Różne style przywództwa
Każdy szef jest inny. W inny sposób podchodzi do pracowników, ich zadań czy celów biznesowych swojej firmy, co bezpośrednio przekłada się na efektywność pracy i wyniki. Jednakże, aby firma działała sprawnie, przywódca powinien dostosować swój styl zarządzania do założeń przedsiębiorstwa i prowadzić pracowników w taki sposób, by te założenia były odpowiednio realizowane.
Jakie są podstawowe style przywództwa?
Ciężko jest znaleźć osobę, która będzie się całkowicie wpisywała w konkretny styl. Zazwyczaj przewaga poszczególnych cech pozwala na dopasowanie do danego wzorca.
- styl demokratyczny
Stosowany jest przede wszystkim wtedy, gdy przedsiębiorstwo posiada jeden cel, wspólny dla wszystkich pracowników. W takim przypadku opinia każdego pracownika jest równie istotna i brana pod uwagę w procesach decyzyjnych. W tym stylu ważna jest komunikacja między zarządzającymi a wszystkimi pracownikami. Świadomość, że głos każdej osoby jest istotny, korzystnie wpływa na poziom motywacji i zaangażowanie. Taki styl przywództwa poprawia atmosferę w miejscu pracy i w kontaktach szefa z pracownikami. Z drugiej strony dyskutowanie o każdej sprawie ze współpracownikami, rozmowy, słuchanie i analizowanie ich sugestii może zająć bardzo dużo czasu. Minusem tego stylu może więc być czas podejmowania decyzji.
- styl liberalny
Czasem można spotkać się z opinią, że ten styl w ogóle nie powinien być nazywany zarządzaniem. Kadra zarządzająca jedynie zapewnia narzędzia do pracy, a rozwiązania przestawia jedynie wtedy, gdy ktoś bezpośrednio zwróci się z zapytaniem. Kierownik nie ocenia wykonywanej pracy, nie krytykuje pracowników, ale i ich nie chwali. W konsekwencji może to doprowadzić do dezorientacji, bo pracownicy nie będą wiedzieli, jak mają pracować i czy prawidłowo wykonują swoje obowiązki.
- styl autokratyczny
Styl, który charakteryzuje się brakiem zaufania przełożonego do pracowników. Według zarządzającego pracownicy, którzy nie są nadzorowani, nie będą rzetelnie wykonywać swoich obowiązków. W takiej sytuacji otrzymują konkretne wytyczne, a wykonywana przez nich praca jest dokładnie weryfikowana. Pracownicy, którzy muszą wykonywać swoje zadania zgodnie z ustalonymi zasadami, tracą umiejętności związane z kreatywnością, bo nie ma tu miejsca na własne pomysły. Bardzo często ciężko tu mówić o dobrej atmosferze. Jednocześnie praca w zarządzanej w ten sposób firmie jest bardzo efektywna, a zadania wykonane terminowo.
Jakie są style przywództwa według Daniela Golemana?
Daniel Goleman to amerykański psycholog, którego prace wykorzystywane są przez wielu dyrektorów na całym świecie, którzy chcą poprawić swoje umiejętności przywódcze. Goleman wymienia 6 stylów:
- styl wizjonerski
W tym stylu szef przedstawia pracownikom swoją wizję firmy i wszyscy dążą do wyznaczonego celu. Zadania nie są wyznaczane, pracownicy znają cel, ale muszą dojść do niego sami. Takie podejście podnosi ich efektywność i czują się potrzebni, wiedząc, jaka jest ich rola w firmie i realizowaniu jej zadań.
- styl procesowy
W tej sytuacji przełożony dokładnie określa styl pracy, do którego należy się dostosować. Co istotne, jeśli efekty nie są zadowalające, szef sam zaczyna pracować, pokazując pracownikom, jak to robić, a tym samym udowodniając skuteczność określonych przez siebie metod. Przy takim zarządzaniu przedsiębiorstwem nie ma miejsca na rozwój osobisty pracowników i ich kreatywność. Dodatkowo bardzo często nakładana jest presja, co prowadzi do ich demotywacji. Jest to styl, który sprawdza się w firmie, w której pracują ludzie o wysokich kompetencjach.
- styl trenerski
Stosowany jest tu popularny coaching. Szef w taki sposób kieruje firmą, by pracownicy jak najbardziej się rozwijali. Kluczem takiego przywództwa jest poznanie swoich pracowników. Szef rozdziela zadania, sugeruje sposób ich wykonania i motywuje do pracy, znając mocne i słabe strony swoich pracowników. Dzięki temu pracownicy czują, że ich kompetencje są istotne, a rozwój wpływa na działalność firmy. Wadą takiego stylu może być rozwój konkurencji między współpracownikami. Ponadto czas, który mógłby być poświęcony na realizację zadań, jest wykorzystywany do podnoszenia kompetencji pracowników tak, by wszyscy byli na tym samym poziomie.
- styl nakazowy
Jest bardzo podobny do stylu autokratycznego. Szef narzuca własne rozwiązania i kontroluje ich realizację. Decyzje podejmuje samodzielnie i nie ma tu miejsca na zdanie innych pracowników. Zadania zlecane są w sposób bezpośredni, jasno określone w czasie i nie podlegają dyskusji. Na pojawiający się opór przywódca odpowiada krytyką. W konsekwencji nadmierne używanie tego stylu może prowadzić do utraty motywacji. Taki model zarządzania sprawdza się w momencie kryzysu oraz gdy konieczna jest szybka realizacja wyznaczonych zadań.
- styl afiliacyjny
W tym stylu szef pełni rolę przyjaciela zespołu, buduje relacje poprzez zrozumienie, wsparcie i pochwałę. Takie działanie bardzo pozytywnie wpływa na komfort pracowników i pozytywną atmosferę. Doceniane są aktywność i pomysłowość, a to przekłada się na zaangażowanie, lojalność i lepszą współpracę członków zespołu. Jednakże takie działanie może doprowadzić do tego, że pracownicy poczują się zbyt pewnie i spadnie ich efektywność.
Który styl jest najlepszy?
Każdy styl przywództwa ma swoje mocne i słabe strony. Nie da się określić, jaki styl będzie najlepszy, ponieważ zależy to od charakteru pracowników, rodzaju firmy i celów, które mają zostać osiągnięte.
Czy można stosować tylko jeden styl?
Liczne badania dowodzą, że im więcej stylów stosuje przywódca, tym lepiej. Liderzy, którzy opanowali przynajmniej cztery style, tworzą najlepszą atmosferę w pracy, co przekłada się na osiąganie bardzo dobrych wyników. Ważne jest, by stosować odpowiedni styl w odpowiednim momencie i podświadomie wyczuwać, jakie podejście przyniesie w danej sytuacji najlepszy efekt.
