Kierowcy muszą mieć się na baczności. Za ten błąd na drodze prawo jazdy zatrzymywane natychmiast

Policjanci zatrzymują prawa jazdy. Na jakiej podstawie?

Policja podejmuje wszelkie działania, by zwiększyć bezpieczeństwo na drogach. Od lat konsekwentnie realizuje politykę „zero pobłażania” wobec kierowców, którzy naruszają przepisy ruchu drogowego. Choć codziennie mijamy dziesiątki oznaczeń drogowych, niektóre z nich – choć z pozoru błahe – mają wyjątkowo poważne skutki. 

Znak D-42, przedstawiający sylwetkę budynków na białym tle, to właśnie taki przypadek. Wskazuje on wjazd do terenu zabudowanego, co z kolei wiąże się z istotnym ograniczeniem prędkości. Co ciekawe, od 2021 roku obowiązuje nowa zasada: w godzinach nocnych nie obowiązuje już wyjątek pozwalający jechać szybciej. To oznacza, że zarówno w dzień, jak i w nocy obowiązuje limit 50 km/h, o ile inne znaki nie stanowią inaczej.

Na tym jednak nie koniec. Teren zabudowany to szczególna strefa – nie tylko z uwagi na bezpieczeństwo pieszych, ale też przez to, jak ostro traktowane są tam wykroczenia. Jakie są konsekwencje dla kierowcy, który nie dostosuje się do ograniczeń?

Co może się wydarzyć, jeśli zignorujesz ograniczenie prędkości w terenie zabudowanym?

Przepisy są w tej kwestii jednoznaczne i nie pozostawiają zbyt dużego pola manewru. Przekroczenie dozwolonej prędkości w terenie zabudowanym może skutkować mandatem nawet do 2500 zł oraz 15 punktami karnymi, jeśli prędkość zostanie przekroczona o więcej niż 70 km/h.

Ale to dopiero początek. W przypadku znaku D-42 obowiązuje też tzw. administracyjne zatrzymanie prawa jazdy – bez procesu sądowego. Kierowca, który przekroczy prędkość o co najmniej 51 km/h w terenie zabudowanym, musi liczyć się z natychmiastowym zatrzymaniem prawa jazdy na 3 miesiące.

Wielu kierowców nie zdaje sobie sprawy, że taka decyzja podejmowana jest przez starostę wyłącznie na podstawie informacji od policji – bez możliwości obrony czy odwołania się przed odebraniem uprawnień. To właśnie ten aspekt wzbudził wiele kontrowersji i stał się przedmiotem rozważań Trybunału Konstytucyjnego.

Trybunał Konstytucyjny zabrał głos, ale przepisy nadal obowiązują – kierowca może stracić prawo jazdy od razu

W grudniu 2022 roku Trybunał Konstytucyjny zakwestionował obowiązujący tryb zatrzymywania prawa jazdy. Chodziło o art. 102 ustawy o kierujących pojazdami, który przewiduje, że starosta wydaje decyzję o zatrzymaniu prawa jazdy wyłącznie w oparciu o informację z policji, bez obowiązku przeprowadzenia postępowania dowodowego.

Oznacza to, że kierowca – zanim jeszcze będzie mógł się odnieść do zarzutów – traci uprawnienia. TK stwierdził, że taki mechanizm narusza zasadę prawa do obrony, ale mimo to przepisy nie zostały do dziś zmienione. W praktyce więc kierowcy wciąż są narażeni na administracyjne odebranie dokumentu na 3 miesiące.

To jednak nie koniec. Jeśli w trakcie tego okresu kierowca zostanie przyłapany za kółkiem, kara wydłuża się do 6 miesięcy. Kolejna recydywa skutkuje całkowitą utratą uprawnień – a to oznacza konieczność ponownego przystąpienia do egzaminów.

Co istotne, cała procedura nie wymaga rozprawy sądowej. Policja może zatrzymać dokument na miejscu, a starosta tylko zatwierdza decyzję. Wystarczy jeden moment nieuwagi lub lekceważenie znaku D-42, by na długi czas stracić możliwość prowadzenia pojazdu.

Znak D-42 może nie wygląda groźnie, ale ignorowanie go niesie ze sobą wyjątkowo poważne konsekwencje. Mimo zastrzeżeń Trybunału Konstytucyjnego przepisy nie zostały zmienione, a administracyjne zatrzymanie prawa jazdy wciąż obowiązuje. Kierowcy powinni zachować szczególną ostrożność i mieć świadomość, że nieznajomość przepisów nie chroni przed odpowiedzialnością.