Zlikwidują abonament RTV? Projekt ustawy trafił do Sejmu

Likwidacja obowiązkowych opłat od gospodarstw domowych

Projekt jednoznacznie przewiduje uchylenie ustawy o opłatach abonamentowych. To oznacza koniec obowiązku płacenia abonamentu przez miliony Polaków. Jak wskazano w uzasadnieniu system ten był wysoce nieskuteczny. Dane Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji na koniec 2022 roku pokazują skalę problemu.

Spośród około 13,6 miliona gospodarstw domowych w Polsce odbiorniki telewizyjne posiada około 96,4 procent. Jednak zarejestrowane urządzenia miało tylko 4,7 miliona gospodarstw. Z tej grupy niemal 2,6 miliona było zwolnionych z opłat. Pozostali zobowiązani czyli 2,14 miliona gospodarstw domowych oraz 239 tysięcy abonentów instytucjonalnych powinni regularnie płacić. Faktycznie opłaty uregulowało jedynie 34,7 procent zobowiązanych. To wyraźnie pokazuje niską skuteczność egzekwowania obecnych przepisów i społeczny opór wobec tego modelu finansowania.

Nowy system finansowania z budżetu państwa

W miejsce dotychczasowego systemu projekt wprowadza gwarancję stabilnego finansowania mediów publicznych bezpośrednio z budżetu. Kluczowe jest zabezpieczenie minimalnej kwoty która ma wynosić nie mniej niż 2,5 miliarda złotych rocznie. Ta kwota zostanie wpisana do ustawy aby uniknąć corocznych politycznych sporów podczas debaty budżetowej.

Środki przekazywane przez Ministra Finansów trafią na specjalny rachunek zarządzany przez KRRiT. Rada będzie odpowiedzialna za podział funduszy między poszczególne spółki publicznej radiofonii i telewizji. Autorzy projektu podkreślają że takie rozwiązanie spełnia wymóg stabilności finansowania zawarty w Europejskim Akcie o Wolności Mediów.

Jednak jak wskazano analiza potrzeb finansowych mediów publicznych za rok 2024 pokazuje że łączny koszt realizacji zadań misyjnych wynosi blisko 3,9 miliarda złotych. Dlatego projekt utrzymuje mieszany model finansowania. Oprócz środków budżetowych media publiczne będą mogły nadal czerpać przychody z reklam oraz obrotu prawami do audycji.

Terminy i przedawnienie zaległych opłat

Projekt ustawy przewiduje konkretne terminy wejścia w życie zmian. Ustawa o opłatach abonamentowych ma przestać obowiązywać 1 stycznia 2027 roku. To da czas na wdrożenie nowego systemu i odpowiednie przygotowanie budżetu państwa.

Jednocześnie wprowadzone zostaną przepisy dotyczące zaległych zobowiązań abonamentowych. Zgodnie z projektem wszystkie niezapłacone dotąd opłaty ulegną przedawnieniu do końca 2028 roku. To rozwiązanie ma na celu zamknięcie rozdziału starego systemu i uwolnienie milionów Polaków od historycznych długów których egzekucja była i tak mało efektywna.

Projekt znajduje się teraz w fazie konsultacji publicznych co oznacza że organizacje społeczne związki zawodowe i obywatele mogą zgłaszać swoje uwagi. To jedna z największych zmian w polskich mediach od lat która ma na celu nie tylko reformę finansowania ale także zwiększenie niezależności i stabilności publicznego nadawcy.