Renta socjalna – kiedy i komu przysługuje?

Kto może otrzymać rentę socjalną?

Istnieje wiele regulacji mających wpływ na to, kto może otrzymać rentę socjalną. Po pierwsze, należy mieć ukończone 18 lat lub być kobietą, która wyszła za mąż po ukończeniu 16. roku życia. Kolejny istotny wymóg to niepobieranie: emerytury, renty z powodu niezdolności do pracy, renty inwalidzkiej, renty strukturalnej, uposażenia w stanie spoczynku, zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego bądź innego świadczenia o charakterze rentowym z zagranicznych instytucji. Co bardzo ważne – jeśli wnioskodawca pobiera którekolwiek z tych świadczeń, z góry nie ma prawa do pobierania renty socjalnej. Kolejny punkt, stanowiący sedno pobierania renty, to konieczność stwierdzenia rzeczywistej, całkowitej niezdolności do pracy przez lekarza. Takie zaświadczenie sprawdzane jest przez lekarza orzecznika ZUS, który potwierdza faktyczność całkowitej niezdolności do pracy. 

Dodatkowe wymogi w szczególnych przypadkach

Istnieje również szereg dodatkowych regulacji dotyczących prawa do renty socjalnej, obejmujących szczególne przypadki. Dla osoby posiadającej grunt rolny lub będącej współwłaścicielem gruntu własność lub współudział nie może być większy niż 5 ha. Następna regulacja dotyczy cudzoziemców, którzy muszą posiadać kartę pobytu z możliwością dostępu do rynku pracy lub też zezwolenie na pobyt stały, na pobyt czasowy, na pobyt jako rezydent długoterminowy UE, status uchodźcy. Wyjątki od tej zasady dotyczą osób, które mają pozwolenie na pracę w krajach UE, są studentami lub pracownikami sezonowymi oraz mają prawo do wykonywania pracy dzięki wizie. Kolejna regulacja dotyczy osoby pobierającej rentę rodzinną. Jej wysokość nie może przekraczać dwukrotności najniższej renty socjalnej wynikającej z całkowitej niezdolności do pracy.

Jakie dokumenty są potrzebne, by wnioskować o rentę socjalną?

Pełną dokumentację może złożyć sam zainteresowany, czyli osoba wnioskująca o rentę socjalną, może to być jednak również np. rodzic takiej osoby, pracownik ośrodka pomocy społecznej lub inne osoby posiadające pełnomocnictwo. Dokumenty, które należy przygotować, to: dokument tożsamości, wniosek o rentę socjalną, który można pobrać z Internetu, orzeczenie o stanie zdrowia OL-9 wystawiane przez lekarza oraz inna dokumentacja, jak np. wyniki badań. W niektórych przypadkach mogą być wymagane dodatkowe dokumenty, np. wywiad zawodowy z miejsca pracy lub zaświadczenie potwierdzające naukę. Dokumenty należy złożyć w dowolnym oddziale ZUS (lub wysłać pocztą), jednak, aby przyspieszyć cały proces, warto zrobić to w placówce odpowiedniej ze względu na miejsce zamieszkania.

Ile czeka się na decyzję o przyznaniu renty socjalnej i jak się od niej odwołać?

ZUS ma obowiązek udzielenia informacji o przyznaniu renty lub odrzuceniu wniosku w terminie do 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności, która ma wpływ na zaopiniowanie zgłoszenia. Jeśli wniosek zostanie rozpatrzony negatywnie poprzez stwierdzenie, że osoba wnioskująca jest zdolna do pracy, pozostaje możliwość odwołania poprzez złożenie sprzeciwu do komisji lekarskiej podlegającej ZUS w ciągu 14 dni od dnia otrzymania odpowiedzi. Jeśli ZUS nie przyzna renty, możliwe jest odwołanie się do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych poprzez złożenie w oddziale ZUS dokumentu w ciągu miesiąca od otrzymania decyzji. Może zdarzyć się też tak, że we wniosku zabraknie dokumentów, które są niezbędne do jego rozpatrzenia . Wówczas ZUS poinformuje o konieczności uzupełnienia dokumentacji przez wnioskodawcę w wyznaczonym terminie. Odpowiedź ZUS-u zostanie wysłana na adres podany w zgłoszeniu wnioskującego.