Polska złożyła wniosek o unijną klauzulę wyjścia. Europa przygotowuje się na najgorsze
Ministerstwo finansów przekazało, że Polska złożyła wniosek o unijną klauzulę wyjścia. Taką możliwość daje podjęta przez Komisję Europejską w 19 marca br. decyzja o konieczności odpowiedzi na zagrożenia bezpieczeństwa Wspólnoty. Resort nie kryje, że wnioskuje o klauzulę wyjścia w związku z agresją Rosji na Ukrainę i "pogarszające się środowisko bezpieczeństwa".
Jest wniosek Polski o klauzulę wyjścia. Ministerstwo podaje przyczyny
Klauzuli wyjścia nie należy w żaden sposób łączyć z opuszczeniem Wspólnoty i należy zwracać uwagę na próby dezinformacji, do jakich z pewnością będzie dochodzić w najbliższych godzinach. Klauzula wyjścia (ang. national escape clause) to rozwiązanie budżetowe, które w przypadku Polski pozwoli na realizację zbrojeń.
Prawo Unii Europejskiej zobowiązuje państwa członkowskie do przestrzegania arbitralnych i często nieznajdujących żadnego praktycznego uzasadnienia reguł budżetowych dot. wydatków czy limitów zadłużania. Klauzula wyjścia pozwoli przenieść Polsce wydatki na obronność poza te ograniczenia, dzięki czemu plan zbrojeń będzie mógł być realizowany zgodnie z polityką UE.
Klauzulę wyjścia – na co pozwoli rządowi?
Jak wyjaśnia ministerstwo finansów w komunikacie, klauzula pozwala na odejście od rekomendacji Rada do Spraw Gospodarczych i Finansowych UE w zakresie stosunku ogółu wydatków do wzrostu wydatków na obronność. Nie można jednak przekroczyć wzrostu na poziomie 1,5 PKB i Polska ma zamiar przestrzegać tej reguły.
Według prognoz wzrost wydatków na obronność Polski zgodnie z COFOG (klasyfikacja wydatków sektora instytucji rządowych i samorządowych według funkcji) wyniesie w latach 2025 i 2026 kolejno o 1,1% PKB i 1,3% PKB. Już teraz wiadomo, że także w latach kolejnych wydatki Polski na obronność będą znacząco wyższe niż w 2021 r., a zatem w roku będącym punktem odniesienia dla sytuacji sprzed napaści Rosji na Ukrainę.
MF: "wyjątkowa sytuacja dotyczy wszystkich państw członkowskich"
Jak wyjaśnia resort, zastosowanie klauzuli wyjścia w skali europeskiej to pozwolić na osiągnięcie przez państwa Unii Europejskiej trwale wyższych wydatków obronnych przy zachowaniu w średnim okresie stabilnych finansów publicznych.
Choć oficjalnie termin wnioskowania mija 30 kwietnia, to Polska spośród wszystkich państw członkowskich jako pierwsza wystąpiła z o zastosowanie klauzuli wyjścia. MF wyjaśnia:
Kwietniowy termin złożenia wniosku o krajową klauzulę wyjścia nie jest terminem nieprzekraczalnym i państwa mogą podjąć decyzję później. Wnioski państw członkowskich, które zostały złożone do Rady Ecofin i Komisji Europejskiej do końca kwietnia, w tym Polski, zostaną ocenione przez KE do 4 czerwca i na podstawie jej rekomendacji Rada Ecofin przyjmie stosowne zalecenia już 8 lipca.
Jednocześnie resort zapewnia, że wyłączenie zbrojeń z restrykcji budżetowych UE nie oznacza, że do poluzowania reguł dojdzie także w innych kategoriach wydatków. Te nadal będą podlegać dotychczasowym przepisom zarządzania gospodarczego.
