Wchodzi nowa opłata. Ustawa "ROP" zmieni koszty wywozu śmieci
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej ma zyskać wyłączne kompetencje do zarządzania nową opłatą opakowaniową, która po zmianach obejmie większą liczbę podmiotów. Wpływy mają trafić do gmin, co sumarycznie przełoży się na długoterminowy spadek kosztów gospodarki odpadami w samorządach. Ustawa ROP została opublikowana po dwóch miesiącach od projektowanych założeń. Właśnie ruszył proces konsultacji.
Ustawa ROP opublikowana. Redystrybucja pieniędzy zebranych z rynku
W czerwcu br. Ministerstwo Klimatu i Środowiska pokazało projekt nowej ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych. Jasne było, że regulacja ma zastąpić obowiązujący akt prawny z 2013 r. – o gospodarce opakowaniami tak, by dostosować się do nowych wytycznych PE: zawartych w tzw. PPWR, czyli rozporządzeniu Parlamentu ws. gospodarki opakowaniami i odpadami powstałymi wskutek ich produkcji. Ustawa ROP od początku zakładała więc rozszerzenie odpowiedzialności producentów tak, by to na nich spadały koszty, które przełożą się na długoterminowe zniżki dla mieszkańców (i gmin). Gotowa ustawa została opublikowana w środę 13 sierpnia br.
Nowy system gospodarowania opakowaniami
Ustawa całościowo i od nowa ustanawia system gospodarki odpadami pochodzącymi z opakowań. Przede wszystkim rozszerza definicję producenta – o każdego wytwórcę, importera czy dystrybutora, który w jakikolwiek sposób udostępnia opakowania lub produkty w opakowaniach na terenie kraju, niezależnie od techniki sprzedaży (np. e-commerce).
Tak zdefiniowani producenci będą musieli uiszczać tzw. opłatę opakowaniową naliczaną od każdego kilograma wprowadzonego na rynek surowca (opakowania). Stawka opłaty zostanie ustalona przez resort Klimatu na podstawie osobnych kryteriów Instytutu Ochrony Środowiska; co do zasady będą uwzględniały konkretne tworzywa/surowce, z których skorzystano przy produkcji opakowania.
W toku konsultacji z rynkiem ustalono, że pieniądze będą regulowane kwartalnie. Nad poprawnym rozliczeniem, a później redystrybucją kwot do poszczególnych gmin, mają czuwać marszałkowie regionów. Pieniądze będą spływać na konta Funduszu Ochrony Środowiska, uprzednio odpowiednio pomniejszone przez marszałków o koszty obsługi transferów.
Powoli, ale regularnie
System ma wchodzić etapami, począwszy od 2026 r. Zmieniać będzie się też stawka, rosnąca rdr., aż do 2028 r.
Gminy dostaną pieniądze za utrzymywanie systemów odbioru odpadów opakowaniowych i za każdą tonę poddanych później recyklingowi. W konsekwencji do 2028 r. zniknąć ma opłata produktowa, którą dotychczas regulowali przedsiębiorcy wprowadzający na rynek określone rodzaje opakowań (z tworzysz sztucznych, papieru, tektury itp.).
Szacuje się, że opłatą opakowaniową objętych będzie około 140 tysięcy podmiotów, a wpływy budżetowe z tytułu opłaty opakowaniowej wyniosą ok. 40 mld zł w ciągu najbliższych 10 lat – podaje resort klimatu.
Wiceministra Anita Sowińska przywołała prokonsumencki wymiar nowelizacji, bo dotąd za gospodarowanie odpadami opakowaniowymi płacili mieszkańcy – w stałych opłatach za wywóz śmieci. Po nowelizacji koszt ma przejść na producentów, co sprawi, że długoterminowo stawki za wywóz śmieci z perspektywy mieszkańców spadną. Projekt trafił do konsultacji międzyresortowej. Ma zostać przyjęty do końca września.
