Zasiłek pogrzebowy z ZUS będzie wyższy. Tyle wyniesie od 1 stycznia 2026 r.

ZUS przygotowuje się do reformy. Co oznacza nowa ustawa?

W ciągu ostatnich miesięcy w przestrzeni publicznej coraz głośniej mówi się o konieczności dostosowania wysokości świadczeń do realiów gospodarczych. Jednym z najczęściej wskazywanych przykładów był zasiłek pogrzebowy, który od ponad dekady pozostawał bez zmian. Wysokość świadczenia, mimo rosnących kosztów pochówku, wynosiła niezmiennie 4 tys. zł.

Dane przekazane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) pokazują, że tylko w 2024 roku wypłacono blisko 360 tys. zasiłków pogrzebowych o łącznej wartości 1 mld 440 mln zł. Najwięcej takich świadczeń trafiło do mieszkańców województw śląskiego i mazowieckiego, a najmniej do podlaskiego. Skala wypłat jasno pokazuje, że system wymagał modernizacji.

Eksperci zwracają uwagę, że decyzja o zmianach nie jest przypadkowa. Wzrost inflacji, rosnące ceny usług funeralnych oraz presja społeczna sprawiły, że konieczne stało się ponowne przeliczenie świadczenia, które ma stanowić realne wsparcie dla rodzin po stracie bliskiej osoby. Ale to dopiero początek nadchodzących modyfikacji.

Nowe zasady, większe wsparcie. Kto będzie mógł liczyć na pełny zasiłek pogrzebowy?

Projekt ustawy przewiduje nie tylko podwyższenie świadczenia, ale też doprecyzowanie, komu dokładnie przysługuje zasiłek pogrzebowy i na jakich zasadach będzie on wypłacany. W myśl przepisów pełna kwota świadczenia przysługuje członkom rodziny osoby zmarłej – niezależnie od faktycznie poniesionych kosztów pochówku.

Natomiast osoby spoza rodziny otrzymają wsparcie proporcjonalne do swoich wydatków. ZUS wyjaśnia to na przykładzie: jeśli na pogrzeb wydano 10 tys. zł, z czego jedna osoba pokryła 3 tys. zł, a druga 7 tys. zł, to świadczenie zostanie podzielone odpowiednio – 30 proc. i 70 proc. łącznej kwoty zasiłku.

Warto przy tym pamiętać, że do rodziny zaliczają się m.in. małżonek, dzieci, rodzice, dziadkowie, rodzeństwo oraz osoby pozostające pod opieką prawną. W wyjątkowych sytuacjach świadczenie może trafić także do pracodawcy, gminy czy domu pomocy społecznej, jeśli to one pokryły koszty pochówku.

Procedura uzyskania wsparcia pozostaje bez zmian – konieczne będzie złożenie wniosku Z-12, dołączenie rachunków dokumentujących koszty pogrzebu oraz aktu zgonu. Termin na złożenie wniosku wynosi do 12 miesięcy od dnia śmierci lub od dnia pogrzebu, jeśli identyfikacja zmarłego trwała dłużej. W tym miejscu pojawia się jednak kluczowe pytanie: jak duży będzie nowy zasiłek i czy rzeczywiście pokryje on większość kosztów pochówku?

Zasiłek pogrzebowy z ZUS od 1 stycznia 2026 r. To się zmieni

Najważniejsza informacja, na którą czekali wszyscy zainteresowani, dotyczy wysokości świadczenia. Od 1 stycznia 2026 roku zasiłek pogrzebowy wzrośnie z 4 tys. do 7 tys. zł, co oznacza niemal dwukrotną podwyżkę. To pierwsza tak duża zmiana od 2011 roku.

Co więcej, zgodnie z nowymi przepisami, od 1 marca 2026 r. wprowadzony zostanie mechanizm corocznej waloryzacji zasiłku, uzależniony od poziomu inflacji. ZUS będzie przeprowadzać waloryzację, jeśli inflacja w danym roku przekroczy 5 proc. To oznacza, że świadczenie może w przyszłości wzrosnąć automatycznie, bez konieczności nowelizowania ustawy.

Zgodnie z analizami makroekonomicznymi zawartymi w uzasadnieniu projektu, inflacja w pierwszych latach obowiązywania nowych przepisów ma wynosić około 3 proc., co oznacza, że początkowo waloryzacja nie zostanie uruchomiona. Mimo to już sama podwyżka do 7 tys. zł ma stanowić znaczące wsparcie finansowe dla rodzin w trudnych momentach.

Jak podkreśla ZUS w komunikacie:

Zasiłek pogrzebowy ma zapewnić godny pochówek osobom ubezpieczonym i ich rodzinom, dlatego jego wysokość musi odpowiadać realnym kosztom pogrzebu — poinformował Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Eksperci zauważają, że mimo rosnących kosztów usług pogrzebowych, nowa stawka zasiłku będzie dla wielu osób realnym odciążeniem finansowym. Z kolei coroczna waloryzacja ma zapobiec sytuacji, w której świadczenie ponownie straci na wartości z powodu inflacji.

Od 2026 roku zasiłek pogrzebowy w Polsce wzrośnie do 7 tys. zł, a od marca tego samego roku jego wartość będzie mogła być waloryzowana w zależności od inflacji. Zmiana ma na celu dostosowanie świadczenia do aktualnych kosztów życia i zapewnienie rodzinom rzeczywistego wsparcia w trudnym czasie. Choć waloryzacja nie nastąpi od razu, reforma oznacza największą od lat modernizację systemu świadczeń ZUS, z której skorzystają tysiące Polaków.