiałów, w tym broni czy dokumentów niejawnych.
Struktura formacji obejmuje Komendę Główną, sześć oddziałów terenowych oraz dwie jednostki specjalne w Warszawie i Mińsku Mazowieckim. Służba w Żandarmerii wymaga najwyższych kwalifikacji i nieskazitelnej opinii, a zarobki, w zależności od stopnia, wahają się od 6000 zł brutto dla szeregowego do ponad 14 000 zł, a w przypadku najwyższych stopni generalskich do ok. 21 000 zł, zgodnie z rozporządzeniem MON z 16 lutego 2024 roku. To na barkach tej elitarnej formacji spoczywa teraz ciężar wyjaśnienia, jak doszło do tak rażącego złamania procedur bezpieczeństwa.
Potężna wpadka, tajne dokumenty na wysypisku
Ujawnienie tajnych dokumentów to kompromitacja w każdych okolicznościach, lecz w obecnej sytuacji geopolitycznej nabiera ona szczególnie groźnego wymiaru. Polska, jako państwo frontowe NATO, jest celem intensywnych działań wywiadowczych i dezinformacyjnych ze strony Rosji. Służby takie jak ABW regularnie informują o rozbijaniu siatek szpiegowskich i udaremnianiu prób dywersji, których celem jest destabilizacja kraju i osłabienie jego potencjału obronnego.
W 2024 roku aktywność grup dywersyjnych inspirowanych przez rosyjskie służby znacząco wzrosła, jak podaje InfoSecurity24. Wyrzucone na śmietnik dokumenty, o których informował Onet, mogły zawierać niezwykle wrażliwe dane: mapy składów amunicji, plany ewakuacji materiałów wybuchowych, dane osobowe żołnierzy, procedury operacyjne czy szczegóły techniczne dotyczące infrastruktury wojskowej. Nawet jeśli część z nich posiadała jedynie klauzulę "zastrzeżone”, ich analiza przez analityków wrogiego wywiadu mogłaby ujawnić luki w systemie bezpieczeństwa, ułatwić planowanie ataków na infrastrukturę krytyczną lub posłużyć do szantażowania konkretnych oficerów.
Każda, nawet pozornie nieistotna informacja, może stać się dla przeciwnika cennym elementem większej układanki, zagrażającej bezpośrednio bezpieczeństwu polskich żołnierzy i całego kraju.
Odnalezione przez Onet materiały spotkały się z natychmiastową reakcją służb, a resort obrony kieruje się doniesieniami na razie z ostrożnością, wskazując częściowo na możliwą prowokację lub nieprawidłowości proceduralne przy niszczeniu dokumentów. Jednocześnie eksperci i byli dowódcy nazywają sytuację “skandalem” i ”bombą atomową” z punktu widzenia bezpieczeństwa logistycznego, zwracając uwagę, że nawet fragmentaryczne informacje wyrzucone w niekontrolowany sposób mogą zostać wykorzystane przez obce służby wywiadowcze lub sieci dezinformacyjne.
Żandarmeria Wojskowa reaguje na doniesienia medialne
Zgodnie z relacją portalu Onet, setki stron dokumentacji wojskowej miały trafić na wysypisko śmieci. Z informacji podanych przez 2. Regionalną Bazę Logistyczną wynika, że mowa o bezprawnie wykonanych kopiach oryginalnych dokumentów, te z kolei zostały zarchiwizowane lub zniszczone. Z tą wersją nie zgadza się jednak redakcja Onetu, wskazując, że:
ta odpowiedź nie pokrywa się z faktami – co najmniej duża część znajdujących się u nas dokumentów to oryginały. Zawierają one pieczątki kancelarii, numery kancelaryjne, pieczęcie oficerów wraz z ich podpisami.
Żandarmeria Wojskowa wszczęła w tej sprawie postępowanie, które ma wyjaśnić okoliczności zdarzenia i wskazać winnych. Konsekwencje mogą być bardzo surowe. Polski Kodeks karny w artykule 265 jasno stanowi, że kto ujawnia informacje niejawne o klauzuli “tajne” lub ”ściśle tajne”, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat. Jeżeli informacje te zostałyby ujawnione podmiotowi zagranicznemu, kara wzrasta do 8 lat. Nawet nieumyślne ujawnienie takich danych przez funkcjonariusza publicznego jest zagrożone karą do roku pozbawienia wolności. Z informacji podanych przez Onet wynika jednak, że żaden z dokumentów nie został objęty klauzulą niejawności.
Sprawa ma jednak wymiar szerszy niż tylko odpowiedzialność karna konkretnych osób. Ten incydent brutalnie obnaża potencjalne słabości w systemie obiegu i niszczenia dokumentów w Siłach Zbrojnych. Rodzi to konieczność przeprowadzenia natychmiastowego i kompleksowego audytu procedur bezpieczeństwa we wszystkich jednostkach. Najpoważniejszą konsekwencją jest jednak głęboki kryzys zaufania do armii, zarówno ze strony społeczeństwa, jak i sojuszników z NATO. Odbudowa nadszarpniętej reputacji będzie procesem długim i wymagającym bezwzględnej transparentności.
