Co wchodzi w skład wynagrodzenia? Ile wynosi wynagrodzenie minimalne?
Czym jest wynagrodzenie?
Wynagrodzenie to kwota należna pracownikowi, który w ramach stosunku pracy wykonał określone czynności. Za wynagrodzenie uznaje się wszystkie składniki wynagrodzenia i inne świadczenia przekazywane w związku z wykonaną pracą. Pracownik nie może zrzec się wynagrodzenia, które mu przysługuje. Nie ma tym samym możliwości przeniesienia prawa do niego na inną osobę. Kodeks pracy reguluje czas, w jakim wynagrodzenie powinno być wypłacane tj.:
okresowo i regularnie,
nie rzadziej niż co miesiąc (dodatkowe składniki mogą być wypłacane w inny sposób), ale możliwe jest wypłacanie go częściej niż raz w miesiącu,
termin i forma wypłaty wynagrodzenia są określane z góry, w regulaminie wynagrodzenia lub w zawartej z pracownikiem umowie.
Ponadto jeżeli ustalony dzień wypłaty wynagrodzenia wypada w dniu wolnym od pracy, wynagrodzenie powinno być przekazane w terminie poprzedzającym ten dzień. Wynagrodzenie wypłacane raz w miesiącu wypłaca się z dołu, czyli gdy pracownik przepracuje już dany miesiąc (chyba że umowa postanawia inaczej), ale nie może to być później niż do 10 dnia każdego miesiąca. Co ważne, jeśli pracownik otrzymuje wynagrodzenie poprzez przelew, liczy się tu data zaksięgowania przelewu na koncie pracownika, a nie data wykonania przelewu. Co za tym idzie, pracodawca musi odpowiednio wcześnie zadbać o przygotowanie i wysłanie należności pracownikom.
Co składa się na wynagrodzenie brutto?
Na wynagrodzenie składa się przede wszystkim wynagrodzenie zasadnicze. Jest to najważniejszy i stały składnik wynagrodzenia. Do wynagrodzenia również zaliczają się wszelkie premie, które mogą wynikać z efektów pracy, wykonania postawionych celów czy poziomu wykonywanej pracy. Do wynagrodzenia wliczamy też płace nadliczbowe uzasadnione dodatkowym, ponadnormowym czasem pracy. W skład wynagrodzenia wchodzą również dodatki stażowe przyznawane za lojalność pracowników względem firmy oraz dodatki za pracę w szkodliwych warunkach, a także ekwiwalenty za niewykorzystany urlop. Nie wlicza się do niego natomiast świadczeń, które pracownik otrzymał ze środków ZUS, kosztów podróży służbowych, ekwiwalentów np. za używanie własnego samochodu do celów służbowych czy wypłat z tytułu projektów wynalazczych.
Wynagrodzenie to nie tylko pensja, którą finalnie otrzymuje pracownik, ale również liczne koszty dla pracodawcy, które muszą zostać przez niego uregulowane. Pracodawca ma obowiązek odprowadzać od pensji składki na ubezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz na podatek dochodowy.
Wysokość wynagrodzenia
Wysokość wynagrodzenia regulowana jest przez wiele czynników, jednak należy pamiętać, że osobie zatrudnionej na umowę o pracę w pełnym wymiarze godzin rokrocznie przysługuje wynagrodzenie brutto wynoszące co najmniej tyle, ile ogłoszona płaca minimalna. Od niedawna poza minimalnym wynagrodzeniem osób zatrudnionych na umowę o pracę regulowana jest też minimalna stawka godzinowa obowiązująca dla osób zatrudnionych na umowę zlecenie lub umowę o świadczenie usług.
Prawo do wynagrodzenia za czas niewykonywania pracy
Kodeks pracy reguluje również sytuację, w której pracownik był gotów do wykonywania pracy, ale nie miał takiej możliwości z przyczyn dotyczących pracodawcy. W takiej sytuacji pracownikowi przysługuje wynagrodzenie wynikające z jego osobistego zaszeregowania, które określone jest stawką godzinową lub miesięczną. Jeśli nie zostało to ustalone przy określaniu warunków wynagradzania, pracownikowi przysługuje 60% wynagrodzenia. Co ważne, takie wynagrodzenie nie może być niższe od obowiązującego minimalnego wynagrodzenia za pracę. Jeśli przestój w pracy nastąpił jednak z winy pracownika, wynagrodzenie mu nie przysługuje. Pracodawca ma możliwość na czas przestoju powierzyć pracownikowi inną pracę. Wówczas pracodawca ma obowiązek przekazać wynagrodzenie za tę pracę, które nie może być niższe od wynagrodzenia za pracę standardowo wykonywaną przez pracownika.
