Jakie znaczenie dla wierzyciela ma uznanie długu przez dłużnika?

Czym jest uznanie długu?

Uznanie długu jest niczym innym, jak przyznaniem się dłużnika do tego, że posiada dług. Sąd apelacyjny w Katowicach w swoim wyroku z dnia 27 marca 2014 r., scharakteryzował trzy różne formy, poprzez które może dojść do uznania długu. Są to:

• uznanie właściwe;

• ugoda;

• uznanie niewłaściwe.

Uznanie właściwe długu przez dłużnika

Poprzez uznanie właściwe długu przez dłużnika, mamy na myśli umowę, która zaświadcza o istnieniu określonego stosunku prawnego. W tym przypadku należy stosować przepisy kodeksu cywilnego traktujące o umowach. W tym dokumencie dłużnik przyznaje się bezpośrednio, „wprost”, że ma do spłacenia zobowiązanie wobec wierzyciela. Przykładami uznania właściwego długu przez dłużnika mogą być: odnowienie, uznanie powództwa. Należy podkreślić, że jest to jasne oświadczenie woli dłużnika.

Ugoda jako uznanie długu przez dłużnika

Bardzo często ugodę zalicza się do uznania właściwego, jednakże Sąd Apelacyjny w Katowicach wyróżnił ją jako odrębną formę. Wyróżnia się ona bowiem od pierwszej tym, że sam przedmiot istnienia zobowiązania finansowego wobec wierzyciela nie jest kwestią sporną. Niepewność za to pojawia się na poziomie roszczeń wynikających z długu bądź zakresu ich wykonania. Aby uniknąć tychże wątpliwości, wierzyciel i dłużnik zawierają ugodę, w której zawierają wspólnie ustalony kompromis. Może on dotyczyć np. terminu spłaty długu. Ugoda również jest umową, którą reguluje art. 917-918 kodeksu cywilnego. W tym przypadku również mamy do czynienia z jasnym oświadczeniem woli dłużnika.

Uznanie niewłaściwe długu przez dłużnika

W tym przypadku mamy do czynienia z niejasnym oświadczeniem woli dłużnika. Potwierdza on przed wierzycielem, że ma świadomość istnienia długu, jednak dokonuje tego „nie wprost”, niedosłownie. Wyraz tego uznania nie wlicza się do czynności prawnych, o czym poinformowała Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 30 grudnia 1964 roku. Uznanie niewłaściwe skutkuje przerwaniem biegu terminu przedawnienia. Warto jednak przy tym pamiętać, że kodeks cywilny co prawda nie reguluje instytucji uznania długu, jednakże, jak wynika z art. 123 § 1 pkt 2 kodeksu cywilnego, termin przedawnienia zostaje przerwany w chwili uznania roszczenia. Przykładem uznania niewłaściwego długu mogą być:

• spłacanie odsetek;

• prośba o odroczenie terminu płatności bądź rozłożenie na raty;

• częściowe uiszczenie długu;

• udzielenie zabezpieczenia.

Należy przy tym pamiętać, że uznanie niewłaściwe nie może budzić wątpliwości. W praktyce oznacza to, że nie można do niego zaliczyć treści, w której brakuje podpisu dłużnika. Za to zapis nagrań rozmów już można uznać za uznanie niewłaściwe, zgodnie z art. 208 § 1 k.p.c.