Tak L4 wpływa na emeryturę. W tych przypadkach zwolnienia lekarskie obniżą świadczenie

Okres nieskładkowy – dlaczego L4 "pochłania" przyszły kapitał?

Klucz do zrozumienia wpływu zwolnienia lekarskiego na emeryturę leży w rozróżnieniu okresów składkowych i nieskładkowych. Okres, w którym pracownik przebywa na L4, jest z definicji okresem nieskładkowym, co oznacza, że w tym czasie nie zwiększa się kwota zgromadzona na indywidualnym koncie emerytalnym w ZUS.

Wpływ na wysokość przyszłego świadczenia jest zatem bezpośredni – im dłuższy czas spędzony na chorobowym, tym mniejsze środki zasilają konto emerytalne, a w efekcie końcowa kwota emerytury będzie niższa.

W trakcie zwolnienia lekarskiego do ZUS trafiają niższe składki, co jest podstawowym powodem obniżenia przyszłego świadczenia. Wynagrodzenie za czas choroby oraz zasiłek chorobowy nie są liczone jak standardowa pensja, od której odprowadzana jest pełna składka emerytalna i rentowa. Co do zasady, pracownik otrzymuje 80 procent podstawy wymiaru (choć w niektórych sytuacjach jest to 100 procent), ale składki emerytalne i rentowe naliczane są od jeszcze niższej kwoty, ponieważ zasiłek chorobowy nie podlega pełnemu oskładkowaniu tak jak normalne wynagrodzenie.

Oznacza to, że ZUS nie opłaca składki emerytalnej od zasiłku chorobowego, a w rezultacie na indywidualne konto wpływa mniej środków, co obniża przyszły kapitał emerytalny i tym samym podstawę do obliczenia emerytury. Długotrwałe lub nawracające absencje w pracy prowadzą więc do realnego obniżenia przyszłego świadczenia. Kiedy L4 staje się podstawą do pozbawienia prawa do minimalnego świadczenia?

Kiedy L4 może pozbawić prawa do minimalnego świadczenia?

Długość i częstotliwość zwolnień lekarskich ma znaczenie nie tylko dla wysokości wyliczanej emerytury, ale w skrajnych przypadkach może nawet pozbawić pracownika prawa do minimalnej, gwarantowanej wysokości świadczenia. Okresy nieskładkowe, do których zalicza się pobyt na L4, są co prawda uwzględniane w ogólnym stażu pracy, niezbędnym do nabycia prawa do emerytury, ale z pewnymi ograniczeniami.

ZUS wlicza okresy nieskładkowe do stażu pracy tylko wtedy, gdy ich wymiar nie przekracza jednej trzeciej (1/3) okresów składkowych. Oznacza to, że jeśli pracownik udokumentował 30 lat okresów składkowych (pracy), ZUS może doliczyć maksymalnie 10 lat okresów nieskładkowych, włączając w to czas spędzony na zwolnieniu lekarskim. Jeśli dni chorobowego będzie więcej niż ten limit, przyczyni się to nie tylko do obniżenia wysokości przyszłego świadczenia, ale w skrajnym przypadku może skutkować utratą prawa do emerytury minimalnej.

Aby otrzymać najniższą gwarantowaną emeryturę, która obecnie wynosi 1780,96 zł, kobiety muszą udowodnić co najmniej 20 lat, a mężczyźni 25 lat stażu pracy. Wiek emerytalny wynosi odpowiednio 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn.

Warto jednak zaznaczyć, że w systemie emerytalnym obowiązującym od 1999 roku do uzyskania emerytury nie jest wymagane posiadanie określonego stażu ubezpieczeniowego, choć staż jest istotny dla ustalenia kapitału początkowego. Natomiast zgromadzenie odpowiedniego stażu pracy daje gwarancję prawa do emerytury minimalnej, jeśli na koncie nie uzbierało się wystarczająco dużo składek. Jak L4 wpływa na indywidualny nasz kapitał?

Wpływ na indywidualny kapitał i wyjątki od reguły przy L4

Skala negatywnych skutków zwolnienia lekarskiego na emeryturę jest najlepiej widoczna na konkretnych przykładach. Przyjmując miesięczne wynagrodzenie na poziomie 6000 zł brutto, łączna miesięczna składka na ubezpieczenie emerytalne i rentowe wynosi około 1170–1200 zł. Pół roku absencji w pracy z powodu choroby oznacza w takim przypadku blisko 7000 zł niewpłaconego kapitału.

Osoba zarabiająca 6000 zł brutto, która w ciągu roku spędzi na zwolnieniu lekarskim dwa do trzech miesięcy, może mieć o około 1200 do 1800 zł rocznie niższy przyrost kapitału emerytalnego. Przy powtarzających się, długich zwolnieniach przez okres 10–15 lat, różnica w końcowej wysokości emerytury może wynieść nawet kilkaset złotych miesięcznie.

Od reguły, że chorobowe obniża emeryturę, istnieją jednak ważne wyjątki. Zwolnienie lekarskie nie wpłynie negatywnie na wysokość świadczenia w przypadku osób, których emerytura jest naliczana według innych zasad, np. pracowników budżetówki, dla których naliczanie często jest niezależne od wysokości składek.

Wyjątek stanowią również rolnicy na KRUS (Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego), gdzie liczy się staż ubezpieczeniowy, a krótkie e-zwolnienia nie mają wpływu na ostateczną wysokość świadczenia. Najważniejszy wyjątek dotyczy jednak sytuacji, w której zwolnienie lekarskie jest związane z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową. Wówczas pracownik otrzymuje zasiłek chorobowy w wysokości 100 procent podstawy wymiaru, a co istotne, składki emerytalne w tym czasie są finansowane przez ZUS. Świadome zarządzanie własnym zdrowiem i planowanie finansowe stają się kluczowe dla zminimalizowania negatywnych skutków przerw w pracy, które mogą z czasem znacząco uszczuplić konto emerytalne i obniżyć przyszłe świadczenie.