Już niebawem ZUS zyska potężny oręż do walki z nadużyciami dot. zasiłków

ZUS zyska kolejne uprawnienia? Pojawił się już pierwszy pomysł

ZUS to instytucja, która nadzoruje wszelkie aspekty dotyczące zasiłków. Jednak w ocenie Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej możliwości zakładu powinny ulec rozszerzeniu, aby procedury stały się bardziej przejrzyste.

W najnowszym projekcie zmiany ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw z 22 stycznia resort proponuje modyfikację art. 61a. Na ten moment zapis wskazuje, że w celu ustalenia prawa do zasiłku ZUS może przetwarzać dane i informacje konieczne do podjęcia decyzji o wypłacie środków.

Po zmianach ZUS będzie mógł pozyskiwać szczegóły od osób trzecich. Zmodyfikowany artykuł wymienia: ubezpieczonych, płatników składek, organizacje społeczne oraz inne podmioty i osoby, które posiadają stosowne informacje w tym zakresie. Co więcej, każdy poproszony o komentarz nie będzie mógł zgłosić sprzeciwu.

Skutki nowych możliwości ZUS

Inicjatorzy zmian wskazują, że ich celem jest zapewnienie szerokiego dostępu do informacji, których potrzebuje ZUS, aby przesądzić prawo do zasiłku oraz ustalić jego wysokość. Zdaniem autorów nowelizacji korzyści zaobserwuje nie tylko ZUS, lecz także obywatele.

Rozszerzenie kręgu podmiotów zobowiązanych do udzielenia szczegółowych informacji skróci bowiem czas oczekiwania na decyzję ZUS w sprawie przyznania zasiłku. MRiPS wskazuje, że przewlekłość procedowania wynika właśnie z braków w dokumentacji.

W nowelizacji jest nadal wiele niewiadomych. Portal money.pl podaje, że enigmatyczne pojęcie „organizacja społeczna” de facto obejmuje nie tylko organizacje zawodowe, lecz także wszelkiego rodzaju stowarzyszenia.

Głos w sprawie proponowanych zmian zabrała Magdalena Januszewska, radca prawny specjalizująca się w prawie pracy, ubezpieczeń i zabezpieczenia społecznego. Jej zdaniem modyfikacje sprawią, że ZUS zyska bardzo szerokie uprawnienia.

Ekspertka zwróciła uwagę, że nie jest to pierwszy pomysł usprawnienia przepływu informacji w administracji. W ostatnim czasie wprowadzono zapisy, które zwalniają obywatela z obowiązku poświadczania niektórych informacji bezpośrednio w urzędzie - pracownicy mogą pobrać stosowne dane z baz innego organu. Jednak przepisy, o wprowadzenie których zabiega MRiPS, należy interpretować w zupełnie inny sposób.

- Natomiast proponowanego rozwiązania nie można traktować w kategoriach zwykłej wymiany informacji pomiędzy urzędami, ponieważ projektowany przepis przewiduje zbieranie danych także od bliżej niesprecyzowanych podmiotów i osób, czyli osób trzecich. Co więcej, nakłada na te osoby ustawowy obowiązek ich udzielania - zaznaczyła Januszewska.

Jakie działania ZUS będzie mógł podjąć w praktyce? Niewykluczone, że urzędnik wyruszy w teren i będzie próbował zdobyć szczegółowe informacje na temat obywatela przebywającego na zasiłku chorobowym np. od sąsiadów. Ewentualne ujawnienie nieuprawnionych aktywności np. prace w ogródku podczas chorobowego, będą rzucały nowe światło na całą sprawę.

Dzięki zmianom ZUS będzie w stanie skontrolować obywateli, którzy tylko udają, że nie są w stanie podejmować aktywności zawodowych. Jednak konstrukcja przepisów sprawia, że donosicielstwo stanie się wręcz obowiązkiem.