Nowy system kaucyjny. Już wiadomo, czy opakowania z takim znaczkiem mogą trafiać do kosza
Wraz z wprowadzeniem oznakowania kaucji na butelkach i puszkach, wielu konsumentów zastanawia się, czy opakowanie ze specjalnym symbolem wciąż może trafić do żółtego worka na metale i tworzywa sztuczne. To kluczowa kwestia dla portfeli Polaków, ponieważ wyrzucenie kaucjonowanego pojemnika oznacza po prostu stratę pieniędzy, które można łatwo odzyskać.
Cztery rodzaje kaucji
System kaucyjny w Polsce obejmie opakowania po napojach, które zostały uznane za jedne z najczęściej zanieczyszczających środowisko, takie jak jednorazowe butelki z tworzyw sztucznych (PET) do 3 litrów, metalowe puszki do 1 litra oraz szklane butelki wielokrotnego użytku do 1,5 litra. Opakowania na napoje mleczne (jak mleko czy jogurty pitne) zostały z systemu wyłączone ze względów sanitarnych. Kwota doliczonej kaucji będzie wynosiła 50 groszy (za PET i puszki) lub 1 złoty (za szkło wielorazowego użytku), a jej wysokość będzie jasno widoczna na etykiecie wraz z logo systemu.
Pamiętajmy, że te zasady dotyczą wyłącznie opakowań ze specjalnym oznaczeniem kaucji; opakowania bez tego symbolu, nawet jeśli wyglądają identycznie, nie podlegają zwrotowi. Kluczową różnicą dla konsumenta jest jednak to, że kaucja nie jest wliczona w cenę produktu widoczną na półce, lecz jest doliczana dopiero przy kasie. Mechanizm zwrotu kaucji ma przede wszystkim zachęcać do oddawania opakowań do systemu, co ma zwiększyć poziom recyklingu, pomagając tym samym Polsce w osiągnięciu unijnych celów zbiórki. Dlaczego państwo zdecydowało się na wdrożenie takiego rozwiązania?
System kaucyjny a motywacja finansowa obywateli
Wprowadzenie systemu kaucyjnego jest kluczowym elementem w dążeniu do gospodarki o obiegu zamkniętym i ma przynieść Polsce szereg korzyści. Głównym celem jest oczywiście osiągnięcie wysokich wskaźników recyklingu; Unia Europejska wymaga, aby do 2025 roku Polska osiągnęła poziom 77 proc. selektywnej zbiórki opakowań plastikowych, a do 2029 roku aż 90 proc. Jest to ambitny cel, ale motywacja finansowa w postaci zwrotu kaucji ma sprawić, że to, co kiedyś było śmieciem bezwartościowym, stanie się surowcem o konkretnej cenie.
System kaucyjny nie tylko ma pomóc w spełnieniu wymogów unijnych, ale również przyczynić się do redukcji odpadów zalegających w środowisku naturalnym — w krajach, które wdrożyły ten mechanizm, odnotowano nawet o 90 proc. mniej porzuconych opakowań. Ponadto system promuje pozytywne nawyki proekologiczne i może przyczynić się do ograniczenia zużycia surowców naturalnych i emisji CO2, ponieważ opakowania są efektywniej odzyskiwane.
Choć dla wielu konsumentów nowe zasady segregacji mogą być początkowo trudne, ostatecznie to właśnie chęć odzyskania pieniędzy (50 groszy lub złotówki) za każdą butelkę ma być najsilniejszą zachętą do zmiany dotychczasowej rutyny i utrzymywania opakowań w obiegu zamkniętym. Pamiętajmy, tylko aby zwracane pojemniki były opróżnione, nieuszkodzone (niezgniecione) i posiadały etykietę z czytelnym oznaczeniem kaucji.
Jeśli jednak z jakiegoś powodu nie chcemy zwracać butelek, czy możemy wyrzucać je do kosza tak jak wcześniej?
Czy butelkę ze znaczkiem kaucji można wyrzucić do kosza?
Z perspektywy dotychczasowych zasad segregacji, opakowania objęte systemem kaucyjnym — czyli butelki PET, puszki i szkło wielorazowe — nadal można by wrzucić do odpowiednich kontenerów: żółtego (metale i tworzywa sztuczne) lub zielonego (szkło). Prawo tego nie zakazuje, a Komunalny Związek Gmin Regionu Leszczyńskiego potwierdza, że wrzucenie kaucjonowanych opakowań do żółtego worka nie będzie wiązało się z konsekwencjami takimi jak brak odbioru odpadów czy naliczenie podwyższonej opłaty.
Wrzucenie opakowań objętych kaucją do żółtego worka nie będzie wiązało się z konsekwencjami takimi, jak: brak odbioru czy podwyższona opłata. Właściciel nieruchomości pozbędzie się jedynie możliwości zwrotu kaucji za opakowanie - zaznacza Komunalny Związek Gmin Regionu Leszczyńskiego.
Decyzja konsumenta staje się zatem wyborem czysto finansowym: czy chce odzyskać pieniądze, czy je stracić. Opakowanie objęte kaucją to de facto gotówka w wysokości 50 groszy lub 1 złoty. Wyrzucając je do komunalnego pojemnika, tracimy możliwość zwrotu tej kwoty. Biorąc pod uwagę, że zwrot opakowania jest bezparagonowy (możemy oddać butelkę kupioną w innym sklepie) i można to zrobić w dowolnym punkcie zbiórki na terenie całego kraju, w tym w dużych sklepach (powyżej 200 m kw.) lub w butelkomatach, wyrzucanie opakowań ze znaczkiem kaucji jest po prostu nieopłacalne.
