Świadectwo energetyczne – kto musi je wyrobić, ile to kosztuje i czy za jego brak grozi kara? Ważne zmiany już od 28 kwietnia

Świadectwo energetyczne – kto musi je mieć, a kto nie?

Paszport energetyczny jest dokumentem opisującym zapotrzebowanie energetyczne budynku – możemy się z niego dowiedzieć, ile energii – orientacyjnie – pochłania oświetlenie, wentylacja, ogrzanie nieruchomości czy wody. Od 28 kwietnia zacznie obowiązywać nowelizacja ustawy o charakterystyce energetycznej budynków oraz Prawa budowlanego. W efekcie obowiązek posiadania świadectwa energetycznego, który aktualnie dotyczy właścicieli nieruchomości lub lokali – użytkowych bądź mieszkalnych – wybudowanych po 2009 roku, obejmie również wcześniej postawione budynki bądź ich części, ale w obu przypadkach istnieje on tylko przy założeniu, że ich właściciele chcą je sprzedać lub wynająć. Świadectwo charakterystyki energetycznej nie jest wymagane, kiedy wykorzystujemy istniejący budynek (lub lokal) "na własny użytek", tj. nie zamierzamy go sprzedawać lub wynajmować – informuje MRiT.

Świadectwo jest ważne przez 10 lat od dnia jego sporządzenia (przy czym dokument traci ważność wcześniej, jeśli w domu/mieszkaniu zostanie przeprowadzony remont, który będzie miał wpływ na zużycie energii; wówczas należy go odnowić). Paszport energetyczny trzeba przechowywać jak każdy dokument. Wyjątek tzn. obowiązek zamieszczenia go w widocznym miejscu tyczy się budynków:

• o powierzchni użytkowej powyżej 250 mkw. zajmowanych przez organy wymiaru sprawiedliwości, prokuraturę oraz organy administracji publicznej i w których dokonywana jest obsługa interesantów,
• o powierzchni użytkowej przekraczającej 500 mkw., w którym są świadczone usługi dla ludności (o ile świadectwo jest już sporządzone).

Od 28 kwietnia inwestorzy będą zobowiązani dołączyć świadectwo charakterystyki energetycznej do zawiadomienia o zakończeniu budowy obiektu budowlanego bądź do wniosku o udzielenie pozwolenia na użytkowanie. Nie dotyczy to domów do 70 mkw. zabudowy do własnych celów mieszkaniowych (czyli sytuacji, w której inwestor jest jednocześnie właścicielem domu i zbudował go dla siebie).

Natomiast z obowiązku sporządzania świadectw zwolnione są budynki:

1) podlegające ochronie na podstawie przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami,

2) będące miejscem kultu i działalności religijnej,

3) przemysłowe oraz gospodarcze niewyposażone w instalacje zużywające energię, z wyłączeniem instalacji oświetlenia wbudowanego,

4) mieszkalne, przeznaczone do użytkowania nie dłużej niż 4 miesiące w roku,

5) wolnostojące o powierzchni użytkowej poniżej 50 mkw.,

6) gospodarstw rolnych o wskaźniku EP określającym roczne obliczeniowe zapotrzebowanie na nieodnawialną energię pierwotną nie wyższym niż 50 kWh/(mkw.·rok).

Kto zleca sporządzenie świadectwa, kto je wykonuje i ile to kosztuje?

Zlecenie sporządzenia świadectwa w przypadku sprzedaży lub najmu wydaje właściciel/zarządca budynku; osoba, której przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu (w sytuacji zbycia tego prawa) bądź inwestor (przed złożeniem zawiadomienia o zakończeniu budowy obiektu budowlanego/wniosku o udzielenie pozwolenia na użytkowanie). Natomiast sporządzeniem świadectwa charakterystyki energetycznej zajmują się osoby wpisane do Centralnego rejestru charakterystyki energetycznej budynków prowadzonym przez Ministra Rozwoju i Technologii. Więcej informacji na ten temat można znaleźć pod tym adresem: https://www.gov.pl/web/rozwoj-technologia/centralny-rejestr-charakterystyki-energetycznej-budynkow.

Koszt? Maciej Surówka, prezes zarządu Stowarzyszenia Certyfikatorów i Audytorów Energetycznych, przyznał w rozmowie z portalem TVN24 Biznes, że w przypadku mieszkań świadectwo energetyczne to wydatek rzędu 400-600 zł, a w przypadku domów – od 700 zł do 1500 zł. 

Tauron rozesłał zawyżone faktury, teraz się tłumaczy. Do końca miesiąca będą korekty.

Jaka kara grozi za niedopełnienie obowiązku?

MRiT podaje, iż fakt przekazania świadectwa zostanie odnotowany w akcie notarialnym. Jeśli to nie nastąpi, notariusz będzie miał obowiązek pouczyć zobowiązanego do przekazania świadectwa o karze grzywny za niewywiązanie się z tego obowiązku.

Właściciele nieruchomości muszą zdawać sobie sprawę z konsekwencji związanych z brakiem świadectwa energetycznego. Nowe przepisy wprowadzają surowsze sankcje za brak lub niedopełnienie obowiązku posiadania świadectwa energetycznego, co może skutkować wysokimi karami finansowymi i opóźnieniami w sprzedaży lub wynajmie nieruchomości czy też dodatkowymi konsekwencjami finansowymi po stronie sprzedających, czy wynajmujących – przekazał Łukasz Ciskowski, adwokat z Czupajło Ciskowski & Partnerzy Kancelaria Adwokacka na łamach portalu TVN24 Biznes.

Art. 41 ustawy o charakterystyce energetycznej budynków wskazuje, iż ten, kto nie wykonuje obowiązku przekazania kopii świadectwa energetycznego nabywcy przy sporządzeniu aktu notarialnego lub najemcy przy zawarciu umowy najmu podlega karze grzywny. Z kolei art. 42 tej samej ustawy precyzuje, że kary orzeka się zgodnie z Kodeksem postępowania w sprawach o wykroczenie.

Zgodnie z Kodeksem wykroczeń grzywna za brak świadectwa może wynieść od 20 zł do maksymalnie 5 tys. zł, przy czym Business Insider wskazuje, że praktyce raczej nieliczni będą mogli zostać ukarani za nieprzekazanie kopii paszportu energetycznego. Najwyższa grzywna w postępowaniu mandatowym wynosi 500 zł – dopiero gdy ukarany nie chce jej przyjąć, sprawa trafia do sądu i tylko na tym szczeblu możliwe jest ukaranie grzywną w wys. ponad 500 zł. Zdaniem ekspertów trudno wyobrazić sobie, że policjanci będą kontrolować, czy podczas umowy najmu mieszkania przekazano świadectwo energetyczne. W efekcie przepis o karach za brak świadectwa może zostać tzw. martwym przepisem – czytamy na łamach Business Insidera.

Co jeszcze warto wiedzieć?

Od 28 kwietnia w ogłoszeniach lub reklamach dot. sprzedaży bądź najmu nieruchomości, lub jej części, w przypadku których sporządzono świadectwo charakterystyki energetycznej, należy podawać:
•    wskaźniki rocznego zapotrzebowania na energię użytkową, energię końcową, nieodnawialną energię pierwotną,
•    udział odnawialnych źródeł energii w rocznym zapotrzebowaniu na energię końcową,
•    jednostkową wielkość emisji CO2.